Qütbəddin Məhəmməd (Farsça: قطب الدين محمد; ö. 1127, Harezm), 1097–1127-ci illərdə hakimiyyətdə olmuş Xarəzmşah hökümdarı. Anuş Təkinin böyük oğluydu.
I Məhəmməd | |
---|---|
Doğum tarixi | XI əsr |
Vəfat tarixi | 1127 |
Uşaqları | |
Atası | Anuş Təkin |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
1097-ci ildə Böyük Səlcuq sultanı Börkiyaruq tərəfindən "xarəzmşah" titulu ilə atası kimi Xorasan hakimliyinə təyin edildi. 1127-ci ildə ölümündən sonra yerinə böyük oğlu Əlaəddin Atsız keçdi.
Anuş Təkinin vəfatından sonra Səlcuq Sultanı Səncər tərəfindən Xarəzm qubernatoru olaraq təyin olunmuş Qütbəddin Məhəmməd də atası kimi Səlcuq sarayında yetişmiş, saray tərbiyəsi və dövlət idarəçiliyi elmləri almış, göstərdiyi uğurlar ilə atası kimi göz dolduraraq yüksəlmişdi. Anuş Təkinin vəfatından sonra Xarəzm qubernatoru olaraq təyin olunmuş Qütbəddin Məhəmməd, xalqına ədalətli və mərhəmətli davranaraq Xarəzm xalqının hörmətini və etibarını qazandı. Buna görə də, Xarəzm zadəganları, Qütbəddin Məhəmmədi şəriksiz bir lider olaraq görməyə başlamışdılar. Səlcuq Dövləti ilə inkişaf edən ticarət də Xarəzm xalqını iqtisadi olaraq yüksəltmiş, firavan bir həyat sürən Xarəzm xalqı da Qubernatorları Qütbəddin Məhəmmədə bağlı qalmışdılar. Qütbəddin Məhəmməd dövründə çətin günlər yaşamaqda olan Böyük Səlcuq Dövləti, bölgədəki siyasi proseslər səbəbinə görə Xarəzm bölgəsini uzaqdan idarə etməkdə, sədaqətini sübut etmiş və sadiq bir qubernator olan Qütbəddin Məhəmməd də mərkəzi idarədən birbaşa təlimat almadan Xarəzm bölgəsinin idarəsini həyata keçirirdi. Bu səbəbdən də Xarəzm bölgəsi, yarı müstəqil olaraq idarə edilirdi, ancaq Böyük Səlcuq Dövlətinə bağlı qalmışdı. Qütbəddin Məhəmməd, bu vəzifəsini 30 il kimi uzun bir müddət ərzində müvəffəqiyyətlə icra etmiş və 1127-ci ildə vəfat etmişdir. Səlcuq Sultanı Səncər, gözlənildiyi kimi yerinə yenə sarayda yetişmiş və təhsil görmüş ol an Qütbəddin Məhəmmədin oğlu Əlaəddin Atsızı Xarəzm qubernatoru olaraq təyin etmişdir.
İstinadlar
Xarici keçidlər
- Taneri, Aydın (1989) Harezmşahlar, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, .
- Kafesoğlu, İbrahim (1965), Harzemşahlar Devleti Tarihi (485–617/1092–1229), Ankara:
- Harzemşahlar Devleti (Erişim: 27.6.2010)
- Köymen, Mehmet A. (1954), Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi. Cilt II: İkinci Imparatorluğu Tarihi, Ankara: say.311–53,445
- Boyle, J. A. . The Cambridge History of Iran Volume 5: The Saljuq and Mongol Periods. Cambridge, UK: Cambridge University Press, 1968.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qutbeddin Mehemmed Farsca قطب الدين محمد o 1127 Harezm 1097 1127 ci illerde hakimiyyetde olmus Xarezmsah hokumdari Anus Tekinin boyuk ogluydu I MehemmedDogum tarixi XI esrVefat tarixi 1127Usaqlari Elaeddin AtsizAtasi Anus TekinFealiyyeti siyasetci 1097 ci ilde Boyuk Selcuq sultani Borkiyaruq terefinden xarezmsah titulu ile atasi kimi Xorasan hakimliyine teyin edildi 1127 ci ilde olumunden sonra yerine boyuk oglu Elaeddin Atsiz kecdi Anus Tekinin vefatindan sonra Selcuq Sultani Sencer terefinden Xarezm qubernatoru olaraq teyin olunmus Qutbeddin Mehemmed de atasi kimi Selcuq sarayinda yetismis saray terbiyesi ve dovlet idareciliyi elmleri almis gosterdiyi ugurlar ile atasi kimi goz dolduraraq yukselmisdi Anus Tekinin vefatindan sonra Xarezm qubernatoru olaraq teyin olunmus Qutbeddin Mehemmed xalqina edaletli ve merhemetli davranaraq Xarezm xalqinin hormetini ve etibarini qazandi Buna gore de Xarezm zadeganlari Qutbeddin Mehemmedi seriksiz bir lider olaraq gormeye baslamisdilar Selcuq Dovleti ile inkisaf eden ticaret de Xarezm xalqini iqtisadi olaraq yukseltmis firavan bir heyat suren Xarezm xalqi da Qubernatorlari Qutbeddin Mehemmede bagli qalmisdilar Qutbeddin Mehemmed dovrunde cetin gunler yasamaqda olan Boyuk Selcuq Dovleti bolgedeki siyasi prosesler sebebine gore Xarezm bolgesini uzaqdan idare etmekde sedaqetini subut etmis ve sadiq bir qubernator olan Qutbeddin Mehemmed de merkezi idareden birbasa telimat almadan Xarezm bolgesinin idaresini heyata kecirirdi Bu sebebden de Xarezm bolgesi yari musteqil olaraq idare edilirdi ancaq Boyuk Selcuq Dovletine bagli qalmisdi Qutbeddin Mehemmed bu vezifesini 30 il kimi uzun bir muddet erzinde muveffeqiyyetle icra etmis ve 1127 ci ilde vefat etmisdir Selcuq Sultani Sencer gozlenildiyi kimi yerine yene sarayda yetismis ve tehsil gormus ol an Qutbeddin Mehemmedin oglu Elaeddin Atsizi Xarezm qubernatoru olaraq teyin etmisdir IstinadlarXarici kecidlerTaneri Aydin 1989 Harezmsahlar Turkiye Diyanet Vakfi Yayinlari ISBN 975 389 110 5 Kafesoglu Ibrahim 1965 Harzemsahlar Devleti Tarihi 485 617 1092 1229 Ankara Harzemsahlar Devleti Erisim 27 6 2010 Koymen Mehmet A 1954 Buyuk Selcuklu Imparatorlugu Tarihi Cilt II Ikinci Imparatorlugu Tarihi Ankara say 311 53 445 Boyle J A The Cambridge History of Iran Volume 5 The Saljuq and Mongol Periods Cambridge UK Cambridge University Press 1968 Tarix ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin