Rifaə Rəfi ət-Təhtavi (ərəb. رفاعة رفيع الطهطاوي; 15 oktyabr 1801 – 27 may 1873, Qahirə, Misir xidivliyi, Osmanlı imperiyası) —Ərəb filosofu.
Rifaə Təhtavi | |
---|---|
ərəb. رفاعة رافع الطهطاوي | |
Doğum tarixi | 15 oktyabr 1801 |
Vəfat tarixi | 27 may 1873(71 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | tərcüməçi, jurnalist, arxeoloq, tarixçi, filosof, iqtisadçı, yazıçı, şair |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Fəlsəfəsi
İslam dünyasında şəhərlərin artımı determinizm prinsipinin fəaliyyət məkanını genişləndirirdi. Şəhər mədəniyyətinin özünün inkişaf meylləri isə determinist və ya analitik təfəkkürün həll etməli olduğu çoxsaylı problemləri üzə çıxardı. Lakin müsəlman təfəkkürünə nisbətən Avropa təfəkkürü determinizmə daha çox yatımlı olduğundan, Yeni dövr problemlərini Avropa müsəlman dünyasına nisbətən daha yaxşı həll etdi və Yeni dövr tarixinin aparıcı qüvvəsinə çevrildi. İslam dünyası yavaş-yavaş, qəlpə-qəlpə öz siyasi sərhədlərini daraldır, Avropanın müstəmləkəsinə yaxşı halda isə, yarımmüstəmləkəsinə çevrilirdi. Müsəlman dünyası özünü qoruyub saxlama xatirinə Avropa elmini öyrənməli olur. Bu iş isə ilk növbədə maarifçilər tərəfindən yerinə yetirilir. ən nüfuzlusu isə öncə xatırladılan Rifaə Təhtavi idi. Lakin Rifaə Təhtavi dövründə və ondan sonra da, bir çox ərəb mütəfəkkirləri Avropanı,sadəcə olaraq, təqlid etmədilər, Avropa sivilizasiyasının tənqidi olaraq mənimsənilməsinə üstünlük verdilər.
Ədəbiyyat
- Кирпиченко В.Н., Сафронов В.В. История египетской литературы XIX-XX веков в 2-х тт., т. 1, с. 57-71, 73-75, 158-160;
- Крачковский И.Ю., Избр. соч., т. 3, М.—Л., 1956, с. 367—374;
- Кахарова Н., Путешествие в Париж Рифаа ат-Тахтави, Душанбе, 1968;
- Левин З.И., Развитие основных течений общественно-политической мысли в Сирии и Египте, М., 1972;
- Наджар Х., Рифаат ат-Тахтави, Каир, 1966: El Tahtawi Fatny, Petit aperçu historique de la vie et de l’oeuvre de Rifaah EI-Tahtawi, Le Caire, 1958.
İstinadlar
- Rifa'ah Rafi' al-Tahtawi // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Rifāʿa al-Ṭahṭāwī // AlKindi.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rifae Refi et Tehtavi ereb رفاعة رفيع الطهطاوي 15 oktyabr 1801 27 may 1873 Qahire Misir xidivliyi Osmanli imperiyasi Ereb filosofu Rifae Tehtaviereb رفاعة رافع الطهطاوي Dogum tarixi 15 oktyabr 1801 1801 10 15 Vefat tarixi 27 may 1873 1873 05 27 71 yasinda Vefat yeri Qahire Misir xidivliyi Osmanli imperiyasiTehsili El Ezher UniversitetiFealiyyeti tercumeci jurnalist arxeoloq tarixci filosof iqtisadci yazici sair Vikianbarda elaqeli mediafayllarFelsefesiIslam dunyasinda seherlerin artimi determinizm prinsipinin fealiyyet mekanini genislendirirdi Seher medeniyyetinin ozunun inkisaf meylleri ise determinist ve ya analitik tefekkurun hell etmeli oldugu coxsayli problemleri uze cixardi Lakin muselman tefekkurune nisbeten Avropa tefekkuru determinizme daha cox yatimli oldugundan Yeni dovr problemlerini Avropa muselman dunyasina nisbeten daha yaxsi hell etdi ve Yeni dovr tarixinin aparici quvvesine cevrildi Islam dunyasi yavas yavas qelpe qelpe oz siyasi serhedlerini daraldir Avropanin mustemlekesine yaxsi halda ise yarimmustemlekesine cevrilirdi Muselman dunyasi ozunu qoruyub saxlama xatirine Avropa elmini oyrenmeli olur Bu is ise ilk novbede maarifciler terefinden yerine yetirilir en nufuzlusu ise once xatirladilan Rifae Tehtavi idi Lakin Rifae Tehtavi dovrunde ve ondan sonra da bir cox ereb mutefekkirleri Avropani sadece olaraq teqlid etmediler Avropa sivilizasiyasinin tenqidi olaraq menimsenilmesine ustunluk verdiler EdebiyyatKirpichenko V N Safronov V V Istoriya egipetskoj literatury XIX XX vekov v 2 h tt t 1 s 57 71 73 75 158 160 Krachkovskij I Yu Izbr soch t 3 M L 1956 s 367 374 Kaharova N Puteshestvie v Parizh Rifaa at Tahtavi Dushanbe 1968 Levin Z I Razvitie osnovnyh techenij obshestvenno politicheskoj mysli v Sirii i Egipte M 1972 Nadzhar H Rifaat at Tahtavi Kair 1966 El Tahtawi Fatny Petit apercu historique de la vie et de l oeuvre de Rifaah EI Tahtawi Le Caire 1958 IstinadlarRifa ah Rafi al Tahtawi Encyclopaedia Britannica ing Rifaʿa al Ṭahṭawi AlKindi Xarici kecidler Sexs ve ya bioqrafiya haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin