Qərbi Karpat (çex. Západní Karpaty) — Mərkəzi Avropada yerləşən Karpat dağ silsiləsinin qərb hissəsini təşkil edir. Dağlıq ərazi əsasən Slovakiya, Polşa, Çexiya və Macarıstanın şimal hissələrini əhatə edir. Karpat dağlarının ümumi uzunluğu təxminən 1500 kilometr olsa da, Qərbi Karpat onun ən qədim və geoloji cəhətdən mürəkkəb sahələrindən biridir. Burada əsasən Alp tipli qaya süxurları, vulkanik və çöküntü mənşəli təbəqələr müşahidə olunur.
Qərbi Karpat | |
---|---|
![]() | |
Ümumi məlumatlar | |
Dağ silsiləsi | Karpat |
Mütləq hündürlüyü | 2.655 m |
Yerləşməsi | |
HGYO | |
Ölkə | |
![]() ![]() Qərbi Karpat | |
![]() |
Qərbi Karpat müxtəlif geomorfoloji vahidlərə bölünür. Bunlara Tatra dağları, Malı Karpatlar, Slovakiya orta dağları və Beskidlər aiddir. Tatra dağları xüsusilə diqqətəlayiqdir; buradakı Qerlahovska () zirvəsi 2655 metr hündürlüyü ilə Karpat dağlarının ən yüksək nöqtəsidir. Təbii gözəlliyi, dərin dərələri, alp tipli çayları və buzyanlı gölləri ilə Qərbi Karpat həm geoloqların, həm də turistlərin maraq dairəsindədir.
İqlimi
İqlim baxımından Qərbi Karpat dağlıq kontinental iqlim zonasına daxildir. Bu ərazidə qışlar soyuq və qarlı, yaylar isə mülayim keçir. Dağ ətəklərində və dərələrdə daha yumşaq hava şəraiti hökm sürür. Bu iqlim müxtəlif növ heyvan və bitki növlərinin yaşaması üçün əlverişli mühit yaradır. Burada Avropa ayısı, vaşaq, canavar kimi vəhşi heyvanlar, eləcə də nadir alpin florası qorunub saxlanılır.
Əhəmiyyəti
Qərbi Karpatlar həm də mədəni və tarixi baxımdan zəngin bölgədir. Bu dağlarda əsrlərlə Slovak, Polşa və Macar kəndliləri yaşamış, burada özünəməxsus xalq mədəniyyəti, memarlıq və folklor formalaşmışdır. Tatra bölgəsində yerləşən Zakopane şəhəri Polşanın ənənəvi dağ kəndi mədəniyyətini yaşadan mərkəzlərdəndir. Bundan başqa, dağların qoynunda qədim qalalar, monastırlar və mədənlər də mövcuddur. Ekoturizm və qış idman növləri Qərbi Karpatlarda mühüm iqtisadi sahəyə çevrilmişdir. Xüsusilə Tatra dağlarında yerləşən xizək kurortları və yürüş marşrutları minlərlə turisti cəlb edir. Eyni zamanda, bölgənin təbii sərvətləri – meşələr, dağ çayları və mineral bulaqlar – həm yerli əhali üçün, həm də turistlər üçün böyük əhəmiyyət daşıyır. Qərbi Karpatlar həm təbiətsevərlər, həm də tarix və mədəniyyət həvəskarları üçün valehedici bir məkandır.
İstinadlar
- Vladár, J. (Editor) 1982: Encyklopédia Slovenska. VI. zväzok T-Ž. Bratislava, Veda, p. 497
- Plašienka, D., 2002: Origin and growth of the Western Carpathian orogenetic wedge during the mesozoic. Arxivləşdirilib 2011-10-07 at the Wayback Machine Geologica Carpathica Special Issues, 53, Proceedings of XVII. Congress of Carpathian-Balkan Geological Association Bratislava, September 1st - 4th 2002
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qerbi Karpat cex Zapadni Karpaty Merkezi Avropada yerlesen Karpat dag silsilesinin qerb hissesini teskil edir Dagliq erazi esasen Slovakiya Polsa Cexiya ve Macaristanin simal hisselerini ehate edir Karpat daglarinin umumi uzunlugu texminen 1500 kilometr olsa da Qerbi Karpat onun en qedim ve geoloji cehetden murekkeb sahelerinden biridir Burada esasen Alp tipli qaya suxurlari vulkanik ve cokuntu menseli tebeqeler musahide olunur Qerbi KarpatUmumi melumatlarDag silsilesi KarpatMutleq hundurluyu 2 655 mYerlesmesi49 10 02 sm e 20 07 52 s u H G Y OOlke Slovakiya Polsa Cexiya Macaristan AvstriyaQerbi Karpat Vikianbarda elaqeli mediafayllar Qerbi Karpat muxtelif geomorfoloji vahidlere bolunur Bunlara Tatra daglari Mali Karpatlar Slovakiya orta daglari ve Beskidler aiddir Tatra daglari xususile diqqetelayiqdir buradaki Qerlahovska zirvesi 2655 metr hundurluyu ile Karpat daglarinin en yuksek noqtesidir Tebii gozelliyi derin dereleri alp tipli caylari ve buzyanli golleri ile Qerbi Karpat hem geoloqlarin hem de turistlerin maraq dairesindedir IqlimiIqlim baximindan Qerbi Karpat dagliq kontinental iqlim zonasina daxildir Bu erazide qislar soyuq ve qarli yaylar ise mulayim kecir Dag eteklerinde ve derelerde daha yumsaq hava seraiti hokm surur Bu iqlim muxtelif nov heyvan ve bitki novlerinin yasamasi ucun elverisli muhit yaradir Burada Avropa ayisi vasaq canavar kimi vehsi heyvanlar elece de nadir alpin florasi qorunub saxlanilir EhemiyyetiQerbi Karpatlar hem de medeni ve tarixi baximdan zengin bolgedir Bu daglarda esrlerle Slovak Polsa ve Macar kendlileri yasamis burada ozunemexsus xalq medeniyyeti memarliq ve folklor formalasmisdir Tatra bolgesinde yerlesen Zakopane seheri Polsanin enenevi dag kendi medeniyyetini yasadan merkezlerdendir Bundan basqa daglarin qoynunda qedim qalalar monastirlar ve medenler de movcuddur Ekoturizm ve qis idman novleri Qerbi Karpatlarda muhum iqtisadi saheye cevrilmisdir Xususile Tatra daglarinda yerlesen xizek kurortlari ve yurus marsrutlari minlerle turisti celb edir Eyni zamanda bolgenin tebii servetleri meseler dag caylari ve mineral bulaqlar hem yerli ehali ucun hem de turistler ucun boyuk ehemiyyet dasiyir Qerbi Karpatlar hem tebietseverler hem de tarix ve medeniyyet heveskarlari ucun valehedici bir mekandir IstinadlarVladar J Editor 1982 Encyklopedia Slovenska VI zvazok T Z Bratislava Veda p 497 Plasienka D 2002 Origin and growth of the Western Carpathian orogenetic wedge during the mesozoic Arxivlesdirilib 2011 10 07 at the Wayback Machine Geologica Carpathica Special Issues 53 Proceedings of XVII Congress of Carpathian Balkan Geological Association Bratislava September 1st 4th 2002 Vikianbarda Qerbi Karpat ile elaqeli mediafayllar var