Rusiyada kənd təsərrüfatı — Rusiya iqtisadiyyatının bir hissəsini təşkil edən təsərrüfat sahələrindən biri.
Torpaq fondu
Ölkənin geniş ərazisində mövcud olan təbii şərait burada kənd təsərrüfatı üçün o qədər də əlverişli deyildir. Ümumi torpaq fondunun cəmi 13%-i kənd təsərrüfatına yararlı torpaqlardan ibarətdir ki, bu torpaqların da cəmisi 8%-ni əkirlər.
Rusiyanın kənd təsərrüfatı özünün böyük torpaq ehiyatları və daxili tələbatı fonunda elə də çox yüksək inkişaf etməmişdir. Ölkədə kənd təsərrüfatı sahəsində islahatlar zəif aparılır, texniki təminat isə aşağı səviyyədədir. Hər il ölkəyə xaricdən çoxlu kənd təsərrüfatı məhsulları idxal edilir.
Səhələr üzrə
Rusiyanın kənd təsərrüfatı çoxsahəlidir. Kənd təsərrüfatı məhsullarının ümumi dəyərinin yarısı əkinçiliyin, yarısı isə heyvandarlığın payına düşür.
Heyvandarlıq
sahəsi bitkiçiliyə nisbətən daha yaxşı inkişaf etmişdir. Belə ki, heyvandarlıq ölkənin hər yerində yayılmışdır.
Heyvandarlıq ölkənin kənd təsərrüfatı məhsullarının 60%-dən çoxunu verir. 2012-ci ilin əvvəllərində iri buynuzlu heyvanların sayı 20 milyon, qoyun-keçi 23 milyon baş olmuşdur. Ən geniş yayılan iribuynuzlu mal-qara və donuzçuluqdur. Meşə və meşə çöl zonalarında südlük-ətlik, cənub çöl zonalarında ətlik-südlük istiqaməti əsas yer tutur.
Daha quraq cənub rayonlarında ətlik-heyvandarlıq və qoyunçuluq yayılmışdır.
İntensiv əkinçilik rayonlarında və şəhərlərin ətrafında donuzçuluq və quşçuluq kompleksləri yaradılıb.
Donuzçuluq
Donuzçuluq Mərkəz Qaratorpaq, Şimali Qafqazın Rostov, Krasnodar və Stavrapol ərazilərində və iri şəhərlərin ətraflarında cəmləşmişdir.
Qoyunçuluq
Qoyunçuluq Şimali Qafqaz, Altay, Şərqi Sibirdə, maralçılıq şimal rayonlarında inkişaf etmişdir.
Maralçılıq
Şimalın tundra və otlaqlarında maralçılıq geniş yayılıb. Eyni zamanda Altayda buynuzundan dərman hazırlanan xallı maralçılıq inkişaf etdirilir.
Xəz-dəri heyvandarlığı
Rusiyada xəz-dəri heyvandarlığı şimal və Sibir istiqamətlərində yerləşir. Sibir, Uzaq Şərq və Şimalda xəz dərili heyvanlar saxlanılan təsərrüfatlar vardır.
Əkinçilik
Taxılçılıq
əsas yer tutur. Belə ki, ölkənin əkin yerlərinin 57%-ə qədərini taxıl bitkiləri tutur.
Taxılçılıq üzrə ixtisaslaşmış iri rayonları Şimali Qafqaz, Volqaboyu, Mərkəzi Qaratorpaq və Sibirdir.
Meşə zonasında boz taxıl növləri – , çovdar, arpa, vələmir, qarabaşaq və s.; meşə-çöl və çöl zonalarında buğda və qarğıdalı əkilir. Taxılçılıq yaz və payızda səpilən zonalara bölünür. Payızlıq qalın qar örtüyü olan Avropa hissəsində, yazlıq şərq rayonlarında yerləşir. Ölkənin bütün əkinçilik zonalarında yayılıb. Bu taxıl növlərinin müxtəlifliyi ilə bağlıdır. Taxılın məhsuldarlığı aşağıdır. İldə 94 milyon tona qədər taxıl toplanır. Taxıl rayonlarında məhsuldarlıq 2011-ci ildə 22 sen/ha olmuşdur ki, bu da daxili tələbatı ödəmir.
Texniki bitkilər
Texniki bitkilərdən ən geniş yayılanı , günəbaxan, şəkər çuğunduru, soya, tənbəki becərilir.
2011-ci ildə kartof 12.7 milyon ton, şəkər çuğunduru 42.7 milyon ton, günəbaxan 9 milyon ton istehsal olunmuşdur.
Şəkər çuğunduru və şəkər istehsalı Mərkəzi Qaratorpaq, Şimali Qafqaz və Altay diyarındadır. 2011-ci ildə 43.0 milyon ton şəkər çuğunduru yığılmışdır.
Günəbaxan əkinləri əsasən Şimali Qafqazda və Voqaboyundadır.
Daha çox rütubət sevən kətan bitkisi (parça və kəndir hazırlanır) əsasən Şimal-Qərb, Şimal və Volqa-Vyatka rayonlarında yerləşir. 9 milyon ton məhsul yığlıb.
Soya bitkisi Uzaq Şərqin Cənub rayonlarında becərilir.
Kartof və tərəvəz əkinləri
Kartof və tərəvəz əkinlərinin coğrafiyası daha genişdir. Kartof əkinləri Rusiya Federasiyasının Avropa hissəsində, tərəvəz Şimali Qafqaz, Mərkəz və Mərkəzi Qaratorpaqda və iri şəhərlərin ətraflarında becərilir.
Bağçılıq
Bağçılıq RF Avropa hissəsinin Mərkəz və Cənub rayonlarında, Volqaboyunda və başqalarında inkişaf etmişdir.
Xarici əlaqələr
Rusiya Federasiyasından olan iş adamları Azərbaycanın Samux rayonunda istixanalarda tərəvəz yetişdirmək üçün istehsallar yardılıblar.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- . 2015-06-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-10-03., Agriculture in the Black Sea Region (BS-AGRO. COM)
- (PDF). 2004-08-23 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-08-17.
- Foundation for Agrarian Development Research (FADR) English and Russian.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rusiyada kend teserrufati Rusiya iqtisadiyyatinin bir hissesini teskil eden teserrufat sahelerinden biri Torpaq fonduOlkenin genis erazisinde movcud olan tebii serait burada kend teserrufati ucun o qeder de elverisli deyildir Umumi torpaq fondunun cemi 13 i kend teserrufatina yararli torpaqlardan ibaretdir ki bu torpaqlarin da cemisi 8 ni ekirler Rusiyanin kend teserrufati ozunun boyuk torpaq ehiyatlari ve daxili telebati fonunda ele de cox yuksek inkisaf etmemisdir Olkede kend teserrufati sahesinde islahatlar zeif aparilir texniki teminat ise asagi seviyyededir Her il olkeye xaricden coxlu kend teserrufati mehsullari idxal edilir Seheler uzreRusiyanin kend teserrufati coxsahelidir Kend teserrufati mehsullarinin umumi deyerinin yarisi ekinciliyin yarisi ise heyvandarligin payina dusur Heyvandarliq sahesi bitkiciliye nisbeten daha yaxsi inkisaf etmisdir Bele ki heyvandarliq olkenin her yerinde yayilmisdir Heyvandarliq olkenin kend teserrufati mehsullarinin 60 den coxunu verir 2012 ci ilin evvellerinde iri buynuzlu heyvanlarin sayi 20 milyon qoyun keci 23 milyon bas olmusdur En genis yayilan iribuynuzlu mal qara ve donuzculuqdur Mese ve mese col zonalarinda sudluk etlik cenub col zonalarinda etlik sudluk istiqameti esas yer tutur Daha quraq cenub rayonlarinda etlik heyvandarliq ve qoyunculuq yayilmisdir Intensiv ekincilik rayonlarinda ve seherlerin etrafinda donuzculuq ve qusculuq kompleksleri yaradilib Donuzculuq Donuzculuq Merkez Qaratorpaq Simali Qafqazin Rostov Krasnodar ve Stavrapol erazilerinde ve iri seherlerin etraflarinda cemlesmisdir Qoyunculuq Qoyunculuq Simali Qafqaz Altay Serqi Sibirde maralciliq simal rayonlarinda inkisaf etmisdir Maralciliq Simalin tundra ve otlaqlarinda maralciliq genis yayilib Eyni zamanda Altayda buynuzundan derman hazirlanan xalli maralciliq inkisaf etdirilir Xez deri heyvandarligi Rusiyada xez deri heyvandarligi simal ve Sibir istiqametlerinde yerlesir Sibir Uzaq Serq ve Simalda xez derili heyvanlar saxlanilan teserrufatlar vardir Ekincilik Rostovda kombaynTaxilciliq esas yer tutur Bele ki olkenin ekin yerlerinin 57 e qederini taxil bitkileri tutur Taxilciliq uzre ixtisaslasmis iri rayonlari Simali Qafqaz Volqaboyu Merkezi Qaratorpaq ve Sibirdir Mese zonasinda boz taxil novleri covdar arpa velemir qarabasaq ve s mese col ve col zonalarinda bugda ve qargidali ekilir Taxilciliq yaz ve payizda sepilen zonalara bolunur Payizliq qalin qar ortuyu olan Avropa hissesinde yazliq serq rayonlarinda yerlesir Olkenin butun ekincilik zonalarinda yayilib Bu taxil novlerinin muxtelifliyi ile baglidir Taxilin mehsuldarligi asagidir Ilde 94 milyon tona qeder taxil toplanir Taxil rayonlarinda mehsuldarliq 2011 ci ilde 22 sen ha olmusdur ki bu da daxili telebati odemir Texniki bitkiler Texniki bitkilerden en genis yayilani gunebaxan seker cugunduru soya tenbeki becerilir 2011 ci ilde kartof 12 7 milyon ton seker cugunduru 42 7 milyon ton gunebaxan 9 milyon ton istehsal olunmusdur Seker cugunduru ve seker istehsali Merkezi Qaratorpaq Simali Qafqaz ve Altay diyarindadir 2011 ci ilde 43 0 milyon ton seker cugunduru yigilmisdir Gunebaxan ekinleri esasen Simali Qafqazda ve Voqaboyundadir Daha cox rutubet seven ketan bitkisi parca ve kendir hazirlanir esasen Simal Qerb Simal ve Volqa Vyatka rayonlarinda yerlesir 9 milyon ton mehsul yiglib Soya bitkisi Uzaq Serqin Cenub rayonlarinda becerilir Kartof ve terevez ekinleri Kartof ve terevez ekinlerinin cografiyasi daha genisdir Kartof ekinleri Rusiya Federasiyasinin Avropa hissesinde terevez Simali Qafqaz Merkez ve Merkezi Qaratorpaqda ve iri seherlerin etraflarinda becerilir Bagciliq Bagciliq RF Avropa hissesinin Merkez ve Cenub rayonlarinda Volqaboyunda ve basqalarinda inkisaf etmisdir Xarici elaqelerRusiya Federasiyasindan olan is adamlari Azerbaycanin Samux rayonunda istixanalarda terevez yetisdirmek ucun istehsallar yardiliblar Hemcinin baxRusiya iqtisadiyyatiXarici kecidlerVikianbarda Rusiyada kend teserrufati ile elaqeli mediafayllar var 2015 06 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 10 03 Agriculture in the Black Sea Region BS AGRO COM PDF 2004 08 23 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 08 17 Foundation for Agrarian Development Research FADR English and Russian