Romeo və Cülyetta (ing. The Most Excellent and Lemantable Tragedy of Romeo and Juliet) — İngilis dramaturqu Vilyam Şekspirin yazdığı bir əsərdir.İngilis ədəbiyyatının klassiklərindən biri olan əsər, müəllifin ən məşhur pyeslərindən biridir. Əsərin 1591–1596-cı illərdə yazıldığı güman edilir. Dünya ədəbiyyatında klassik bir mövzu olan bir -birini sevən iki düşmən ailənin gənclərinin sevgi macərasından bəhs edir.Hekayənin mənbəyi İngilis şairi 1562-ci ildə nəşr olunan uzun şeirinə əsaslanır. Şekspir bir çox köməkçi personajla hekayəni inkişaf etdirdi, onu orijinal bir əsər halına gətirdi. Əsər ilk dəfə 1594-cü ildə səhnələşdirilmişdir. Opera, balet və kino üçün dəfələrlə uyğunlaşdırılmışdır.
Romeo və Cülyetta | |
---|---|
Yazıçı | Uilyam Şekspir |
Orijinal dili | ingilis dili |
Mövzu | qadağan sevgi[d] |
Janr | faciə, melodram |
Mövzudakı hadisənin yeri | Verona, Mantova[d] |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Obrazlar
Veronadakı monarx ailəsi
- Şahzadə Eskal: Şahzadə (Verona şəhər-dövlətinin hökmdarı)
- Count Count: Şahzadə Eskalın yaxın qohumu (Cülyetta ilə evlənmək istəyir)
- Merkusio: Romeonun dostu Şahzadə Eskalın yaxın qohumu
Kapuletti sülaləsi
- Lord Kapulet: Capulet sülaləsinin başçısı
- Lord Kapuletin Arvadı: Capulet sülaləsinin başçısı
- Cülyetta: Kapuletin 13 yaşlı qızı (Əsərin 2 vacib rolundan biri)
- Tibalt: Cülyettanın əmisi oğlu və Lord Capuletin həyat yoldaşının qardaşı oğlu
- Vali: Cülyettanın gəlini və sirdaşı
- Rosalin: Lord Capulet'in qardaşı qızı və əvvəlcə Romeonun böyük sevgisi
- Piter, Samson və Qreqori: Lord Capuletin evindəki xidmətçilər
Montekki sülaləsi
- Lord Montekki: Montague sülaləsinin başçısı
- Lord Montekkinin həyat yoldaşı: Montague sülaləsinin başçısı
- Romeo: Lord Montaqanın 17 yaşlı oğlu. (Əsərin ən vacib 2 rolundan biri)
- Benvolio: Romeonun əmisi oğlu və ən yaxın dostu
- Abram və Baltazar: Lord Montegue'nin evindəki xidmətçilər
Digərləri
- Keşiş Lorenso: Franciscan məzhəbi keşişi. Romeonun sirdaşı
- Keşiş Covanni: Keşiş Laurence -in Romeoya məktubunu çatdıran
- Əczaçı: Romeoya zəhər satan
- Xor: 1-ci və 2-ci hissə girişlərində "giriş" mətnlərini oxuyanlar
Mövzu və süjet
İtaliyanın Verona şəhər dövlətinin zəngin və zadəgan ailələrindən olan Montekki və Kapuletti ailələri arasında keçmiş illərə aid bir düşmənçilik var. Oyun bu ailələrə mənsub iki qrup gəncin küçə davası ilə başlayır. Şəhər mühafizəçiləri mübarizəni dayandırır və Verona hökmdarı Şahzadə Eskal, iki qrup arasında yenidən döyüş olacağı təqdirdə onların liderinin edam ediləcəyini söyləməklə hədələyir. O günlərdə Kapuletti ailə evinin bağçasında bir maskarad keçirilir. Lord Kapuletti, eyni zamanda, qızı Cülyettaya layiq olan Qraf Parisi də maskarada dəvət edir. Montekki ailəsinin bir üzvü olan Romeo da gizli olaraq bu gecəyə qatılır. Romeo, Kapulettinin qardaşı qızlarından Rosalin adlı bir qıza aşiq olur, ancaq Rosalin onu rədd edir. Romeonun dostu Benvolio, Romeoya qıza yaxınlaşıb qəlbini ona açması üçün maskarada gizlicə qatılmasına kömək edir. Lakin balda Romeo Kapulettinin 13 yaşlı qızı Cülyettanı görür və ona aşiq olur. Cülyetta da Romeonun hisslərinə cavab verir. Əsərin ən əhəmiyyətli səhnəsi sayılan "balkon səhnəsi" yaşanır. Ulduzlu gecədə Cülyetta balkonda, Romeo isə balkonun altındadır. Həmin ulduzlu gecədə birbirilərinə olan duyğularını etiraf edirlər. O gecədən sonra Romeo hər gecə balkondan gizlicə Cülyettanın otağına girir. Cülyettanın dayəsi iki sevgilinin xəbərləşməsini təmin edir. Cütlük evlənmək qərarına gəlir. Möhtərəm Lorenso gizli olaraq iki gənci evləndirir. Qısa müddət sonra Cülyettanın əmisi oğlanlarından biri Tibalt, Romoeonun gizli şəkildə maskarada gəldiyini öyrənir və onu təhqir edərək duelə çağırır. Romeo artıq qohumu gördüyü Tibaltla döyüşmək istəməsə də, Romeonun dostu Merkusio təhqirləri həzm edə bilmir və dueli qəbul edir. Romeo mübarizəni bölməyə çalışarkən Merkusio ölümcül yaralanır. Qəzəblənən Romeo Tibaltı öldürür. Bunun üzərinə Verona şahzadəsi Eskal Romeonu Mantuyaya sürgün etdirir. Romeo qaçır və gecəni Cülyettanın otağında keçirir, sonra isə sürgün edildiyi Mantuyaya gedir. Ailəsi Cülyetta və Qraf Parisin evlənməsi üçün hazırlıqlara başlayır. Cülyetta bu arzuolunmaz evlilikdən qurtulmaq üçün keşiş Lorenosonun yanına gedir. Kahin ona qırx saat ölü görünəcək bir iksir verir. Kahin Romeoya vəziyyəti izah edən bir məktub yazır. Lakin məktub Romeoya vaxtında çatmır. Cülyetta iksiri içir və ailəsi onun öldüyünü düşünür və dəfn edir. Romeo qulluqçusu Baltazardan Cülyettanın öldüyünü eşidəndə özünü Cülyettanın məzarında öldürməyi planlaşdırır və özü ilə zəhər alaraq gizli şəkildə Veronaya qayıdır. Cülyettanın məzarına çatan Romeo orada Qraf Parislə görüşür. Bir-birləri ilə döyüşə girirlər, Paris ölür. Sonra Romeo Cülyettanın yanında yatır, zəhəri içir və ölür. Rahib Lorenso qəbiristanlığa gəlir və Cülyettanı oyadır. Romeonun öldüyünü görən Cülyetta Romeonun xəncərini alıb özünü öldürür. Əvvəldən axıra qədər yeganə şahid olan Möhtərəm Lorenso ailələrə baş verən hər şeyi danışır və bundan sonra iki ailə arasındakı düşmənçilik sona çatır.
Filmə uyğunlaşmalar
Romeo və Cülyetta pyesi bu günə qədər çox sayda peşəkar və həvəskar dünya teatr səhnələrində səhnələşdirilmişdir. Bundan başqa, 40 -a yaxın fərqli film bu mövzuya toxunmuşdur. Onların arasında aşağıdakılar diqqət çəkir:
- 1908 — Romeo və Cülyetta, -da Vitagraph Studios tərəfindən istehsal olunan səssiz film. Rejissor: . Baş Rollarda: (Romeo) və (Cülyetta).
- 1936 — Romeo və Cülyetta. Hollivud istehsalı. İstehsalçı: Irving Thalberg. Rejissor: . Baş Rollarda: (Juliet) və (Romeo)
- 1968 — Romeo və Cülyetta. İtalyan istehsalı. Rejissor: Franco Zeffirelli. Baş Rollarda: (Juliet) və (Romeo) Kostyumlar Oskar mükafatı qazandı
- 1996 — Romeo + Cülyetta. ABŞ-də müasir və kostyum ilə hazırlanmışdır. Rejissor: . Leonardo DiKaprio (Romeo) və Claire Danes (Cülyetta)
- 2010- Letters to Juliet (Cülyettaya məktublar)
Musiqi
Romeo və Cülyettadan uyğunlaşdırılmış ən az 24 operanın olduğu bildirilir. Bunlardan birincisi, singspiel şəklində, 1776-cı ildə Alman librettosuna görə çex bəstəkarı "" tərəfindən hazırlanmışdır. Romeo və Cülyettadan uyğunlaşdırılmış digər tanınmış musiqi əsərlərini belə ümumiləşdirmək olar:
- 1839 — simfonik kompozisiyası Romeo və Cülyetta
- 1867 — Romeo və Juliette operasının ilk tamaşası
- 1869 — Pyotr İliç Çaykovskinin "Romeo və Cülyetta" simfonik şeirinin premyerası.
- 1936 — "Romeo və Cülyetta" baletinin ilk tamaşası
İstinadlar
- Bevington D. Romeo and Juliet // Encyclopædia Britannica (ing.).
- https://www.film-lexikon.de/Melodram.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Romeo ve Culyetta deqiqlesdirme Romeo ve Culyetta ing The Most Excellent and Lemantable Tragedy of Romeo and Juliet Ingilis dramaturqu Vilyam Sekspirin yazdigi bir eserdir Ingilis edebiyyatinin klassiklerinden biri olan eser muellifin en meshur pyeslerinden biridir Eserin 1591 1596 ci illerde yazildigi guman edilir Dunya edebiyyatinda klassik bir movzu olan bir birini seven iki dusmen ailenin genclerinin sevgi macerasindan behs edir Hekayenin menbeyi Ingilis sairi 1562 ci ilde nesr olunan Romeo ve Culyettanin facieli hekayesi uzun seirine esaslanir Sekspir bir cox komekci personajla hekayeni inkisaf etdirdi onu orijinal bir eser halina getirdi Eser ilk defe 1594 cu ilde sehnelesdirilmisdir Opera balet ve kino ucun defelerle uygunlasdirilmisdir Romeo ve CulyettaYazici Uilyam SekspirOrijinal dili ingilis diliMovzu qadagan sevgi d Janr facie melodramMovzudaki hadisenin yeri Verona Mantova d Vikianbarda elaqeli mediafayllarObrazlarVeronadaki monarx ailesi Sahzade Eskal Sahzade Verona seher dovletinin hokmdari Count Count Sahzade Eskalin yaxin qohumu Culyetta ile evlenmek isteyir Merkusio Romeonun dostu Sahzade Eskalin yaxin qohumu Kapuletti sulalesi Lord Kapulet Capulet sulalesinin bascisi Lord Kapuletin Arvadi Capulet sulalesinin bascisi Culyetta Kapuletin 13 yasli qizi Eserin 2 vacib rolundan biri Tibalt Culyettanin emisi oglu ve Lord Capuletin heyat yoldasinin qardasi oglu Vali Culyettanin gelini ve sirdasi Rosalin Lord Capulet in qardasi qizi ve evvelce Romeonun boyuk sevgisi Piter Samson ve Qreqori Lord Capuletin evindeki xidmetciler Montekki sulalesi Lord Montekki Montague sulalesinin bascisi Lord Montekkinin heyat yoldasi Montague sulalesinin bascisi Romeo Lord Montaqanin 17 yasli oglu Eserin en vacib 2 rolundan biri Benvolio Romeonun emisi oglu ve en yaxin dostu Abram ve Baltazar Lord Montegue nin evindeki xidmetciler Digerleri Kesis Lorenso Franciscan mezhebi kesisi Romeonun sirdasi Kesis Covanni Kesis Laurence in Romeoya mektubunu catdiran Eczaci Romeoya zeher satan Xor 1 ci ve 2 ci hisse girislerinde giris metnlerini oxuyanlarMovzu ve sujetItaliyanin Verona seher dovletinin zengin ve zadegan ailelerinden olan Montekki ve Kapuletti aileleri arasinda kecmis illere aid bir dusmencilik var Oyun bu ailelere mensub iki qrup gencin kuce davasi ile baslayir Seher muhafizecileri mubarizeni dayandirir ve Verona hokmdari Sahzade Eskal iki qrup arasinda yeniden doyus olacagi teqdirde onlarin liderinin edam edileceyini soylemekle hedeleyir O gunlerde Kapuletti aile evinin bagcasinda bir maskarad kecirilir Lord Kapuletti eyni zamanda qizi Culyettaya layiq olan Qraf Parisi de maskarada devet edir Montekki ailesinin bir uzvu olan Romeo da gizli olaraq bu geceye qatilir Romeo Kapulettinin qardasi qizlarindan Rosalin adli bir qiza asiq olur ancaq Rosalin onu redd edir Romeonun dostu Benvolio Romeoya qiza yaxinlasib qelbini ona acmasi ucun maskarada gizlice qatilmasina komek edir Lakin balda Romeo Kapulettinin 13 yasli qizi Culyettani gorur ve ona asiq olur Culyetta da Romeonun hisslerine cavab verir Eserin en ehemiyyetli sehnesi sayilan balkon sehnesi yasanir Ulduzlu gecede Culyetta balkonda Romeo ise balkonun altindadir Hemin ulduzlu gecede birbirilerine olan duygularini etiraf edirler O geceden sonra Romeo her gece balkondan gizlice Culyettanin otagina girir Culyettanin dayesi iki sevgilinin xeberlesmesini temin edir Cutluk evlenmek qerarina gelir Mohterem Lorenso gizli olaraq iki genci evlendirir Qisa muddet sonra Culyettanin emisi oglanlarindan biri Tibalt Romoeonun gizli sekilde maskarada geldiyini oyrenir ve onu tehqir ederek duele cagirir Romeo artiq qohumu gorduyu Tibaltla doyusmek istemese de Romeonun dostu Merkusio tehqirleri hezm ede bilmir ve dueli qebul edir Romeo mubarizeni bolmeye calisarken Merkusio olumcul yaralanir Qezeblenen Romeo Tibalti oldurur Bunun uzerine Verona sahzadesi Eskal Romeonu Mantuyaya surgun etdirir Romeo qacir ve geceni Culyettanin otaginda kecirir sonra ise surgun edildiyi Mantuyaya gedir Ailesi Culyetta ve Qraf Parisin evlenmesi ucun hazirliqlara baslayir Culyetta bu arzuolunmaz evlilikden qurtulmaq ucun kesis Lorenosonun yanina gedir Kahin ona qirx saat olu gorunecek bir iksir verir Kahin Romeoya veziyyeti izah eden bir mektub yazir Lakin mektub Romeoya vaxtinda catmir Culyetta iksiri icir ve ailesi onun olduyunu dusunur ve defn edir Romeo qulluqcusu Baltazardan Culyettanin olduyunu esidende ozunu Culyettanin mezarinda oldurmeyi planlasdirir ve ozu ile zeher alaraq gizli sekilde Veronaya qayidir Culyettanin mezarina catan Romeo orada Qraf Parisle gorusur Bir birleri ile doyuse girirler Paris olur Sonra Romeo Culyettanin yaninda yatir zeheri icir ve olur Rahib Lorenso qebiristanliga gelir ve Culyettani oyadir Romeonun olduyunu goren Culyetta Romeonun xencerini alib ozunu oldurur Evvelden axira qeder yegane sahid olan Mohterem Lorenso ailelere bas veren her seyi danisir ve bundan sonra iki aile arasindaki dusmencilik sona catir Filme uygunlasmalarRomeo ve Culyetta pyesi bu gune qeder cox sayda pesekar ve heveskar dunya teatr sehnelerinde sehnelesdirilmisdir Bundan basqa 40 a yaxin ferqli film bu movzuya toxunmusdur Onlarin arasinda asagidakilar diqqet cekir 1908 Romeo ve Culyetta da Vitagraph Studios terefinden istehsal olunan sessiz film Rejissor Bas Rollarda Romeo ve Culyetta 1936 Romeo ve Culyetta Hollivud istehsali Istehsalci Irving Thalberg Rejissor Bas Rollarda Juliet ve Romeo 1968 Romeo ve Culyetta Italyan istehsali Rejissor Franco Zeffirelli Bas Rollarda Juliet ve Romeo Kostyumlar Oskar mukafati qazandi 1996 Romeo Culyetta ABS de muasir ve kostyum ile hazirlanmisdir Rejissor Leonardo DiKaprio Romeo ve Claire Danes Culyetta 2010 Letters to Juliet Culyettaya mektublar MusiqiRomeo ve Culyettadan uygunlasdirilmis en az 24 operanin oldugu bildirilir Bunlardan birincisi singspiel seklinde 1776 ci ilde Alman librettosuna gore cex bestekari terefinden hazirlanmisdir Romeo ve Culyettadan uygunlasdirilmis diger taninmis musiqi eserlerini bele umumilesdirmek olar 1839 simfonik kompozisiyasi Romeo ve Culyetta 1867 Romeo ve Juliette operasinin ilk tamasasi 1869 Pyotr Ilic Caykovskinin Romeo ve Culyetta simfonik seirinin premyerasi 1936 Romeo ve Culyetta baletinin ilk tamasasiIstinadlarBevington D Romeo and Juliet Encyclopaedia Britannica ing https www film lexikon de Melodram Xarici kecidlerVikianbarda Romeo ve Culyetta ile elaqeli mediafayllar var Edebiyyat ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin