Rozanilin boyaqları – boyaqlarıdır. Onlar olan əsas xassəli boyaqlardır. Onların ən sadələri ikiaminli malaxit yaşılı və üçaminli parafuksindir.
Rozanilin boyaqları | |
---|---|
Ümumi | |
Kimyəvi formulu | C₂₀H₁₉N₃·HCl |
Molyar kütlə | 0 kq |
Təsnifatı | |
CAS-da qeyd. nöm. | 632-99-5 |
PubChem | 12447 |
ChEBI | 87665 |
ChemSpider | 10468578 |
Malaxit yaşılı
Malaxit yaşılı, diamintrifenilmetanın dördmetilli homoloqudur. Malaxit yaşılı almaq üçün əvvəlcə iki molekul dimetilanilin və bir molekul benzoy aldehidini sinkxlorid və ya sulfat turşusu vasitəsi ilə kondensləşdirir və leykəsası alırlar. Alınan leykəsası-tetrametildi amintrifenilmetanı PbO2 ilə oksidləşdirərək, tetrametil diamintrifenilkarbinola çevirirlər, sonra ona xlorod turşusu ilə təsir etməklə malaxit yaşılı boyağı əldə edirlər.
Xassələri
Malaxityaşılı, məhlulda göyümtül-yaşıl rəngli olur. O, əsasən pambıq və boyamaq üçün işlədilən qəşəng yaşıl boyaqdır. Pambıq parçaları trifenilmetan boyaqları ilə boyamaq üçün rəngab olaraq tannin işlədirlər.
Dietalanilini ilə kondensləşdirməklə malaxit yaşılının homoloqu (dörd metil qrupu əvəzinə dörd etil qrupu olan) brilyant yaşılı alınır. Brilyant yaşılı təbabətdə yaraları dezinfeksiya etmək üçün işlədilir.
Parafuksin
Parafuksin, anilin və paratoluidin qarışığının nitrobenzol vasitəsi ilə oksidləşməsindən alınır. Bu zaman əvvəlcə olan triamintrifenilmetan və ya pararozanilin, daha sonra turşu ilə təsir etməklə parafuksin boyağı alınır.
Parafuksinin xassələri
Parafuksin bərk halda metal kimi parlaq, yaşıl rəngli, maddədir. Onun suda məhlulu göyümtül-qırmızı rəngdə olur. Ona az miqdarda natrium qələvisi ilə təsir etdikdə məhlulun rəngi dəyişmir, çünki bu zaman xlor ionunun hidroksil ilə əvəz olunması, kationun halına təsir etmir. Çoxlu miqdarda natrium qələvisinin təsirindən parafuksin məhlulunun rəngi itir, çünki bu zaman hidroksil ionlarının konsentrasiyası artır, nəticədə elektrolitik dissosiasiya boğulur və dissosasiyaya qabil olmayan molekullar alınır.
Fuksin boyağı
Fuksin boyağı 1859-cu ildən sənayedə alınmağa başlanan bu , parafuksindən bir metil qrupunun artıq olması ilə fərqlənir. Onu almaq üçün bir molekul anilin, bir molekul ortotoluidin və bir molekul paratoluidin qarışığını oksidləşdirib, sonra ona turşu ilə təsir edirlər. Fuksində malaxit yaşılı kimi yaxşı boyaq olaraq işlədilir. Bu boyaqları sulfolaşdırmaqla onların sulfoturşularını alırlar. Fuksinsulfoturşu, turş fuksin adı ilə çoxlu miqdarda alınır və işlədilir. Fuksin və parafuksin SO2 qazı ilə rəngsiz fuksinsulfit turşuları əmələ gətirir. Onlar aldehidlərin təsirindən göy-qırmızıdan qırmızı-bənövşəyi rəngə qədər boyanır və aldehidləri təyin etmək üçün reaktiv kimi istifadə olunur.
Bənövşəyi metil boyağı
Bənövşəyi metil boyağının (metilviolet) əsas tərkib hissəsi pentametilparafuksindir. Onu, parafuksini metil spirti və xlorid turşusu ilə yüksək təzyiqdə qızdırmaqla və ya çox vaxt dimetilanilini az miqdarda fenol və mis-xloridin iştirakı ilə (hava oksigeni ilə) oksidləşdirməklə alırlar. İkinci üsulla bənövşəyi metil aldıqda dimetilanilinin metil qruplarından biri oksidləşərək qarışqa aldehidinə çevrilir, qarışqa aldehidi dimetilanilinin molekulları ilə kondensləşərək, boyağın mərkəzi – “metan” karbonunu təşkil edir. Metilviolet, məhlulda qırmızı-bənövşəyi rəngli olub, mürəkkəb, ştempel boyaqları, rəngli lentlər və s. istehsalında, habelə təbabətdə antiseptik maddə kimi işlədilir.
Bənövşəyi kristal boyağı
Bənövşəyi kristal boyağı (kristalviolet) heksametilparafuksindir. Onu almaq üçün Mixler ketonunu POCl3 iştirakı ilə dimetilanilin ilə kondensləşdirirlər. Kristalviolet boyağı, bərk halda mis kimi parlaq, yaşıl kristallardır; suda həll etdikdə mühüm bənövşəyi boyaqlardan biridir. Göy anilin boyağı Göy anilin boyağı və ya trifenilparafuksin, parafuksini az miqdarda benzoy turşusunun iştirakı ilə anilinlə qızdırdıqda alınır. Göy anilin suda həll olmur, qələvi məhlulda göy rəngdə olur.
Mənbə
- M.Mövsümzadə "Üzvi kimya", Maarif-1966.
- 4-[(4-Aminophenyl)(4-imino-2,5-cyclohexadien-1-ylidene)methyl-2-methylaniline hydrochloride (1:1)] (ing.). 2007.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rozanilin boyaqlari boyaqlaridir Onlar olan esas xasseli boyaqlardir Onlarin en sadeleri ikiaminli malaxit yasili ve ucaminli parafuksindir Rozanilin boyaqlariUmumiKimyevi formulu C H N HClMolyar kutle 0 kqTesnifatiCAS da qeyd nom 632 99 5PubChem 12447ChEBI 87665ChemSpider 10468578Malaxit yasiliMalaxit yasili diamintrifenilmetanin dordmetilli homoloqudur Malaxit yasili almaq ucun evvelce iki molekul dimetilanilin ve bir molekul benzoy aldehidini sinkxlorid ve ya sulfat tursusu vasitesi ile kondenslesdirir ve leykesasi alirlar Alinan leykesasi tetrametildi amintrifenilmetani PbO2 ile oksidlesdirerek tetrametil diamintrifenilkarbinola cevirirler sonra ona xlorod tursusu ile tesir etmekle malaxit yasili boyagi elde edirler XasseleriKristal sekilli fuksin Malaxityasili mehlulda goyumtul yasil rengli olur O esasen pambiq ve boyamaq ucun isledilen qeseng yasil boyaqdir Pambiq parcalari trifenilmetan boyaqlari ile boyamaq ucun rengab olaraq tannin isledirler Dietalanilini ile kondenslesdirmekle malaxit yasilinin homoloqu dord metil qrupu evezine dord etil qrupu olan brilyant yasili alinir Brilyant yasili tebabetde yaralari dezinfeksiya etmek ucun isledilir ParafuksinParafuksin anilin ve paratoluidin qarisiginin nitrobenzol vasitesi ile oksidlesmesinden alinir Bu zaman evvelce olan triamintrifenilmetan ve ya pararozanilin daha sonra tursu ile tesir etmekle parafuksin boyagi alinir Parafuksinin xasseleriParafuksin berk halda metal kimi parlaq yasil rengli maddedir Onun suda mehlulu goyumtul qirmizi rengde olur Ona az miqdarda natrium qelevisi ile tesir etdikde mehlulun rengi deyismir cunki bu zaman xlor ionunun hidroksil ile evez olunmasi kationun halina tesir etmir Coxlu miqdarda natrium qelevisinin tesirinden parafuksin mehlulunun rengi itir cunki bu zaman hidroksil ionlarinin konsentrasiyasi artir neticede elektrolitik dissosiasiya bogulur ve dissosasiyaya qabil olmayan molekullar alinir Fuksin boyagiFuksin boyagi 1859 cu ilden senayede alinmaga baslanan bu parafuksinden bir metil qrupunun artiq olmasi ile ferqlenir Onu almaq ucun bir molekul anilin bir molekul ortotoluidin ve bir molekul paratoluidin qarisigini oksidlesdirib sonra ona tursu ile tesir edirler Fuksinde malaxit yasili kimi yaxsi boyaq olaraq isledilir Bu boyaqlari sulfolasdirmaqla onlarin sulfotursularini alirlar Fuksinsulfotursu turs fuksin adi ile coxlu miqdarda alinir ve isledilir Fuksin ve parafuksin SO2 qazi ile rengsiz fuksinsulfit tursulari emele getirir Onlar aldehidlerin tesirinden goy qirmizidan qirmizi benovseyi renge qeder boyanir ve aldehidleri teyin etmek ucun reaktiv kimi istifade olunur Benovseyi metil boyagiBenovseyi metil boyaginin metilviolet esas terkib hissesi pentametilparafuksindir Onu parafuksini metil spirti ve xlorid tursusu ile yuksek tezyiqde qizdirmaqla ve ya cox vaxt dimetilanilini az miqdarda fenol ve mis xloridin istiraki ile hava oksigeni ile oksidlesdirmekle alirlar Ikinci usulla benovseyi metil aldiqda dimetilanilinin metil qruplarindan biri oksidleserek qarisqa aldehidine cevrilir qarisqa aldehidi dimetilanilinin molekullari ile kondensleserek boyagin merkezi metan karbonunu teskil edir Metilviolet mehlulda qirmizi benovseyi rengli olub murekkeb stempel boyaqlari rengli lentler ve s istehsalinda habele tebabetde antiseptik madde kimi isledilir Benovseyi kristal boyagiBenovseyi kristal boyagi kristalviolet heksametilparafuksindir Onu almaq ucun Mixler ketonunu POCl3 istiraki ile dimetilanilin ile kondenslesdirirler Kristalviolet boyagi berk halda mis kimi parlaq yasil kristallardir suda hell etdikde muhum benovseyi boyaqlardan biridir Goy anilin boyagi Goy anilin boyagi ve ya trifenilparafuksin parafuksini az miqdarda benzoy tursusunun istiraki ile anilinle qizdirdiqda alinir Goy anilin suda hell olmur qelevi mehlulda goy rengde olur MenbeM Movsumzade Uzvi kimya Maarif 1966 4 4 Aminophenyl 4 imino 2 5 cyclohexadien 1 ylidene methyl 2 methylaniline hydrochloride 1 1 ing 2007