Qızıldəmir, Qızıl Teymur — İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indiki Əştərək rayonunda kənd. Mənbədə Qızıl Tamur kimidir. 1590-cı ildən mə'lumdur. 1728-ci ilə aid mənbədə Qızıl Təmir kimidir.
Kənd | |
Qızıldəmir | |
---|---|
Ölkə | Ermənistan |
Region | Karbi mahalı |
Rayon | Əştərək rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 1.030 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəsmi dili | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Rayon mərkəzindən 3 km cənub-şərqdə yerləşir. Erməni mənbələrində Qızıltamur kimi qeyd edilir. azərbaycandilli mənbələrdə səhv olaraq Qızıl Teymur kimi göstərilir. 1590-cı ildə tərtib edilmiş "İrəvan əyalətinin müfəssəl dəftəri"ndə və 1728-ci il tarixli "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə Qızıldəmir kəndi formasında qeyd edilmişdir.
Toponimi
Toponim qırmızı mənasında işlənən qızıl (torpağın süxurunun rəngini ifadə edir) sözü ilə qədim türk dilində "arx" mənasında işlənən təmir sözünün birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Hidrotoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir. Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 3. I.1935-ci il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib (erməni dilinə kalka edilib) Voskevaz (Qızıldəmir) qoyulmuşdur. XIX əsrin sonlarına aid ədəbiyyatda Qızıl Teymur kimi göstərilmişdir. "Dəmir (Teymur) adlı şəxsə mənsub qırmızı rəngli yer" mə'nasındadır.
Əhalisi
Burada 1828-ci ilə kimi yalnız azərbaycanlılar yaşamışdır. 1828–30-cu illərdə kəndə İrandan ermənilər köçürülüb yerləşdirilmişdir. Sonralar azərbaycanlılar sıxışdırılıb çıxarılmışdır. Kənddə ermənilərlə yanaşı 1831-ci ildə 120 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1870-ci illərin əvvəllərində azərbaycanlılar deportasiya olunmuşdur. 1897-ci ildə burada 3 nəfər azərbaycanlı qalmışdır. Onlar XX əsrin əvvəllərində deportasiya olunmuşdur. İndi ermənilər yaşayır.
İstinadlar
- Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
- İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri" 2015-07-21 at the Wayback Machine, Bakı, "Elm", 2002.
- Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис, 1913. .
- Гейбуллаев Г.А. О происхождении некоторых этнонимов Азербайджана (Деллер, Тулу, Тиркеш, Шадылы, Туба, Тулус, Чалган, Кузанлы). ДАН Азерб. ССР, 1978, № 1. .
- Kirzioqlu M.F. Milli dastanlarimizden. Dede Korkut oguznamelerinin tarih belacsi baki -minden decerleri. Turk tarihi kurumu basimeli. Ankara. 1987. .
- Basbakanlik Arsivi. Qapu tahrir defterleri. № 808. 1728-ye tarihi. Revan ey-aleti Defteri. .
- Алиев Играр. Погребова М.И. Об этнических процессах в областях Восточного Закавказья и Западного Ирана в конце II- в начале I тыс. до н. э. Сб. “Этнические проблемы истории Центральной Азии в древности”. М. 1981. .
- Qorqodyan Z. 1831–1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, "Melkonyan fond", 1932. s.22, 106
- Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası, Bakı, "Gənclik", 1995. s.104
- İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z. Bünyatov və H. Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, "Elm", 1996. s.162
- İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z. Bünyatov və H. Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, "Elm", 1996. s.88
- dəmir — İbrahim Bayramova görə
- Древнетюркский словарь, Л., "Наука", 1969. s.330
- Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Гызылдәмир // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. 452 с.
- Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ея присоединения к Российской империи, СПб, Типография императорский Академии Наук, 1852. s.583–584
- Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ея присоединения к Российской империи, СПб, Типография императорский Академии Наук, 1852. s.583–586
- Qorqodyan Z. 1831–1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, "Melkonyan fond", 1932. s.106
- Qorqodyan Z. 1831–1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, "Melkonyan fond", 1932. s.22–23
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qizildemir Qizil Teymur Irevan quberniyasinin Ecmiedzin qezasinda indiki Esterek rayonunda kend Menbede Qizil Tamur kimidir 1590 ci ilden me lumdur 1728 ci ile aid menbede Qizil Temir kimidir KendQizildemir40 16 33 sm e 44 17 50 s u Olke ErmenistanRegion Karbi mahaliRayon Esterek rayonuTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 1 030 mSaat qursagi UTC 4EhalisiEhalisi 4 168 nef 2011 Resmi dili ermeni diliXeriteni goster gizle Qizildemir Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiRayon merkezinden 3 km cenub serqde yerlesir Ermeni menbelerinde Qiziltamur kimi qeyd edilir azerbaycandilli menbelerde sehv olaraq Qizil Teymur kimi gosterilir 1590 ci ilde tertib edilmis Irevan eyaletinin mufessel defteri nde ve 1728 ci il tarixli Irevan eyaletinin icmal defteri nde Qizildemir kendi formasinda qeyd edilmisdir ToponimiToponim qirmizi menasinda islenen qizil torpagin suxurunun rengini ifade edir sozu ile qedim turk dilinde arx menasinda islenen temir sozunun birlesmesinden emele gelmisdir Hidrotoponimdir Qurulusca murekkeb toponimdir Ermenistan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 3 I 1935 ci il fermani ile kendin adi deyisdirilib ermeni diline kalka edilib Voskevaz Qizildemir qoyulmusdur XIX esrin sonlarina aid edebiyyatda Qizil Teymur kimi gosterilmisdir Demir Teymur adli sexse mensub qirmizi rengli yer me nasindadir EhalisiBurada 1828 ci ile kimi yalniz azerbaycanlilar yasamisdir 1828 30 cu illerde kende Irandan ermeniler kocurulub yerlesdirilmisdir Sonralar azerbaycanlilar sixisdirilib cixarilmisdir Kendde ermenilerle yanasi 1831 ci ilde 120 nefer azerbaycanli yasamisdir 1870 ci illerin evvellerinde azerbaycanlilar deportasiya olunmusdur 1897 ci ilde burada 3 nefer azerbaycanli qalmisdir Onlar XX esrin evvellerinde deportasiya olunmusdur Indi ermeniler yasayir IstinadlarՀայաստանի 2011 թ մարդահամարի արդյունքները erm Ibrahim Bayramov Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri 2015 07 21 at the Wayback Machine Baki Elm 2002 Pagirev D D Alfavitnyj ukazatel k pyativerstnoj karte Kavkaza Tiflis 1913 Gejbullaev G A O proishozhdenii nekotoryh etnonimov Azerbajdzhana Deller Tulu Tirkesh Shadyly Tuba Tulus Chalgan Kuzanly DAN Azerb SSR 1978 1 Kirzioqlu M F Milli dastanlarimizden Dede Korkut oguznamelerinin tarih belacsi baki minden decerleri Turk tarihi kurumu basimeli Ankara 1987 Basbakanlik Arsivi Qapu tahrir defterleri 808 1728 ye tarihi Revan ey aleti Defteri Aliev Igrar Pogrebova M I Ob etnicheskih processah v oblastyah Vostochnogo Zakavkazya i Zapadnogo Irana v konce II v nachale I tys do n e Sb Etnicheskie problemy istorii Centralnoj Azii v drevnosti M 1981 Qorqodyan Z 1831 1931 ci illerde Sovet Ermenistaninin ehalisi ermeni dilinde Irevan Melkonyan fond 1932 s 22 106 Ermenistan azerbaycanlilarinin tarixi cografiyasi Baki Genclik 1995 s 104 Irevan eyaletinin icmal defteri arasdirma tercume qeyd ve elavelerin muellifleri Z Bunyatov ve H Memmedov Qaramanli Baki Elm 1996 s 162 Irevan eyaletinin icmal defteri arasdirma tercume qeyd ve elavelerin muellifleri Z Bunyatov ve H Memmedov Qaramanli Baki Elm 1996 s 88 demir Ibrahim Bayramova gore Drevnetyurkskij slovar L Nauka 1969 s 330 Budagov B Ә Geјbullaјev G Ә Gyzyldәmir Ermәnistanda Azәrbaјҹan mәnshәli toponimlәrin izaһly lүgәti Baky Oguz eli 1998 452 s Shopen I Istoricheskij pamyatnik sostoyaniya Armyanskoj oblasti v epohu eya prisoedineniya k Rossijskoj imperii SPb Tipografiya imperatorskij Akademii Nauk 1852 s 583 584 Shopen I Istoricheskij pamyatnik sostoyaniya Armyanskoj oblasti v epohu eya prisoedineniya k Rossijskoj imperii SPb Tipografiya imperatorskij Akademii Nauk 1852 s 583 586 Qorqodyan Z 1831 1931 ci illerde Sovet Ermenistaninin ehalisi ermeni dilinde Irevan Melkonyan fond 1932 s 106 Qorqodyan Z 1831 1931 ci illerde Sovet Ermenistaninin ehalisi ermeni dilinde Irevan Melkonyan fond 1932 s 22 23