Rembrandt (tam adı: Rembrandt Harmens van Reyn, nid. Rembrandt Harmenszoon van Rijn; 15 iyul 1606[…], Leyden, Hollandiya qraflığı[…] – 4 oktyabr 1669[…], Amsterdam, Hollandiya qraflığı[…]) — Niderland rəssamı və qrafiki, holland rəssamlığının qızıl dövrünün ən parlaq nümayəndəsi.
Rembrandt Harmens van Reyn | |
---|---|
nid. Rembrandt Harmenszoon van Rijn | |
| |
Doğum adı | Rembrandt Harmens van Reyn |
Doğum tarixi | 15 iyul 1606[…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 4 oktyabr 1669[…](63 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Milliyyəti | Holland |
Həyat yoldaşı |
|
Partnyorları |
|
Fəaliyyəti | rəssam, boyakar[d], rəssam-qravüraçı[d], rəsm kolleksioneri[d], işləmə ustası, kolleksiyaçı, vizual incəsənət rəssamı |
Təhsili |
|
Janrlar | portret rəssamlığı[d], dini rəssamlıq[d], mifologiya rəssamlığı[d], janr rəssamlığı, tarix rəssamlığı, avtoportret, peyzaj, portret, tronie[d], natürmort, vanitas |
Stil | Holland rəssamlığının qızıl dövrü |
Tanınmış işləri | |
Tələbələri | Karel Fabricius, Ferdinand Bol |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Adı tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib.
Həyatı
Dəyirmançı ailəsində doğulmuşdur. Bir müddət Leyden Universitetində oxumuş (1620), sonralar Leydendə Yakob van Svanenburxdan (təqr. 1620-23) və Amsterdamda Piter Lastmandan (1623) rəssamlıq dərsləri almışdır.
1625-31-ci illərdə Leydendə işləmiş, 1632-ci ildə Amsterdama köçmüşdür. Burada Rembrandtın Saskiya van Eylenbürx (1634-42), sonra isə Hendrike Stoffels (təqr. 1649-63) ilə evlənməsi onun sonrakı həyat və yaradıcılığına mühüm təsir göstərmişdir (Saskiyaya dərin məhəbbəti, əsərlərində tez-tez onun obrazını əks etdirməsi, hər iki qadının həyatdan vaxtsız getməsi və s.).
1630–1640-cı illərin əvvəlləri Rembrandt yaradıcılığının uğurlu dövrü və şəxsi həyatının xoşbəxt çağları olmuşdur. Bu illərdə portretlər ustası kimi şöhrət qazanan Rembrandt külli miqdarda sifariş almış, yanına çoxlu şagird gəlmişdir.
Həyatının sonlarında yoxsulluqla üzləşən rəssam 1662-ci ildə həyat yoldaşının ölü bədənini məzarından çıxararaq məzar yerini satmışdır.
Yaradıcılığı
Rembrandt (1606–1669) — Dünya rəngkarlığının zirvələrindəndir. "Həkim Tulpun anatomiya dərsi" (1632) əsərindəki obrazlar Halsın qrup portretlərindən fərqlənərək eyni hüquqa malik deyil. Burada bütün personajlar psixoloji cəhətdən Tulpa tabedir.
Rembrandt bir-birinin ardınca iri həcmli dini kompozisiyalar işləyir. Məs. "İbrahimin qurban kəsilməsi" (1635). O, tez-tez Saskiyanı və oğlunu təsvir edir. Məs. "Saskiyanın portreti" (1634), "Avtoportret" (1634). Daha məşhur əsərləri "Danaya" (Əsərin üzərində müəllif tərəfindən 1636-cı il göstərilib, lakin belə hesab edilir ki, bu əsər son dövrə aiddir. 1936-cı ildə Ermitajın laboratoriyasında əsəri rentgen şüaları vasitəsilə tədqiq etdikdən sonra qərara gəldilər ki, əsər doğrudan da 30-cu illərdə çəkilib, lakin 10 ildən sonra rəssam özü onun üzərində yenidən işləyib), "Gecə qarovulçusu", "Müqəddəs ailə" (1645), "Xəstələri dirildən İsa" (1649), "Xendrikke pəncərə önündə", "Avtoportret" (1652), "Xendrikke Stoffelsin portreti" (1656–1657), "Yəhudi gəlini" (1666), "Səfil oğulun qayıtması" (1668–1669) və s.-dir. Sonuncu əsər rəssamın yaradıcılığının sonu, "Titusun portreti" (1656) isə gənc yaşında ölmüş oğlunun şəkli olub, dünya incəsənətində ən gözəl gənc oğlan portretidir.
Dünyaya 650 əsər bağışlayan rəssam həyatdan yoxsulluq içərisində gedir. Rembrandtın yaradıcılığı daha çox psixologizmi ilə fərqlənirdi. O, işıq-kölgə effektlərinə üstünlük verən rəssam idi.
O, 60-a yaxın avtoportret, 300 ofort və 1000-dən artıq rəsmlər yaratmışdır. Onun dini və mifoloji mövzudakı əsərlərinə "Müqəddəs ailə", "Danaya"nı göstərmək olar. Həyatının sonlarında rəssamın yaradıcılığında qəm, küdurət, melanxoliya üstünlük təşkil edir. Bu əhvali-ruhiyyə rəssamın "Yan Siks" rəsmində daha çox hiss olunur.
Rembrandt yaratdığı portretlərdə ("Doktor Tülpün anatomiya dərsi" (1632), "Saskiyanın portreti" (təqr. 1634), "Saskiya ilə avtoportret" (təqr. 1635) və s.) obrazların səciyyəvi cizgilərini məharətlə verə bilmişdir. Rembrandtın bu dövrdə çəkdiyi süjetli kompozisiyalarda ("Çarmıxdan endirilmə" (1634), "İbrahimin qurban verməsi" (1635), "Danaya" (1636), "Samsonun gözlərinin çıxardılması" (1636)) bir tərəfdən barokko incəsənətinə xas dekorativ əlamətlər, digər tərəfdən isə obrazların realist şərhi özünü büruzə verir.
Rembrandt 1642-ci ildə məşhur "Gecə gözətçisi" əsərini başa çatdırmışdır.
Rembrandtın məşhur əsəri "Danaya"nın sirri XX əsrin 60-cı illərində açılıb. Tədqiqatçılar əsəri rentgen şüaları ilə işıqlandırıblar, nəticədə məlum olub ki, Zevslə əlaqəyə girən çariçanın iki siması var. Əsərin ilk versiyasında rəssamın 1642-ci ildə vəfat etmiş həyat yoldaşı Saksiya təsvir olunsa da, final variantda Rembrandt özünün yeni məşuqəsi Herta Dirksi təsvir edib.
İstinadlar
- Rembrandt (nid.).
- Rembrandt // Benezit Dictionary of Artists (ing.). OUP, 2006.
- Rembrandt Harmensz. van Rhijn // Rembrandt Harmensz. van Rhijn. 2009.
- ECARTICO (ing.).
- Rembrandts sporen aan de Universiteit Leiden. Leyden Universiteti, 2013.
- Groot C. H. A Catalogue Raisonné of the Works of the Most Eminent Dutch Painters of the Seventeenth century Based on the work of John Smith (alm.). 1914. S. 1.
- http://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-13682474.
- https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11940484n.
- RKDartists (nid.).
- https://www.mauritshuis.nl/en/discover/exhibitions/rembrandt-and-the-mauritshuis/.
- http://www.nationalgallery.org.uk/paintings/carel-fabritius-young-man-in-a-fur-cap.
- David S. Kidder , Noah D. Oppenheim. Entelektüelin Kutsal Kitabı (türkçe). Maya Kitap. 2012.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rembrandt tam adi Rembrandt Harmens van Reyn nid Rembrandt Harmenszoon van Rijn 15 iyul 1606 Leyden Hollandiya qrafligi 4 oktyabr 1669 Amsterdam Hollandiya qrafligi Niderland ressami ve qrafiki holland ressamliginin qizil dovrunun en parlaq numayendesi Rembrandt Harmens van Reynnid Rembrandt Harmenszoon van RijnRembrandtin ozunun cekdiyi portreti 1660 London Dogum adi Rembrandt Harmens van ReynDogum tarixi 15 iyul 1606 1606 07 15 Dogum yeri Leyden Hollandiya qrafligi Yeddi Birlesmis Eyalet Respublikasi Vefat tarixi 4 oktyabr 1669 1669 10 04 63 yasinda Vefat yeri Amsterdam Hollandiya qrafligi Yeddi Birlesmis Eyalet Respublikasi Defn yeri Vesterkerk kilsesi d Milliyyeti HollandHeyat yoldasi Saskiya van Eylenburx d 1634 1642 Partnyorlari Hendrikye Stoffels d 1647 1663 Fealiyyeti ressam boyakar d ressam qravuraci d resm kolleksioneri d isleme ustasi kolleksiyaci vizual incesenet ressamiTehsili Leyden Universiteti 1620 1621 Janrlar portret ressamligi d dini ressamliq d mifologiya ressamligi d janr ressamligi tarix ressamligi avtoportret peyzaj portret tronie d naturmort vanitasStil Holland ressamliginin qizil dovruTaninmis isleri Gece gozetcisi Yehudi gelini Valtasar qonaqligiTelebeleri Karel Fabricius Ferdinand Bol Vikianbarda elaqeli mediafayllarEserleri Ismayil qurbani Doktor Tulpun anatomiya dersi Gece gozetcisi Danaya Adi tarixde 100 en cox oyrenilmis sexsiyyetler siyahisina daxil edilib HeyatiDeyirmanci ailesinde dogulmusdur Bir muddet Leyden Universitetinde oxumus 1620 sonralar Leydende Yakob van Svanenburxdan teqr 1620 23 ve Amsterdamda Piter Lastmandan 1623 ressamliq dersleri almisdir 1625 31 ci illerde Leydende islemis 1632 ci ilde Amsterdama kocmusdur Burada Rembrandtin Saskiya van Eylenburx 1634 42 sonra ise Hendrike Stoffels teqr 1649 63 ile evlenmesi onun sonraki heyat ve yaradiciligina muhum tesir gostermisdir Saskiyaya derin mehebbeti eserlerinde tez tez onun obrazini eks etdirmesi her iki qadinin heyatdan vaxtsiz getmesi ve s 1630 1640 ci illerin evvelleri Rembrandt yaradiciliginin ugurlu dovru ve sexsi heyatinin xosbext caglari olmusdur Bu illerde portretler ustasi kimi sohret qazanan Rembrandt kulli miqdarda sifaris almis yanina coxlu sagird gelmisdir Heyatinin sonlarinda yoxsulluqla uzlesen ressam 1662 ci ilde heyat yoldasinin olu bedenini mezarindan cixararaq mezar yerini satmisdir YaradiciligiRembrandt 1606 1669 Dunya rengkarliginin zirvelerindendir Hekim Tulpun anatomiya dersi 1632 eserindeki obrazlar Halsin qrup portretlerinden ferqlenerek eyni huquqa malik deyil Burada butun personajlar psixoloji cehetden Tulpa tabedir Rembrandt bir birinin ardinca iri hecmli dini kompozisiyalar isleyir Mes Ibrahimin qurban kesilmesi 1635 O tez tez Saskiyani ve oglunu tesvir edir Mes Saskiyanin portreti 1634 Avtoportret 1634 Daha meshur eserleri Danaya Eserin uzerinde muellif terefinden 1636 ci il gosterilib lakin bele hesab edilir ki bu eser son dovre aiddir 1936 ci ilde Ermitajin laboratoriyasinda eseri rentgen sualari vasitesile tedqiq etdikden sonra qerara geldiler ki eser dogrudan da 30 cu illerde cekilib lakin 10 ilden sonra ressam ozu onun uzerinde yeniden isleyib Gece qarovulcusu Muqeddes aile 1645 Xesteleri dirilden Isa 1649 Xendrikke pencere onunde Avtoportret 1652 Xendrikke Stoffelsin portreti 1656 1657 Yehudi gelini 1666 Sefil ogulun qayitmasi 1668 1669 ve s dir Sonuncu eser ressamin yaradiciliginin sonu Titusun portreti 1656 ise genc yasinda olmus oglunun sekli olub dunya incesenetinde en gozel genc oglan portretidir Dunyaya 650 eser bagislayan ressam heyatdan yoxsulluq icerisinde gedir Rembrandtin yaradiciligi daha cox psixologizmi ile ferqlenirdi O isiq kolge effektlerine ustunluk veren ressam idi O 60 a yaxin avtoportret 300 ofort ve 1000 den artiq resmler yaratmisdir Onun dini ve mifoloji movzudaki eserlerine Muqeddes aile Danaya ni gostermek olar Heyatinin sonlarinda ressamin yaradiciliginda qem kuduret melanxoliya ustunluk teskil edir Bu ehvali ruhiyye ressamin Yan Siks resminde daha cox hiss olunur Rembrandt yaratdigi portretlerde Doktor Tulpun anatomiya dersi 1632 Saskiyanin portreti teqr 1634 Saskiya ile avtoportret teqr 1635 ve s obrazlarin seciyyevi cizgilerini meharetle vere bilmisdir Rembrandtin bu dovrde cekdiyi sujetli kompozisiyalarda Carmixdan endirilme 1634 Ibrahimin qurban vermesi 1635 Danaya 1636 Samsonun gozlerinin cixardilmasi 1636 bir terefden barokko incesenetine xas dekorativ elametler diger terefden ise obrazlarin realist serhi ozunu buruze verir Rembrandt 1642 ci ilde meshur Gece gozetcisi eserini basa catdirmisdir Rembrandtin meshur eseri Danaya nin sirri XX esrin 60 ci illerinde acilib Tedqiqatcilar eseri rentgen sualari ile isiqlandiriblar neticede melum olub ki Zevsle elaqeye giren caricanin iki simasi var Eserin ilk versiyasinda ressamin 1642 ci ilde vefat etmis heyat yoldasi Saksiya tesvir olunsa da final variantda Rembrandt ozunun yeni mesuqesi Herta Dirksi tesvir edib IstinadlarRembrandt nid Rembrandt Benezit Dictionary of Artists ing OUP 2006 ISBN 978 0 19 977378 7 Rembrandt Harmensz van Rhijn Rembrandt Harmensz van Rhijn 2009 ECARTICO ing Rembrandts sporen aan de Universiteit Leiden Leyden Universiteti 2013 Groot C H A Catalogue Raisonne of the Works of the Most Eminent Dutch Painters of the Seventeenth century Based on the work of John Smith alm 1914 S 1 http www bbc co uk news uk scotland 13682474 https data bnf fr ark 12148 cb11940484n RKDartists nid https www mauritshuis nl en discover exhibitions rembrandt and the mauritshuis http www nationalgallery org uk paintings carel fabritius young man in a fur cap David S Kidder Noah D Oppenheim Entelektuelin Kutsal Kitabi turkce Maya Kitap 2012 Ressam ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin