Rels — kötüklərin üzərində qoyulmuş xüsusi en kəsiyə malik polad tirlərdir. Onlar adətən iki srada quraşdırılaraq dəmiryolu nəqliyyatının, həmçinin şaxtalarda xüsusi vaqonların və kranların hərəkətinə xidmət edir.
Rels ilk dəfə dəmir yolunda tətbiq olunduğundan onun adı da bu nəqliyyat növü ilə bağlıdır. Bərkitmə, kərənlər, balastlar və qoruyucu örtüklə o, dəmir yolunun üst qatını təşkil edir. Relsin iki əsas funksiyası vardır: çarxların təzyiqini qəbul edib və kərənlərə ötürmək.
Yük götürmək üçün relsin profili böyük əhəmiyyət kəsb edir. Profildən asılı olaraq yaranan müqavimət momenti relsə təsir edən əyilmə-dartılma-gərginliyini, həmçinin onun uzunömürlülüyünü müəyyən edir. Qatarların sürətləri artdıqca yaranan dinamik qüvvələrin meyillənməsi də artır. Profil ölçüləri dəyişmədikdə bu ona təsir edən gərginliyin artmasına gətirib çıxarır. Onları yalnız buraxılabilən gərginliyin sərhəd qiymətinə qədər yükləmək olur. Gərginlik buraxılabilən qiymətin yuxarı həddinə çatdıqda başqa profil götürmək məsləhət görülür. Bu halda yeyilmənin qiyməti ikinci dərəcəli rol oynayır.
Yönəldicilik baxımından relslərin materialının xassələri, əsasən yeyilmənin qiyməti ensiz qövslərdə möhkəmliyə müəyyən dərəcədə təsir göstərir. O, təkərlərin relslə təmasda olduğu zonalarda səthin zədələnməsini və çarxların yan tillərinin dağılmasına gətirb çıxara bilir. Ona görə də, ensiz qövslər olan sahələrdə daha yüksək keyfiyyətli poladlardan hazırlanmış relslərdən istfadə etmək tövsiyə olunur.
Son illərdə işlənmiş çoxlu sayda rels profillərindən enli ayağa malik olan daha geniş yayılmışdır. Onun en kəsiyi simmetrik olub, boyun, ayaq və keçdidən ibarətdir. Müxtəlif relslər bir metrəyə düşən çəkilərinə görə fərqləndirilirlər.
Relslərdə istismar zamanı yaranan riflər son illər aparılan tədqiqat mərkəzində durur. Rif dedikdə hündürlüyü 0,1-0,3 mm, addımı 3–6 mm olan dalğavarilik başa düşülür. Yüksək sürət qatarlarında riflər yüksək tezlikli səslər yaradır və titrəmələr sayəsində bərkidici vasitələrin boşalmasına gətirib çıxarırlar. Əgər relslərin dəyişdirilməsi nəzərdə tutulmayıbsa, onda riflər pardaqlama yolu ilə aradan qaldırılır.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rels kotuklerin uzerinde qoyulmus xususi en kesiye malik polad tirlerdir Onlar adeten iki srada qurasdirilaraq demiryolu neqliyyatinin hemcinin saxtalarda xususi vaqonlarin ve kranlarin hereketine xidmet edir Rels yolu Rels ilk defe demir yolunda tetbiq olundugundan onun adi da bu neqliyyat novu ile baglidir Berkitme kerenler balastlar ve qoruyucu ortukle o demir yolunun ust qatini teskil edir Relsin iki esas funksiyasi vardir carxlarin tezyiqini qebul edib ve kerenlere oturmek Yuk goturmek ucun relsin profili boyuk ehemiyyet kesb edir Profilden asili olaraq yaranan muqavimet momenti relse tesir eden eyilme dartilma gerginliyini hemcinin onun uzunomurluluyunu mueyyen edir Qatarlarin suretleri artdiqca yaranan dinamik quvvelerin meyillenmesi de artir Profil olculeri deyismedikde bu ona tesir eden gerginliyin artmasina getirib cixarir Onlari yalniz buraxilabilen gerginliyin serhed qiymetine qeder yuklemek olur Gerginlik buraxilabilen qiymetin yuxari heddine catdiqda basqa profil goturmek meslehet gorulur Bu halda yeyilmenin qiymeti ikinci dereceli rol oynayir Yoneldicilik baximindan relslerin materialinin xasseleri esasen yeyilmenin qiymeti ensiz qovslerde mohkemliye mueyyen derecede tesir gosterir O tekerlerin relsle temasda oldugu zonalarda sethin zedelenmesini ve carxlarin yan tillerinin dagilmasina getirb cixara bilir Ona gore de ensiz qovsler olan sahelerde daha yuksek keyfiyyetli poladlardan hazirlanmis relslerden istfade etmek tovsiye olunur Son illerde islenmis coxlu sayda rels profillerinden enli ayaga malik olan daha genis yayilmisdir Onun en kesiyi simmetrik olub boyun ayaq ve kecdiden ibaretdir Muxtelif relsler bir metreye dusen cekilerine gore ferqlendirilirler Relslerde istismar zamani yaranan rifler son iller aparilan tedqiqat merkezinde durur Rif dedikde hundurluyu 0 1 0 3 mm addimi 3 6 mm olan dalgavarilik basa dusulur Yuksek suret qatarlarinda rifler yuksek tezlikli sesler yaradir ve titremeler sayesinde berkidici vasitelerin bosalmasina getirib cixarirlar Eger relslerin deyisdirilmesi nezerde tutulmayibsa onda rifler pardaqlama yolu ile aradan qaldirilir