Pirnəzərov Rizvan Məhərrəm oğlu (d. 25 fevral 1963. ö. 13 avqust 1992) — Şəhid, "Azərbaycan Bayrağı" ordeni (13.06.1994) (ölümündən sonra).
Rizvan Pirnəzərov | |
---|---|
Rizvan Məhərrəm oğlu Pirnəzərov | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Krasnoselo,Gölkənd, Ermənistan |
Vəfat tarixi | (29 yaşında) |
Vəfat yeri | Çənlibel, Gədəbəy, Azərbaycan |
Vəfat səbəbi | Şəhid |
Təhsili |
|
Mükafatları | |
Həyatı
Rizvan Pirnəzərov 1963-cü il 25 fevralda Qərbi Azərbaycanın Krasnoselo rayonunun Gölkənd kəndində anadan olub. Milliyyətcə qaraqoyunlu türküdür. 1980-ci ildə S. Vurğun adına Gölkənd kənd orta məktəbini bitirdikdən sonra Donetsk Ali Hərbi Siyasi məktəbinə daxil olub. 1984-cü ilin avqustunda təhsil müddəti qurtardıqdan sonra Əfqanıstan Respublikasına göndərilib. Əfqanıstanda 80-dən çox döyüşlərdə iştirak edibr. Göstərdiyi cəsarət və igidliyə görə "Qırmızı Ulduz" ordeni, SSRİ və Əfqanıstan Respublikasının medalları ilə təltif olunub. 1986-cı ilin sentyabrından 1990-cı ilin aprelinədək Pribaltika Hərbi Dairəsində qulluq etmişdir. Azərbaycan sərhədlərində gərgin vəziyyətdən asılı olaraq könüllü surətdə Gəncə şəhərinə göndərilib. Adam var, özündən sonra yaddaşlardan tezcə silinir, varlığından əsər-əlamət qalmır. Unudularaq yaddaşlardan silinir. Adam da var ki, hər zaman əvəz olunmaz xatirələrlə, xoş əməllərlə xatırlanır. Hər yerdə, hər zaman yeri görünür. Rizvan da belələrindən idi. Qısa, lakin mənalı ömür yaşadı. Özündən sonrakı nəsillərə ibrət olacaq bir ömür.
Şəhidlik zirvəsi
Rizvan cəmi 29 il yaşadı. Ölkəmizin başı üstünü qara buludlar alanda o, "Vətəni vətən oğlu qoruyar" deyərək öz arzusu ilə Azərbaycana - doğma torpağına qayıtdı. O zaman 25 yaşı vardı. Yaşının az olmasına baxmayaraq, çox işlər görmüşdü. Kirpiyi ilə od götürmüşdü. Müharibənin hər bir odlu-alovlu üzü ilə rastlaşmışdı. 1984-86-cı illərdə Əfqanıstan Respublikasında gedən döyüşlərdə iştirak etmişdir. Bu müharibədən heç olmasa bir hadisə danışmasını xahiş edəndə, nə qədər siqaret çəkdiyini təsəvvür etmək çətin deyildi. Saysız-hesabsız döyüş əməliyyatlarında cəsarətlə iştirak etmişdir. Əsası isə qaçqınlıq kimi çətin anları da yaşamışdı. Hələ o zaman ermənilərin Azərbaycana təcavüzü başlayanda Rizvan Estoniyada qulluq edirdi. Hər gün Qarabağdan və digər sərhəd bölgələrindən dəhşətli xəbərlər gəldikcə, R. Pirnəzərov daxilən daha da narahat olurdu. Doğma torpağına dönməyə can atırdı.
1990-cı ilin ortalarında R. Pirnəzərovu Estoniyada yerləşən Pribaltika Hərbi Dairəsindən MDB-nin zabiti kimi Tbilisi şəhərində yerləşən Qafqaz Hərbi Dairəsinə göndərirlər. Məqsəd belə gərgin dövrdə Azərbaycan Respublikasının Ermənistanla sərhədlərinin təhlükəsizliyini təmin etmək idi. O, Gəncə şəhərində yerləşən hərbi hissənin motoatıcı taburuna komandir müavini təyin edilir. Həmin tabur əvvəlcə Gədəbəy rayonunun Şınıx bölgəsini müdafiə edir. Bir neçə aydan sonra isə onu Qazax rayonunun sərhəd kəndlərinə göndərirlər. O, gərgin döyüş zonası olan Qazaxın Yuxarı Əskipara, Aşağı Əskipara, Sofulu, Bərxudarlı kəndlərində gedən döyüşlərdə fəal iştirak edir. Bu kəndlərdə ermənilərin törətdikləri vəhşiliklər onun gözləri qarşısından getmirdi. Azərbaycan Respublikasının sərhədləri MDB-nin ordusu tərəfindən müdafiə edilməsinə baxmayaraq, sərhəd rayonları onun gözü qarşısında erməni silahlı qüvvələri tərəfindən işğal olunurdu. O, bunlara dözə bilmirdi və tezliklə Azərbaycan ordusunun yaradılmasına can atırdı. Dəfələrlə, silahları qaçırıb Rusiyaya aparmağa çalışan rus zabitləri ilə mübahisə etmiş, hətta onlarla əlbəyaxa da olmuşdur. Buna görə onun kapitan rütbəsini əlindən almış, sıravi əsgər səviyyəsinə endirmişlər. Bu haqsızlıqlara dözməyən Rizvan el-obasının məskunlaşdığı Çənlibel kəndinə gələrək, könüllülərdən ibarət özünümüdafiə batalyonu yaradır. Sonradan bu batalyon 861-ci alayın 4-cü taburunda qanuni fəaliyyət göstərir. O, erməni faşistlərinə qarşı ilk döyüşlərini Gədəbəydən başladı. Tez bir zamanda, cəsur və təcrübəli bir zabit kimi tanındı. Şınıx bölgəsində ermənilərin hücumunun dəf edilməsində xüsusi fəallıq göstərdi. Azərbaycanın silahlı qüvvələrinin yaradılması haqqında fərmanı böyük sevinclə qarşılayan kapitan R. Pirnəzərov qısa vaxt ərzində yüksək nizam-intizam, böyük şücaətlə döyüşə bilən rota, sora isə batalyon təşkil etdi.
Vəfatı
1992-ci ilin avqust ayında onun batalyonu həyəcan siqnalı ilə Gədəbəy rayonunun Şınıx bölgəsinə çağırıldı. Kapitan Pirnəzərov bir rota ilə Krasnoselo - Başkənd yolunu kəsərək, "Ermənistan"dan gələ biləcək əlavə qüvvələri məhv etmək tapşırığı alır. Əməliyyat planı da məhz cəsur kapitanın fəallığı nəticəsində hazırlanır... Əsgərlərimizin döyüşkənliyi, komandirlərin, xüsusilə də Pirnəzərovun ekstremal şəraitdə qətiyyəti və bacarığı sayəsində Başkənd alınır. Düşmənin qüvvələri məhv edilir, 1 ədəd T- 72, bir ədəd ES markalı yapon traktoru və bir ədəd RPK ələ keçirilir. Gərgin döyüşlərin təşkilatçısı olan Rizvan sonuncu dəfə 10 avqust 1992-ci ildə saat 24 radələrində evə qayıtmışdı. Hər zaman səliqə-sahmanda, intizamda adı birincilər sırasında olan Rizvan üst-başı cırılmış, üzü cırıq və dişlərinin bir neçəsi sınmış, tanınmaz vəziyyətdə idi. İçəri daxıl olmamış birdən zəng gəldi. Qışqırdılar. Hansısa istiqamətdən atışma var idi. Rizvan cavab verdi: Əsgərlər döyüş vəziyyətinə gətirilsin, müdafiə mövqeyində qalın mən dərhal gəlirəm. Pirnəzərov gəldiyi qiyafədə də geri qayıtdı. Sonradan məlum olmuşdur ki, onun üzündəki cızıqlar dağlarda əlində silah və Azərbaycan bayrağı dizi üstə sürünərək yaranmış, dişlərinin qırılmasına səbəb isə əsgərin əlindən sürüşüb dəyən dəmir parçası olub. Amma təəssüflər olsun ki, bu gərgin döyüşdə R. Pirnəzərov 1992-ci il 13 avqustda qəhrəmancasına həlak olur. R. Pirnəzərov yaratdığı tabura elə bir iz qoyub getdi ki, o tabur cəbhədə mərdliklə vuruşdu və tabe olduğu briqadada birinci olmağı ilə bərabər digərlərinə də nümunə oldu.
Adının əbədiləşdirilməsi
Rizvanın xatirəsi onu tanıyanların qəlbində silinməz izlər buraxıb. Son damla qanını canından çox sevdiyi vətəni uğrunda axıtdı Ondan Pirnəzərovlar ailəsinə qalan şirin xatirələri, şeirləri, şəkilləri, tərifnamələri, təşəkkürləri və yeganə yadigar Şölə qızıdır. Hazırda o, Bakıdakı Şəhidlər xiyabanında uyuyur. Doğmaları və yaxınları yeganə təskinliyi bu ünvanı tez-tez ziyarət etməkdə tapır. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin 13 iyun 1994-cü il tarixli fərmanı ilə Rizvan Məhərrəm oğlu Pirnəzərov ölümündən sonra "Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilib. Biləcəri qəsəbəsindəki 299 saylı orta məktəb və Şəmkir rayonu Çənlibel kənd 2 saylı orta məktəbi şəhidin adını daşıyır. 299 saylı məktəbdə büstü qoyulub.
Həmçinin Bax
İstinadlar
- Пирназаров[ölü keçid]
- Reuters. "Şəhidlərə mükafat verilməsi haqqında Heydər Əliyevin 13 iyun, 1994-cü il tarixli fərmanı" (PDF) (ingilis). www.reuters.com. 13 iyun, 1994. 2016-04-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13.06.1994.
- 299 saylı məktəbdə büstü qoyulub[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pirnezerov Rizvan Meherrem oglu d 25 fevral 1963 o 13 avqust 1992 Sehid Azerbaycan Bayragi ordeni 13 06 1994 olumunden sonra Rizvan PirnezerovRizvan Meherrem oglu PirnezerovDogum tarixi 25 fevral 1963Dogum yeri Krasnoselo Golkend ErmenistanVefat tarixi 13 avqust 1992 29 yasinda Vefat yeri Cenlibel Gedebey AzerbaycanVefat sebebi SehidTehsili Donetsk Muhendislik ve Kommunikasiya Ali Herbi Siyasi Mektebi d MukafatlariHeyatiRizvan Pirnezerov Rizvan Pirnezerov 1963 cu il 25 fevralda Qerbi Azerbaycanin Krasnoselo rayonunun Golkend kendinde anadan olub Milliyyetce qaraqoyunlu turkudur 1980 ci ilde S Vurgun adina Golkend kend orta mektebini bitirdikden sonra Donetsk Ali Herbi Siyasi mektebine daxil olub 1984 cu ilin avqustunda tehsil muddeti qurtardiqdan sonra Efqanistan Respublikasina gonderilib Efqanistanda 80 den cox doyuslerde istirak edibr Gosterdiyi cesaret ve igidliye gore Qirmizi Ulduz ordeni SSRI ve Efqanistan Respublikasinin medallari ile teltif olunub 1986 ci ilin sentyabrindan 1990 ci ilin aprelinedek Pribaltika Herbi Dairesinde qulluq etmisdir Azerbaycan serhedlerinde gergin veziyyetden asili olaraq konullu suretde Gence seherine gonderilib Adam var ozunden sonra yaddaslardan tezce silinir varligindan eser elamet qalmir Unudularaq yaddaslardan silinir Adam da var ki her zaman evez olunmaz xatirelerle xos emellerle xatirlanir Her yerde her zaman yeri gorunur Rizvan da belelerinden idi Qisa lakin menali omur yasadi Ozunden sonraki nesillere ibret olacaq bir omur Sehidlik zirvesiRizvan cemi 29 il yasadi Olkemizin basi ustunu qara buludlar alanda o Veteni veten oglu qoruyar deyerek oz arzusu ile Azerbaycana dogma torpagina qayitdi O zaman 25 yasi vardi Yasinin az olmasina baxmayaraq cox isler gormusdu Kirpiyi ile od goturmusdu Muharibenin her bir odlu alovlu uzu ile rastlasmisdi 1984 86 ci illerde Efqanistan Respublikasinda geden doyuslerde istirak etmisdir Bu muharibeden hec olmasa bir hadise danismasini xahis edende ne qeder siqaret cekdiyini tesevvur etmek cetin deyildi Saysiz hesabsiz doyus emeliyyatlarinda cesaretle istirak etmisdir Esasi ise qacqinliq kimi cetin anlari da yasamisdi Hele o zaman ermenilerin Azerbaycana tecavuzu baslayanda Rizvan Estoniyada qulluq edirdi Her gun Qarabagdan ve diger serhed bolgelerinden dehsetli xeberler geldikce R Pirnezerov daxilen daha da narahat olurdu Dogma torpagina donmeye can atirdi 1990 ci ilin ortalarinda R Pirnezerovu Estoniyada yerlesen Pribaltika Herbi Dairesinden MDB nin zabiti kimi Tbilisi seherinde yerlesen Qafqaz Herbi Dairesine gonderirler Meqsed bele gergin dovrde Azerbaycan Respublikasinin Ermenistanla serhedlerinin tehlukesizliyini temin etmek idi O Gence seherinde yerlesen herbi hissenin motoatici taburuna komandir muavini teyin edilir Hemin tabur evvelce Gedebey rayonunun Sinix bolgesini mudafie edir Bir nece aydan sonra ise onu Qazax rayonunun serhed kendlerine gonderirler O gergin doyus zonasi olan Qazaxin Yuxari Eskipara Asagi Eskipara Sofulu Berxudarli kendlerinde geden doyuslerde feal istirak edir Bu kendlerde ermenilerin toretdikleri vehsilikler onun gozleri qarsisindan getmirdi Azerbaycan Respublikasinin serhedleri MDB nin ordusu terefinden mudafie edilmesine baxmayaraq serhed rayonlari onun gozu qarsisinda ermeni silahli quvveleri terefinden isgal olunurdu O bunlara doze bilmirdi ve tezlikle Azerbaycan ordusunun yaradilmasina can atirdi Defelerle silahlari qacirib Rusiyaya aparmaga calisan rus zabitleri ile mubahise etmis hetta onlarla elbeyaxa da olmusdur Buna gore onun kapitan rutbesini elinden almis siravi esger seviyyesine endirmisler Bu haqsizliqlara dozmeyen Rizvan el obasinin meskunlasdigi Cenlibel kendine gelerek konullulerden ibaret ozunumudafie batalyonu yaradir Sonradan bu batalyon 861 ci alayin 4 cu taburunda qanuni fealiyyet gosterir O ermeni fasistlerine qarsi ilk doyuslerini Gedebeyden basladi Tez bir zamanda cesur ve tecrubeli bir zabit kimi tanindi Sinix bolgesinde ermenilerin hucumunun def edilmesinde xususi fealliq gosterdi Azerbaycanin silahli quvvelerinin yaradilmasi haqqinda fermani boyuk sevincle qarsilayan kapitan R Pirnezerov qisa vaxt erzinde yuksek nizam intizam boyuk sucaetle doyuse bilen rota sora ise batalyon teskil etdi Vefati1992 ci ilin avqust ayinda onun batalyonu heyecan siqnali ile Gedebey rayonunun Sinix bolgesine cagirildi Kapitan Pirnezerov bir rota ile Krasnoselo Baskend yolunu keserek Ermenistan dan gele bilecek elave quvveleri mehv etmek tapsirigi alir Emeliyyat plani da mehz cesur kapitanin fealligi neticesinde hazirlanir Esgerlerimizin doyuskenliyi komandirlerin xususile de Pirnezerovun ekstremal seraitde qetiyyeti ve bacarigi sayesinde Baskend alinir Dusmenin quvveleri mehv edilir 1 eded T 72 bir eded ES markali yapon traktoru ve bir eded RPK ele kecirilir Gergin doyuslerin teskilatcisi olan Rizvan sonuncu defe 10 avqust 1992 ci ilde saat 24 radelerinde eve qayitmisdi Her zaman seliqe sahmanda intizamda adi birinciler sirasinda olan Rizvan ust basi cirilmis uzu ciriq ve dislerinin bir necesi sinmis taninmaz veziyyetde idi Iceri daxil olmamis birden zeng geldi Qisqirdilar Hansisa istiqametden atisma var idi Rizvan cavab verdi Esgerler doyus veziyyetine getirilsin mudafie movqeyinde qalin men derhal gelirem Pirnezerov geldiyi qiyafede de geri qayitdi Sonradan melum olmusdur ki onun uzundeki ciziqlar daglarda elinde silah ve Azerbaycan bayragi dizi uste surunerek yaranmis dislerinin qirilmasina sebeb ise esgerin elinden surusub deyen demir parcasi olub Amma teessufler olsun ki bu gergin doyusde R Pirnezerov 1992 ci il 13 avqustda qehremancasina helak olur R Pirnezerov yaratdigi tabura ele bir iz qoyub getdi ki o tabur cebhede merdlikle vurusdu ve tabe oldugu briqadada birinci olmagi ile beraber digerlerine de numune oldu Adinin ebedilesdirilmesiRizvanin xatiresi onu taniyanlarin qelbinde silinmez izler buraxib Son damla qanini canindan cox sevdiyi veteni ugrunda axitdi Ondan Pirnezerovlar ailesine qalan sirin xatireleri seirleri sekilleri terifnameleri tesekkurleri ve yegane yadigar Sole qizidir Hazirda o Bakidaki Sehidler xiyabaninda uyuyur Dogmalari ve yaxinlari yegane teskinliyi bu unvani tez tez ziyaret etmekde tapir Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Heyder Eliyevin 13 iyun 1994 cu il tarixli fermani ile Rizvan Meherrem oglu Pirnezerov olumunden sonra Azerbaycan Bayragi ordeni ile teltif edilib Bileceri qesebesindeki 299 sayli orta mekteb ve Semkir rayonu Cenlibel kend 2 sayli orta mektebi sehidin adini dasiyir 299 sayli mektebde bustu qoyulub Hemcinin BaxIstinadlarPirnazarov olu kecid Reuters Sehidlere mukafat verilmesi haqqinda Heyder Eliyevin 13 iyun 1994 cu il tarixli fermani PDF ingilis www reuters com 13 iyun 1994 2016 04 07 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 06 1994 299 sayli mektebde bustu qoyulub olu kecid