Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Raca Dahir (Sanskrit: राजा दाहिर) (Sind dilində: راجا ڏاھر), IAST: Rājā Dāhir; 663 – 712, Hind və ya Nəvabşah[d], Sind əyaləti) — Sindin Brahmin Sülaləsindən olan sonuncu hindli hakim. 711-ci ildə onun krallığı sərkərdə Məhəmməd ibn Qasimin rəhbərlik etdiyi Əməvi qoşunları tərəfindən işğal edilmişdir. O, Aror döyüşündə Hind çayının sahilində, bugünkü Nəvabşah adlanan ərazidə öldürülmüşdür.
| Raca Dahir | |
|---|---|
| راجا ڏاھر | |
| Doğum tarixi | 663 |
| Vəfat tarixi | 712 |
| Vəfat yeri |
|
"Şahnamə"də hakimiyyəti dövrü
Şahnamə Sindin ərəblər tərəfindən işğalı ilə bağlı ən qədim salnamədir. Bu əsər fars dilinə Ərəb Məhəmməd Əli ibn Həmid ibn Əbu Bəkr Kufi tərəfindən 1216-cı ildə tərcümə olunub. Əsərin müəllifinin Saqafi soyadlı bir şəxsin olması ehtimal edilir. Dahirin krallığı daha sonra Kannauc kralı Ramal tərəfindən işğal edildi.
Əməvilərlə müharibə
 | O dedi, mən ərəblərlə açıq döyüşdə qarşılaşmağa və onlarla bacardığım qədər yaxşı formada hərb etməyə hazırlaşıram. Əgər onları məğlub etsəm, onda mənim krallığım daha möhkəm olacaq. Əgər məni şərəfimlə öldürsələr bu hadisə barədə Ərəbistan və Hindistan kitablarında qeyd olunacaq, o barədə böyük insanlar danışacaq və deyiləcək ki, Sinddən olan Raca Dahir öz qiymətli həyatını düşmənlə mübarizədə ölkəsi uğrunda fəda etdi. |  |
Şahnamədə qeyd olunur ki, Bəsrə hakimi əl-xərac ibn Yusifin Raca Dahirə qarşı hərbi ekspedisiyasının əsas səbəbi Debal sahillərinə dəniz quldurlarının yürüşü idi. Bu yürüş nəticəsində xəlifənin Sərəndib (hazırkı Şri Lanka) hökdarından aldığı hədiyyələrin oğurlanılması idi. Sinddə yaşayan və Bavarrac adı ilə tanınan skif tayfaları da əvvəlki dövrlərdə Dəclə sahillərindən Şri-Lanka sahillərinə qədər Sasani gəmilərini qarət edirdilər. Raca Dahirin hakimiyyəti dövründə isə Kutç, Debal və Kathiavarda ərəblərin gəmilərinə dəniz quldurlarının tez-tez qarətçi yürüşləri baş verirdi.
Həccacın növbəti yürüşü Məhəmməd ibn Qasimin rəhbərliyi altında başladı. 711-ci ildə Qasim Debala hücum etdi və Əl-Həccacın əmri ilə əvvəlki yürüşərdə əsir düşənləri azad etdi. Həccac Debaldan Neruna doğru hərəkt etdi; Buddist hakimin şəhəri Xilafətin hakimiyyətini qəbul etdi və Əl-Həccaca təslim oldu. Qasimin ordusu Sivistanı ələ keçirdi və bir neçə qəbilə rəhbəri ondan asıllığı qəbul etdi və ətrafındakı ərazilərdə təhlükəsizliyi təmin etdi. Onların birləşmiş qüvvələri Sisam qalasını da ələ keçirdilər və Hind çayının qərbindəki ərazi də təhlükəsizliyi təmin etdi.
Nerun, Bəcr, Kaka Kolaka və Sivistandan olan yerli tayfalardan medlərin, bhuttların və buddist hakimlərin dəstəyi ilə Məhəmməd ibn Qasim Dahir üzərində qələbə qazandı və onun şərt torpaqlarını Əməvilər Xilafətinə birləşdirdi.
Həlledici döyüş ərəfəsində Dahirin vəziri ona yaxınlaşaraq Dahirdən Hindistanın dost krallarından birinin yanında gizlənməyi təklif etdi və dedi:
| | Mən sizinlə ərəb ordusu arasında müdafiə divarıyam. Əgər mən alınsam sizin onların əllərində məhvinizin qarşını heç nə ala bilməz. Vəzir dedi: Əgər bu Dahir üçün qəbbuledilməzdiirsə, onda gərək ən azından onun ailəsini Hindistanın hansısa təhlükəsiz məntəqəsinə göndərmək lazımdır. Dahir bu təklifi rədd etdi: Mən öz ailəmi təhlükəsiz bir yerə göndərə bilmərəm, hələ ki, mənim takurlarımın və əyanlarımın ailəsi burada qalmalıdır, deyə cavab verdi. | |
Daha sonra Dahir Qasimə əngəl olmaq üçün Hind çayını keçdi və öz qoşunlarını çayın şərq sahilinə yönəltdi. Son nəticədə Qasim Dahirin oğlu Caysinin rəhbərlik etdiyi qüvvələri Citorda məğlub etdi. Qasimlə Dahir arasında döyüş Raoredə (müasir Navabşah ərazisinə) 712-ci ildə baş verdi. Döyüşdə Dahar Aror yaxınlığında, Hind çayı sahilində öldürüldü. Onnun başı kəsilərək Həccac ibn Yusifə göndərildi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- . February 3, 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 2, 2019.
- "Rajah Dahar of Sindh". 2022-05-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-02.
- "Manan Ahmed Asif (19 September 2016). A Book of Conquest. Harvard University Press. pp. 8-. ISBN 978-0-674-66011-3". 31 May 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 2 November 2019.
- "Manan Ahmed Asif (19 September 2016). A Book of Conquest. Harvard University Press. pp. 8-. ISBN 978-0-674-66011-3". 31 May 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 2 November 2019.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Raca Dahir Sanskrit र ज द ह र Sind dilinde راجا ڏاھر IAST Raja Dahir 663 712 Hind ve ya Nevabsah d Sind eyaleti Sindin Brahmin Sulalesinden olan sonuncu hindli hakim 711 ci ilde onun kralligi serkerde Mehemmed ibn Qasimin rehberlik etdiyi Emevi qosunlari terefinden isgal edilmisdir O Aror doyusunde Hind cayinin sahilinde bugunku Nevabsah adlanan erazide oldurulmusdur Raca Dahirراجا ڏاھرDogum tarixi 663Vefat tarixi 712Vefat yeri Hind ve yaNevabsah d Sind eyaleti Pakistan Sahname de hakimiyyeti dovruSahname Sindin erebler terefinden isgali ile bagli en qedim salnamedir Bu eser fars diline Ereb Mehemmed Eli ibn Hemid ibn Ebu Bekr Kufi terefinden 1216 ci ilde tercume olunub Eserin muellifinin Saqafi soyadli bir sexsin olmasi ehtimal edilir Dahirin kralligi daha sonra Kannauc krali Ramal terefinden isgal edildi Emevilerle muharibeO dedi men ereblerle aciq doyusde qarsilasmaga ve onlarla bacardigim qeder yaxsi formada herb etmeye hazirlasiram Eger onlari meglub etsem onda menim kralligim daha mohkem olacaq Eger meni serefimle oldurseler bu hadise barede Erebistan ve Hindistan kitablarinda qeyd olunacaq o barede boyuk insanlar danisacaq ve deyilecek ki Sindden olan Raca Dahir oz qiymetli heyatini dusmenle mubarizede olkesi ugrunda feda etdi Sahnamede qeyd olunur ki Besre hakimi el xerac ibn Yusifin Raca Dahire qarsi herbi ekspedisiyasinin esas sebebi Debal sahillerine deniz quldurlarinin yurusu idi Bu yurus neticesinde xelifenin Serendib hazirki Sri Lanka hokdarindan aldigi hediyyelerin ogurlanilmasi idi Sindde yasayan ve Bavarrac adi ile taninan skif tayfalari da evvelki dovrlerde Decle sahillerinden Sri Lanka sahillerine qeder Sasani gemilerini qaret edirdiler Raca Dahirin hakimiyyeti dovrunde ise Kutc Debal ve Kathiavarda ereblerin gemilerine deniz quldurlarinin tez tez qaretci yurusleri bas verirdi Heccacin novbeti yurusu Mehemmed ibn Qasimin rehberliyi altinda basladi 711 ci ilde Qasim Debala hucum etdi ve El Heccacin emri ile evvelki yuruserde esir dusenleri azad etdi Heccac Debaldan Neruna dogru herekt etdi Buddist hakimin seheri Xilafetin hakimiyyetini qebul etdi ve El Heccaca teslim oldu Qasimin ordusu Sivistani ele kecirdi ve bir nece qebile rehberi ondan asilligi qebul etdi ve etrafindaki erazilerde tehlukesizliyi temin etdi Onlarin birlesmis quvveleri Sisam qalasini da ele kecirdiler ve Hind cayinin qerbindeki erazi de tehlukesizliyi temin etdi Nerun Becr Kaka Kolaka ve Sivistandan olan yerli tayfalardan medlerin bhuttlarin ve buddist hakimlerin desteyi ile Mehemmed ibn Qasim Dahir uzerinde qelebe qazandi ve onun sert torpaqlarini Emeviler Xilafetine birlesdirdi Helledici doyus erefesinde Dahirin veziri ona yaxinlasaraq Dahirden Hindistanin dost krallarindan birinin yaninda gizlenmeyi teklif etdi ve dedi Men sizinle ereb ordusu arasinda mudafie divariyam Eger men alinsam sizin onlarin ellerinde mehvinizin qarsini hec ne ala bilmez Vezir dedi Eger bu Dahir ucun qebbuledilmezdiirse onda gerek en azindan onun ailesini Hindistanin hansisa tehlukesiz menteqesine gondermek lazimdir Dahir bu teklifi redd etdi Men oz ailemi tehlukesiz bir yere gondere bilmerem hele ki menim takurlarimin ve eyanlarimin ailesi burada qalmalidir deye cavab verdi Daha sonra Dahir Qasime engel olmaq ucun Hind cayini kecdi ve oz qosunlarini cayin serq sahiline yoneltdi Son neticede Qasim Dahirin oglu Caysinin rehberlik etdiyi quvveleri Citorda meglub etdi Qasimle Dahir arasinda doyus Raorede muasir Navabsah erazisine 712 ci ilde bas verdi Doyusde Dahar Aror yaxinliginda Hind cayi sahilinde olduruldu Onnun basi kesilerek Heccac ibn Yusife gonderildi Hemcinin baxEreb xilafeti EmevilerIstinadlar February 3 2019 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi November 2 2019 Rajah Dahar of Sindh 2022 05 31 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 02 Manan Ahmed Asif 19 September 2016 A Book of Conquest Harvard University Press pp 8 ISBN 978 0 674 66011 3 31 May 2022 tarixinde Istifade tarixi 2 November 2019 Manan Ahmed Asif 19 September 2016 A Book of Conquest Harvard University Press pp 8 ISBN 978 0 674 66011 3 31 May 2022 tarixinde Istifade tarixi 2 November 2019