Seram (ind. Pulau Seram) — Malay arxipelaqına və daxil olan ada. Onun sahəsi 17,1 min. km² təşkil edir. Əsas limanı Masoxi şəhəridir.
Seram adası | |
---|---|
ind. Pulau Seram, | |
Ümumi məlumatlar | |
Sahəsi | 17100 km² |
Uzunluğu |
|
Eni | 70 km |
Hündür nöqtəsi | 3019 m |
Əhalisi | 218.993 nəfər (2013-cü il) |
Yerləşməsi | |
Ölkə | İndoneziya |
Arxipelaq | |
Akvatoriya | |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiyası və geologiyası
Seram adasının mərkəzində dağ silsiləsi keçir. Adanın ən hündür nöqtəsi Binaya (3019 m) dağıdır. Seram demək olar ki, bütünlüklə rütubətli tropik meşələri ilə örtülmüşdür. Geoloji baxımında qarışıq zonada yerləşir. Burada litosfer tavalarının toqquşma yeri olması və tektonik catların çoxluğu ilə seçilir. Seram adası faktiki mikrotava üzərində yerləşir. Tava 8 milyon öncə yaranıb və 80° buçaq altında fırlanmışdır. Papua mikrotavasının təsiri nəticəsində Seram adasında hündürlüyü 3000 metrə çatan dağlar yaranmışdır. İl ərzində havanın temperaturu 25–27°S təşkil edir. Yağıntının miqdarı düzənliklərdə 2000 metr, dağlarda isə 4000 metr təşkil edir.
Flora və faunası
Seram canlılar aləminin nümayəndələri ilə zəngindir. Xüsusilə endemik quşları ilə seçilir. Adada yaşayan 117 növ quşdan 14-ü endemikdir: , , və .
Məməlilər arasında istər Asiyaya xas gəmiricilər və Avstraliyaya xas olan Kisəlilərə rast gəlinir. Seram adasında yaxınlıqda yerləşən adalara nisbətən daha çox məməli növünə rast gəlinir. 38 növü endemikdir. Bunlardan , , , və kimi endemik canlılarının nəsli kəsilmək üzrədir.
adanın bir necə çayında rast gəlmək olar. Onlar arasında Salavan xüsusi ilə seçilir.
1997-ci ildə adanın şərqində sahəsi 1890 km² olan Manuzela milli parkı yaradılmışdır.
Tarixi
Molukk adalarının mərkəzi hissəsində yaşayan insanlar Seram adasını Nusa İna yəni doğma ada adlandırırlar. XV və XVI əsrlərdə Seram Ternate sultanlığının təsir dairəsində olmuşdur. XVI əsrdə Portuqaların adada misionerlik fəaliyyəti olmuşdur. XVII əsrdən ada Hollandların nəzarətinə keçir. 1780-ci illərdə adada holland işğalına qarşı hərəkat olmuşdur. 1954–1962-ci illərdə adada separat Molukk adaları respublikası fəaliyyət göstərmişdir. Hazırda isə İndoneziyanın ərazisidir.
İnzibati bölgü
Seram adası Maluku vilayətinin ərazisinə daxildir və iki dairəyə bölünür. Qərbi Seram-Baqian dairəsinin mərkəzi Dataran Xunipopu şəhəridir. Dairədə 140 657 insan yaşayır. Şərqi Seram-Baqian dairəsinin mərkəzi Dataran Xunimoa şəhəridir. Dairədə 78 336 insan yaşayır.
İnanc
1998-ci ildə Molukk adalarında dini zəmində münaqişə yaranmışdır. Bunun nəticəsində isə adalardan çoxlu sayda insanlar digər adalara köç etməli olmuşddular. Malinoda 2002 ildə əldə olunan razılaşmadan sonra ada faktiki təhlükəsiz məkana çevrilmişdir. Bununla belə Masoxi müsəlman və xristiyanlar tərəfindən iki əraziyə bölünüb.
Adada 7000 min insan (mauzelalar) indoneziyanın bu adasında yayılmış, xristian və islam dinindən fərqli olan, induizmə yaxınlığı ilə seçilən dinə sitayiş edir.
İqtisadiyyat
Adanın əsas ixrac məhsulları: Kopra, Qatran, Saqo və balıq. Neft isə adanın şimal-şərqində, Bula şəhəri yaxınlığında, KUFPEC (Indonesia) Limited şirkəti tərəfindən çıxarılır.
İstinadlar
- . 2002-01-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-04.
- Linthout, K. and Helmers, H. 1994 Pliocene obducted, rotated and migrated ultramafic rocks and obduction-induced anatectic granite, SW Seram and Ambon, Eastern Indonesia. J. Southeast Asian Earth Sci. 9(1–2), pp95–109 1994 Academic Paper
- BirdLife International: Saving Asia’s threatened birds [ölü keçid], 2003, проверено 19 мая 2010
- . 2010-12-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-04.
- "WWF: Seram rain forests". 2011-10-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-04.
- "Homepage Ema". 2013-09-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-04.
- Lonely Planet Indonesia 7th Edition, page 840
- "INDONESIA". 2021-12-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-04.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seram ind Pulau Seram Malay arxipelaqina ve daxil olan ada Onun sahesi 17 1 min km teskil edir Esas limani Masoxi seheridir Seram adasiind Pulau Seram Umumi melumatlarSahesi 17100 km Uzunlugu 320 kmEni 70 kmHundur noqtesi 3019 mEhalisi 218 993 nefer 2013 cu il Yerlesmesi3 08 00 c e 129 30 00 s u Olke IndoneziyaArxipelaq Malay arxipelaqiAkvatoriya Banda deniziSeram adasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarMuncuq yetisdirme fermasiCografiyasi ve geologiyasiSeram adasinin merkezinde dag silsilesi kecir Adanin en hundur noqtesi Binaya 3019 m dagidir Seram demek olar ki butunlukle rutubetli tropik meseleri ile ortulmusdur Geoloji baximinda qarisiq zonada yerlesir Burada litosfer tavalarinin toqqusma yeri olmasi ve tektonik catlarin coxlugu ile secilir Seram adasi faktiki mikrotava uzerinde yerlesir Tava 8 milyon once yaranib ve 80 bucaq altinda firlanmisdir Papua mikrotavasinin tesiri neticesinde Seram adasinda hundurluyu 3000 metre catan daglar yaranmisdir Il erzinde havanin temperaturu 25 27 S teskil edir Yagintinin miqdari duzenliklerde 2000 metr daglarda ise 4000 metr teskil edir Flora ve faunasiSeram canlilar aleminin numayendeleri ile zengindir Xususile endemik quslari ile secilir Adada yasayan 117 nov qusdan 14 u endemikdir ve Memeliler arasinda ister Asiyaya xas gemiriciler ve Avstraliyaya xas olan Kiselilere rast gelinir Seram adasinda yaxinliqda yerlesen adalara nisbeten daha cox memeli novune rast gelinir 38 novu endemikdir Bunlardan ve kimi endemik canlilarinin nesli kesilmek uzredir adanin bir nece cayinda rast gelmek olar Onlar arasinda Salavan xususi ile secilir 1997 ci ilde adanin serqinde sahesi 1890 km olan Manuzela milli parki yaradilmisdir TarixiMolukk adalarinin merkezi hissesinde yasayan insanlar Seram adasini Nusa Ina yeni dogma ada adlandirirlar XV ve XVI esrlerde Seram Ternate sultanliginin tesir dairesinde olmusdur XVI esrde Portuqalarin adada misionerlik fealiyyeti olmusdur XVII esrden ada Hollandlarin nezaretine kecir 1780 ci illerde adada holland isgalina qarsi herekat olmusdur 1954 1962 ci illerde adada separat Molukk adalari respublikasi fealiyyet gostermisdir Hazirda ise Indoneziyanin erazisidir Inzibati bolguSeram adasi Maluku vilayetinin erazisine daxildir ve iki daireye bolunur Qerbi Seram Baqian dairesinin merkezi Dataran Xunipopu seheridir Dairede 140 657 insan yasayir Serqi Seram Baqian dairesinin merkezi Dataran Xunimoa seheridir Dairede 78 336 insan yasayir Inanc1998 ci ilde Molukk adalarinda dini zeminde munaqise yaranmisdir Bunun neticesinde ise adalardan coxlu sayda insanlar diger adalara koc etmeli olmusddular Malinoda 2002 ilde elde olunan razilasmadan sonra ada faktiki tehlukesiz mekana cevrilmisdir Bununla bele Masoxi muselman ve xristiyanlar terefinden iki eraziye bolunub Adada 7000 min insan mauzelalar indoneziyanin bu adasinda yayilmis xristian ve islam dininden ferqli olan induizme yaxinligi ile secilen dine sitayis edir IqtisadiyyatAdanin esas ixrac mehsullari Kopra Qatran Saqo ve baliq Neft ise adanin simal serqinde Bula seheri yaxinliginda KUFPEC Indonesia Limited sirketi terefinden cixarilir Istinadlar 2002 01 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 04 Linthout K and Helmers H 1994 Pliocene obducted rotated and migrated ultramafic rocks and obduction induced anatectic granite SW Seram and Ambon Eastern Indonesia J Southeast Asian Earth Sci 9 1 2 pp95 109 1994 Academic Paper BirdLife International Saving Asia s threatened birds olu kecid 2003 provereno 19 maya 2010 2010 12 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 04 WWF Seram rain forests 2011 10 09 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 04 Homepage Ema 2013 09 21 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 04 Lonely Planet Indonesia 7th Edition page 840 INDONESIA 2021 12 14 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 04