Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rəşid bəy və Səadət xanım — İsmayıl bəy Qutqaşınlının Fransada çap etdirdiyi hekayə.
| Rəşid bəy və Səadət xanım | |
|---|---|
| Müəllif | İsmayıl bəy Qutqaşınlı |
| Dil | Fransızca |
| Tərcüməçi | Səlim bəy Behbudov |
Əsər haqqında
Fransız dilində yazılmış ilk Azərbaycan bədii nəsridir.
Əlyazmanı ilk dəfə Salman Mümtaz əldə edib. O öz xatirələrində uzun axtarışlardan sonra Xasay xan Usmiyevin sayəsində 1922-ci ildə hekayəni əldə etdiyini yazıb. Kitabı Xasay xandan 2-3 aylığa əmanət alan Salman Mümtaz onu tərcümə etmək istəyib, lakin səpmə yatalaq xəstəliyinə tutulduğuna görə əmanəti geri qaytarıb, yenidən istəyəcəyini bildirib. Lakin Salman Mümtazın xəstəliyi 6 ay çəkib, bu müddətdə isə Xasay xan Vladiqafqazda vəfat edib və əsərin izi itib. 1932-ci ildə Salman Mümtaz Azərbaycan Dövlət Muzeyinə elmi işçi kimi işə qəbul olunub, burada isə məlum olub ki, Xasay xan kitabı başqa kitablarla birlikdə muzeyə satıb.
Əsəri ilk dəfə Səlim bəy Behbudov tərcümə edib, lakin Azərnəşrdə çapı nəzərdə tutulsa da, alınmayıb. 1937-ci ildə Salman Mümtazın həbsindən sonra əsər yenidən unudulub, iki il sonra 1939-da “Ədəbiyyat qəzeti”ndə azərbaycan dilində dərc olunub. Hekayə 1956-cı ildə ilk dəfə olaraq kitab formasında çap olunub.
Qısa məzmunu
Hekayə Qəbələ xanlarının nəslindən olan Səadət xanımla, Şəki xanlarının nəslindən olan Rəşid bəyin sevgisindən, həmin dövr Azərbaycan mühitinin gerçəkliklərindən bəhs edir. Bu əsəri yazarkən yazıçının Romeo və Cülyettadan da təsirləndiyi qeyd olunur. AMEA-nın Əlyazmalar İnstitutunda saxlanılan kitabın sonunda M.F.Axundzadənin avtoqrafı var. Axundzadə rus dilində bu cümləni yazıb: “Mənim qəlbim elə alovlu qəlblərdəndir ki, o nə öz sevincini, nə də öz kədərini gizlədə bilər. Buna görə də mən bugünkü sevincimi sizə xəbər verməyə bilmərəm. Mənim şadlığımın səbəbi odur ki, başladığımız işin axıra çatması haqqında məndə zərrə qədər şübhə qalmamışdır. Bu gün sizmi tamamilə inandıra bilərəm ki, arzularımızın həyata keçirilməsi günü yaxınlaşmışdır. İzahatını gələcək münasib bir təsadüfə saxlayıram”. 15 mart 1846. Mirzə Fətəli”.'
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Resid bey ve Seadet xanim Ismayil bey Qutqasinlinin Fransada cap etdirdiyi hekaye Resid bey ve Seadet xanimMuellif Ismayil bey QutqasinliDil FransizcaTercumeci Selim bey BehbudovEser haqqindaFransiz dilinde yazilmis ilk Azerbaycan bedii nesridir Elyazmani ilk defe Salman Mumtaz elde edib O oz xatirelerinde uzun axtarislardan sonra Xasay xan Usmiyevin sayesinde 1922 ci ilde hekayeni elde etdiyini yazib Kitabi Xasay xandan 2 3 ayliga emanet alan Salman Mumtaz onu tercume etmek isteyib lakin sepme yatalaq xesteliyine tutulduguna gore emaneti geri qaytarib yeniden isteyeceyini bildirib Lakin Salman Mumtazin xesteliyi 6 ay cekib bu muddetde ise Xasay xan Vladiqafqazda vefat edib ve eserin izi itib 1932 ci ilde Salman Mumtaz Azerbaycan Dovlet Muzeyine elmi isci kimi ise qebul olunub burada ise melum olub ki Xasay xan kitabi basqa kitablarla birlikde muzeye satib Eseri ilk defe Selim bey Behbudov tercume edib lakin Azernesrde capi nezerde tutulsa da alinmayib 1937 ci ilde Salman Mumtazin hebsinden sonra eser yeniden unudulub iki il sonra 1939 da Edebiyyat qezeti nde azerbaycan dilinde derc olunub Hekaye 1956 ci ilde ilk defe olaraq kitab formasinda cap olunub Qisa mezmunuHekaye Qebele xanlarinin neslinden olan Seadet xanimla Seki xanlarinin neslinden olan Resid beyin sevgisinden hemin dovr Azerbaycan muhitinin gercekliklerinden behs edir Bu eseri yazarken yazicinin Romeo ve Culyettadan da tesirlendiyi qeyd olunur AMEA nin Elyazmalar Institutunda saxlanilan kitabin sonunda M F Axundzadenin avtoqrafi var Axundzade rus dilinde bu cumleni yazib Menim qelbim ele alovlu qelblerdendir ki o ne oz sevincini ne de oz kederini gizlede biler Buna gore de men bugunku sevincimi size xeber vermeye bilmerem Menim sadligimin sebebi odur ki basladigimiz isin axira catmasi haqqinda mende zerre qeder subhe qalmamisdir Bu gun sizmi tamamile inandira bilerem ki arzularimizin heyata kecirilmesi gunu yaxinlasmisdir Izahatini gelecek munasib bir tesadufe saxlayiram 15 mart 1846 Mirze Feteli Istinadlar