Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rəbia Bala Malhun Hatun (Osmanlı türkcəsi : ربيعه بالا خاتون; 1258 – yanvar 1324, Söğüt, Biləcik ili) — Osmanlı imperiyasının qurucusu Osman Qazinin həyat yoldaşı və Şeyx Ədəbalinin qızıdır. O, Osmanlı İmperiyasının birinci vəziri Ələddin Paşanın anasıdır imperiyanın ikinci sultanı I Orxanın anası. "Osman Qazinin yuxusu" əfsanəsinin qəhrəmanı.
| Rəbia Bala Xatun | |
|---|---|
| türk. Râbi'a Bâlâ Hâtun | |
 | |
| Doğum tarixi | 1258 |
| Vəfat tarixi | yanvar 1324 |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Həyat yoldaşı | |
| Uşağı | |
| Atası | Şeyx Ədəbali |
Həyatı
Ədəbəlinin qızı mənbələrdə müxtəlif adlarla çağırılır. Şeyx Ədəbalinin qızı tarixində "Rabia", , , Rüstəm paşa və Lütfi Paşanın əsərlərində "Mal/Malhun" kimi.
İlk Osmanlı tarixçilərindən biri olan Âşıkpaşazadə, Mal/Malhun Hatunu Şeyx Ədəbalinin qızı kimi təsvir edir və Osmanın yuxusunu böyük bir dövlətin doğulmasının müjdəçisi kimi yozan Şeyx Edebalinin ona qızını verdiyini qeyd edir; O, Orxan bəyin də onun oğlu olduğunu bildirir. O, həmçinin əlavə edir ki, Şeyx Edebali və Mal Hatun bir-iki ay içində öldülər və onlardan üç ay sonra öləcək Osman bəy hər ikisini öz əli ilə Biləcikdə dəfn etdi. Bu məlumat doğrudursa, Orxanın anasının ölüm tarixi 1324-cü ilə uyğun gəlir.
Ancaq Şeyx Ədəbəlinin qızının adını fərqli şəkildə Rəbiə və Bala Hatun kimi qeyd edən tarixçilər var. Lakin Bala Hatun adının yazılışı Mal Hatun yazısının (Kitâb-ı Tevârîh-i Âl-i Osman, vr. Bala Hatun 29b, Mal Hatun 39a) köçürülməsi zamanı edilən səhvə əsaslanır. Orxanın Şeyx Ədəbalinin qızı olan anasının adını Oruç bəy Âşıkpaşazade Tarixini görsə də, israrla Rabia Hatun olaraq yazmışdır (Oruç Beğ Tarixi, s. 8-9, 13). Müxtəlif rəvayətlərə yer verən ilk Osmanlı tarixçilərindən biri olan Neşri, heç bir mənbədə rast gəlinməyən Mal Hatun haqqında hekayəni danışdığı hissədə onun kimin qızı olduğunu göstərmir. Lakin sonrakı mərclərdə Âşıkpaşazadənin Şeyh Edebali və Mal Hatun haqqında verdiyi məlumatı tam olaraq təkrarlayır. Bu onu göstərir ki, o, mənbələrdəki mətnləri olduğu kimi, iki rəvayəti bir-biri ilə uzlaşdırmadan çatdırmışdır.
Əsrin ikinci yarısına aid Osmanlı rəsmi qeydlərində Şeyx Edebalinin qızının Orxan bəyin anası olduğu qəbul edilmişdir.
Evlilik
Osman Ədəbəli dərgahında tez-tez qonaq olurdu. Belə səfərlərin birində dövlət arzusunda idi. O, yuxusunu Ədəbalı ilə əlaqələndirdi, o da öz növbəsində ona gələcək dövlətin qurulması ilə bağlı müjdə verdi. Bundan sonra Ədəbəlinin qızı I Osmanla evləndi. Bu evlilik nəticəsində bütün Əhyan şeyxləri Osmanlının nəzarətinə keçdi. Bu, Osmanlı bəyliyinin yaranmasına və inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Evləndiyi zaman aldığı əmlakla bağlı mərkəzi hökumət qeydlərindən; atasının dərviş hospisinin olduğu Biləcik rayonunun Kozağaç kəndi. Onun atası Şeyx Edebali Osmanlı ərazilərində nüfuzlu dini lider olub.
Ölüm və dəfn
1324-cü ildə vəfat etmişdir. O, əri Osmandan əvvəl ölsə də, Biləcikdə atası ilə birlikdə dəfn edilmişdir. Rəbiə Bala Malhun Hatunun məzarı anasının məqbərəsi ilə birlikdə Şeyx Ədəbəli türbəsi kompleksində tapılan məşhur tarixi abidədir. Bu kompleks Orxan Qazi tərəfindən tikdirilmiş, sonralar isə II Əbdülhəmid tərəfindən təmir etdirilmişdir.
İstinadlar
- "Bala Hatun: Rabia Bala Hatun yahut Mal Hatun". arkeolojikhaber.com. 2023-02-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-19.
- Emecen, Feridun. Mal Hatun // (3rd ed.) (türk). Annex 2. 2023. 182–183. 2021-11-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-19.
- "Osman Gazi'nin eşi Bala Hatun'un türbesine ziyaretçi akını". HABERLER.COM. 2023-02-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-19.
- "Tomb of Sheikh Edebali Map And Location". imturkey.com. 2023-02-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-19.
- "Şeyh Edebali kimdir, ne zaman, nasıl öldü". ntv.com.tr. 2023-02-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-19.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rebia Bala Malhun Hatun Osmanli turkcesi ربيعه بالا خاتون 1258 yanvar 1324 Sogut Bilecik ili Osmanli imperiyasinin qurucusu Osman Qazinin heyat yoldasi ve Seyx Edebalinin qizidir O Osmanli Imperiyasinin birinci veziri Eleddin Pasanin anasidir imperiyanin ikinci sultani I Orxanin anasi Osman Qazinin yuxusu efsanesinin qehremani Rebia Bala Xatunturk Rabi a Bala HatunDogum tarixi 1258Vefat tarixi yanvar 1324Vefat yeri Sogut Bilecik ili TurkiyeDefn yeri BilecikHeyat yoldasi I OsmanUsagi Eleddin PasaAtasi Seyx EdebaliHeyatiEdebelinin qizi menbelerde muxtelif adlarla cagirilir Seyx Edebalinin qizi tarixinde Rabia Rustem pasa ve Lutfi Pasanin eserlerinde Mal Malhun kimi Ilk Osmanli tarixcilerinden biri olan Asikpasazade Mal Malhun Hatunu Seyx Edebalinin qizi kimi tesvir edir ve Osmanin yuxusunu boyuk bir dovletin dogulmasinin mujdecisi kimi yozan Seyx Edebalinin ona qizini verdiyini qeyd edir O Orxan beyin de onun oglu oldugunu bildirir O hemcinin elave edir ki Seyx Edebali ve Mal Hatun bir iki ay icinde olduler ve onlardan uc ay sonra olecek Osman bey her ikisini oz eli ile Bilecikde defn etdi Bu melumat dogrudursa Orxanin anasinin olum tarixi 1324 cu ile uygun gelir Ancaq Seyx Edebelinin qizinin adini ferqli sekilde Rebie ve Bala Hatun kimi qeyd eden tarixciler var Lakin Bala Hatun adinin yazilisi Mal Hatun yazisinin Kitab i Tevarih i Al i Osman vr Bala Hatun 29b Mal Hatun 39a kocurulmesi zamani edilen sehve esaslanir Orxanin Seyx Edebalinin qizi olan anasinin adini Oruc bey Asikpasazade Tarixini gorse de israrla Rabia Hatun olaraq yazmisdir Oruc Beg Tarixi s 8 9 13 Muxtelif revayetlere yer veren ilk Osmanli tarixcilerinden biri olan Nesri hec bir menbede rast gelinmeyen Mal Hatun haqqinda hekayeni danisdigi hissede onun kimin qizi oldugunu gostermir Lakin sonraki merclerde Asikpasazadenin Seyh Edebali ve Mal Hatun haqqinda verdiyi melumati tam olaraq tekrarlayir Bu onu gosterir ki o menbelerdeki metnleri oldugu kimi iki revayeti bir biri ile uzlasdirmadan catdirmisdir Esrin ikinci yarisina aid Osmanli resmi qeydlerinde Seyx Edebalinin qizinin Orxan beyin anasi oldugu qebul edilmisdir EvlilikOsman Edebeli dergahinda tez tez qonaq olurdu Bele seferlerin birinde dovlet arzusunda idi O yuxusunu Edebali ile elaqelendirdi o da oz novbesinde ona gelecek dovletin qurulmasi ile bagli mujde verdi Bundan sonra Edebelinin qizi I Osmanla evlendi Bu evlilik neticesinde butun Ehyan seyxleri Osmanlinin nezaretine kecdi Bu Osmanli beyliyinin yaranmasina ve inkisafina boyuk tesir gostermisdir Evlendiyi zaman aldigi emlakla bagli merkezi hokumet qeydlerinden atasinin dervis hospisinin oldugu Bilecik rayonunun Kozagac kendi Onun atasi Seyx Edebali Osmanli erazilerinde nufuzlu dini lider olub Olum ve defn1324 cu ilde vefat etmisdir O eri Osmandan evvel olse de Bilecikde atasi ile birlikde defn edilmisdir Rebie Bala Malhun Hatunun mezari anasinin meqberesi ile birlikde Seyx Edebeli turbesi kompleksinde tapilan meshur tarixi abidedir Bu kompleks Orxan Qazi terefinden tikdirilmis sonralar ise II Ebdulhemid terefinden temir etdirilmisdir Istinadlar Bala Hatun Rabia Bala Hatun yahut Mal Hatun arkeolojikhaber com 2023 02 05 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 19 Emecen Feridun Mal Hatun 3rd ed turk Annex 2 2023 182 183 2021 11 06 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 19 Osman Gazi nin esi Bala Hatun un turbesine ziyaretci akini HABERLER COM 2023 02 05 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 19 Tomb of Sheikh Edebali Map And Location imturkey com 2023 02 07 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 19 Seyh Edebali kimdir ne zaman nasil oldu ntv com tr 2023 02 07 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 19