Robert Banks Cenkinson, Liverpul qrafı (ing. Robert Banks Jenkinson; 7 iyun 1770[…], London – 4 dekabr 1828[…], Surrey) — ingilis dövlət və siyasi xadimi, 1812-1827-ci illərdə Böyük Britaniyanın Baş naziri.
Robert Liverpul | |
---|---|
ing. Robert Walpole | |
8 iyun 1812 – 9 aprel 1827 | |
Monarx | III Georq |
Əvvəlki | Spenser Persival |
Sonrakı | Corc Kanninq |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 7 iyun 1770[…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 4 dekabr 1828[…](58 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Partiya | Torilər partiyası |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Fəaliyyəti
1812-1827-ci illərdə İngiltərə hökumətinə mühafizəkar R.Liverpul başçılıq etmişdi. Əhali R.Liverpul hökumətinin daxili və xarici siyasətindən narazı idi. 1816 və 1819-cu illərdə ölkə iqtisadi böhran keçirmişdi. Sosial etiraz hərəkatı güclənmişdi. Fəhlələrin fəallığı artsa da mübarizəyə xırda burjua radikalları başçılıq edirdi. Xırda burjuaziyanın əsas tələblərindən biri ümumi seçki hüququ idi. Sol radikallara H.Xant və U.Kobbet başçılıq edirdi. Əhali seçki islahatı keçirilməsini, vergilərin və işsizliyin azaldılmasını, «taxıl qanunlarının» və kilsə onda birinin ləğvini tələb edirdi. 1819-cu ildə mübarizə daha da gücləndi. Mançestr əsas mübarizə mərkəzlərindən biri idi. 16 avqust 1819-cu ildə Mançestrdə 150 min zəhmətkeşin iştirakı ilə mitinq keçirildi. Hökumət mitinqi dağıtmaq üçün qüvvədən istifadə etmişdi, bir neçə fəhlə ölmüş və yaralanmışdı. Ölkənin əksər rayonlarında Mançestr hadisələrinə etiraz mitinqləri keçirilmişdi. Burjuaziya sosial etiraz hərəkatından öz mənafeyinə uyğun istifadə edirdi. Vigilər partiyası hökumətin siyasətini tənqid və Mançestr hadisələrinin araşdırılmasını tələb edirdi. Mühafizəkar hökumət güzəşt etmək fikrində deyildi. Vigilər partiyası parlament islahatına tərəfdar idi. 1827-ci ildə Torilər partiyasında liberalları təmsil edən C.Kanninq baş nazir oldu. Hökumət taxıl üçün gömrüyü azaltdı, sənaye məhsullarının ixracını asanlaşdırdı. Bu yolla İngiltərə hökuməti burjuaziyanı islahat uğrunda mübarizədən yayındırmaq istəyirdi. 1829-cu ildə parlament katoliklərə seçki hüququnun verilməsi haqqında qanun qəbul etdi. İngiltərə XIX əsrin 20-ci illərində Osmanlı imperiyasına qarşı mübarizədə Yunanıstanı müdafiə etmiş, 1825-ci ildə Latın Amerikasında yaranmış dövlətlərin müstəqilliyini tanımışdı. İngiltərə Latın Amerikası ölkələri ilə iqtisadi əlaqələri genişləndirməyə çalışırdı. Lakin liberal mühafizəkarların siyasəti burjuaziyanın mövqeyinin dəyişməsinə səbəb olmadı. Burjuaziya islahat uğrunda mübarizəsini davam etdirdi. İngiltərə 1825-1827-ci illərdə iqtisadi böhran keçirtmişdi. Böhrandan sonra başlanmış durğunluq 1832-ci ilədək davam etmişdi. 1825-ci ildə parlament qanunla tətilləri qadağan etmişdi. 1830-1832-ci illərdə ölkənin cənubunda kəndli hərəkatı gücləndi. Mübarizədə iştirak edən muzdurlar və yoxsul fermerlər kənd təsərrüfatı alətlərini məhv edirdilər. Seçki islahatı uğrunda mübarizə aparan burjuaziya bir sıra şəhərlərdə öz siyasi təşkilatlarını yaradırdı. 1829-cu ildə Londonda yaradılmış Milli Siyasət Assosasiyasına iri fabrik sahibi olan Pleys 1830-cu ildə Birmingemdə yaradılmış Siyasi İttifaqa bankir Arvud başçılıq etmişdi. Burjuaziya zəhmətkeşləri parlamentin yenidən qurulması uğrunda mübarizəyə cəlb etmişdi. Burjuaziyanın proqramı əmlak senzinin saxlanmasını nəzərdə tuturdu.
Ədəbiyyat
- Brock, W. R. Lord Liverpool and Liberal Toryism 1820 to 1827. CUP Archive. 1943. səh. 2.
- Kisholm, Hyu, redaktorLiverpool, Earls of // Britannika Ensiklopediyası. 16 (XI). Cambridge University Press. 1911. səh. 804. This contains an assessment of his character and achievements.
- Cookson, J. E. Lord Liverpool's administration: the crucial years, 1815–1822 (1975)
- Gash, Norman. Lord Liverpool: The Life and Political Career of Robert Banks Jenkinson, Second Earl of Liverpool 1770–1828 (London 1984)
- Gash, Norman. "Jenkinson, Robert Banks, second earl of Liverpool (1770–1828)", Oxford Dictionary of National Biography (Oxford University Press, 2004); online ed. 2008 accessed 20 June 2014 doi:10.1093/ref:odnb/14740
- Gash, Norman. "Lord Liverpool: a private view," History Today (1980) 30#5 pp 35–40
- Hay, William Anthony. Lord Liverpool : a political life (Woodbridge, The Boydell Press, 2018).
- Hilton, Boyd. A Mad, Bad, and Dangerous People? England 1783–1846 (New Oxford History of England) (2006) scholarly survey
- Hilton, Boyd. "The Political Arts of Lord Liverpool." Transactions of the Royal Historical Society (Fifth Series) 38 (1988): 147–170. online
- Petrie, C. Lord Liverpool and His Times (London, 1954)
- Plowright, John. Regency England: The Age of Lord Liverpool (Routledge, 2006)
- Sack, James J. The Grenvillites, 1801–29: Party Politics and Factionalism in the Age of Pitt and Liverpool (1991)
- Seton-Watson, R. W. Britain in Europe (1789–1914): A Survey of Foreign Policy (1937) online free
İstinadlar
- Robert Banks Jenkinson, 2nd earl of Liverpool // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Lundy D. R. Robert Bankes Jenkinson, 2nd Earl of Liverpool // The Peerage (ing.).
- Ливерпул Роберт Банкс Дженкинсон // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Robert Banks Cenkinson Liverpul qrafi ing Robert Banks Jenkinson 7 iyun 1770 London 4 dekabr 1828 Surrey ingilis dovlet ve siyasi xadimi 1812 1827 ci illerde Boyuk Britaniyanin Bas naziri Robert Liverpuling Robert WalpoleBoyuk Britaniyanin 22 ci Bas naziri8 iyun 1812 9 aprel 1827MonarxIII GeorqEvvelkiSpenser PersivalSonrakiCorc KanninqSexsi melumatlarDogum tarixi 7 iyun 1770 1770 06 07 Dogum yeri London Ingiltere Boyuk Britaniya kralligiVefat tarixi 4 dekabr 1828 1828 12 04 58 yasinda Vefat yeri Surrey Ingiltere Boyuk Britaniya ve Irlandiya Birlesmis KralligiDefn yeri Qlostersir d Partiya Toriler partiyasiFealiyyeti siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllarFealiyyeti1812 1827 ci illerde Ingiltere hokumetine muhafizekar R Liverpul basciliq etmisdi Ehali R Liverpul hokumetinin daxili ve xarici siyasetinden narazi idi 1816 ve 1819 cu illerde olke iqtisadi bohran kecirmisdi Sosial etiraz herekati guclenmisdi Fehlelerin fealligi artsa da mubarizeye xirda burjua radikallari basciliq edirdi Xirda burjuaziyanin esas teleblerinden biri umumi secki huququ idi Sol radikallara H Xant ve U Kobbet basciliq edirdi Ehali secki islahati kecirilmesini vergilerin ve issizliyin azaldilmasini taxil qanunlarinin ve kilse onda birinin legvini teleb edirdi 1819 cu ilde mubarize daha da guclendi Mancestr esas mubarize merkezlerinden biri idi 16 avqust 1819 cu ilde Mancestrde 150 min zehmetkesin istiraki ile mitinq kecirildi Hokumet mitinqi dagitmaq ucun quvveden istifade etmisdi bir nece fehle olmus ve yaralanmisdi Olkenin ekser rayonlarinda Mancestr hadiselerine etiraz mitinqleri kecirilmisdi Burjuaziya sosial etiraz herekatindan oz menafeyine uygun istifade edirdi Vigiler partiyasi hokumetin siyasetini tenqid ve Mancestr hadiselerinin arasdirilmasini teleb edirdi Muhafizekar hokumet guzest etmek fikrinde deyildi Vigiler partiyasi parlament islahatina terefdar idi 1827 ci ilde Toriler partiyasinda liberallari temsil eden C Kanninq bas nazir oldu Hokumet taxil ucun gomruyu azaltdi senaye mehsullarinin ixracini asanlasdirdi Bu yolla Ingiltere hokumeti burjuaziyani islahat ugrunda mubarizeden yayindirmaq isteyirdi 1829 cu ilde parlament katoliklere secki huququnun verilmesi haqqinda qanun qebul etdi Ingiltere XIX esrin 20 ci illerinde Osmanli imperiyasina qarsi mubarizede Yunanistani mudafie etmis 1825 ci ilde Latin Amerikasinda yaranmis dovletlerin musteqilliyini tanimisdi Ingiltere Latin Amerikasi olkeleri ile iqtisadi elaqeleri genislendirmeye calisirdi Lakin liberal muhafizekarlarin siyaseti burjuaziyanin movqeyinin deyismesine sebeb olmadi Burjuaziya islahat ugrunda mubarizesini davam etdirdi Ingiltere 1825 1827 ci illerde iqtisadi bohran kecirtmisdi Bohrandan sonra baslanmis durgunluq 1832 ci iledek davam etmisdi 1825 ci ilde parlament qanunla tetilleri qadagan etmisdi 1830 1832 ci illerde olkenin cenubunda kendli herekati guclendi Mubarizede istirak eden muzdurlar ve yoxsul fermerler kend teserrufati aletlerini mehv edirdiler Secki islahati ugrunda mubarize aparan burjuaziya bir sira seherlerde oz siyasi teskilatlarini yaradirdi 1829 cu ilde Londonda yaradilmis Milli Siyaset Assosasiyasina iri fabrik sahibi olan Pleys 1830 cu ilde Birmingemde yaradilmis Siyasi Ittifaqa bankir Arvud basciliq etmisdi Burjuaziya zehmetkesleri parlamentin yeniden qurulmasi ugrunda mubarizeye celb etmisdi Burjuaziyanin proqrami emlak senzinin saxlanmasini nezerde tuturdu EdebiyyatBrock W R Lord Liverpool and Liberal Toryism 1820 to 1827 CUP Archive 1943 seh 2 Kisholm Hyu redaktorLiverpool Earls of Britannika Ensiklopediyasi 16 XI Cambridge University Press 1911 seh 804 This contains an assessment of his character and achievements Cookson J E Lord Liverpool s administration the crucial years 1815 1822 1975 Gash Norman Lord Liverpool The Life and Political Career of Robert Banks Jenkinson Second Earl of Liverpool 1770 1828 London 1984 Gash Norman Jenkinson Robert Banks second earl of Liverpool 1770 1828 Oxford Dictionary of National Biography Oxford University Press 2004 online ed 2008 accessed 20 June 2014 doi 10 1093 ref odnb 14740 Gash Norman Lord Liverpool a private view History Today 1980 30 5 pp 35 40 Hay William Anthony Lord Liverpool a political life Woodbridge The Boydell Press 2018 Hilton Boyd A Mad Bad and Dangerous People England 1783 1846 New Oxford History of England 2006 scholarly survey Hilton Boyd The Political Arts of Lord Liverpool Transactions of the Royal Historical Society Fifth Series 38 1988 147 170 online Petrie C Lord Liverpool and His Times London 1954 Plowright John Regency England The Age of Lord Liverpool Routledge 2006 Sack James J The Grenvillites 1801 29 Party Politics and Factionalism in the Age of Pitt and Liverpool 1991 Seton Watson R W Britain in Europe 1789 1914 A Survey of Foreign Policy 1937 online freeIstinadlarRobert Banks Jenkinson 2nd earl of Liverpool Encyclopaedia Britannica ing Lundy D R Robert Bankes Jenkinson 2nd Earl of Liverpool The Peerage ing Liverpul Robert Banks Dzhenkinson Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969