Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Sadiq Hidayət (Farsca صادق هدایت) (17 fevral 1903 Tehran — 9 aprel 1951 Paris) — İran yazıçısı.
| Sadiq Hidayət | |
|---|---|
| fars. صادق هدایت | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Tehran, İran |
| Vəfat tarixi | (48 yaşında) |
| Vəfat yeri | Paris, Fransa |
| Vəfat səbəbi | boğulma |
| Dəfn yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | yazıçı, tərcüməçi, roman yazıçısı, şair, nasir |
| Əsərlərinin dili | fars dili |
| Janr | hekayə |
| Tanınmış əsəri | |
 | |
 Sadiq Hidayət Vikimənbədə | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Şahlıq İranının nüfuzlu bir ailəsinə mənsub olan Sadiq Hidayət 17 fevral 1903-cü ildə Tehranda dünyaya gözlərini açır. İbtidai təhsilini Tehranda Mədrəsəyi — Elmiyyədə tamamladıqdan sonra orta təhsilini yenə Tehranda yerləşən və bir missioner məktəbi olan Saint Luis Fransız Kollecində davam etdirir. Burda Fransız dili və ədəbiyyatı ilə ciddi bir şəkildə maraqlanan Hidayət, 1925-ci ildə mühəndislik təhsili almaq üçün Belçikaya gedir. Belçikada axtardığını tapa bilmir və ədəbiyyat təhsili almaq məqsədi ilə Parisə yola düşür. Yazı həyatına burda başlayan Hidayət ilk əsərlərini Parisdə qələmə alır. Bir ara böhrana girərək Paris yaxınlarında intihar etmək məqsədi ilə özünü dənizə atsa da, bir qayıqçının köməkliyi ilə xilas olur. İlk intihar cəhdi uğursuzluqla nəticələnir. 1930-cu ildə Tehrana qayıdan Hidayət, ailəsinin nüfuzundan faydalanmaq istəmir və öz imkanları ilə iş tapmağa çalışır. İran Milli Bankında işə başlayır. Bu vaxt yoldaşları Bozorg Alevi, Məsud Fərzad və Müctəba Minovi ilə birlikdə "Dördlər" qrupunu yaradır. Bir çox iş və təşkilat dəyişdirən Hidayət, İran Şahı Rıza Şahın təzyiqlərinə dözə bilməyərək nəhayət Hindistana üz tutur. Hindistanda Pəhləvi farscasını öyrənməyə başlayır. İlk romanı "Kor Bayquş"u da elə Hindistanda nəşr etdirir. Təkrar Tehrana dönən Hidayət Dövlət Musiqi İdarəsində işləməyə başlayır. 1948-ci ildə Özbəkistan Orta Asiya Dövlət Universitetinin dəvəti ilə Daşkəndə gedir. 1950-ci ildə təkrar Parisə qayıdan Hidayət, keçirdiyi mənəvi böhranlar nəticəsində yaşadığı evdə, 9 aprel 1951-ci il tarixində özünü qazla boğaraq intihar edir və Parisdə torpağa tapşırılır. Ən yaxın dostu Bozorq Aləvi, Hidayətin ölümünü belə xatırlayır: "Parisdə günlərlə qazla istilənən bir mənzil axtardı. Nəhayət Çempionet prospektində axtardığı mənzili tapdı. 9 aprel 1951-ci ildə yaşadığı evdən çıxmadı və bütün pəncərələrı bağladıqdan sonra qaz kranını açdı. Sabahısı gün ziyarətinə gələn bir dostu, onu mətbəxdə yerdə yatarkən tapdı. Tərtəmiz geyinmiş, taraş olmuşdu və cibində xeyli pulu vardı. Yandırılmış əsərlərinin külləri isə yerə səpələnmişdi."
Sadiq Hidayət, ilə birlikdə müasir İran nəsrinin qurucularından sayılmaqdadır. Əsərlərində sadə ifadə vasitələrindən və xalq dilindən istifadə edən Hidayətin xarakterləri də sıravi və əksəriyyət etibarı ilə əzilmiş, aşağılanmış və cahil qalmış xalq kütlələri təşkil etməkdədir. Realist təsvir vasitələrindən istifadə edən Sadiq Hidayətin əsərlərində Modernizmin də ciddi təsiri özünü göstərməkdədir. Hətta İranın sürgündə yaşayan yazar, filosof və tənqidçilərindən olan Rıza Bərahəndi, Hidayəti realist, müasir və eyni zamanda post-müasir bir yazar kimi səciyyələndirir. Bunu Hidayətin İrandakı sinfi qarşıdurmalardan uzaq qalması ilə açıqlayan Bərahəndi, Hidayətin özləri üçün ustad və hələ tam anlaşılmayan bir yazar olduğunu təkrarlayır. Fransız tənqidçisi Andre Russeu da Hidayətin əsrimizin ədəbiyyat tarixində önəmli bir yerə sahib olduğunu vurğulayır. Hekayələrindəki xarakterlərin yaşayan dünyadan olmasına diqqət göstərən Hidayət içində yaşadığı çağın və cəmiyyətin problemlərindən də əsla yan keçməmişdir. Əsərlərində qüvvətli bir trans halı sezilsə də şüurunu əsla özündən kənarlaşdırmamış və hekayələrini bir memar həssaslığı ilə inşa etməyi qarşısına məqsəd qoymuşdur. Bu baxımdan onun qələmə aldığı əsərlərdə ironiya, tənqid və satira özünü tez – tez göstərməkdədir. Təsvir gücü xeyli yüksək olan Hidayətin əsərlərində, bəzən siz onun realizmin sərhədlərinin aşıb keçməyə çalışdığını və naturalizmə yönəldiyini hiss edəcəksiniz. Belə ki, bəzi cinayət, xəstəlik və ölüm təsvirləri Emile Zoleni kölgədə buraxacaq çılpaqlıqdadır. Mübaliğə, söz sənətləri və bəzəmələrlə dolu minillik İran ədəbiyyatını göz önündə bulundursaq, bu vəziyyətin nə qədər yeni, təhrikedici və sərhədləri aşıb keçməyə iddialı olduğunu təxmin etmək çətin olmaz. Hər nə qədər Qərb ədəbiyyatına yaxın olduğu və hekayə texnikasında Qərbin ədəbiyyat axınlarını təqlid etdiyi müşahidə edilsə də, Hidayətin öz ənənəvi qaynaqlarından üz çevirdiyini heç kim iddia edilə bilməz. Bir müddət Hindistana gedib burada Pəhləvi farscasını öyrənməsi və bu dildən müasir farscaya tərcümələr etməsi də Hidayətin ənənəvi mədəniyyətinə bağlılığını göstərir. Yeri gəldikcə ənənəvi istinadlardan faydalanan Hidayətə ən çox təsir edən və əsərlərinin içinə kimi girən İranlı filosof, şair Ömər Xəyyam olmuşdur. Bir çox hekayəsində Xəyyamın rübailərinə yer verən və ya birbaşa onun əsərlərinə istinad edən Hidayət, "Təraneyi – Xəyyam" ("Xəyyamın Təranələri") adlı kitabı və bu kitaba yazdığı ön sözü ilə Xəyyama olan heyranlığını göstərmiş və haqqında yeni şərhlər ortaya qoymuşdur. Əxlaqi dərslər və nəsihət verməkdən bacardıqca qaçmağa çalışan Hidayətdə yenə də uşaq nağıllarına yaxın növdə öyüd verici hekayələrə rast gəlmək mümkündür. Xüsusilə "Gümrah be-Gur"("Diri – diri basdırılan") kitabında yer alan Abi — həyat ("Həyat suyu") hekayəsini nağıl şəklində söyləyən Hidayət, bir-birinə zidd xarakterli üç qardaşın hekayəsini nəql edir. Bunlardan Keçəl Hüseyni və Donqar Həsəni işi sevməyən tənbəl yaradılışlı və pisliyə meylli xarakterlərdir. Kiçik qardaş olan Əhmədcik isə çalışqan, yaxşı ürəkli, qızıl və sirrdə gözü olmayan əxlaqlı bir gəncdir. Yolları bir nöqtədən sonra ayrılan qardaşlardan Keçəl Hüseyni və Donqar Həsəni iki ayrı ölkəyə gedər. Keçəl Hüseyni xaşxaş əkən və kar insanların yaşadığı Mahitab ölkəsinə padşah olarkən Donqar Həsəni xalqı korlardan ibarət olan Qızıl Saçan ölkəyə hökmran olar. Buralarda özlərini tanrılaşdıran Hüseyni və Haseni qardaşlar da bir müddət sonra kor və kar olarlar, lakin zövq və səfa içərisində yaşadıqlarından ötrü hallarından şikayət etməzlər. Bir müddət sonra Həyat suyunun tapıldığı Məxmər Çiçəyi ölkəsində yaşamağa başlayan Əhmədcik böyük qardaşlarının korlar və karlar ölkəsində padişah olduqlarını öyrənir. Korluğun və karlığın ancaq Məxmər Çiçəyi ölkəsində olan həyat suyu ilə keçdiyini öyrənən Əhmədcik, böyük qardaşlarını və bu ölkələrin insanlarını korluqdan və karlıqdan qurtarmaq üçün Həyat Suyunu bu ölkələrə aparmaq istəyir. Ancaq, böyük qardaşları ilə müharibə etmək məcburiyyətində qalan Əhmədcik uzun sürən döyüşlərdən sonra qalib gəlir. Məxmər Çiçəyi ölkəsinə ordu göndərən Qızıl Saçan ölkə və Mahitab ölkəsinin əsgərləri Məxmər Çiçəyi ölkəsində həyat suyunu içir və burda gözləri və qulaqları açılır. Məxmər Çiçəyi ölkəsi xalqı ilə dost olurlar və onları yuxuya verən krallarına üsyan edərək onlara dərsini verirlər. Beləcə hər üç ölkənin xalqı da sülh içində yaşamağa başlayırlar. "Biri var imiş, bir yox imiş"lə başlayan və "Göydən üç alma düşdü" ilə bitən bu kiçik nağılvari hekayədə Sadiq Hidayət çox dərin və təəccüblü ironiyalara və sətiraltı mənalara yer verir. Nağıldakı iki pis xarakterin adlarının Həsəni və Hüseyni olması, getdikləri ölkələrdə peyğəmbər və ya tanrı qəbul edilmələri və vəzlər verərək xalqı aldatmaları, Hidayətin dini nüfuza qarşı göstərdiyi dəqiq mövqeni əks etdirməsi baxımından maraqlıdır. Buna baxmayaraq Sadiq Hidayətin hekayəsində Qurani – Kərimdəki Yusif Peyğəmbərin qissəsindən istifadə etməsi də diqqət çəkici bir vəziyyətdir. Sadiq Hidayətin həyat fəlsəfəsini meydana gətirən və heç bir zaman ağlından çıxarmadığı intihar mövzusuna bir çox hekayəsində rast gəlmək mümkündür. Xüsusilə "Sə qatara xun" (Üç damcı qan") adlı kitabında yer alan on bir hekayənin yeddisi intiharla nəticələnir. Hətta "Sayə-ruşen" ("Alatoranlıq") kitabının ilk hekayəsi olan "S. G. L. L." də qurduğu elmi fantastik dünyada, insanlığın maddi rifaha qovuşmasına baxmayaraq xoşbəxtliyi əldə edə bilməməsinə və bunun nəticəsində toplu bir şəkildə intihara yönəlmələrinə diqqətləri cəlb edir. S. Hidayət hekayəsində gələcək dünyanı, müasirləşmənin həddini, son halını təsvir etməyə çalışmaqdadır. Mənə görə bu hekayəsi, Hidayətin postmodernistliyini də göstərməkdədir. Dinin və ənənələrin yer üzündə unudulduğu, maddi rəfahın səviyyəsinin ən üst səviyyəyə çatdığı bir gələcək yaradan Hidayət, qəhrəmanlarına həyat, ölüm və ölüm sonrası həyat haqqında dərin və fəlsəfi dialoqlar hazırlayır və müasirləşmənin sərhədlərini göstərməyə səy edir.
Sadiq Hidayət, İran – Avropa — Hindistan üçbucağında keçən bir ömür yaşadı. Onu oxuduqca, çətinliyə düşənlər üçün kədərlənən, fədakarlığa, gözəlliyə düşkün bir yazıçı ilə tanış oluruq İyirmi beş yaşında Parisdəki Marne Çayına tullandı, körpünün altında sevişən cütlük onu gördü və xilas etdi. Aradan iyirmi üç il keçdi… "Parisdə günlərlə qazla istilənən bir mənzil axtardı. Nəhayət Çempionet prospektində axtardığı mənzili tapdı. 9 aprel 1951-ci ildə yaşadığı evdən çıxmadı və bütün pəncərələrı bağladıqdan sonra qaz kranını açdı. Sabahısı gün ziyarətinə gələn bir dostu, onu mətbəxdə yerdə yatarkən tapdı. Tərtəmiz geyinmiş, taraş olmuşdu və cibində xeyli pulu vardı. Yandırılmış əsərlərinin külləri isə yerə səpələnmişdi." Belə ölmüşdü müasir İran ədəbiyyatının qurucularından olan Sadiq Hidayət.
İran – Avropa — Hindistan üçbucağında keçmiş bir ömrün ən sakit sahibi Sadiq Hidayət, başlı — başına bir dünyadır. Ağacı, torpağı, daşı, havası olan bambaşqa bir dünya. Onu oxuduqca dünyanın pis gedişatını, insanların ziyan içində olmalarını görən bir yazıçı ilə üz – üzə gəlirsən. Qısacası Sadiq Hidayət o qədər həssas adam idi ki, dünya həmişə onun qəlbinə toxunub.
Azərbaycan dilinə tərcümə olunmuş əsərləri
- Sadiq Hidayət. "Üç damcı qan" hekayəsi. Tərcüməçi: Cahangir Atakişiyev."Manera.az" mədəniyyət və ədəbiyyat portalı. 04.05.2016
İstinadlar
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Sadık Hidayet'in Hayatı haz. Iraj Bashiri (İngilizce)
- Sadeq Hedayat's Corner, daha fazla makale ve İngilizce çeviriler, Iraj Bashiri
- Adabkade 2020-01-21 at the Wayback Machine (Farsça)
- Hidayet`in resim çalışmaları
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Sadiq Sadiq Hidayet Farsca صادق هدایت 17 fevral 1903 Tehran 9 aprel 1951 Paris Iran yazicisi Sadiq Hidayetfars صادق هدایت Dogum tarixi 17 fevral 1903Dogum yeri Tehran IranVefat tarixi 9 aprel 1951 48 yasinda Vefat yeri Paris FransaVefat sebebi bogulmaDefn yeri Per Lasez qebiristanligiTehsili DarulfununFealiyyeti yazici tercumeci roman yazicisi sair nasirEserlerinin dili fars diliJanr hekayeTaninmis eseri Kor BayqusSadiq Hidayet Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSahliq Iraninin nufuzlu bir ailesine mensub olan Sadiq Hidayet 17 fevral 1903 cu ilde Tehranda dunyaya gozlerini acir Ibtidai tehsilini Tehranda Medreseyi Elmiyyede tamamladiqdan sonra orta tehsilini yene Tehranda yerlesen ve bir missioner mektebi olan Saint Luis Fransiz Kollecinde davam etdirir Burda Fransiz dili ve edebiyyati ile ciddi bir sekilde maraqlanan Hidayet 1925 ci ilde muhendislik tehsili almaq ucun Belcikaya gedir Belcikada axtardigini tapa bilmir ve edebiyyat tehsili almaq meqsedi ile Parise yola dusur Yazi heyatina burda baslayan Hidayet ilk eserlerini Parisde qeleme alir Bir ara bohrana girerek Paris yaxinlarinda intihar etmek meqsedi ile ozunu denize atsa da bir qayiqcinin komekliyi ile xilas olur Ilk intihar cehdi ugursuzluqla neticelenir 1930 cu ilde Tehrana qayidan Hidayet ailesinin nufuzundan faydalanmaq istemir ve oz imkanlari ile is tapmaga calisir Iran Milli Bankinda ise baslayir Bu vaxt yoldaslari Bozorg Alevi Mesud Ferzad ve Mucteba Minovi ile birlikde Dordler qrupunu yaradir Bir cox is ve teskilat deyisdiren Hidayet Iran Sahi Riza Sahin tezyiqlerine doze bilmeyerek nehayet Hindistana uz tutur Hindistanda Pehlevi farscasini oyrenmeye baslayir Ilk romani Kor Bayqus u da ele Hindistanda nesr etdirir Tekrar Tehrana donen Hidayet Dovlet Musiqi Idaresinde islemeye baslayir 1948 ci ilde Ozbekistan Orta Asiya Dovlet Universitetinin deveti ile Daskende gedir 1950 ci ilde tekrar Parise qayidan Hidayet kecirdiyi menevi bohranlar neticesinde yasadigi evde 9 aprel 1951 ci il tarixinde ozunu qazla bogaraq intihar edir ve Parisde torpaga tapsirilir En yaxin dostu Bozorq Alevi Hidayetin olumunu bele xatirlayir Parisde gunlerle qazla istilenen bir menzil axtardi Nehayet Cempionet prospektinde axtardigi menzili tapdi 9 aprel 1951 ci ilde yasadigi evden cixmadi ve butun pencereleri bagladiqdan sonra qaz kranini acdi Sabahisi gun ziyaretine gelen bir dostu onu metbexde yerde yatarken tapdi Tertemiz geyinmis taras olmusdu ve cibinde xeyli pulu vardi Yandirilmis eserlerinin kulleri ise yere sepelenmisdi Sadiq Hidayet ile birlikde muasir Iran nesrinin qurucularindan sayilmaqdadir Eserlerinde sade ifade vasitelerinden ve xalq dilinden istifade eden Hidayetin xarakterleri de siravi ve ekseriyyet etibari ile ezilmis asagilanmis ve cahil qalmis xalq kutleleri teskil etmekdedir Realist tesvir vasitelerinden istifade eden Sadiq Hidayetin eserlerinde Modernizmin de ciddi tesiri ozunu gostermekdedir Hetta Iranin surgunde yasayan yazar filosof ve tenqidcilerinden olan Riza Berahendi Hidayeti realist muasir ve eyni zamanda post muasir bir yazar kimi seciyyelendirir Bunu Hidayetin Irandaki sinfi qarsidurmalardan uzaq qalmasi ile aciqlayan Berahendi Hidayetin ozleri ucun ustad ve hele tam anlasilmayan bir yazar oldugunu tekrarlayir Fransiz tenqidcisi Andre Russeu da Hidayetin esrimizin edebiyyat tarixinde onemli bir yere sahib oldugunu vurgulayir Hekayelerindeki xarakterlerin yasayan dunyadan olmasina diqqet gosteren Hidayet icinde yasadigi cagin ve cemiyyetin problemlerinden de esla yan kecmemisdir Eserlerinde quvvetli bir trans hali sezilse de suurunu esla ozunden kenarlasdirmamis ve hekayelerini bir memar hessasligi ile insa etmeyi qarsisina meqsed qoymusdur Bu baximdan onun qeleme aldigi eserlerde ironiya tenqid ve satira ozunu tez tez gostermekdedir Tesvir gucu xeyli yuksek olan Hidayetin eserlerinde bezen siz onun realizmin serhedlerinin asib kecmeye calisdigini ve naturalizme yoneldiyini hiss edeceksiniz Bele ki bezi cinayet xestelik ve olum tesvirleri Emile Zoleni kolgede buraxacaq cilpaqliqdadir Mubalige soz senetleri ve bezemelerle dolu minillik Iran edebiyyatini goz onunde bulundursaq bu veziyyetin ne qeder yeni tehrikedici ve serhedleri asib kecmeye iddiali oldugunu texmin etmek cetin olmaz Her ne qeder Qerb edebiyyatina yaxin oldugu ve hekaye texnikasinda Qerbin edebiyyat axinlarini teqlid etdiyi musahide edilse de Hidayetin oz enenevi qaynaqlarindan uz cevirdiyini hec kim iddia edile bilmez Bir muddet Hindistana gedib burada Pehlevi farscasini oyrenmesi ve bu dilden muasir farscaya tercumeler etmesi de Hidayetin enenevi medeniyyetine bagliligini gosterir Yeri geldikce enenevi istinadlardan faydalanan Hidayete en cox tesir eden ve eserlerinin icine kimi giren Iranli filosof sair Omer Xeyyam olmusdur Bir cox hekayesinde Xeyyamin rubailerine yer veren ve ya birbasa onun eserlerine istinad eden Hidayet Teraneyi Xeyyam Xeyyamin Teraneleri adli kitabi ve bu kitaba yazdigi on sozu ile Xeyyama olan heyranligini gostermis ve haqqinda yeni serhler ortaya qoymusdur Exlaqi dersler ve nesihet vermekden bacardiqca qacmaga calisan Hidayetde yene de usaq nagillarina yaxin novde oyud verici hekayelere rast gelmek mumkundur Xususile Gumrah be Gur Diri diri basdirilan kitabinda yer alan Abi heyat Heyat suyu hekayesini nagil seklinde soyleyen Hidayet bir birine zidd xarakterli uc qardasin hekayesini neql edir Bunlardan Kecel Huseyni ve Donqar Heseni isi sevmeyen tenbel yaradilisli ve pisliye meylli xarakterlerdir Kicik qardas olan Ehmedcik ise calisqan yaxsi urekli qizil ve sirrde gozu olmayan exlaqli bir gencdir Yollari bir noqteden sonra ayrilan qardaslardan Kecel Huseyni ve Donqar Heseni iki ayri olkeye geder Kecel Huseyni xasxas eken ve kar insanlarin yasadigi Mahitab olkesine padsah olarken Donqar Heseni xalqi korlardan ibaret olan Qizil Sacan olkeye hokmran olar Buralarda ozlerini tanrilasdiran Huseyni ve Haseni qardaslar da bir muddet sonra kor ve kar olarlar lakin zovq ve sefa icerisinde yasadiqlarindan otru hallarindan sikayet etmezler Bir muddet sonra Heyat suyunun tapildigi Mexmer Ciceyi olkesinde yasamaga baslayan Ehmedcik boyuk qardaslarinin korlar ve karlar olkesinde padisah olduqlarini oyrenir Korlugun ve karligin ancaq Mexmer Ciceyi olkesinde olan heyat suyu ile kecdiyini oyrenen Ehmedcik boyuk qardaslarini ve bu olkelerin insanlarini korluqdan ve karliqdan qurtarmaq ucun Heyat Suyunu bu olkelere aparmaq isteyir Ancaq boyuk qardaslari ile muharibe etmek mecburiyyetinde qalan Ehmedcik uzun suren doyuslerden sonra qalib gelir Mexmer Ciceyi olkesine ordu gonderen Qizil Sacan olke ve Mahitab olkesinin esgerleri Mexmer Ciceyi olkesinde heyat suyunu icir ve burda gozleri ve qulaqlari acilir Mexmer Ciceyi olkesi xalqi ile dost olurlar ve onlari yuxuya veren krallarina usyan ederek onlara dersini verirler Belece her uc olkenin xalqi da sulh icinde yasamaga baslayirlar Biri var imis bir yox imis le baslayan ve Goyden uc alma dusdu ile biten bu kicik nagilvari hekayede Sadiq Hidayet cox derin ve teeccublu ironiyalara ve setiralti menalara yer verir Nagildaki iki pis xarakterin adlarinin Heseni ve Huseyni olmasi getdikleri olkelerde peygember ve ya tanri qebul edilmeleri ve vezler vererek xalqi aldatmalari Hidayetin dini nufuza qarsi gosterdiyi deqiq movqeni eks etdirmesi baximindan maraqlidir Buna baxmayaraq Sadiq Hidayetin hekayesinde Qurani Kerimdeki Yusif Peygemberin qissesinden istifade etmesi de diqqet cekici bir veziyyetdir Sadiq Hidayetin heyat felsefesini meydana getiren ve hec bir zaman aglindan cixarmadigi intihar movzusuna bir cox hekayesinde rast gelmek mumkundur Xususile Se qatara xun Uc damci qan adli kitabinda yer alan on bir hekayenin yeddisi intiharla neticelenir Hetta Saye rusen Alatoranliq kitabinin ilk hekayesi olan S G L L de qurdugu elmi fantastik dunyada insanligin maddi rifaha qovusmasina baxmayaraq xosbextliyi elde ede bilmemesine ve bunun neticesinde toplu bir sekilde intihara yonelmelerine diqqetleri celb edir S Hidayet hekayesinde gelecek dunyani muasirlesmenin heddini son halini tesvir etmeye calismaqdadir Mene gore bu hekayesi Hidayetin postmodernistliyini de gostermekdedir Dinin ve enenelerin yer uzunde unuduldugu maddi refahin seviyyesinin en ust seviyyeye catdigi bir gelecek yaradan Hidayet qehremanlarina heyat olum ve olum sonrasi heyat haqqinda derin ve felsefi dialoqlar hazirlayir ve muasirlesmenin serhedlerini gostermeye sey edir Sadiq Hidayet Iran Avropa Hindistan ucbucaginda kecen bir omur yasadi Onu oxuduqca cetinliye dusenler ucun kederlenen fedakarliga gozelliye duskun bir yazici ile tanis oluruq Iyirmi bes yasinda Parisdeki Marne Cayina tullandi korpunun altinda sevisen cutluk onu gordu ve xilas etdi Aradan iyirmi uc il kecdi Parisde gunlerle qazla istilenen bir menzil axtardi Nehayet Cempionet prospektinde axtardigi menzili tapdi 9 aprel 1951 ci ilde yasadigi evden cixmadi ve butun pencereleri bagladiqdan sonra qaz kranini acdi Sabahisi gun ziyaretine gelen bir dostu onu metbexde yerde yatarken tapdi Tertemiz geyinmis taras olmusdu ve cibinde xeyli pulu vardi Yandirilmis eserlerinin kulleri ise yere sepelenmisdi Bele olmusdu muasir Iran edebiyyatinin qurucularindan olan Sadiq Hidayet Iran Avropa Hindistan ucbucaginda kecmis bir omrun en sakit sahibi Sadiq Hidayet basli basina bir dunyadir Agaci torpagi dasi havasi olan bambasqa bir dunya Onu oxuduqca dunyanin pis gedisatini insanlarin ziyan icinde olmalarini goren bir yazici ile uz uze gelirsen Qisacasi Sadiq Hidayet o qeder hessas adam idi ki dunya hemise onun qelbine toxunub Azerbaycan diline tercume olunmus eserleriSadiq Hidayet Uc damci qan hekayesi Tercumeci Cahangir Atakisiyev Manera az medeniyyet ve edebiyyat portali 04 05 2016IstinadlarHemcinin baxHidayet soy Xarici kecidlerVikimenbede Sadiq Hidayet ile elaqeli melumatlar var Sadik Hidayet in Hayati haz Iraj Bashiri Ingilizce Sadeq Hedayat s Corner daha fazla makale ve Ingilizce ceviriler Iraj Bashiri Adabkade 2020 01 21 at the Wayback Machine Farsca Hidayet in resim calismalari