Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sebestian Brant (1458[…] və ya 1458, Strasburq, Fransa metropoliyası – 10 may 1521, Strasburq, Fransa metropoliyası) — fransız alim, hüquqşünas, yazıçı-humanist.
| Sebastyan Brant | |
|---|---|
| ing. Sebastian Brant | |
 | |
| Doğum tarixi | 1458[…] və ya 1458 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 10 may 1521 |
| Vəfat yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | şair, söz yazıçısı[d], şair-vəkil[d], filosof, yazıçı |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Sebestian Brant (1457-1521) 1457-ci ildə və yaxud da 1458-ci ildə zəngin bir dükançı ailəsində doğulmuşdur. O, 1475-ci ildə ali təhsil almaq üçün o dövrdə Almaniya imperiyasına daxil olan, «azad şəhər» adlanan Bazelə getmişdir. Bazel ilk növbədə 1460-cı ildə yaradılan öz universiteti və nəşr işi ilə məşhur idi və ilk alman humanizminin ən mühüm mərkəzlərindən biri sayılırdı.
Gənc Sebestian böyük uğurla burada hüquq elminin və bir sıra digər elm sahələrinin incəliklərini öyrənmiş, sonralar bu universitetin dini-kilsə və hüquq sahələri üzrə nüfuzlu professoru və hüquq fakültəsinin dekanı olmuşdur. O, həm də vəkil kimi də fəaliyyət göstərmişdir və bu peşə onun dünyagörüşünün formalaşmasında mühüm rol oynamışdır. Sebestian eyni zamanda Bazel kitab naşirlərinin işində də yaxından iştirak etmişdir. Burada yaşadığı dövrdə Sebestian bir sıra hüquqi və dini ədəbiyyat mətnlərinin nümunələrini, o cümlədən də İtaliya humanizminin banisi Petrarkanın və Orta əsrlər alman azadfikirli şairi Freydankın əsərlərini çap etmişdir.
1499-cu ildə Brant uşaqlıq və yeniyetməlik illərini keçitdiyi Strasburq şəhərinə qayıtmışdır. Bu şəhərdə o, çox yüksək xidməti və ictimai fəaliyyəti sahəsində yüksək nüfuz qazanmış və 1521-ci ildə elə burada da dünyasını dəyişmişdir. Bütün digər humanistlər kimi Brant da latın dilini təmiz bilirdi. O, qədim dövrün yazıçılarının əsərlərini çox yaxşı mütaliə etmişdi, Vergiliyəyə yüksək qiymət verirdi və hətta onu özünün dostu adlandırırdı.
Yaradıcılığı
S.Brant satirik-didaktik «Axmaqlar gəmisi»(1494) əsərini alman dilində yazmışdır. Müəllif ətraf aləmi İdrak məhkəməsinə çağırır. Şair kilsə ruhanisi olmaqdan əl çəkir. O, bütün eybəcərlikləri, ədalətsizlikləri, geriliyi insan ağılsızlığının məhsulu sayır. «Axmaqlar gəmisi» poeması axmaqlar haqqında yazılmış ilk klassik nümunədir. Axmaqlar ədəbiyyatının yaradıcısı S.Brant olmuşdur. S.Brantdan sonra isə bu istiqamətdə Tomas Murner «Axmaqların ovsunu» və «Kələkbazlar sexi», Rotterdamlı Erazm isə «Axmaqlığın mədhi» kimi qiymətli satirik osərlər yazmışlar (Təsviri sənət sahəsində isə bu istiqamatdə həmin dövrün dahi alman rəssamı Albrext Dürer «Apokalipsis» (1498) adlı qravyuralar silsiləsini yaratmışdır). S.Brantdan sonra da axmaqlıq istiqamətli bədii ədəbiyyat Avropada çox geniş yayılmışdır. Doğrudur S.Branta qədər bu istiqamətə uyğun bir anonim müəllif tərəfindən «Şeytanın torları»(1414-1418) adlı asər mövcud olmuşdur. Orta əsrlərin son dövrünə aid olan əsərlərdə həyata adətən teoloji aspektdən yanaşma meyli güclü idi. Bu əsərlərin başlıca meyarı hər şeydə ya cəzalanacaq günah, ya da təriflənəcək möminlik idi. «Şeytanın torları» əsəri də məhz bu meyara uyğun qələmə alınmışdı. S.Brant bu məsələyə tamam fərqli, humanist aspektdən yanaşdı. Onun satirasının qəhrəmanları günahkarlar deyil, axmaqlardır. Axmaqlıq dünyanın inkişafını yanlış yola aparır. Onun qarşısını almaq üçün gərək elə nəhəng bir güzgü yaradasan ki, bütün axmaqlar olduqları kimi, bəzək-düzəksiz özlərini orada görə bilsin. İnsan axmaqlığının ifşaçısı kimi çıxış edən şair «Axmaqlar gəmisi» adlı əsəri ilə belə bir güzgü yaratmışdır. Şair bütün növlərdən olan axmaqları Axmaqlar ölkəsinə gedən yerə-Narraqoniyaya (axmaqlar ölkəsinə) getməyə hazırlaşan nəhəng bir gəmiyə (Nuh gəmisinin oxşarı) toplayır. Brantın bu kitabı XV əsr və XVI əsrin əvvəlində-Reformasiya hərəkatının astanasında böyük rezonans yaratdı, ədəbi və ictimai həyatda hadisəyə çevrildi. O dövrün görkəmli humanistləri Ulrix fon Hütten və Rotterlamlı Erazm onu alqışladılar. Brantın bu gəmiyə topladığı axmaqlar həm yarandığı zamanın, həm də bu günün insanlarıdır. Kitabı oxuyan zaman çox asanlıqla bizə tanış olan simaların, şəxslərin bədii portreti ilə qarşılaşırıq. Brant məişət təsvirinin mahir ustasıdır. Onun təsvir etdiyi axmaqlar canlıdırlar, yaşayırlar, biz onlarla hər addımbaşı qarşılaşırıq.
Şair kitabın "Kilsədə səs-küy" adlı hissəsində bir məbəd təsvir edir. İbadət zamanıdır. Kimsə dalğın-dalğın ibadət edir, kimisi də gözəl xanımlarla qaş-göz oynayır, kiməsə təzim edir, yüksəkdən söhbət edir, qabağa soxulur, kimisi iti və ya ov şahini ilə məşğuldur. İbadət zamanı quş və yaxud qanadını çırpır, it hürüyür. Məbəddən qırağa çıxan zaman başqa səhnənin şahidi olursan: burada möcüzə yaradan təbərrük satanların çığır-bağırından qulaq batır. Kitabın digər hissələrində cəmiyyətin bütün zümrələri - fırıldaqçı həkimlər, zənginlər, yoxsullar, qocalar, cavanlar, kişilər, qadınlar, ruhanilər, zadəganlar, dövlət başçıları bir-birini əvəz edirlər. O öz övladlarını düzgün tərbiyə etməyən valideynləri, əxlaqsızları, qumarbazları, öz mənafeyini güdənləri, şührətpərəstləri ifşa edir.
İstinadlar
- Steinmeyer E. v. Brant, Sebastian (alm.). // Allgemeine Deutsche Biographie L: 1876. Vol. 3. S. 256–259.
- Sebastian Brant // Union List of Artist Names (ing.).
- Library of the World's Best Literature. / red. C. D. Warner 1897.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Sebastian Brant // Babelio (fr.). 2007.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118514474 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Cəlil Nağıyev. Qərbi Avropa ədəbiyyatı. Bakı: Elm və təhsil. 2019. səh. 350-353.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sebestian Brant 1458 ve ya 1458 Strasburq Fransa metropoliyasi 10 may 1521 Strasburq Fransa metropoliyasi fransiz alim huquqsunas yazici humanist Sebastyan Branting Sebastian BrantDogum tarixi 1458 ve ya 1458Dogum yeri Strasburq Asagi Reyn Fransa metropoliyasi FransaVefat tarixi 10 may 1521 1521 05 10 Vefat yeri Strasburq Asagi Reyn Fransa metropoliyasi FransaTehsili Bazel UniversitetiFealiyyeti sair soz yazicisi d sair vekil d filosof yazici Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSebestian Brant 1457 1521 1457 ci ilde ve yaxud da 1458 ci ilde zengin bir dukanci ailesinde dogulmusdur O 1475 ci ilde ali tehsil almaq ucun o dovrde Almaniya imperiyasina daxil olan azad seher adlanan Bazele getmisdir Bazel ilk novbede 1460 ci ilde yaradilan oz universiteti ve nesr isi ile meshur idi ve ilk alman humanizminin en muhum merkezlerinden biri sayilirdi Genc Sebestian boyuk ugurla burada huquq elminin ve bir sira diger elm sahelerinin inceliklerini oyrenmis sonralar bu universitetin dini kilse ve huquq saheleri uzre nufuzlu professoru ve huquq fakultesinin dekani olmusdur O hem de vekil kimi de fealiyyet gostermisdir ve bu pese onun dunyagorusunun formalasmasinda muhum rol oynamisdir Sebestian eyni zamanda Bazel kitab nasirlerinin isinde de yaxindan istirak etmisdir Burada yasadigi dovrde Sebestian bir sira huquqi ve dini edebiyyat metnlerinin numunelerini o cumleden de Italiya humanizminin banisi Petrarkanin ve Orta esrler alman azadfikirli sairi Freydankin eserlerini cap etmisdir 1499 cu ilde Brant usaqliq ve yeniyetmelik illerini kecitdiyi Strasburq seherine qayitmisdir Bu seherde o cox yuksek xidmeti ve ictimai fealiyyeti sahesinde yuksek nufuz qazanmis ve 1521 ci ilde ele burada da dunyasini deyismisdir Butun diger humanistler kimi Brant da latin dilini temiz bilirdi O qedim dovrun yazicilarinin eserlerini cox yaxsi mutalie etmisdi Vergiliyeye yuksek qiymet verirdi ve hetta onu ozunun dostu adlandirirdi YaradiciligiS Brant satirik didaktik Axmaqlar gemisi 1494 eserini alman dilinde yazmisdir Muellif etraf alemi Idrak mehkemesine cagirir Sair kilse ruhanisi olmaqdan el cekir O butun eybecerlikleri edaletsizlikleri geriliyi insan agilsizliginin mehsulu sayir Axmaqlar gemisi poemasi axmaqlar haqqinda yazilmis ilk klassik numunedir Axmaqlar edebiyyatinin yaradicisi S Brant olmusdur S Brantdan sonra ise bu istiqametde Tomas Murner Axmaqlarin ovsunu ve Kelekbazlar sexi Rotterdamli Erazm ise Axmaqligin medhi kimi qiymetli satirik oserler yazmislar Tesviri senet sahesinde ise bu istiqamatde hemin dovrun dahi alman ressami Albrext Durer Apokalipsis 1498 adli qravyuralar silsilesini yaratmisdir S Brantdan sonra da axmaqliq istiqametli bedii edebiyyat Avropada cox genis yayilmisdir Dogrudur S Branta qeder bu istiqamete uygun bir anonim muellif terefinden Seytanin torlari 1414 1418 adli aser movcud olmusdur Orta esrlerin son dovrune aid olan eserlerde heyata adeten teoloji aspektden yanasma meyli guclu idi Bu eserlerin baslica meyari her seyde ya cezalanacaq gunah ya da teriflenecek mominlik idi Seytanin torlari eseri de mehz bu meyara uygun qeleme alinmisdi S Brant bu meseleye tamam ferqli humanist aspektden yanasdi Onun satirasinin qehremanlari gunahkarlar deyil axmaqlardir Axmaqliq dunyanin inkisafini yanlis yola aparir Onun qarsisini almaq ucun gerek ele neheng bir guzgu yaradasan ki butun axmaqlar olduqlari kimi bezek duzeksiz ozlerini orada gore bilsin Insan axmaqliginin ifsacisi kimi cixis eden sair Axmaqlar gemisi adli eseri ile bele bir guzgu yaratmisdir Sair butun novlerden olan axmaqlari Axmaqlar olkesine geden yere Narraqoniyaya axmaqlar olkesine getmeye hazirlasan neheng bir gemiye Nuh gemisinin oxsari toplayir Brantin bu kitabi XV esr ve XVI esrin evvelinde Reformasiya herekatinin astanasinda boyuk rezonans yaratdi edebi ve ictimai heyatda hadiseye cevrildi O dovrun gorkemli humanistleri Ulrix fon Hutten ve Rotterlamli Erazm onu alqisladilar Brantin bu gemiye topladigi axmaqlar hem yarandigi zamanin hem de bu gunun insanlaridir Kitabi oxuyan zaman cox asanliqla bize tanis olan simalarin sexslerin bedii portreti ile qarsilasiriq Brant meiset tesvirinin mahir ustasidir Onun tesvir etdiyi axmaqlar canlidirlar yasayirlar biz onlarla her addimbasi qarsilasiriq Sair kitabin Kilsede ses kuy adli hissesinde bir mebed tesvir edir Ibadet zamanidir Kimse dalgin dalgin ibadet edir kimisi de gozel xanimlarla qas goz oynayir kimese tezim edir yuksekden sohbet edir qabaga soxulur kimisi iti ve ya ov sahini ile mesguldur Ibadet zamani qus ve yaxud qanadini cirpir it huruyur Mebedden qiraga cixan zaman basqa sehnenin sahidi olursan burada mocuze yaradan teberruk satanlarin cigir bagirindan qulaq batir Kitabin diger hisselerinde cemiyyetin butun zumreleri firildaqci hekimler zenginler yoxsullar qocalar cavanlar kisiler qadinlar ruhaniler zadeganlar dovlet bascilari bir birini evez edirler O oz ovladlarini duzgun terbiye etmeyen valideynleri exlaqsizlari qumarbazlari oz menafeyini gudenleri suhretperestleri ifsa edir IstinadlarSteinmeyer E v Brant Sebastian alm Allgemeine Deutsche BiographieL 1876 Vol 3 S 256 259 Sebastian Brant Union List of Artist Names ing Library of the World s Best Literature red C D Warner 1897 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Sebastian Brant Babelio fr 2007 Deutsche Nationalbibliothek Record 118514474 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Celil Nagiyev Qerbi Avropa edebiyyati Baki Elm ve tehsil 2019 seh 350 353