Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sırt çiçi — Quba-Şirvan xalçaçılıq məktəbinin Quba qrupuna aid olan Azərbaycan xalçaları.
| Sırtçiçi xalçaları | ||
|---|---|---|
| ||
Bu xalça Dərəçiçi kəndinə məxsusdur. Xalça ustadları və mütəxəssisləri arasında bu xalça həm də "Çiçi" adı ilə məşhurdur. Nabur, Şamaxı, Alçiman, Şirvan kimi məntəqələrdə istehsal olunan xalçalar yerli dəyişikliklərə məruz qalaraq "Şirvan-çiçi" adı ilə tanınmağa başlayıblar.
Orta sahə kompozisiyası əsasən "Sırt-çiçi" elementləriylə doldurulub. Xalçanın eni və uzunu boyu təkrarlanan bu elementlər cərgələr əmələ gətirir. Köbə xətti "jaqa", "mədaxil", "zəncirə" kimi müxtəlif enə malik zolaqlardan ibarətir.
Təsnifat
Onlar Quba rayonunun xalçaçılıq mərkəzlərində istehsal olunsa da, ilk dəfə Sırt Çıçı kəndində istehsal olunub. Bəzi ekspertlər bunu sadəcə olaraq "Çiçi" adlandırırlar.
Bədii xüsusiyyətləri
Tünd göy fonlu belə xalçaların ara sahəsinin kompozisiyası "Xırdagül çiçi" xalçalarının ara sahəsinin kompozisiyasına bənzəsə də, fərqlər də mövcuddur. "Sırt çiçi" xalçalarında "Xırdagül çiçi" ilə müqayisədə uzlaşmaların məsafəsi daha kiçik, doldurucu elementlərin sayı isə azdır. Elementlərin formaları və ölçüləri fərqlidir. Bu xalçada "alçağyul" qarmaq elementi əsas hesab olunur. Xalça boyu və boyu təkrarlanan "Alçaqgülü" cərgələr təşkil edir. İkinci cərgədə bəzən səkkizguşəli ulduzlar ("çarx"— "təkər") olur. Bu xalçaların haşiyə zolağı müxtəlif enli zolaqlardan, o cümlədən caq, mədaxil, zəncirə, kiçik və orta haşiyələrdən ibarətdir. Bütün haşiyənin mərkəzində yerləşən tünd yerlikli əsas (orta) haşiyə Quba qrupunun digər xalçalarında da qurulmuşdur. Bu haşiyənin yaxınlaşmaları əvvəldən axıra kimi asimmetrik şəkildə təsvir edilmişdir və onların mərkəzləri bir-birini maillik (sol və ya sağ) boyunca izləyir. Şərq xalçalarında bu tip haşiyələrə praktiki olaraq rast gəlinmir. Başın yanlarında, sol və sağ tərəflərdə iki kiçik haşiyə vardır ki, onlara "ulduz" deyilir. Çox vaxt bu iki haşiyənin solunda və sağında "mollabaşı" adlanan mədaxillər də olur.
Xalçanın ara sahəsinin fonu əksər hallarda tünd göy rəngdədir. Bəzən tünd qırmızı fonda, bəzən açıq mavi rəngli xalçalara rast gəlmək olar.
Texniki xüsusiyyətləri
"Sırt çiçi" xalçaları Quba-Şirvan məktəbinin ən yaxşı xalçaları hesab olunur.
Belə xalçaların ölçüləri 110x180-dən 135x200 sm-ə qədərdir, 20-ci əsrdə belə iri ölçülü xalçaların istehsalına başlanılıb. Bir kvadrat metr xalçada 160–300 min düyün var. Xovun hündürlüyü — 4–6 mm olur.
Ədəbiyyat
- Керимов Лятиф. Азербайджанский ковёр. II. Баку: Гянджлик. 1983. 143–145.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sirt cici Quba Sirvan xalcaciliq mektebinin Quba qrupuna aid olan Azerbaycan xalcalari Sirtcici xalcalari Bu xalca Derecici kendine mexsusdur Xalca ustadlari ve mutexessisleri arasinda bu xalca hem de Cici adi ile meshurdur Nabur Samaxi Alciman Sirvan kimi menteqelerde istehsal olunan xalcalar yerli deyisikliklere meruz qalaraq Sirvan cici adi ile taninmaga baslayiblar Orta sahe kompozisiyasi esasen Sirt cici elementleriyle doldurulub Xalcanin eni ve uzunu boyu tekrarlanan bu elementler cergeler emele getirir Kobe xetti jaqa medaxil zencire kimi muxtelif ene malik zolaqlardan ibaretir TesnifatOnlar Quba rayonunun xalcaciliq merkezlerinde istehsal olunsa da ilk defe Sirt Cici kendinde istehsal olunub Bezi ekspertler bunu sadece olaraq Cici adlandirirlar Bedii xususiyyetleriTund goy fonlu bele xalcalarin ara sahesinin kompozisiyasi Xirdagul cici xalcalarinin ara sahesinin kompozisiyasina benzese de ferqler de movcuddur Sirt cici xalcalarinda Xirdagul cici ile muqayisede uzlasmalarin mesafesi daha kicik doldurucu elementlerin sayi ise azdir Elementlerin formalari ve olculeri ferqlidir Bu xalcada alcagyul qarmaq elementi esas hesab olunur Xalca boyu ve boyu tekrarlanan Alcaqgulu cergeler teskil edir Ikinci cergede bezen sekkizguseli ulduzlar carx teker olur Bu xalcalarin hasiye zolagi muxtelif enli zolaqlardan o cumleden caq medaxil zencire kicik ve orta hasiyelerden ibaretdir Butun hasiyenin merkezinde yerlesen tund yerlikli esas orta hasiye Quba qrupunun diger xalcalarinda da qurulmusdur Bu hasiyenin yaxinlasmalari evvelden axira kimi asimmetrik sekilde tesvir edilmisdir ve onlarin merkezleri bir birini maillik sol ve ya sag boyunca izleyir Serq xalcalarinda bu tip hasiyelere praktiki olaraq rast gelinmir Basin yanlarinda sol ve sag tereflerde iki kicik hasiye vardir ki onlara ulduz deyilir Cox vaxt bu iki hasiyenin solunda ve saginda mollabasi adlanan medaxiller de olur Xalcanin ara sahesinin fonu ekser hallarda tund goy rengdedir Bezen tund qirmizi fonda bezen aciq mavi rengli xalcalara rast gelmek olar Texniki xususiyyetleri Sirt cici xalcalari Quba Sirvan mektebinin en yaxsi xalcalari hesab olunur Bele xalcalarin olculeri 110x180 den 135x200 sm e qederdir 20 ci esrde bele iri olculu xalcalarin istehsalina baslanilib Bir kvadrat metr xalcada 160 300 min duyun var Xovun hundurluyu 4 6 mm olur EdebiyyatKerimov Lyatif Azerbajdzhanskij kovyor II Baku Gyandzhlik 1983 143 145