Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqaləni lazımdır. |
Bakı müsəlman Ruhani Cəmiyyəti "Səadət" — 1907-ci ildən Bakıda fəaliyyət göstərən və xalqın maariflənməsində, milli oyanışında mühüm rolu olmuş müsəlman xeyriyyə cəmiyyəti.
Səadət Cəmiyyəti | |
---|---|
|
Tarixi və fəaliyyəti
"Səadət" cəmiyyəti 7 iyun 1907-ci ildə yaradılmışdır. Cəmiyyətin yaranması və fəaliyyətində görkəmli xeyriyyəçi, maarifpərvər Hacı Zeynalabdin Tağıyevin böyük rolu olmuşdur. "Səadət"in əsas məqsədi xalqı maarifləndirmək, onun mədəni inkişafında özünəməxsusluğunu qorumaq olmuşdur. Cəmiyyət köhnə üsullu məktəb və mədrəsələrin yenidən qurulmasına, təkmilləşdirilməsinə, onların yayılmasına, kitabxanalar, qiraətxanalar açılmasına çalışırdı.
Səadət məktəbi
1908-ci ildə cəmiyyət tərəfindən Bakıda açılmış "Səadət" məktəbində Fərhad Ağazadə, Üzeyir və Ceyhun Hacıbəyli qardaşları, Axund Molla Ağa Əlizadə, Molla Qədir İsmayılzadə, Məmməd Hənəfı Terequlov, Əli Hüseynov, Kərim bəy Məlikov və b. müəllimlik edirdilər. Məktəbin müdiri Əli bəy Hüseynzadə idi. Cəmiyyətin bütün məktəb proqramlarına Qori seminariyasının məzunu Fərhad Ağazadə rəhbərlik edirdi.
Cəmiyyətin fəaliyyətində mütərəqqi din xadimləri yaxından iştirak edirdilər. "Səadət" məktəbində dünyəvi fənlərlə (Azərbaycan, rus, fars, ərəb, alman və fransız dilləri, hesab, coğrafiya, rəsm, tarix, təbiətşünaslıq) yanaşı, ilahiyyat da tədris olunur, türkçülük və islamçılıq təbliğ edilirdi. "Səadət" cəmiyyəti Azərbaycanın bir sıra şəhərində məktəb və mədrəsələr açmış, Cənubi Azərbaycandan gəlmiş fəhlələrin uşaqları üçün Bakıda "İttihad", Tiflisdə isə "İttifaq" məktəbi təşkil etmişdi.
"Səadət" müsəlman ruhani cəmiyyəti idarə heyətinin sədri Axund Molla Ağa Əlizadənin Azərbaycan qəzetlərində dərc olunmuş müraciətində Bakıda fəaliyyət göstərən 400 şagirdi olan məktəbə yardım edilməsi xahiş olunurdu: "Biz, müsəlmanlar geridə qalmış xalqıq, bizə, ilk növbədə, maariflənmək lazımdır. Biz müsəlmanları yalnız məktəb xilas edə bilər. Bizə işıq saçan idarəyə hərtərəfli yardım göstərmək lazımdır. Gedin və mövcud olan məktəblərə dəstək verin. Gələcək nəslinizin sözün əsl mənasında ayılmasını istəyirsinizsə, məktəblərə yardım əlinizi uzadın" ("Kaspi" qəzeti, 1914, 31 yanvar). Cəmiyyət Azərbaycanda elmin və maarifin yayılmasında, azərbaycanlıların təhsil alması və savadlandırılmasında böyük rol oynamışdır. "Səadət" məktəbində təhsil almış bəzi azərbaycanlı mütəxəssislər sonralar ictimai-siyasi fəaliyyət göstərmiş, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti yarandıqdan sonra hökumətin tərkibinə daxil olmuşdular.
Mənbə
- Мамедали Бабашов "Бакинское мусульманское духовное общество "Саадет". Материалы Республиканской научно-методической конференции "Актуальные вопросы теории и методики преподавания языков и литератур народов Ближнего и Среднего Востока", Баку, 25–26 октября 1990, с.14–16;
İstinadlar
- Məmmədəli Babaşlı, XX əsrin əvvəllərində azərbaycanda milli Oyaniş və maarifçilik hərəkat 2016-03-05 at the Wayback Machine i
- Hüseyn Əhmədov. Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi. Bakı: Elm və təhsil, 2014. — səh. 263.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Baki muselman Ruhani Cemiyyeti Seadet 1907 ci ilden Bakida fealiyyet gosteren ve xalqin maariflenmesinde milli oyanisinda muhum rolu olmus muselman xeyriyye cemiyyeti Seadet CemiyyetiSeadet mektebinin muellim ve sagirdleriTarixi ve fealiyyeti Seadet cemiyyeti 7 iyun 1907 ci ilde yaradilmisdir Cemiyyetin yaranmasi ve fealiyyetinde gorkemli xeyriyyeci maarifperver Haci Zeynalabdin Tagiyevin boyuk rolu olmusdur Seadet in esas meqsedi xalqi maariflendirmek onun medeni inkisafinda ozunemexsuslugunu qorumaq olmusdur Cemiyyet kohne usullu mekteb ve medreselerin yeniden qurulmasina tekmillesdirilmesine onlarin yayilmasina kitabxanalar qiraetxanalar acilmasina calisirdi Seadet mektebi1908 ci ilde cemiyyet terefinden Bakida acilmis Seadet mektebinde Ferhad Agazade Uzeyir ve Ceyhun Hacibeyli qardaslari Axund Molla Aga Elizade Molla Qedir Ismayilzade Memmed Henefi Terequlov Eli Huseynov Kerim bey Melikov ve b muellimlik edirdiler Mektebin mudiri Eli bey Huseynzade idi Cemiyyetin butun mekteb proqramlarina Qori seminariyasinin mezunu Ferhad Agazade rehberlik edirdi Cemiyyetin fealiyyetinde mutereqqi din xadimleri yaxindan istirak edirdiler Seadet mektebinde dunyevi fenlerle Azerbaycan rus fars ereb alman ve fransiz dilleri hesab cografiya resm tarix tebietsunasliq yanasi ilahiyyat da tedris olunur turkculuk ve islamciliq teblig edilirdi Seadet cemiyyeti Azerbaycanin bir sira seherinde mekteb ve medreseler acmis Cenubi Azerbaycandan gelmis fehlelerin usaqlari ucun Bakida Ittihad Tiflisde ise Ittifaq mektebi teskil etmisdi Seadet muselman ruhani cemiyyeti idare heyetinin sedri Axund Molla Aga Elizadenin Azerbaycan qezetlerinde derc olunmus muracietinde Bakida fealiyyet gosteren 400 sagirdi olan mektebe yardim edilmesi xahis olunurdu Biz muselmanlar geride qalmis xalqiq bize ilk novbede maariflenmek lazimdir Biz muselmanlari yalniz mekteb xilas ede biler Bize isiq sacan idareye herterefli yardim gostermek lazimdir Gedin ve movcud olan mekteblere destek verin Gelecek neslinizin sozun esl menasinda ayilmasini isteyirsinizse mekteblere yardim elinizi uzadin Kaspi qezeti 1914 31 yanvar Cemiyyet Azerbaycanda elmin ve maarifin yayilmasinda azerbaycanlilarin tehsil almasi ve savadlandirilmasinda boyuk rol oynamisdir Seadet mektebinde tehsil almis bezi azerbaycanli mutexessisler sonralar ictimai siyasi fealiyyet gostermis Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti yarandiqdan sonra hokumetin terkibine daxil olmusdular MenbeMamedali Babashov Bakinskoe musulmanskoe duhovnoe obshestvo Saadet Materialy Respublikanskoj nauchno metodicheskoj konferencii Aktualnye voprosy teorii i metodiki prepodavaniya yazykov i literatur narodov Blizhnego i Srednego Vostoka Baku 25 26 oktyabrya 1990 s 14 16 Istinadlar Memmedeli Babasli XX esrin evvellerinde azerbaycanda milli Oyanis ve maarifcilik herekat 2016 03 05 at the Wayback Machine i Huseyn Ehmedov Azerbaycan mekteb ve pedaqoji fikir tarixi Baki Elm ve tehsil 2014 seh 263 Hemcinin baxMaarifcilik