Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qızılağacabənzər mürdəşər (lat. Frangula alnus) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin murdarçakimilər fəsiləsinin mürdəşər cinsinə aid bitki növü.
| Qızılağacabənzər mürdəşər | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Triba: Cins: Növ: Qızılağacabənzər mürdəşər | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təbii yayılması
Avropanın meşə və meşə-çöl zonasında, Qərbi Avropanın mərkəzi rayonlarında, Kiçik Asiyanın şimalında, Krımda, İranda və Qafqazda, Orta Asiyanın şimal rayonlarında rast gəlinir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 7 m-ə çatan kol və ya kiçik ağacdır. Gövdəsi və budaqları tünd qonurdur. Gövdəsi hamar, tikansızdır. Tünd qabığı mərciməkli, mantar qatının altında qırmızı qat vardır. Yarpaqları ellipsvari formalı, uzunluğu 4–10 sm, kənarları bütöv, 6–8 cüt paralel yan damarcıqlı, qısa saplaqlarda (1,5 sm-dək) yerləşir. Yarpaqların yerləşməsi — növbəli və ya əyri-üzbəüzdür. Çiçəkləri ikicinsli, beş hissəli, kasacığı zəngvari olmaqla yarpaqların qoltuqlarında yerləşir, uzunluğu 2–3,5 mm-dir. Çiçək tacı yaşılımtıl-ağdır. Meyvəsi — şarşəkilli, diametri 8–10 mm, iki-üç yaşılımtıl-sarı, yumru-üçkünc çəyirdəkli, ximircəkli, ikili "dimdikli" çəyirdəkdir. Yetişmiş halda meyvələri göy-qaradır.
Ekologiyası
İstisevəndir, soyuğa və rütubətə davamlıdır.
Azərbaycanda yayılması
Azərbaycanın bəzi bölgələrində rast gəlinir.
İstifadəsi
Meyvələri zəhərlidir, xalq arasında "canavar giləmeyvəsi" adlandırılır, ancaq quşlar tərəfindən yeyilir. Qabıq, tumurcuq, yarpaq və meyvələrində qlikozidlər, qatranlar, aşılayıcı maddələr, efir yağları vardır. Qabığı və meyvələri işlətmə və qusma xüsusiyyətlərinə malikdir və xalq təbabətində istifadə edilir. Oduncağından kömür alınır. Qabığında boyayıcı maddələr vardır. Dekorativ kol kimi yaşıllaşdırmada istifadə edilir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qizilagacabenzer murdeser lat Frangula alnus bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin murdarcakimiler fesilesinin murdeser cinsine aid bitki novu Qizilagacabenzer murdeserElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperrozidlerKlad RozidlerKlad FabidlerDeste GulciceklilerFesile MurdarcakimilerTriba Cins MurdeserNov Qizilagacabenzer murdeserBeynelxalq elmi adiFrangula alnus Mill 1768Sekil axtarisiITIS 504744NCBI 106677EOL 485613Tebii yayilmasiAvropanin mese ve mese col zonasinda Qerbi Avropanin merkezi rayonlarinda Kicik Asiyanin simalinda Krimda Iranda ve Qafqazda Orta Asiyanin simal rayonlarinda rast gelinir Botaniki tesviriHundurluyu 7 m e catan kol ve ya kicik agacdir Govdesi ve budaqlari tund qonurdur Govdesi hamar tikansizdir Tund qabigi mercimekli mantar qatinin altinda qirmizi qat vardir Yarpaqlari ellipsvari formali uzunlugu 4 10 sm kenarlari butov 6 8 cut paralel yan damarciqli qisa saplaqlarda 1 5 sm dek yerlesir Yarpaqlarin yerlesmesi novbeli ve ya eyri uzbeuzdur Cicekleri ikicinsli bes hisseli kasacigi zengvari olmaqla yarpaqlarin qoltuqlarinda yerlesir uzunlugu 2 3 5 mm dir Cicek taci yasilimtil agdir Meyvesi sarsekilli diametri 8 10 mm iki uc yasilimtil sari yumru uckunc ceyirdekli ximircekli ikili dimdikli ceyirdekdir Yetismis halda meyveleri goy qaradir EkologiyasiIstisevendir soyuga ve rutubete davamlidir Azerbaycanda yayilmasiAzerbaycanin bezi bolgelerinde rast gelinir IstifadesiMeyveleri zeherlidir xalq arasinda canavar gilemeyvesi adlandirilir ancaq quslar terefinden yeyilir Qabiq tumurcuq yarpaq ve meyvelerinde qlikozidler qatranlar asilayici maddeler efir yaglari vardir Qabigi ve meyveleri isletme ve qusma xususiyyetlerine malikdir ve xalq tebabetinde istifade edilir Oduncagindan komur alinir Qabiginda boyayici maddeler vardir Dekorativ kol kimi yasillasdirmada istifade edilir IstinadlarHemcinin bax