Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
SSRİ hökumət başçısı (rus. Глава Правительства СССР) — Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqında hökumət rəhbəri vəzifəsinin qeyri-rəsmi adı. Bu vəzifənin rəsmi adı isə tamamilə başqa şəkildə, özü də müxtəlif illərdə müxtəlif şəkildə olmuşdur.
| SSRİ hökumət başçıları | |
|---|---|
 SSRİ-nin dövlət gerbi | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ölkə |  SSRİ |
| Yurisdiksiya | Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı |
| Yaradılma tarixi | 30 dekabr 1922 |
| Əvvəlki qurum | vəzifə təsis edilib, özü birincidir |
| Ləğv edilib | 25 dekabr 1991 |
| Sonrakı | dövlət dağıldığından vəzifə mövcud olmayıb |
| Ünvan | Kreml |
| Rəhbərlik | |
| Rəhbər | birinci Vladimir Lenin sonuncu İvan Silayev |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
SSRİ-nin mövcudluğu dövründə cəmi 12 nəfər hökumət başçısı olmuşdur. Onlardan ikisi vəzifədə olarkən vəfat edib (Vladimir Lenin və İosif Stalin), üçü istefaya göndərilib (Aleksey Kosıgin, Nikolay Tixonov və İvan Silayev). SSRİ hökumət başçısı vəzifəsini icra edən 2 nəfər eyni vaxtda həm də partiya rəhbəri vəzifəsini daşımışdır (Stalin və Nikita Xruşşov).
Birinci hökumət başçısı Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının yaradılması müqaviləsindən sonra 1922-ci ildə Lenin olmuşdur. Sonuncu olan İvan Silayev 1991-ci ildə 126 gün kabinetə rəhbərlik edərək bu vəzifəni ən qısa müddət ifa edən şəxs olub. Kosıgin 14 ildən çox bu vəzifəni icra edərək kabinetdə ən uzun vaxt qalan şəxs olub və iki dəfədən çox hökumət formalaşdıran yeganə şəxsdir. 1980-ci ildə istefasından bir az sonra vəfat edib
Xalq Komissarları Şurası (Sovnarkom) Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikası (RSFSR) tərəfindən 8 noyabr 1917-ci ildə yaradılıb. 1924-cü il Konstitusiyasının 38-ci maddəsi ifadə edir ki, sədrin gücü, funksiyaları və vəzifələri şuranın işini və qanunvericiliyi təftiş edən Mərkəzi İdarəetmə Komissiyası tərəfindən verilir. Xalq Komissarları Soveti Sovet İttifaqında məcburi olan qanunları və qərarları çap etdirir. 1946-cı ildə Xalq Komissarları Şurası Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı və Sovet sosialist respublikaları səviyyəsində Nazirlər Şurasına çevrildi.
Nikita Xruşşovu Sov. KP MK-nın birinci katibi postundan və SSRİ Nazirlər Sovetinin sədri vəzifələrindən kənarlaşdırmış Sov.İKP MKnın avqust plenumunda (1964-cü il) bir şəxsin eyni vaxtda həm Sov.İKP MK-nın Baş katibi və həm də SSRİ-nin hökumət başçısı vəzifəsini tutması yolverilməz hesab olundu. Kosıgin Nazirlər Şurasının Sədri kimi onun rolunda iqtisadi idarəçilik vəzifəsində idi. Ancaq Kosıginin vəzifəsi 1965-ci ildə iqtisadi reform təklif edəndən sonra zəiflədi.
1977-ci il SSRİ Konstitusiyasına görə Nazirlər Sovetinin sədri SSRİ hökumətinin başçısı idi. SSRİ Ali Soveti Rəyasət heyətinin sədri (1977–1985 və 1988–1989-cu illərdə Sov. İKP MK-nın baş katibləri ənənəvi olaraq həm də SSRİ Ali Soveti Rəyasət heyətinin sədri vəzifəsinə seçilərək SSRİ-nin dövlət başçısı olmuşdular) isə tamamilə hökumətin və icraedici hakimiyyətin başçısı idi. 1990-cı ildə prezident hakimiyyətinin qurulmasına qədər hökumət başçılığı Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqında təsir və tanınma baxımından ən yüksək vəzifələrdən biri idi. Hökumət başçısı Ali Sovetə hesabat verməli idi və SSRİ Ali Sovetinin sessiyaları arasında gedən mərhələlərdə Ali Sovetin komissiyası qarşısında hesabat verirdi. Hökumət başçısına Ali Sovetlə və komissiya ilə yarışmayacaq şəkildə SSRİ-in ədalət sisteminə uyğun olaraq idarəçilik işlərini həll etmək tapşırılmışdı. Hökumət başçısına beş illik planlara rəhbərlik edərək və mədəni inkişafı təmin edərək milli iqtisadiyyatı idarə edirdi.
Nikolay Rıjkovun yerinə Valentin Pavlov keçdikdən sonra Nazirlər Soveti, Nazirlər Kabineti, isə adlandı. Uğursuz Avqust çevrilişindən sonra kabinet üzvləri çevrilişi dəstəklədi və 1991-ci ildə Nazirlər kabineti ilə əvəz edildi. adı olaraq dəyişdirildi və daha sonra (digər adı İqtisadi Cəmiyyət) ilə əvəz olundu.
| Vəzifənin adı | İllər |
|---|---|
| "" | 30 dekabr 1922 – 15 mart 1946 |
| "" | 15 mart 1946 – 14 yanvar 1991 |
| "" | 14 yanvar 1991 – 5 sentyabr 1991 |
| "SSRİ xalq təsərrüfatını operativ idarəetmə komitəsinin rəhbəri" | 5 sentyabr 1991 – 20 sentyabr 1991 |
| "SSRİ Respublikalararası iqtisadi komitəsinin sədri" | 20 sentyabr 1991 – 14 noyabr 1991 |
| "SSRİ Dövlətlərarası İqtisadi Komitəsinin Sədri — İqtisadi birliyin Baş naziri" | 14 noyabr 1991-ci il — 26 dekabr 1991-ci il |
Səlahiyyəti
SSRİ hökuməti başçısına geniş səlahiyyətlər verilmişdi, onlar "SSRİ Nazirlər Soveti haqqında" qanunda göstərilmişdi (5 iyul 1978-ci il):
- SSRİ hökuməti fəaliyyətinə rəhbərlik;
- SSRİ Ali Sovetinin təsdiqinə verilmək üçün hökumət üzvləri namizədlərinin seçilməsi;
- SSRİ Ali Sovetinə hökumət üzvlərinin təyin və azad edilməsi üçün təkliflərin irəli sürülməsi;
- SSRİ-ni beynəlxalq münasibətlərdə təmsil etmə;
- Dövlət idarəetmə məsələlərində fövqaladə hallarda qərarların qəbul edilməsi.
Hökumət başçılarının siyahısı
| Ad, Soyad (doğum–ölüm) | Vəzifədə keçirdiyi müddət | Elektorat | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Xalq Komissarları Sovetinin sədrləri (1922–46) | |||||
| Vladimir Lenin (1870–1924) | 30 dekabr 1922 – 21 yanvar 1924 | — | ||||
| Birinci hökumət başçısıdır. Rusiya Sosial Demokrat İşçi Partiyasını Fevral və Oktyabr inqilabları zamanı idarə edib və dünyanın ilk sosialist dövlətini (RSFSR) yaradıb və 1922-ci ildə Sover Sosialist Respublikaları İttifaqını yaradıb. | ||||||
| 2 | Aleksey Rıkov (1881–1938) | 2 fevral 1924 – 19 dekabr 1930 | 1924, 1925, 1927, 1929 | |||
| Bolşevik partiyasındakı mülayim siyasəti dəstəkləyən fraksiyanın üzvü olan Rıkov digər yoldaşları ilə birlikdə partiyaya səhvlərini etiraf etdi və 1930-cu ildə Rıkov hökumət başçılığı vəzifəsini itirdi. | ||||||
| 3 | Vyaçeslav Molotov (1890–1986) |  | 19 dekabr 1930 – 6 may 1941 | 1931, 1935, 1936, 1937 | ||
| O, Stalinin həyata keçirdiyi kənd təsərrüfatında kollektivləşməyə, Birinci beşillik planın (1928–1932) həyata keçirilməsinə, SSRİ-in sənayeləşdirilməsinə və 1937–1938-ci il təmizlənməsinə nəzarət etdi. Molotovun simvolik hakimiyyətinin altında Sovet İttifaqı aqrar və sənaye texnologiyalarında böyük irəliləyiş əldə etdi. | ||||||
| 4 | İosif Stalin (1878–1953) | 6 may 1941 – 15 mart 1946 | 1946 | |||
| Stalin Böyük Vətən müharibəsi dövründə ölkəni idarə etdi və ölkənin yenidən qurulmasına kömək etdi. O, SSRİ Xalq Komissarları Sovetinin adını SSRİ Nazirlər Soveti olaraq dəyişdi. | ||||||
| Nazirlər Sovetinin sədrləri (1946–1991) | ||||||
| İosif Stalin (1878–1953) | 15 mart 1946 – 5 mart 1953 | 1950 | ||||
| Müharibədən sonra Şərqi Avropada kommunist hökumətlər quraraq Sovetin dəmir pərdəsi kimi uzun müddət Qərb ölkələri və SSRİ arasında Soyuq müharibə olaraq bilinən düşmənçiliyin səbəbi olan yaratdı. | ||||||
| 5 | Georgi Malenkov (1902–1988) |  | 6 mart 1953 – 8 fevral 1955 | 1954 | ||
| Stalinin ölümündən sonra hakimiyyəti ələ keçirdi və Xruşşova qarşı mübarizədə hakimiyyəti itirdi. O, Xruşşov anti-stalinizmə başlayana qədər hakimiyyəti davam etdirdi. 1955-ci ilin fevralında G. Malenkov "Leninqrad işi"nin təşkilində günahlandırılaraq hökumət başçısı vəzifəsindən çıxarıldı və N. Bulqaninlə əvə edildi. | ||||||
| 6 | Nikolay Bulqanin (1895–1975) | 8 fevral 1955 – 27 mart 1958 | 1958 | |||
| Stalinə pərəştişin qadağan edilməsini idarə edən Bulqanin əvvəlcə Xruşşovun dəstəkçisi idi. Ancaq Xruşşovun radikal siyasətinə görə münasibətləri korlandı və anti-partiyaçı hesab edilərək Xruşşov tərəfindən vəzifəsindən çıxarıldı. | ||||||
| 7 | Nikita Xruşşov (1894–1971) |  | 27 mart 1958 – 14 oktyabr 1964 | 1962 | ||
| Ölkəni Karib böhranı zamanı idarə etdi. 1961-ci il pul islahatı kimi bir çox islahat və siyasətdə yeniliklərə rəhbərlik etdi. 1964-cü ilin oktyabrında N. Xruşşov tutduğu vəzifədən azad edilərək pensiyaya göndərildi. | ||||||
| 8 | Aleksey Kosıgin (1904–1980) |  | 15 oktyabr 1964 – 23 oktyabr 1980 | 1966, 1970, 1974, 1979 | ||
| O, Leonid Brejnev və Nikolay Podqorni ilə birlikdə kollektivlik liderliyin üç liderindən biri idi. O, Durğunluq dövründə vəzifədə idi. Kosıgin 1965, 1973–1973 və 1979 iqtisasi islahatlarını həyata keçirdi. O, 1980-ci ildə pensiyaya çıxdı və 2 ay sonra vəfat etdi. | ||||||
| 9 | Nikolay Tixonov (1905–1997) | — | 23 oktyabr 1980 – 27 sentyabr 1985 | 1984 | ||
| Kosıginin gedişindən sonra yeni hökumət başçısı olan Tixonov Brejnevin son illərində, Yuri Andropov və Konstantin Ustinoviç Çernenkonun dövründə və Mixail Qorbaçovun hakimiyyətinin başlanğıcında kabinetə rəhbərlik etdi. | ||||||
| 10 | Nikolay Rıjkov (1929) |  | 27 sentyabr 1985 – 14 yanvar 1991 | 1989 | ||
| Rıjkov yeni texnologiyanı təqdim edərək və planlaşdırmanı mərkəzdən digər ərazilərə yayaraq Qorbaçovun Sovet iqtisadiyyatını dirçəltmək və yenidən qurmaq cəhdlərini dəstəklədi. Ancaq o, Qorbaçovun market mexanizmini Sovet iqtisadiyyatına təqdim etmək cəhdini dəstəkləmədi. O, Nazirlər Sovetinin sədri vəzifəsi buraxılanda istefaya getməyə məcbur edildi. | ||||||
| 11 | SSRİ-nin baş nazirləri (1991) | |||||
| Valentin Pavlov (1937–2003) | — | 14 yanvar 1991 – 22 avqust 1991 | — | |||
| Pavlov uğursuz pul islahatını həyata keçirdi. İslahat alınmadı və bu Pavlovun Dövlət Fövqəladə Vəziyyət Komitəsinə qoşulmasına səbəb oldu. Dövlət Fövqəladə Vəziyyət Komitəsi 19 avqustda Qorbaçovu devirməyə cəhd etdi. Qəsdə əlbir olmasına görə Pavlov 29 avqustda həbs edildi. | ||||||
| 12 | SSRİ Xalq təsərrüfatının operativ idarəetmə Komitəsinin rəhbərləri (1991) | |||||
| İvan Silayev (1930) | — | 6 sentyabr 1991 – 20 sentyabr 1991 | — | |||
| 12 | SSRİ respublikalararası iqtisadi komitənin sədrləri (1991) | |||||
| İvan Silayev (1930) | — | 20 sentyabr 1991 – 14 noyabr 1991 | — | |||
| 12 | SSRİ Dövlətlərarası İqtisadi Komitənin Sədri — İqtisadi birliyin baş nazirləri (1991) | |||||
| İvan Silayev (1930) | — | 14 noyabr 1991 – 26 dekabr 1991 | — | |||
| 1991 avqust dövlət çevrilişindən sonra Sovet hökuməti respublikalar üxərində hakimiyyətini itirdi. Silayev və Qorbaçov respublikaları birlikdə tutmaq iqtidarında deyildi. | ||||||
İstinadlar
- "Конституция СССР 1924 г." 2018-12-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-01-04.
- "1924 Constitution of the USSR". 2018-12-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-01-04.
- "О ПРЕОБРАЗОВАНИИ СОВЕТА НАРОДНЫХ КОМИССАРОВ СССР В СОВЕТ МИНИСТРОВ СССР И СОВЕТОВ НАРОДНЫХ КОМИССАРОВ СОЮЗНЫХ И АВТОНОМНЫХ РЕСПУБЛИК - В СОВЕТЫ МИНИСТРОВ СОЮЗНЫХ И АВТОНОМНЫХ РЕСПУБЛИК". 2019-06-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-01-04.
- Service, 2009. səh. 378
- Brown, 2009. səh. 403
- "Chapter 16: THE COUNCIL OF MINISTERS OF THE USSR". 2018-01-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-01-04.
- Ferdinand, 1993. səh. 163–164
- Ferdinand, 1993. səh. 133
- . istefasından sonra yeni nazirlər kabineti formalaşana qədər (o yaranmadı) SSRİ hökumətinin vəzifələrini müvəqqəti icra etməkdən ötrün yaranmışdı. Yeni Nazirlər Kabinetinin yerinə 5 sentyabr yarandı. O 14 noyabr 1991-ci ildə " adlandı" .
- Cull, Culbert və Welch, 2003. səh. 182
- Young, Braden, 2005. səh. 40
- Service, 2000. səh. 1
- "Образование СССР" (Russian). Hrono.info. 23 October 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 24 September 2010.
- Phillips, 2000. səh. 82
- Rappaport, 1999. səh. 238–39
- Phillips, 2000. səh. 89
- Hough, Fainsod, 1979. səh. 295
- Sebag-Montefiore, 2005. səh. 236
- Totten, Bartrop, 2008. səh. 76
- Service, 2005. səh. 3–4
- Service, 2005. səh. 503
- Duiker, Spielvogel, 2006. səh. 572
- Coppa, 2006. səh. 170–71
- Trahair, Miller, 2004. səh. 69
- Coppa, 2006. səh. 38
- "The first steps towards a new era". 2013-03-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-01-04.
- Trahair, Miller, 2004. səh. 37
- ютуба, любитель. "30 лет назад умер Алексей Косыгин". Newsland (Russian). 17 December 2010. 17 September 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 3 January 2011.
- Вергасов, Фатех. "Организация здорового накала" (Russian). pseudology.org. 24 January 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 4 September 2010.
- Ploss, 2010. səh. 219
- Zemtsov, 1989. səh. 119
- Service, 2009. səh. 403–4
- Garcelon, 2005. səh. 128–29
- Harris, 2005. səh. 133
- "Валентин Сергеевич Павлов" (Russian). RU: Hrono. 4 December 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 6 December 2010.
- Dyker, 1992. səh. 207–8
- Bonnell, Cooper, 1994. səh. 63–64
- "Иван Степанович Силаев" (Russian). RU: Hrono. 25 January 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 6 December 2010.
- Kotz, Weir, 2007. səh. 122
Biblioqrafiya
- . The Rise & Fall of Communism. . 2009. ISBN .
- Bonnell, Victoria; Cooper, Ann. Russia at the Barricades: Eyewitness Accounts of the August 1991 coup. . 1994. ISBN .
- Coppa, Frank. Encyclopedia of Modern Dictators: From Napoleon to the Present. . 2006. ISBN .
- Cull, Nicholas; Culbert, David; Welch, David. Propaganda and Mass Persuasion: A Historical Encyclopedia, 1500 to the Present. . 2003. ISBN .
- Duiker, William; Spielvogel, Jackson. The Essential World History. . 2006. ISBN .
- Dyker, David. Restructuring the Soviet economy (1st). Routledge. 1992. ISBN .
- ]]; ]]. How the Soviet Union is Governed. Harvard University Press. 1979. ISBN .
- Ferdinand, Maria Feldbrugge Joseph. Russian Law: The End of the Soviet System and the Role of Law (1st). . 1993. ISBN .
- Garcelon, Marc. Revolutionary Passage: From Soviet to Post-Soviet Russia, 1985–2000. . 2005. ISBN .
- Harris, Jonathan. Subverting the System: Gorbachev's Reform of the Party's Apparat, 1986–1991. . 2005. ISBN .
- Kotz, David Michael; Weir, Fred. Russia's Path from Gorbachev to Putin: The Demise of the Soviet System and the New Russia (2nd). . 2007. ISBN .
- Phillips, Steven. Lenin and the Russian Revolution. . 2000. ISBN .
- Ploss, Sidney. The Roots of Perestroika: The Soviet Breakdown in Historical Context. . 2010. ISBN .
- . Joseph Stalin: A Biographical Companion. . 1999. ISBN .
- . Stalin: The Court of the Red Tsar. . 2005. ISBN .
- . Lenin: A Biography. Belknap Press of Harvard University Press. 2000. ISBN .
- . History of Modern Russia: From Tsarism to the Twenty-first Century. . 2009. ISBN .
- . Stalin: A Biography. Harvard University Press. 2005. ISBN .
- Totten, Samuel; Bartrop, Paul. Dictionary of Genocide: A–L. 1. . 2008. ISBN .
- Trahair, Richard; Miller, Robert. Encyclopedia of Cold War Espionage, Spies, and Secret Operations. . 2004. ISBN .
- Young, Gregory; Braden, Nate. The Last Sentry: The True Story That Inspired the Hunt for Red October. . 2005. ISBN .
- Zemtsov, Ilya. Chernenko, the Last Bolshevik: The Soviet Union on the eve of Perestroika. . 1989. ISBN .
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
SSRI hokumet bascisi rus Glava Pravitelstva SSSR Sovet Sosialist Respublikalari Ittifaqinda hokumet rehberi vezifesinin qeyri resmi adi Bu vezifenin resmi adi ise tamamile basqa sekilde ozu de muxtelif illerde muxtelif sekilde olmusdur SSRI hokumet bascilariSSRI nin dovlet gerbiUmumi melumatlarOlke SSRIYurisdiksiya Sovet Sosialist Respublikalari IttifaqiYaradilma tarixi 30 dekabr 1922Evvelki qurum vezife tesis edilib ozu birincidirLegv edilib 25 dekabr 1991Sonraki dovlet dagildigindan vezife movcud olmayibUnvan KremlRehberlikRehber birinci Vladimir Lenin sonuncu Ivan Silayev Vikianbarda elaqeli mediafayllar SSRI nin movcudlugu dovrunde cemi 12 nefer hokumet bascisi olmusdur Onlardan ikisi vezifede olarken vefat edib Vladimir Lenin ve Iosif Stalin ucu istefaya gonderilib Aleksey Kosigin Nikolay Tixonov ve Ivan Silayev SSRI hokumet bascisi vezifesini icra eden 2 nefer eyni vaxtda hem de partiya rehberi vezifesini dasimisdir Stalin ve Nikita Xrussov Birinci hokumet bascisi Sovet Sosialist Respublikalari Ittifaqinin yaradilmasi muqavilesinden sonra 1922 ci ilde Lenin olmusdur Sonuncu olan Ivan Silayev 1991 ci ilde 126 gun kabinete rehberlik ederek bu vezifeni en qisa muddet ifa eden sexs olub Kosigin 14 ilden cox bu vezifeni icra ederek kabinetde en uzun vaxt qalan sexs olub ve iki defeden cox hokumet formalasdiran yegane sexsdir 1980 ci ilde istefasindan bir az sonra vefat edib Xalq Komissarlari Surasi Sovnarkom Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasi RSFSR terefinden 8 noyabr 1917 ci ilde yaradilib 1924 cu il Konstitusiyasinin 38 ci maddesi ifade edir ki sedrin gucu funksiyalari ve vezifeleri suranin isini ve qanunvericiliyi teftis eden Merkezi Idareetme Komissiyasi terefinden verilir Xalq Komissarlari Soveti Sovet Ittifaqinda mecburi olan qanunlari ve qerarlari cap etdirir 1946 ci ilde Xalq Komissarlari Surasi Sovet Sosialist Respublikalari Ittifaqi ve Sovet sosialist respublikalari seviyyesinde Nazirler Surasina cevrildi Nikita Xrussovu Sov KP MK nin birinci katibi postundan ve SSRI Nazirler Sovetinin sedri vezifelerinden kenarlasdirmis Sov IKP MKnin avqust plenumunda 1964 cu il bir sexsin eyni vaxtda hem Sov IKP MK nin Bas katibi ve hem de SSRI nin hokumet bascisi vezifesini tutmasi yolverilmez hesab olundu Kosigin Nazirler Surasinin Sedri kimi onun rolunda iqtisadi idarecilik vezifesinde idi Ancaq Kosiginin vezifesi 1965 ci ilde iqtisadi reform teklif edenden sonra zeifledi 1977 ci il SSRI Konstitusiyasina gore Nazirler Sovetinin sedri SSRI hokumetinin bascisi idi SSRI Ali Soveti Reyaset heyetinin sedri 1977 1985 ve 1988 1989 cu illerde Sov IKP MK nin bas katibleri enenevi olaraq hem de SSRI Ali Soveti Reyaset heyetinin sedri vezifesine secilerek SSRI nin dovlet bascisi olmusdular ise tamamile hokumetin ve icraedici hakimiyyetin bascisi idi 1990 ci ilde prezident hakimiyyetinin qurulmasina qeder hokumet basciligi Sovet Sosialist Respublikalari Ittifaqinda tesir ve taninma baximindan en yuksek vezifelerden biri idi Hokumet bascisi Ali Sovete hesabat vermeli idi ve SSRI Ali Sovetinin sessiyalari arasinda geden merhelelerde Ali Sovetin komissiyasi qarsisinda hesabat verirdi Hokumet bascisina Ali Sovetle ve komissiya ile yarismayacaq sekilde SSRI in edalet sistemine uygun olaraq idarecilik islerini hell etmek tapsirilmisdi Hokumet bascisina bes illik planlara rehberlik ederek ve medeni inkisafi temin ederek milli iqtisadiyyati idare edirdi Nikolay Rijkovun yerine Valentin Pavlov kecdikden sonra Nazirler Soveti Nazirler Kabineti ise adlandi Ugursuz Avqust cevrilisinden sonra kabinet uzvleri cevrilisi destekledi ve 1991 ci ilde Nazirler kabineti ile evez edildi adi olaraq deyisdirildi ve daha sonra diger adi Iqtisadi Cemiyyet ile evez olundu Vezifenin adi Iller 30 dekabr 1922 15 mart 1946 15 mart 1946 14 yanvar 1991 14 yanvar 1991 5 sentyabr 1991 SSRI xalq teserrufatini operativ idareetme komitesinin rehberi 5 sentyabr 1991 20 sentyabr 1991 SSRI Respublikalararasi iqtisadi komitesinin sedri 20 sentyabr 1991 14 noyabr 1991 SSRI Dovletlerarasi Iqtisadi Komitesinin Sedri Iqtisadi birliyin Bas naziri 14 noyabr 1991 ci il 26 dekabr 1991 ci ilSelahiyyetiSSRI hokumeti bascisina genis selahiyyetler verilmisdi onlar SSRI Nazirler Soveti haqqinda qanunda gosterilmisdi 5 iyul 1978 ci il SSRI hokumeti fealiyyetine rehberlik SSRI Ali Sovetinin tesdiqine verilmek ucun hokumet uzvleri namizedlerinin secilmesi SSRI Ali Sovetine hokumet uzvlerinin teyin ve azad edilmesi ucun tekliflerin ireli surulmesi SSRI ni beynelxalq munasibetlerde temsil etme Dovlet idareetme meselelerinde fovqalade hallarda qerarlarin qebul edilmesi Hokumet bascilarinin siyahisiAd Soyad dogum olum Vezifede kecirdiyi muddet Elektorat1 Xalq Komissarlari Sovetinin sedrleri 1922 46 Vladimir Lenin 1870 1924 30 dekabr 1922 21 yanvar 1924 Birinci hokumet bascisidir Rusiya Sosial Demokrat Isci Partiyasini Fevral ve Oktyabr inqilablari zamani idare edib ve dunyanin ilk sosialist dovletini RSFSR yaradib ve 1922 ci ilde Sover Sosialist Respublikalari Ittifaqini yaradib 2 Aleksey Rikov 1881 1938 2 fevral 1924 19 dekabr 1930 1924 1925 1927 1929Bolsevik partiyasindaki mulayim siyaseti destekleyen fraksiyanin uzvu olan Rikov diger yoldaslari ile birlikde partiyaya sehvlerini etiraf etdi ve 1930 cu ilde Rikov hokumet basciligi vezifesini itirdi 3 Vyaceslav Molotov 1890 1986 19 dekabr 1930 6 may 1941 1931 1935 1936 1937O Stalinin heyata kecirdiyi kend teserrufatinda kollektivlesmeye Birinci besillik planin 1928 1932 heyata kecirilmesine SSRI in senayelesdirilmesine ve 1937 1938 ci il temizlenmesine nezaret etdi Molotovun simvolik hakimiyyetinin altinda Sovet Ittifaqi aqrar ve senaye texnologiyalarinda boyuk irelileyis elde etdi 4 Iosif Stalin 1878 1953 6 may 1941 15 mart 1946 1946Stalin Boyuk Veten muharibesi dovrunde olkeni idare etdi ve olkenin yeniden qurulmasina komek etdi O SSRI Xalq Komissarlari Sovetinin adini SSRI Nazirler Soveti olaraq deyisdi Nazirler Sovetinin sedrleri 1946 1991 Iosif Stalin 1878 1953 15 mart 1946 5 mart 1953 1950Muharibeden sonra Serqi Avropada kommunist hokumetler quraraq Sovetin demir perdesi kimi uzun muddet Qerb olkeleri ve SSRI arasinda Soyuq muharibe olaraq bilinen dusmenciliyin sebebi olan yaratdi 5 Georgi Malenkov 1902 1988 6 mart 1953 8 fevral 1955 1954Stalinin olumunden sonra hakimiyyeti ele kecirdi ve Xrussova qarsi mubarizede hakimiyyeti itirdi O Xrussov anti stalinizme baslayana qeder hakimiyyeti davam etdirdi 1955 ci ilin fevralinda G Malenkov Leninqrad isi nin teskilinde gunahlandirilaraq hokumet bascisi vezifesinden cixarildi ve N Bulqaninle eve edildi 6 Nikolay Bulqanin 1895 1975 8 fevral 1955 27 mart 1958 1958Staline perestisin qadagan edilmesini idare eden Bulqanin evvelce Xrussovun destekcisi idi Ancaq Xrussovun radikal siyasetine gore munasibetleri korlandi ve anti partiyaci hesab edilerek Xrussov terefinden vezifesinden cixarildi 7 Nikita Xrussov 1894 1971 27 mart 1958 14 oktyabr 1964 1962Olkeni Karib bohrani zamani idare etdi 1961 ci il pul islahati kimi bir cox islahat ve siyasetde yeniliklere rehberlik etdi 1964 cu ilin oktyabrinda N Xrussov tutdugu vezifeden azad edilerek pensiyaya gonderildi 8 Aleksey Kosigin 1904 1980 15 oktyabr 1964 23 oktyabr 1980 1966 1970 1974 1979O Leonid Brejnev ve Nikolay Podqorni ile birlikde kollektivlik liderliyin uc liderinden biri idi O Durgunluq dovrunde vezifede idi Kosigin 1965 1973 1973 ve 1979 iqtisasi islahatlarini heyata kecirdi O 1980 ci ilde pensiyaya cixdi ve 2 ay sonra vefat etdi 9 Nikolay Tixonov 1905 1997 23 oktyabr 1980 27 sentyabr 1985 1984Kosiginin gedisinden sonra yeni hokumet bascisi olan Tixonov Brejnevin son illerinde Yuri Andropov ve Konstantin Ustinovic Cernenkonun dovrunde ve Mixail Qorbacovun hakimiyyetinin baslangicinda kabinete rehberlik etdi 10 Nikolay Rijkov 1929 27 sentyabr 1985 14 yanvar 1991 1989Rijkov yeni texnologiyani teqdim ederek ve planlasdirmani merkezden diger erazilere yayaraq Qorbacovun Sovet iqtisadiyyatini dirceltmek ve yeniden qurmaq cehdlerini destekledi Ancaq o Qorbacovun market mexanizmini Sovet iqtisadiyyatina teqdim etmek cehdini desteklemedi O Nazirler Sovetinin sedri vezifesi buraxilanda istefaya getmeye mecbur edildi 11 SSRI nin bas nazirleri 1991 Valentin Pavlov 1937 2003 14 yanvar 1991 22 avqust 1991 Pavlov ugursuz pul islahatini heyata kecirdi Islahat alinmadi ve bu Pavlovun Dovlet Fovqelade Veziyyet Komitesine qosulmasina sebeb oldu Dovlet Fovqelade Veziyyet Komitesi 19 avqustda Qorbacovu devirmeye cehd etdi Qesde elbir olmasina gore Pavlov 29 avqustda hebs edildi 12 SSRI Xalq teserrufatinin operativ idareetme Komitesinin rehberleri 1991 Ivan Silayev 1930 6 sentyabr 1991 20 sentyabr 1991 12 SSRI respublikalararasi iqtisadi komitenin sedrleri 1991 Ivan Silayev 1930 20 sentyabr 1991 14 noyabr 1991 12 SSRI Dovletlerarasi Iqtisadi Komitenin Sedri Iqtisadi birliyin bas nazirleri 1991 Ivan Silayev 1930 14 noyabr 1991 26 dekabr 1991 1991 avqust dovlet cevrilisinden sonra Sovet hokumeti respublikalar uxerinde hakimiyyetini itirdi Silayev ve Qorbacov respublikalari birlikde tutmaq iqtidarinda deyildi Istinadlar Konstituciya SSSR 1924 g 2018 12 14 tarixinde Istifade tarixi 2015 01 04 1924 Constitution of the USSR 2018 12 01 tarixinde Istifade tarixi 2015 01 04 O PREOBRAZOVANII SOVETA NARODNYH KOMISSAROV SSSR V SOVET MINISTROV SSSR I SOVETOV NARODNYH KOMISSAROV SOYuZNYH I AVTONOMNYH RESPUBLIK V SOVETY MINISTROV SOYuZNYH I AVTONOMNYH RESPUBLIK 2019 06 03 tarixinde Istifade tarixi 2015 01 04 Service 2009 seh 378 Brown 2009 seh 403 Chapter 16 THE COUNCIL OF MINISTERS OF THE USSR 2018 01 23 tarixinde Istifade tarixi 2015 01 04 Ferdinand 1993 seh 163 164 Ferdinand 1993 seh 133 istefasindan sonra yeni nazirler kabineti formalasana qeder o yaranmadi SSRI hokumetinin vezifelerini muveqqeti icra etmekden otrun yaranmisdi Yeni Nazirler Kabinetinin yerine 5 sentyabr yarandi O 14 noyabr 1991 ci ilde adlandi Cull Culbert ve Welch 2003 seh 182 Young Braden 2005 seh 40 Service 2000 seh 1 Obrazovanie SSSR Russian Hrono info 23 October 2018 tarixinde Istifade tarixi 24 September 2010 Phillips 2000 seh 82 Rappaport 1999 seh 238 39 Phillips 2000 seh 89 Hough Fainsod 1979 seh 295 Sebag Montefiore 2005 seh 236 Totten Bartrop 2008 seh 76 Service 2005 seh 3 4 Service 2005 seh 503 Duiker Spielvogel 2006 seh 572 Coppa 2006 seh 170 71 Trahair Miller 2004 seh 69 Coppa 2006 seh 38 The first steps towards a new era 2013 03 16 tarixinde Istifade tarixi 2015 01 04 Trahair Miller 2004 seh 37 yutuba lyubitel 30 let nazad umer Aleksej Kosygin Newsland Russian 17 December 2010 17 September 2018 tarixinde Istifade tarixi 3 January 2011 Vergasov Fateh Organizaciya zdorovogo nakala Russian pseudology org 24 January 2019 tarixinde Istifade tarixi 4 September 2010 Ploss 2010 seh 219 Zemtsov 1989 seh 119 Service 2009 seh 403 4 Garcelon 2005 seh 128 29 Harris 2005 seh 133 Valentin Sergeevich Pavlov Russian RU Hrono 4 December 2018 tarixinde Istifade tarixi 6 December 2010 Dyker 1992 seh 207 8 Bonnell Cooper 1994 seh 63 64 Ivan Stepanovich Silaev Russian RU Hrono 25 January 2019 tarixinde Istifade tarixi 6 December 2010 Kotz Weir 2007 seh 122Biblioqrafiya The Rise amp Fall of Communism 2009 ISBN 978 0061138799 Bonnell Victoria Cooper Ann Russia at the Barricades Eyewitness Accounts of the August 1991 coup 1994 ISBN 978 1563242717 Coppa Frank Encyclopedia of Modern Dictators From Napoleon to the Present 2006 ISBN 978 0820450100 Cull Nicholas Culbert David Welch David Propaganda and Mass Persuasion A Historical Encyclopedia 1500 to the Present 2003 ISBN 978 1576078204 Duiker William Spielvogel Jackson The Essential World History 2006 ISBN 978 0495902270 Dyker David Restructuring the Soviet economy 1st Routledge 1992 ISBN 978 0415067614 How the Soviet Union is Governed Harvard University Press 1979 ISBN 978 0674410305 Ferdinand Maria Feldbrugge Joseph Russian Law The End of the Soviet System and the Role of Law 1st 1993 ISBN 978 0792323587 Garcelon Marc Revolutionary Passage From Soviet to Post Soviet Russia 1985 2000 2005 ISBN 978 1592133628 Harris Jonathan Subverting the System Gorbachev s Reform of the Party s Apparat 1986 1991 2005 ISBN 978 0742526792 Kotz David Michael Weir Fred Russia s Path from Gorbachev to Putin The Demise of the Soviet System and the New Russia 2nd 2007 ISBN 978 0415701471 Phillips Steven Lenin and the Russian Revolution 2000 ISBN 978 0 435 32719 4 Ploss Sidney The Roots of Perestroika The Soviet Breakdown in Historical Context 2010 ISBN 978 0786444861 Joseph Stalin A Biographical Companion 1999 ISBN 978 1576070840 Stalin The Court of the Red Tsar 2005 ISBN 978 1400042302 Lenin A Biography Belknap Press of Harvard University Press 2000 ISBN 978 0674008281 History of Modern Russia From Tsarism to the Twenty first Century 2009 ISBN 978 0674034938 Stalin A Biography Harvard University Press 2005 ISBN 978 0674016972 Totten Samuel Bartrop Paul Dictionary of Genocide A L 1 2008 ISBN 978 0313346422 Trahair Richard Miller Robert Encyclopedia of Cold War Espionage Spies and Secret Operations 2004 ISBN 978 1929631759 Young Gregory Braden Nate The Last Sentry The True Story That Inspired the Hunt for Red October 2005 ISBN 978 1591149927 Zemtsov Ilya Chernenko the Last Bolshevik The Soviet Union on the eve of Perestroika 1989 ISBN 978 0887382604 Hemcinin bax SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin Sedri