Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Rasim Mustafa oğlu Qasımov (1 yanvar 1935, Bakı – 30 may 2016, Bakı) — Azərbaycan Alimi, Texnika Elmləri Doktoru, Professor, Beynəlxalq Mühəndislik Akademiyasınin Akademiki, Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının Akademiki, Nyü-York Akademiyasinin Akademiki.
| Rasim Qasımov | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 1 yanvar 1935 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 30 may 2016 (81 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahələri | fizika, fiziki kimya |
| Elmi dərəcəsi | |
| Elmi adı | |
| İş yerləri | |
| Təhsili |
|
| Mükafatları |    |
Həyatı
Qasımov Rasim Mustafa oğlu 1 yanvar 1935-ci ildə Bakida həkim ailəsində anadan olmuşdur. 1957-ci ildə Moskva Energetika İnstitutunu bitirib. Qasımov namizədlik dissertasiyasını M. V. Lomonosov adına MDU-nun kimya fakultəsində müdafiə etmişdir, onun tərəfindən burada SSRİ-də ilk dəfə olaraq radiodalğaların millimetrlik diapazonunda məhlul və mayelərin eksperiment kəşfləri və ölçüləri təşkil olunmuşdur. Ilk dəfə olaraq maye və məhlulların fluktasiyon hadisələrinin onların dielektrik xassələrinə təsiri nəzəri və təcrübi cəhətdən öyrənilmişdir. Yuxarıda qeyd etdiyimiz işlərin əsasında Qasımov R. M. 1962-ci ildə V. İ. Lenin adına MDPS-n xüsusi şurasında "Radiodalğaların millimetrik diapazonunda həll olan məhlulların dielektrik xassələri va onların molekulyar quruluşu" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə edərək fizika-riyaziyyat elmləri namizədi alimlik dərəcəsini almışdır.
Əsas elmi nailiyyətləri
Qasımov R. M. 1964-cü ildən Azərbaycan EA Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunda böyük elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır. Bu illərdə O, SVK-ə olan qütb mayelərin dielektrik xassələrini ölçmək üçün bir çox metodlar tapmışdır. Ayrı-ayrı neftkimyəvi sintez məhsullarının analizi üçün kütlə-spektr analiz metodlarını yaratmışdır. EPR-metodu ilə gumin turşularının paramaqnit xassələrini geniş dairədə araşdırmışdır. Axırıncı kəşvlərin nəticələri, 1972-ci ildə "Torpaqdaki üzvi maddələrin paramaqnit xassələri" monografiyasında dərc edilmişdir. Bu kəşflər əsasında ayrı-ayrı torpaqlarda qumus birləşmələrinin sərbəst radikal xüsusiyyətləri müəyyən edildi, həmin turşuların bioloji aktivliyi və onların paramaqnit xassələri arasındaki birmənalı əlaqə ilk dəfə təsdiqləndi.
1965-ci ildə SSRİ-də ilk dəfə olaraq Qasımov R. M. Azərbaycan EA Kimyəvi Texnologiyanın Nəzəri Probləmləri İnstitutunda, kimya və kimyəvi texnologiyada eksperiment kəşflərin avtomatlaşdırılması laboratoriyasını yaratdı. Bu illərdə Qasımov şualar dairəsini bir məqsəd üçün cəmləşdirir: "Hesablayıcı texnikanın köməyi ilə kəşvlərin avtomatlaşdırılmasının əsasını tapmaq". Onun tərəfindən kimya və kimyəvi texnologiyada EHM-i bazası əsasında yaradılmış elmi eksperimentlər ilk dəfə 1970-ci ildə SSRİ-də işlədilən kimyəvi reaktor laboratoriyasının əsasını təşkil etmişdir. Bu idarə sistemi EHM ilə real zaman miqyasında avtomatik idarə olunan reaktor arasında ikitərəfli distansion məlumat mübadiləni təmin edir. Eləcə də bu sistemin vasitəsi ilə alkilqatışıq heterosiklik birləşmələrin hidrogen peroksidin köməkliyi ilə dehidroziyanı və məqsədli məhsulların alınma yollarını həyata kecirmək olar. Bu kəşfləri və mühəndislik axtarışları ilə Qasımov elmi kəşflərdəki avtomatik eksperiment ilə bağlı yeni elmi istiqamət yaratdı. Bu elmi istiqamətlə 1979-cu ildə, L. İ. Karpov adına Elmi-Tədqiqat Fizika-Kimya Institutunda təşkil olunmuş xüsusi şuranın iştiraki ilə "EHM-in köməyi ilə kimyəvi və kimya-texnoloji tədqiqatların təşkili" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. Eləcə də o, dəqiq rəqəmli ölçü cihazları, dozimetrlər və reagent itkisinin tənzimləyicilərini kəşf etmişdir.
1968-ci ildə Qasımov "Fizika kimya" ixtisası üzrə böyük elmi işçi, 1988-ci ildə isə "Kimyəvi texnologiyanın aparatları və prosesləri" ixtisası üzrə professor elmi adına layiq görülmüşdür.
Qasımov R. M. 1995-ci ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Fəxri fərmanı ilə təltif edilmişdir
Onun rəhbərliyi altında yaradılmış avtomatlaşdırma sistemləri, EHM ilə analizatorların əlaqə qurğuları, metallar, İTPTANA-ə, OKBA-n və Voronej filialında, Lensovet adına lTJ-ə və bir çox institutlarda xromotoqrafiq və spektral analizlərin emal edilməsi uğurla tətbiq edilmişdir. Qasımov tərəfindən işlənib hazırlanmış prinsiplər və texniki həllərinin köməkliyi ilə 70-ci illərdə U. Karpov adına NJFXS layihəsi ilə, SJYMA kinetik eksperimentinin avtomatlaşdırılması əsasında buraxılan OKVA-n yaranmasında böyük rol oynamışdır.
R.M.Qasımov mikrodalğa və infraqirmızı şuaları söndürən, mühüm ekoloji əhəmiyyət kəsb edən məsələni həll etmək üçün yeni bir istiqamət yaratmışdır. O, ilk dəfə nəzəri və təcrübi yolla, düşən şüaların tam udulması effektının olmasını əsaslandırmişdır. Bu effektin qoruyucu örtüklərin, məsafəli şüaqöndərən və analitik nəzarət etmə metodlarının yaradılmasında böyük əhəmiyyəti vardır. R. M. Qasımov tərəfindən təklif olunmuş yüksək dispersiyalı bərk və kapsullaşdırılmış maye maddələr əsasında yaradılmış tam uducu örtüklərin yaranma prinsipləri və texnologiyasi layihəsinə ğörə 1998–1999-cu illərdə radar gurğuların xidmət yerlərində ekoloji qoruyucu örtüklərin təcrübi nümunələri əldə edilmişdır. Qasımov ilk dəfə olaraq əks etməyən və işıqlandırıcı örtüklər yaratmaq yolu ilə günəş enerjisinin toplanmasının metodlarını yaratmışdır. Qasımov R. M.tam udma effekti əsasında bir sıra metodlar, o cümlədən analoqı olmayan polar maye identifikasiya və qeyri-polyar mühitdə polar maddənin az və daha az miqdarının dəqiq ölçmə metodlarını yaratmışdır. Qasımovun rəhbərliyi ilə bu istiqamətlərdə AMEA Fizika Institutu (Azərbaycan EA Fotoelektronika İnstitutunda) bir necə elmi işlər aparılmışdır. O, bu üsulların tədbiqi üçün cihazlar yaradılmışdır.
2008-ci ildə bu mövzuda Qasımovun rəhbərliyi ilə Milli Aviasiya Akademiyasında şöbə açılmışdir.
Qasımovun işləri bir neçə dəfə SSRİ Xalq Təsərrüfati Nailiyyətləri Sərğisində (XTNS) və Beynəlxalq sərğidə nümayiş etdirilmişdir.
Qasımov R. M. MDB və keçmiş SSRİ-nin elmi jurnallarında dərc olunmuş 400-dan çox elmi işlərin və monoqrafiyaların müəllifidir. Qasımovun işləyib hazırladıği texniki vasitələr 40-dan çox patent və müəlıiflik şahadətnaməsində öz əksini tapmışdır. Onun apardığı elmi tədqiqatların nəticələri bir çox dərsliklərdə və elmi kitablarda istifadə olunmuşdur. O, dəfələrlə Ümumittifaq və Beynəlxalq konfranslarda çıxıç etmişdır. 2006-cı ildə Nyü-Yorkda çap olunmuş "Who‘s who" kitabda onun elmi nəaliyyətləri haqqında məqələ dərç olunmuşdur.
2016-cı ildə Avrasiya patent aqentliyi tərəfindən Qasımova R. M. "Cismin hərəkət sürətinin təyini üsulu" ixtirasina görə müəllıflik şahadətnaməsi verilmişdir.
Qasımov R. M. Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti və Azərbaycan Texniki Universitetində mühazirələr oxuyurdu və burada imtahan komissiyasının sədri olmuşdu. Qasımovun R. M. elmi rəhbərliyi ilə doktorluq və namizədlik dissertasiyası müdafiə edilmişdir.
Qasımov R. M. Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutu Elmi Şurasinin üzvü idi. Həmin İnstitutun və Azərbaycan MEA Kibernetika İnstitutunun (İdarəetmə Sistemləri İnstitutu) nəzdində yaradılmış doktorluq dissertasiyalarının və texniki ixtisaslar üzrə ixtisaslaşdırılmış müdafiə şuralarının üzvü idi. 1992–2006-cı illərdə isə Azərbaycan Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komisiyasında exspert Şurasinin üzvü olmuşdur.
Təltif
- "SSRİ-nın ixtiraçısı" medalı
- SSRİ-nin Moskva Energetika İnstitutunun gümüş medalı
- "V. İ. Leninın 100-illiyi" medalı
- "SSSR-in Xalq Təsərrüfati Nailiyyətləri Sərğisinin (XTNS)" gümüş medalı
- "SSSR-in XTNS" 2 bürünc medal
- "Beynalxalq sərqi" diplom və medal (Budapeşt şəh.)
- "Sosialist müsabiqə qalibi" medalı
- "D. İ. Mendeleev ad. Kimya Cəmiyyəti" 1-ci dərəcəli diplom
- "Əmək veteranı" medalı
- "Fəxri Fərman"
Elmi adlar
- 1988-ci ildə — Professor
- 1996-cı ildə — Beynəlxalq Mühəndislik Akademiyasının Fiziki-Texniki Problemlər ixtisası üzrə müxbir üzvü
- 1997-ci ildə — Nyü-York Akademiyasinin Akademiki.
- 1999-cu ildə — Beynəlxalq Mühəndislik Akademiyasınin Akademiki.
- 2006-cı ildə — Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının Akademiki.
İstinadlar
Xarici keçidlər
Davamçıları
- Oğlu - Emin Qasımov – Azərbaycan Alimi, Fizika-Riyaziyyat Elmləri Doktoru, Beynəlxalq Elm Və Mühəndislik Akademiyasının Müxbir Üzvü.
- Qızı - – Azərbaycan Alimi, Texnika Elmləri Doktoru, Professor, Beynəlxalq Elm və Mühəndislik Akademiyasının Akademiki.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanila bilmesi ucun elave menbelere ehtiyac var Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek onu tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Rasim Mustafa oglu Qasimov 1 yanvar 1935 Baki 30 may 2016 Baki Azerbaycan Alimi Texnika Elmleri Doktoru Professor Beynelxalq Muhendislik Akademiyasinin Akademiki Azerbaycan Muhendislik Akademiyasinin Akademiki Nyu York Akademiyasinin Akademiki Rasim QasimovDogum tarixi 1 yanvar 1935 1935 01 01 Dogum yeri Baki Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 30 may 2016 2016 05 30 81 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanElm saheleri fizika fiziki kimyaElmi derecesi texnika elmleri doktoruElmi adi professorIs yerleri Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Azerbaycan Dovlet Neft ve Senaye UniversitetiTehsili Moskva Energetika Institutu d MukafatlariHeyatiQasimov Rasim Mustafa oglu 1 yanvar 1935 ci ilde Bakida hekim ailesinde anadan olmusdur 1957 ci ilde Moskva Energetika Institutunu bitirib Qasimov namizedlik dissertasiyasini M V Lomonosov adina MDU nun kimya fakultesinde mudafie etmisdir onun terefinden burada SSRI de ilk defe olaraq radiodalgalarin millimetrlik diapazonunda mehlul ve mayelerin eksperiment kesfleri ve olculeri teskil olunmusdur Ilk defe olaraq maye ve mehlullarin fluktasiyon hadiselerinin onlarin dielektrik xasselerine tesiri nezeri ve tecrubi cehetden oyrenilmisdir Yuxarida qeyd etdiyimiz islerin esasinda Qasimov R M 1962 ci ilde V I Lenin adina MDPS n xususi surasinda Radiodalgalarin millimetrik diapazonunda hell olan mehlullarin dielektrik xasseleri va onlarin molekulyar qurulusu movzusunda namizedlik dissertasiyasi mudafie ederek fizika riyaziyyat elmleri namizedi alimlik derecesini almisdir Esas elmi nailiyyetleriQasimov R M 1964 cu ilden Azerbaycan EA Neft Kimya Prosesleri Institutunda boyuk elmi isci vezifesinde calismisdir Bu illerde O SVK e olan qutb mayelerin dielektrik xasselerini olcmek ucun bir cox metodlar tapmisdir Ayri ayri neftkimyevi sintez mehsullarinin analizi ucun kutle spektr analiz metodlarini yaratmisdir EPR metodu ile gumin tursularinin paramaqnit xasselerini genis dairede arasdirmisdir Axirinci kesvlerin neticeleri 1972 ci ilde Torpaqdaki uzvi maddelerin paramaqnit xasseleri monografiyasinda derc edilmisdir Bu kesfler esasinda ayri ayri torpaqlarda qumus birlesmelerinin serbest radikal xususiyyetleri mueyyen edildi hemin tursularin bioloji aktivliyi ve onlarin paramaqnit xasseleri arasindaki birmenali elaqe ilk defe tesdiqlendi 1965 ci ilde SSRI de ilk defe olaraq Qasimov R M Azerbaycan EA Kimyevi Texnologiyanin Nezeri Problemleri Institutunda kimya ve kimyevi texnologiyada eksperiment kesflerin avtomatlasdirilmasi laboratoriyasini yaratdi Bu illerde Qasimov sualar dairesini bir meqsed ucun cemlesdirir Hesablayici texnikanin komeyi ile kesvlerin avtomatlasdirilmasinin esasini tapmaq Onun terefinden kimya ve kimyevi texnologiyada EHM i bazasi esasinda yaradilmis elmi eksperimentler ilk defe 1970 ci ilde SSRI de isledilen kimyevi reaktor laboratoriyasinin esasini teskil etmisdir Bu idare sistemi EHM ile real zaman miqyasinda avtomatik idare olunan reaktor arasinda ikiterefli distansion melumat mubadileni temin edir Elece de bu sistemin vasitesi ile alkilqatisiq heterosiklik birlesmelerin hidrogen peroksidin komekliyi ile dehidroziyani ve meqsedli mehsullarin alinma yollarini heyata kecirmek olar Bu kesfleri ve muhendislik axtarislari ile Qasimov elmi kesflerdeki avtomatik eksperiment ile bagli yeni elmi istiqamet yaratdi Bu elmi istiqametle 1979 cu ilde L I Karpov adina Elmi Tedqiqat Fizika Kimya Institutunda teskil olunmus xususi suranin istiraki ile EHM in komeyi ile kimyevi ve kimya texnoloji tedqiqatlarin teskili movzusunda doktorluq dissertasiyasi mudafie etmisdir Elece de o deqiq reqemli olcu cihazlari dozimetrler ve reagent itkisinin tenzimleyicilerini kesf etmisdir 1968 ci ilde Qasimov Fizika kimya ixtisasi uzre boyuk elmi isci 1988 ci ilde ise Kimyevi texnologiyanin aparatlari ve prosesleri ixtisasi uzre professor elmi adina layiq gorulmusdur Qasimov R M 1995 ci ilde Azerbaycan Elmler Akademiyasinin Fexri fermani ile teltif edilmisdir Onun rehberliyi altinda yaradilmis avtomatlasdirma sistemleri EHM ile analizatorlarin elaqe qurgulari metallar ITPTANA e OKBA n ve Voronej filialinda Lensovet adina lTJ e ve bir cox institutlarda xromotoqrafiq ve spektral analizlerin emal edilmesi ugurla tetbiq edilmisdir Qasimov terefinden islenib hazirlanmis prinsipler ve texniki hellerinin komekliyi ile 70 ci illerde U Karpov adina NJFXS layihesi ile SJYMA kinetik eksperimentinin avtomatlasdirilmasi esasinda buraxilan OKVA n yaranmasinda boyuk rol oynamisdir R M Qasimov mikrodalga ve infraqirmizi sualari sonduren muhum ekoloji ehemiyyet kesb eden meseleni hell etmek ucun yeni bir istiqamet yaratmisdir O ilk defe nezeri ve tecrubi yolla dusen sualarin tam udulmasi effektinin olmasini esaslandirmisdir Bu effektin qoruyucu ortuklerin mesafeli suaqonderen ve analitik nezaret etme metodlarinin yaradilmasinda boyuk ehemiyyeti vardir R M Qasimov terefinden teklif olunmus yuksek dispersiyali berk ve kapsullasdirilmis maye maddeler esasinda yaradilmis tam uducu ortuklerin yaranma prinsipleri ve texnologiyasi layihesine gore 1998 1999 cu illerde radar gurgularin xidmet yerlerinde ekoloji qoruyucu ortuklerin tecrubi numuneleri elde edilmisdir Qasimov ilk defe olaraq eks etmeyen ve isiqlandirici ortukler yaratmaq yolu ile gunes enerjisinin toplanmasinin metodlarini yaratmisdir Qasimov R M tam udma effekti esasinda bir sira metodlar o cumleden analoqi olmayan polar maye identifikasiya ve qeyri polyar muhitde polar maddenin az ve daha az miqdarinin deqiq olcme metodlarini yaratmisdir Qasimovun rehberliyi ile bu istiqametlerde AMEA Fizika Institutu Azerbaycan EA Fotoelektronika Institutunda bir nece elmi isler aparilmisdir O bu usullarin tedbiqi ucun cihazlar yaradilmisdir 2008 ci ilde bu movzuda Qasimovun rehberliyi ile Milli Aviasiya Akademiyasinda sobe acilmisdir Qasimovun isleri bir nece defe SSRI Xalq Teserrufati Nailiyyetleri Sergisinde XTNS ve Beynelxalq sergide numayis etdirilmisdir Qasimov R M MDB ve kecmis SSRI nin elmi jurnallarinda derc olunmus 400 dan cox elmi islerin ve monoqrafiyalarin muellifidir Qasimovun isleyib hazirladigi texniki vasiteler 40 dan cox patent ve mueliiflik sahadetnamesinde oz eksini tapmisdir Onun apardigi elmi tedqiqatlarin neticeleri bir cox dersliklerde ve elmi kitablarda istifade olunmusdur O defelerle Umumittifaq ve Beynelxalq konfranslarda cixic etmisdir 2006 ci ilde Nyu Yorkda cap olunmus Who s who kitabda onun elmi nealiyyetleri haqqinda meqele derc olunmusdur 2016 ci ilde Avrasiya patent aqentliyi terefinden Qasimova R M Cismin hereket suretinin teyini usulu ixtirasina gore muelliflik sahadetnamesi verilmisdir Qasimov R M Azerbaycan Dovlet Neft ve Senaye Universiteti ve Azerbaycan Texniki Universitetinde muhazireler oxuyurdu ve burada imtahan komissiyasinin sedri olmusdu Qasimovun R M elmi rehberliyi ile doktorluq ve namizedlik dissertasiyasi mudafie edilmisdir Qasimov R M Kataliz ve Qeyri uzvi Kimya Institutu Elmi Surasinin uzvu idi Hemin Institutun ve Azerbaycan MEA Kibernetika Institutunun Idareetme Sistemleri Institutu nezdinde yaradilmis doktorluq dissertasiyalarinin ve texniki ixtisaslar uzre ixtisaslasdirilmis mudafie suralarinin uzvu idi 1992 2006 ci illerde ise Azerbaycan Prezidenti yaninda Ali Attestasiya Komisiyasinda exspert Surasinin uzvu olmusdur Teltif SSRI nin ixtiracisi medali SSRI nin Moskva Energetika Institutunun gumus medali V I Leninin 100 illiyi medali SSSR in Xalq Teserrufati Nailiyyetleri Sergisinin XTNS gumus medali SSSR in XTNS 2 burunc medal Beynalxalq serqi diplom ve medal Budapest seh Sosialist musabiqe qalibi medali D I Mendeleev ad Kimya Cemiyyeti 1 ci dereceli diplom Emek veterani medali Fexri Ferman Elmi adlar1988 ci ilde Professor 1996 ci ilde Beynelxalq Muhendislik Akademiyasinin Fiziki Texniki Problemler ixtisasi uzre muxbir uzvu 1997 ci ilde Nyu York Akademiyasinin Akademiki 1999 cu ilde Beynelxalq Muhendislik Akademiyasinin Akademiki 2006 ci ilde Azerbaycan Muhendislik Akademiyasinin Akademiki Istinadlarhttps kqkiamea az az content 45 http kqkiamea az ru content 45https link springer com search dc creator R 20M 20KasimovXarici kecidlerhttps findpatent ru patent 203 2030138 htmlhttps easpatents com patents kasimov rasim mustafa oglyhttp link springer com article 10 1007 s11018 007 0085 4http link springer com article 10 1007 BF00852733http link springer com article 10 1007 s10891 007 0116 7http link springer com article 10 1007 BF01101380http link springer com article 10 1007 2FBF00978998http adsabs harvard edu abs 2011JEPT 84 787KDavamcilariOglu Emin Qasimov Azerbaycan Alimi Fizika Riyaziyyat Elmleri Doktoru Beynelxalq Elm Ve Muhendislik Akademiyasinin Muxbir Uzvu Qizi Azerbaycan Alimi Texnika Elmleri Doktoru Professor Beynelxalq Elm ve Muhendislik Akademiyasinin Akademiki