Qırışıqmeyvəli itburnu (lat. Rosa rugosa) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü.
Qırışıqmeyvəli itburnu | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Qırışıqmeyvəli itburnu | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Təbii yayılması
Rusiyanın qərbində, Çində, Yaponiyada və Koreyada yayılmışdır.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 0,8-6 m-dək olan, düzdayanan, qalın budaqlı, əlverişli şəraitdə sıx, keçilməz budaqlar əmələ gətirən koldur. Qoca budaqları oduncaqlaşmış, qonur və çılpaq, cavan zoğları açıq yaşıl və sıx tükcüklüdür. Yarpaq yerləşməsi növbəli, saplaqdır. Yalançı zoğları enli, saplaqla bitişmiş, ucu biz, üstü çılpaq, alt tərəfi ağ tükcüklüdür. Xırda yarpaqları yeddi, bəzən beş və ya doqquz, yumru ellipsvaridən uzunsov ellipsvariyədək, uzunluğu 2,5-3 sm, eni 1,5-2 sm, üstü qırışlı, parlaq, alt tərəfi tükcüklü, boz keçəli, kənarları dişlidir. İyun-iyulda çiçəkləyir, əlverişli şəraitdə yenidən sentyabr-oktyabrda çiçəkləyə bilər. Çiçəkləri tək və ya iki-üç, iri, diametri 6-7 sm-dən, uzunluğu 1,5-2 sm olan çiçək saplağında, vəziçiçəklərlə örtülmüş, çiçək altlıqları yumurtavari, ucu bizdir. Çiçək zoğları iynələrlə örtülmüşdür. Kasayarpaqları beş, yumurtavari-lansetvari və ya xətvari-lansetvari, açıq yaşıldan qırmızı-yaşıl rəngədək, uzunluğu 2,5-3 sm, alt tərəfi tükcüklüdür. Ləçəkləri beş cüt və ya yarımçıqləçəkli, tünd çəhrayı, ağ əks-yumurtavari, ucu oyuqludur. Sütuncuqların başı iri, təxminən oturaq, ağ keçəlidir. Meyvələri hamar-şarşəkilli, ətli, əvvəlcə açıq yaşıl, sonradan parlaq narıncı və ya qırmızı rənglidir.
Ekologiyası
Qumlu, gilli torpaqlarda, dəniz kənarı ərazilərdə və qayalıqlarda bitir.
Azərbaycanda yayılması
Azərbaycanda mədəni şəraitdə becərilir.
İstifadəsi
Meyvələrində təxminən 3% C vitamini vardır.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qirisiqmeyveli itburnu lat Rosa rugosa bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin gulciceyikimiler fesilesinin i tburnu cinsine aid bitki novu Qirisiqmeyveli itburnuElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste GulciceklilerFesile GulciceyikimilerYarimfesile QizilgulkimilerTriba Cins ItburnuNov Qirisiqmeyveli itburnuBeynelxalq elmi adiRosa rugosa Thunb Sekil axtarisiITIS 24811NCBI 74645EOL 631307Tebii yayilmasiRusiyanin qerbinde Cinde Yaponiyada ve Koreyada yayilmisdir Botaniki tesviriHundurluyu 0 8 6 m dek olan duzdayanan qalin budaqli elverisli seraitde six kecilmez budaqlar emele getiren koldur Qoca budaqlari oduncaqlasmis qonur ve cilpaq cavan zoglari aciq yasil ve six tukcukludur Yarpaq yerlesmesi novbeli saplaqdir Yalanci zoglari enli saplaqla bitismis ucu biz ustu cilpaq alt terefi ag tukcukludur Xirda yarpaqlari yeddi bezen bes ve ya doqquz yumru ellipsvariden uzunsov ellipsvariyedek uzunlugu 2 5 3 sm eni 1 5 2 sm ustu qirisli parlaq alt terefi tukcuklu boz keceli kenarlari dislidir Iyun iyulda cicekleyir elverisli seraitde yeniden sentyabr oktyabrda cicekleye biler Cicekleri tek ve ya iki uc iri diametri 6 7 sm den uzunlugu 1 5 2 sm olan cicek saplaginda veziciceklerle ortulmus cicek altliqlari yumurtavari ucu bizdir Cicek zoglari iynelerle ortulmusdur Kasayarpaqlari bes yumurtavari lansetvari ve ya xetvari lansetvari aciq yasildan qirmizi yasil rengedek uzunlugu 2 5 3 sm alt terefi tukcukludur Lecekleri bes cut ve ya yarimciqlecekli tund cehrayi ag eks yumurtavari ucu oyuqludur Sutuncuqlarin basi iri texminen oturaq ag kecelidir Meyveleri hamar sarsekilli etli evvelce aciq yasil sonradan parlaq narinci ve ya qirmizi renglidir EkologiyasiQumlu gilli torpaqlarda deniz kenari erazilerde ve qayaliqlarda bitir Azerbaycanda yayilmasiAzerbaycanda medeni seraitde becerilir IstifadesiMeyvelerinde texminen 3 C vitamini vardir IstinadlarHemcinin bax