Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Selevkilər dövləti — Makedoniyalı İskəndərin imperiyasının süqutu əsnasında yaranan Selevk və onun nəslinin yunan monarxiyasıdır. Diadokilərin razılığı nəticəsində I Selevk Babil satraplığını aldı və daha sonra bir sıra müharibələr zamanı Böyük İskəndərin Yaxın Şərq ərazilərinin bir hissəsini ona əlavə etdi. Dövlətin müasirləri onu həm imperiya, həm də krallıq adlandırırdılar.
| İmperiya | |
| Selevkilər imperiyası | |
|---|---|
 Selevkilər imperiyasının təxmini əhatə etdiyi ərazi | |
| | |
| Paytaxt | Babil, Antioxiya |
| Dilləri | Qədim yunan dili |
| Rəsmi dilləri | |
| Dövlət dini | Qədim Yunanıstan dini |
| Ərazisi |
|
| Əhalisi |
|
| İdarəetmə forması | monarxiya |
| İmperator | |
| • E.ə. 324 — E.ə. 261 | I Antiox Soter |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Dövlətin özəyi Orta Şərq idi; gücünün zirvəsində Kiçik Asiya, Suriya, Finikiya, Fələstin, Mesopotamiya, İran, Orta Asiyanın bəzi bölgələri və müasir Pakistanı əhatə edirdi. Eramızdan əvvəl I əsrdə Selevki dövlətinin ərazisi azaldı və müasir Suriya və Livanı işğal etdi.
Selevkilər dövləti Yunanıstan və Fars mədəni ənənələri arasında əsas əlaqə olan Ellinizmin ən vacib mərkəzi idi. Yunanistana genişlənməyə başlayan imperiya, ona bir sıra məğlubiyyətlər verən Roma Respublikasının ordusu ilə qarşılaşdı. Nəticədə, e.ə. II əsrin ortalarında ölkənin şərq hissəsi. e. Mitridatların rəhbərliyi altında Parfiyalılar tərəfindən ələ keçirildi. Selevkilər, Suriyanı Finikiyada, eramızdan əvvəl 83-cü ildə Ermənistan kralı II Tigran tərəfindən fəth edilənə qədər hakimiyyətini davam etdirdi. e, nəhayət, Selevki dövlətini məhv edən. Seleucid sülaləsindən olan kraliça I Kleopatra Selena tutuldu və eramızdan əvvəl 69-cu ildə. e. erməni krallar kralının əmri ilə edam edilmişdir. Eramızdan əvvəl 64-cü ildə Selevki dövlətinin ərazisinin keçmiş qərb hissəsi, Suriyanın Roma vilayətinə baxır.
Tarixi I Selevk və onun imperatorluğun qurulması Makedoniyalı İskəndərin ölümündən sonra, bütün imperiya onun sərkərdəsi - Perdikkini əlində idi.
Misir hökmdarı Ptolemey, ilk olaraq sərkərdəyə meydan oxuyaraq Perdikkanı e.ə.321-ci ildə Misirdə bir hərbi kampaniyaya təhrik etdi Nildən keçərkən Makedoniya ordusunun bir hissəsi həlak oldu.
Keçmiş düşərgə komandiri Seleucus, Babil satrapiyası alaraq və Antipaterin oğlu Cassander lehinə xristianlıq vəzifəsindən imtina edərək Perdiccas'ı öldürməyə kömək etdi. Miladdan əvvəl 312-ci ildə Babildə qurulduğu tarix. e. Selevki dövlətinin quruluş anı olaraq qəbul edilməyə başlandı. Bundan sonra Selevk, Mesopotamiya, Şərqi Anadolu, Persis, Parfiya, Baktriya, Ərəbistanı əlavə edərək dövlətini genişləndirməyə başladı.
Selevk Hindistana qədər irəliləyir, burada Hindistan kralı Çandraqupta Maurya ilə 500 müharibə fili Mauryalara köçürmək əvəzinə Parolamis, Arachosia və Gedrosia'nın Seleucus'a köçürüldüyü bir müqavilə bağladı.
Eramızdan əvvəl 301-ci ildə Ipsus döyüşündə Antigonus Tek Gözlü məğlubiyyətdən sonra. e. Seleucus, Şərqi Kiçik Asiya və Suriyanın şimalında nəzarəti əldə etdi. İçində, mallarının paytaxtı olan Antakya şəhərini qurdu. Babilin şimalında Dəclə üzərindəki Seleucia şəhərində alternativ bir paytaxt quruldu.
Seleucus imperatorluğu keçmiş müttəfiqi Demetrius'u məğlub etdikdən sonra çiçəklənmə dövrünə çatdı. Seleucus'un Trakya və Makedoniya üzərində nəzarəti ələ keçirmək cəhdləri, Ptolemey Keravnesin əlindəki Lisimakya yaxınlığında ölümlə kəsildi.
Eramızdan əvvəl III əsr e.
Seleucus I Nicator
Böyük Antakya III Seleucus'un yerinə Antiochus I Soter gəldi. Əvvəlcə, eramızdan əvvəl 280-ci ildə. e., Bithinalılar tərəfindən məğlub oldu, sonra MÖ 278–277'de Kiçik Asiyanı işğal edən üç Kelt tayfasının ittifaqı olan Qalatiyalılar üzərində bir zəfər qazandı. e. və 46 il ərzində qərb hissəsini viran qoydu. Daha sonra Eumenes of Pergamon və Ptolemey ilə Birinci Suriya müharibəsini apardı).
Pergamon hökmdarı I Eumenesə qarşı Sardis döyüşündə sarsıdıcı bir məğlubiyyətdən bir müddət sonra Antakya öldü. Böyük oğlu Seleucus, eramızdan əvvəl 266-cı ildə xəyanət ittihamı ilə atasının əmri ilə edam edildi. e. Bu səbəbdən Trakyalılar və Misirlə müharibə (İkinci Suriya Müharibəsi), Milesləri zalım Timarxdan azad etməsi ilə tanınan II Antiochus Theos'un ikinci oğlu yeni kral oldu .
I və II Antioxun dövründə, Parfiyalıların (256) və Yunan-Baktriyalıların dağılması səbəbindən Selevklər krallığı ölçüdə azaldı. II Selekus Kallinikos altında Borodat (246–226), Üçüncü Suriya Müharibəsi baş verdi, bu Selevklər üçün uğursuz oldu. Məğlub olduqdan sonra II Seleucus qardaşı Antiochus Gierax ilə bir ittifaqa girdi, nəticədə III Ptolemey Everget Seleucus ilə 10 il barışdı. Ancaq çox keçmədən Antiochus Gieraxes döyüşdə yıxıldığı deyilən II Selek ilə müharibəyə başladı; başqa bir ifadəyə görə, Ankyra'daki Mitridates ilə döyüşdə öldü. Parfiya kralı Arsacs üzərində qazandığı zəfər üçün Kallinikos ləqəbini aldı, baxmayaraq ki, sonralar, Baqtriya II Diodotus ilə ittifaq bağlayaraq Seleucus'u məğlub etdi və onu Suriyaya çəkilməyə məcbur etdi. II Selevkin hakimiyyəti həm daxili əlaqələr, həm də xarici siyasət sahəsində bədbəxt idi. Kiçik Asiya və cənub ərazilərinin demək olar ki, hamısı bir zamanlar güclü bir sülaləyə mənsub deyildi: II Selekus daxili Suriyanın yalnız şimal hissəsinə (Persepolis və Ekbatana qədər), Kilikiya düzənliklərinə və Laodikya sahillərinə sahib qaldı.
Ondan sonra Seleucus III Keraunus ya da Soter (226–222). Qohumlarından biri olan Axeusun köməyi ilə Kiçik Asiyanın əhəmiyyətli bir hissəsini Pergamon kralından aldı, lakin çox keçmədən öldürüldü. Böyük III Antioxus (222–187) dövründə Selevki monarxiyası əvvəlki siyasi əhəmiyyətini və gücünü bərpa etdi. Antioxus Fələstin və Finikiyanı Ptolemeylərdən aldı, Parfiyalıları, Baktriyaları və hinduları fəth etdi və Torosun qərbindəki və Hellespont sahillərindəki bütün torpaqlara sahib çıxdı. Bununla birlikdə Romalıların müdaxiləsi Maqneziya savaşında (190) tamamilə məğlub olan və səltənəti Torosla məhdudlaşan Selevklərin gücünü əbədi məhv edən Antioxun iddialarına son verdi.
Rədd et Antioxun varisləri altında Suriya monarxiyası artıq eyni güc səviyyəsinə qalxa bilmədi və yavaş-yavaş, lakin davamlı şəkildə tamamilə tənəzzülə və tənəzzülə uğradı. Bəzi yerlərdə yarı müstəqil hökmdarlar meydana çıxdı — məsələn, Likiyanın şimalında, eramızdan əvvəl 180–84-cü illərdə hökmranlıq edən Kibira'nın zalımları. e. (bilinir: Moaget I, Poikrat, Moaget II, Semy və Moaget III).
162-dən 125-ə qədər, Suriya taxtı Suriyanı xüsusi krallar tərəfindən idarə olunan iki hissəyə bölünənə qədər davamlı olaraq əldən-ələ keçdi: Suriyanın şimalında Kilikiya və Finikiya ilə Kelesiria. Emesian şahzadəsi tərəfindən öldürülən XIII Antiochus'un ölümündən sonra, M.Ö 64-cü ilin payızında Böyük Gnei Pompey. e. Suriyaya girdi və onu Roma vilayətinə çevirərək fəth etdi.2
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Selevkiler dovleti Makedoniyali Iskenderin imperiyasinin suqutu esnasinda yaranan Selevk ve onun neslinin yunan monarxiyasidir Diadokilerin raziligi neticesinde I Selevk Babil satrapligini aldi ve daha sonra bir sira muharibeler zamani Boyuk Iskenderin Yaxin Serq erazilerinin bir hissesini ona elave etdi Dovletin muasirleri onu hem imperiya hem de kralliq adlandirirdilar ImperiyaSelevkiler imperiyasiSelevkiler imperiyasinin texmini ehate etdiyi erazi e e 312 e e 63Paytaxt Babil AntioxiyaDilleri Qedim yunan diliResmi dilleri Qedim yunan diliDovlet dini Qedim Yunanistan diniErazisi 4 000 000 km Ehalisi 35 000 000 nef Idareetme formasi monarxiyaImperator E e 324 E e 261 I Antiox Soter Vikianbarda elaqeli mediafayllar Dovletin ozeyi Orta Serq idi gucunun zirvesinde Kicik Asiya Suriya Finikiya Felestin Mesopotamiya Iran Orta Asiyanin bezi bolgeleri ve muasir Pakistani ehate edirdi Eramizdan evvel I esrde Selevki dovletinin erazisi azaldi ve muasir Suriya ve Livani isgal etdi Selevkiler dovleti Yunanistan ve Fars medeni eneneleri arasinda esas elaqe olan Ellinizmin en vacib merkezi idi Yunanistana genislenmeye baslayan imperiya ona bir sira meglubiyyetler veren Roma Respublikasinin ordusu ile qarsilasdi Neticede e e II esrin ortalarinda olkenin serq hissesi e Mitridatlarin rehberliyi altinda Parfiyalilar terefinden ele kecirildi Selevkiler Suriyani Finikiyada eramizdan evvel 83 cu ilde Ermenistan krali II Tigran terefinden feth edilene qeder hakimiyyetini davam etdirdi e nehayet Selevki dovletini mehv eden Seleucid sulalesinden olan kralica I Kleopatra Selena tutuldu ve eramizdan evvel 69 cu ilde e ermeni krallar kralinin emri ile edam edilmisdir Eramizdan evvel 64 cu ilde Selevki dovletinin erazisinin kecmis qerb hissesi Suriyanin Roma vilayetine baxir Tarixi I Selevk ve onun imperatorlugun qurulmasi Makedoniyali Iskenderin olumunden sonra butun imperiya onun serkerdesi Perdikkini elinde idi Misir hokmdari Ptolemey ilk olaraq serkerdeye meydan oxuyaraq Perdikkani e e 321 ci ilde Misirde bir herbi kampaniyaya tehrik etdi Nilden kecerken Makedoniya ordusunun bir hissesi helak oldu Kecmis duserge komandiri Seleucus Babil satrapiyasi alaraq ve Antipaterin oglu Cassander lehine xristianliq vezifesinden imtina ederek Perdiccas i oldurmeye komek etdi Miladdan evvel 312 ci ilde Babilde quruldugu tarix e Selevki dovletinin qurulus ani olaraq qebul edilmeye baslandi Bundan sonra Selevk Mesopotamiya Serqi Anadolu Persis Parfiya Baktriya Erebistani elave ederek dovletini genislendirmeye basladi Selevk Hindistana qeder irelileyir burada Hindistan krali Candraqupta Maurya ile 500 muharibe fili Mauryalara kocurmek evezine Parolamis Arachosia ve Gedrosia nin Seleucus a kocurulduyu bir muqavile bagladi Eramizdan evvel 301 ci ilde Ipsus doyusunde Antigonus Tek Gozlu meglubiyyetden sonra e Seleucus Serqi Kicik Asiya ve Suriyanin simalinda nezareti elde etdi Icinde mallarinin paytaxti olan Antakya seherini qurdu Babilin simalinda Decle uzerindeki Seleucia seherinde alternativ bir paytaxt quruldu Seleucus imperatorlugu kecmis muttefiqi Demetrius u meglub etdikden sonra ciceklenme dovrune catdi Seleucus un Trakya ve Makedoniya uzerinde nezareti ele kecirmek cehdleri Ptolemey Keravnesin elindeki Lisimakya yaxinliginda olumle kesildi Eramizdan evvel III esr e Seleucus I Nicator Boyuk Antakya III Seleucus un yerine Antiochus I Soter geldi Evvelce eramizdan evvel 280 ci ilde e Bithinalilar terefinden meglub oldu sonra MO 278 277 de Kicik Asiyani isgal eden uc Kelt tayfasinin ittifaqi olan Qalatiyalilar uzerinde bir zefer qazandi e ve 46 il erzinde qerb hissesini viran qoydu Daha sonra Eumenes of Pergamon ve Ptolemey ile Birinci Suriya muharibesini apardi Pergamon hokmdari I Eumenese qarsi Sardis doyusunde sarsidici bir meglubiyyetden bir muddet sonra Antakya oldu Boyuk oglu Seleucus eramizdan evvel 266 ci ilde xeyanet ittihami ile atasinin emri ile edam edildi e Bu sebebden Trakyalilar ve Misirle muharibe Ikinci Suriya Muharibesi Milesleri zalim Timarxdan azad etmesi ile taninan II Antiochus Theos un ikinci oglu yeni kral oldu I ve II Antioxun dovrunde Parfiyalilarin 256 ve Yunan Baktriyalilarin dagilmasi sebebinden Selevkler kralligi olcude azaldi II Selekus Kallinikos altinda Borodat 246 226 Ucuncu Suriya Muharibesi bas verdi bu Selevkler ucun ugursuz oldu Meglub olduqdan sonra II Seleucus qardasi Antiochus Gierax ile bir ittifaqa girdi neticede III Ptolemey Everget Seleucus ile 10 il barisdi Ancaq cox kecmeden Antiochus Gieraxes doyusde yixildigi deyilen II Selek ile muharibeye basladi basqa bir ifadeye gore Ankyra daki Mitridates ile doyusde oldu Parfiya krali Arsacs uzerinde qazandigi zefer ucun Kallinikos leqebini aldi baxmayaraq ki sonralar Baqtriya II Diodotus ile ittifaq baglayaraq Seleucus u meglub etdi ve onu Suriyaya cekilmeye mecbur etdi II Selevkin hakimiyyeti hem daxili elaqeler hem de xarici siyaset sahesinde bedbext idi Kicik Asiya ve cenub erazilerinin demek olar ki hamisi bir zamanlar guclu bir sulaleye mensub deyildi II Selekus daxili Suriyanin yalniz simal hissesine Persepolis ve Ekbatana qeder Kilikiya duzenliklerine ve Laodikya sahillerine sahib qaldi Ondan sonra Seleucus III Keraunus ya da Soter 226 222 Qohumlarindan biri olan Axeusun komeyi ile Kicik Asiyanin ehemiyyetli bir hissesini Pergamon kralindan aldi lakin cox kecmeden olduruldu Boyuk III Antioxus 222 187 dovrunde Selevki monarxiyasi evvelki siyasi ehemiyyetini ve gucunu berpa etdi Antioxus Felestin ve Finikiyani Ptolemeylerden aldi Parfiyalilari Baktriyalari ve hindulari feth etdi ve Torosun qerbindeki ve Hellespont sahillerindeki butun torpaqlara sahib cixdi Bununla birlikde Romalilarin mudaxilesi Maqneziya savasinda 190 tamamile meglub olan ve selteneti Torosla mehdudlasan Selevklerin gucunu ebedi mehv eden Antioxun iddialarina son verdi Redd et Antioxun varisleri altinda Suriya monarxiyasi artiq eyni guc seviyyesine qalxa bilmedi ve yavas yavas lakin davamli sekilde tamamile tenezzule ve tenezzule ugradi Bezi yerlerde yari musteqil hokmdarlar meydana cixdi meselen Likiyanin simalinda eramizdan evvel 180 84 cu illerde hokmranliq eden Kibira nin zalimlari e bilinir Moaget I Poikrat Moaget II Semy ve Moaget III 162 den 125 e qeder Suriya taxti Suriyani xususi krallar terefinden idare olunan iki hisseye bolunene qeder davamli olaraq elden ele kecdi Suriyanin simalinda Kilikiya ve Finikiya ile Kelesiria Emesian sahzadesi terefinden oldurulen XIII Antiochus un olumunden sonra M O 64 cu ilin payizinda Boyuk Gnei Pompey e Suriyaya girdi ve onu Roma vilayetine cevirerek feth etdi 2Hemcinin baxAtropatena