Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rəqabət, və ya antiinhisar, hüquq — iqtisadi cəhətdən güclü şirkətlərin sahibkarlıq fəaliyyəti və müqavilə azadlığının məhdudlaşdırılmasına yönəlmiş hüquqi normalar, qaydalar toplusu. Ən ümumi məhdudiyyətlər kartellərin və ya digər qiymətlərin saxlanması və bazarın bölüşdürülməsi mexanizmlərinin yaradılmasını nəzərdə tutur; satıcının qiymətə təsir etmək qabiliyyətini əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilən əsas birləşmələr və hərəkətlər. Hazırda dünyanın əksər ölkələrində antiinhisar qanunları mövcuddur.
Antiinhisar qanununun tərəfdarlarının fikrincə, o, istehlakçıların iqtisadi maraqlarını qoruyur və iqtisadi inkişafı təşviq edir. Müxaliflərin fikrincə, antiinhisar qanunvericiliyi mülkiyyət hüquqlarının pozulması sistemidir və çox vaxt və ya adətən istehlakçılar və bütövlükdə iqtisadiyyat üçün mənfi nəticələrə gətirib çıxarır. Müasir hüquq doktrinasında sahibkarlıq hüququ kursunda öyrənilən “Rəqabət hüququ” anlayışı önə çəkilir.
Eyni zamanda, son vaxtlar rəqabət qanunvericiliyinin təcrid olunması tendensiyası müşahidə olunur. Və biz yeni hüquq sahəsinin formalaşmasından danışmasaq da, yeni qanunvericilik sahəsinin formalaşmasından danışmaq olar. Rəqabət hüququnun biznes hüququndan ayrılması təhsil sahəsində də baş verir.
Antiinhisar qanunvericiliyinin tarixi
Müasir tarixdə ilk antiinhisar qanunu 1889-cu ildə Kanadada qəbul edilmişdir. Bir il sonra ABŞ-də Şerman Qanunu qəbul edildi.
Ayrı-ayrı regionlar səviyyəsində antiinhisar qanunları daha əvvəl - ABŞ-nin ayrı-ayrı ştatlarında yaranmışdır. Missuri Fermerlər Alyansı kimi təşkilatlar onların təsdiqinin təşəbbüskarı oldular. Onlar daha böyük, daha səmərəli təsərrüfatların artan rəqabətindən narahat olan istehsalçıları bir araya gətirdilər. İri təsərrüfatların tutduğu bazar payının artması bazarın inhisarlaşmasına gətirib çıxaran təhlükəli təmərküzləşmə kimi təqdim olunurdu. Eyni zamanda, bazar konsentrasiyası istehsalın azalması və "inhisarçıların" ittiham olunduğu qiymətlərin artması ilə deyil, birbaşa əks hadisələrlə müşayiət olundu.
Beləliklə, 1889-cu ildə buğda on il əvvəlkindən 35%, donuz əti 1883-1889-cu illərdən daha ucuzdur. 5 il ərzində 19%, mal əti 39%, diri çəkidə mal-qaranın qiyməti 28,8% ucuzlaşıb. 1880-ci illərdə ABŞ-də mal-qaranın sayı təxminən 50% artdı.
Federal səviyyədə vəziyyət oxşar idi. ABŞ-də antiinhisar qanunvericiliyini qazanan senator trestləri qiymətləri artırmaq üçün hasilatı məhdudlaşdırmaqda ittiham edib. Kiçik neft şirkətlərinin nümayəndələri ilə yazışmalarından göründüyü kimi, əslində Şerman qiymətlərin düşməsindən, xüsusən də neft məhsullarının çənlərinin istifadəsi nəticəsində yaranan ucuzlaşmadan əziyyət çəkən sahibkarların maraqlarını müdafiə edirdi. neftin daşınması. Xüsusilə, o, dəmir yollarına neftin barel əvəzinə çənlərdə daşınması üçün endirimlər təklif etməyi qadağan edən qanunun lobbiçiliyi ilə məşğul oldu.
Konqres tərəfindən inhisarda hesab edilən sənayelər arasında neft, şəkər, dəmir yolu, qurğuşun, sink, jüt, kömür və pambıq yağı var idi. Lakin müvafiq məlumatların mövcud olduğu sadalanan bütün sənayelərdə 1880-1890-cı illər arasında istehsal. bütövlükdə ABŞ istehsalından daha sürətli böyüdü. Bu dövr ərzində ABŞ ÜDM-i real ifadədə 24%, nominal ifadədə isə 16% artıb. Trestlərin yaradıldığı sənaye sahələrində məhsul istehsalına gəlincə, bu müddət ərzində nominal ifadədə 62 faiz, real ifadədə isə 175 faiz artmışdır. Beləliklə, trestlər istehsalın artımını və qiymətlərin aşağı salınmasını təmin etdilər.
İqtisadi konsentrasiyaya nəzarət İqtisadi konsentrasiyaya nəzarət iqtisadi əhəmiyyətli şirkətlər tərəfindən aktivlərin alınmasına antiinhisar orqanlarının nəzarətindən ibarətdir. Belə nəzarət antiinhisar qanunları olan əksər ölkələrdə bu və ya digər formada mövcuddur. Xüsusilə, ABŞ Ədliyyə Departamentinin antiinhisar qanunları ilə bağlı sorğu keçirdiyi 80 ölkədən 60-a yaxını nəzarət birləşmələridir. Eyni zamanda, nəzarət rejiminin təfərrüatları ölkədən və əməliyyatların növündən asılı olaraq fərqlənə bilər.
Nəzarət ilkin (şirkətlər əməliyyatlar haqqında məlumatı bu əməliyyatlar başa çatmazdan əvvəl antiinhisar orqanlarına təqdim edir) və ya sonrakı (əməliyyatlar başa çatdıqdan sonra) ola bilər. Bundan əlavə, bildiriş məcburi və ya könüllü ola bilər. Məsələn, məcburi bildiriş proseduru olmayan Avstraliyada şirkət hələ də mümkün təqiblərdən immunitet əldə etməyi seçə və əvvəlcədən rəsmi təsdiq üçün müraciət edə bilər.
Cədvəl. Bütün dünyada birləşməyə nəzarət prosedurları
| Məcburi əvvəlcədən xəbərdarlıq | Məcburi əvvəlcədən xəbərdarlıq | Məcburi bildiriş | Könüllü bildiriş |
|---|---|---|---|
| Avstriya | Hollandiya | Argentina* | Avstraliya |
| Azərbaycan | Polşa | Yunanıstan* | Fil Dişi Sahili |
| Albaniya | Portuqaliya | Danimarka | Böyük Britaniya |
| Argentina | Rusiya | İndoneziya | Venesuela |
| Belarusiya | Rumıniya | İspaniya | Yeni Zelandiya |
| Belçika | Slovakiya | Makedoniya* | Norveç |
| Bolqarıstan | Sloveniya | Rusiya* | Panama |
| Braziliya | ABŞ | Tunis* | Fransa |
| Macarıstan | Tayland | CƏNUBİ AFRİKA* | Çili |
| Almaniya | Tayvan | Cənubi Koreya* | |
| Yunanıstan | Tunis | Yaponiya* | |
| Aİ | Türkiyə | ||
| İsrail | Özbəkistan | ||
| İrlandiya | Ukrayna | ||
| İtaliya | Finlandiya | ||
| Qazaxıstan | Xorvatiya | ||
| Kanada | çex | ||
| Keniya | İsveçrə | ||
| Kipr | İsveç | ||
| Kolumbiya | Estoniya | ||
| Latviya | Cənubi Afrika | ||
| Litva | Yuqoslaviya | ||
| Makedoniya | Cənubi Koreya | ||
| Meksika | Yaponiya | ||
| Moldova |
(Mənbə: ABŞ Ədliyyə Nazirliyi, 2000).
İstinadlar
- Кафедра конкурентного права 2014-06-24 at the Wayback Machine Московского государственного юридического университета им. О. Е. Кутафина (МГЮА)
- "Закон «О предотвращении и подавлении объединений, направленных на ограничение торговли» («Act for the prevention and suppression of combinations formed in restraint of trade»)" (PDF). 2012-02-24 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2009-12-11.
- "К вопросу о необходимости отмены антимонопольного законодательства" (PDF). 2012-02-24 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2009-12-11.
- "Worldwide Antitrust Merger Notification Systems". 2012-02-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-12-11.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Reqabet ve ya antiinhisar huquq iqtisadi cehetden guclu sirketlerin sahibkarliq fealiyyeti ve muqavile azadliginin mehdudlasdirilmasina yonelmis huquqi normalar qaydalar toplusu En umumi mehdudiyyetler kartellerin ve ya diger qiymetlerin saxlanmasi ve bazarin bolusdurulmesi mexanizmlerinin yaradilmasini nezerde tutur saticinin qiymete tesir etmek qabiliyyetini ehemiyyetli derecede artira bilen esas birlesmeler ve hereketler Hazirda dunyanin ekser olkelerinde antiinhisar qanunlari movcuddur Antiinhisar qanununun terefdarlarinin fikrince o istehlakcilarin iqtisadi maraqlarini qoruyur ve iqtisadi inkisafi tesviq edir Muxaliflerin fikrince antiinhisar qanunvericiliyi mulkiyyet huquqlarinin pozulmasi sistemidir ve cox vaxt ve ya adeten istehlakcilar ve butovlukde iqtisadiyyat ucun menfi neticelere getirib cixarir Muasir huquq doktrinasinda sahibkarliq huququ kursunda oyrenilen Reqabet huququ anlayisi one cekilir Eyni zamanda son vaxtlar reqabet qanunvericiliyinin tecrid olunmasi tendensiyasi musahide olunur Ve biz yeni huquq sahesinin formalasmasindan danismasaq da yeni qanunvericilik sahesinin formalasmasindan danismaq olar Reqabet huququnun biznes huququndan ayrilmasi tehsil sahesinde de bas verir Antiinhisar qanunvericiliyinin tarixiMuasir tarixde ilk antiinhisar qanunu 1889 cu ilde Kanadada qebul edilmisdir Bir il sonra ABS de Serman Qanunu qebul edildi Ayri ayri regionlar seviyyesinde antiinhisar qanunlari daha evvel ABS nin ayri ayri statlarinda yaranmisdir Missuri Fermerler Alyansi kimi teskilatlar onlarin tesdiqinin tesebbuskari oldular Onlar daha boyuk daha semereli teserrufatlarin artan reqabetinden narahat olan istehsalcilari bir araya getirdiler Iri teserrufatlarin tutdugu bazar payinin artmasi bazarin inhisarlasmasina getirib cixaran tehlukeli temerkuzlesme kimi teqdim olunurdu Eyni zamanda bazar konsentrasiyasi istehsalin azalmasi ve inhisarcilarin ittiham olundugu qiymetlerin artmasi ile deyil birbasa eks hadiselerle musayiet olundu Belelikle 1889 cu ilde bugda on il evvelkinden 35 donuz eti 1883 1889 cu illerden daha ucuzdur 5 il erzinde 19 mal eti 39 diri cekide mal qaranin qiymeti 28 8 ucuzlasib 1880 ci illerde ABS de mal qaranin sayi texminen 50 artdi Federal seviyyede veziyyet oxsar idi ABS de antiinhisar qanunvericiliyini qazanan senator trestleri qiymetleri artirmaq ucun hasilati mehdudlasdirmaqda ittiham edib Kicik neft sirketlerinin numayendeleri ile yazismalarindan gorunduyu kimi eslinde Serman qiymetlerin dusmesinden xususen de neft mehsullarinin cenlerinin istifadesi neticesinde yaranan ucuzlasmadan eziyyet ceken sahibkarlarin maraqlarini mudafie edirdi neftin dasinmasi Xususile o demir yollarina neftin barel evezine cenlerde dasinmasi ucun endirimler teklif etmeyi qadagan eden qanunun lobbiciliyi ile mesgul oldu Konqres terefinden inhisarda hesab edilen senayeler arasinda neft seker demir yolu qurgusun sink jut komur ve pambiq yagi var idi Lakin muvafiq melumatlarin movcud oldugu sadalanan butun senayelerde 1880 1890 ci iller arasinda istehsal butovlukde ABS istehsalindan daha suretli boyudu Bu dovr erzinde ABS UDM i real ifadede 24 nominal ifadede ise 16 artib Trestlerin yaradildigi senaye sahelerinde mehsul istehsalina gelince bu muddet erzinde nominal ifadede 62 faiz real ifadede ise 175 faiz artmisdir Belelikle trestler istehsalin artimini ve qiymetlerin asagi salinmasini temin etdiler Iqtisadi konsentrasiyaya nezaret Iqtisadi konsentrasiyaya nezaret iqtisadi ehemiyyetli sirketler terefinden aktivlerin alinmasina antiinhisar orqanlarinin nezaretinden ibaretdir Bele nezaret antiinhisar qanunlari olan ekser olkelerde bu ve ya diger formada movcuddur Xususile ABS Edliyye Departamentinin antiinhisar qanunlari ile bagli sorgu kecirdiyi 80 olkeden 60 a yaxini nezaret birlesmeleridir Eyni zamanda nezaret rejiminin teferruatlari olkeden ve emeliyyatlarin novunden asili olaraq ferqlene biler Nezaret ilkin sirketler emeliyyatlar haqqinda melumati bu emeliyyatlar basa catmazdan evvel antiinhisar orqanlarina teqdim edir ve ya sonraki emeliyyatlar basa catdiqdan sonra ola biler Bundan elave bildiris mecburi ve ya konullu ola biler Meselen mecburi bildiris proseduru olmayan Avstraliyada sirket hele de mumkun teqiblerden immunitet elde etmeyi sece ve evvelceden resmi tesdiq ucun muraciet ede biler Cedvel Butun dunyada birlesmeye nezaret prosedurlari Mecburi evvelceden xeberdarliq Mecburi evvelceden xeberdarliq Mecburi bildiris Konullu bildirisAvstriya Hollandiya Argentina AvstraliyaAzerbaycan Polsa Yunanistan Fil Disi SahiliAlbaniya Portuqaliya Danimarka Boyuk BritaniyaArgentina Rusiya Indoneziya VenesuelaBelarusiya Ruminiya Ispaniya Yeni ZelandiyaBelcika Slovakiya Makedoniya NorvecBolqaristan Sloveniya Rusiya PanamaBraziliya ABS Tunis FransaMacaristan Tayland CENUBI AFRIKA CiliAlmaniya Tayvan Cenubi Koreya Yunanistan Tunis Yaponiya AI TurkiyeIsrail OzbekistanIrlandiya UkraynaItaliya FinlandiyaQazaxistan XorvatiyaKanada cexKeniya IsvecreKipr IsvecKolumbiya EstoniyaLatviya Cenubi AfrikaLitva YuqoslaviyaMakedoniya Cenubi KoreyaMeksika YaponiyaMoldova Menbe ABS Edliyye Nazirliyi 2000 IstinadlarKafedra konkurentnogo prava 2014 06 24 at the Wayback Machine Moskovskogo gosudarstvennogo yuridicheskogo universiteta im O E Kutafina MGYuA Zakon O predotvrashenii i podavlenii obedinenij napravlennyh na ogranichenie torgovli Act for the prevention and suppression of combinations formed in restraint of trade PDF 2012 02 24 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2009 12 11 K voprosu o neobhodimosti otmeny antimonopolnogo zakonodatelstva PDF 2012 02 24 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2009 12 11 Worldwide Antitrust Merger Notification Systems 2012 02 24 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 12 11