Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Qurban bayramı — İslam aləmində ən müqəddəs bayramlardan biridir. Bütün müsəlman aləmində hər il hicri təqvimi ilə zilhiccə ayının 10-cu günündən başlayır və adətən üç gün davam edir. Mərasimlərdə qoyun, qoç, inək, dana , keçi və ya dəvə kəsilir. Qurbandan (niyyətdən asılı olaraq) bir hissə pay göndərilir, digər hissələr isə ehtiyac sahiblərinə paylanır. Hamıya bərabər pay verilir, qurban kəsən özü də bərabər pay götürə bilər. Ənənəyə görə dilənçi və kasıblar bayram günü ac qalmasınlar deyə bu gün mərasimlərə dəvət olunurlar.
| Qurban bayramı | |
|---|---|
 | |
| Növ | Rəsmi dövlət bayramı |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hicri təqvimdə Qurban bayramı Zilhiccə ayının onuncu gününə təsadüf edir və dörd gün davam edir. Beynəlxalq Qriqori təqvimində tarixlər ildən-ilə dəyişir və hər il təxminən 11 gün əvvəl dəyişir.
Tarixi
Qurban bayramı ən qədim bayramlardandır. Dini qurban kəsmə mərasimi İslamdan da əvvəl mövcud olub, lakin o vaxtlar günahdan təmizlənmək, qəzəblənmiş Allahın könlünü almaq və s. nəzərdə tutulurdu.
Hicrinin (Məhəmməd Peyğəmbərin Məkkədən Mədinəyə köçməsinin) ikinci ilindən sonra dini qurban kəsmənin İslam aləmində başqa məqsədləri və səbəbləri yarandı. Belə ki, dini qurban kəsmə islam aləmində böyük ruh yüksəkliyi, dindarlıq, xeyriyyəçilik, başqalarına kömək etmək kimi əlamətlərə yiyələndi.
Dini qurban kəsmə İbrahim Peyğəmbərin həyatında baş verən əhvalatdan sonra yaranmışdır. Belə ki, Allah İbrahim peyğəmbərə oğlu İsmayılı qurban verməyi (onların Allaha imanını yoxlamaq üçün) əmr edir. İbrahim əsl dindar kimi Allahın əmrini yerinə yetirməyə hazır idi, İsmayıl özü də qurban olmağa razılaşır. Bu haqda Quranda yazılmışdır.
Allaha qəlbən yaxın və sadiq olduğunu sübut etmək istəyən İbrahim Peyğəmbər oğlu İsmayılı qurban kəsməyə hazır idi. Lakin uca Allah bunu öz elçisinə rəva bilmədi və qurbanlıq üçün ona bir qoç göndərdi. Buna görə də Qurbanlıq bayramında kəsilən qurbana "İsmayıl qurbanı" da deyirlər.
Çox sevdiyi balasını Allah yolunda qurban verməyə hazır olması peyğəmbərin Allah qarşısında imanının, səmimiliyinin və mütiliyinin bariz sübutudur. Odur ki, din tarixində dərin iz salmış bu hadisə Allaha inamın, dərin etiqadın nümunəsidir. Bu hadisə onu göstərir ki, insanlar Allahı sonsuz imanla sevməli və öz sevgilərində bu cür səmimi olmalıdırlar. Çətin anlarda Allahı da yada salıb, yaxşı zamanlarda Onu unutmaq möminə yaraşan hərəkət deyil!
Bu rəvayətin başqa bir fəlsəfi-əxlaqi mənası ondan ibarətdir ki, İslamda insanın Allah yolunda qurban kəsilməsi qəbul olunmur. İslama qədər bir çox dinlərdə insanları qurban vermə ayinlərinə rast gəlmək mümkündür. Məsələn, atəşpərəstlər insanı odda yandırırdılar. Onlar bu yolla Allaha yaxın olduqlarını göstərirdilər. Qədim Çində də insanları tanrılara qurban vermək adəti var idi. Bu ölkədə təbii fəlakətlərdən, daşqınlardan hifz olunmaq üçün uşaqları suya atırdılar.
Qurban bayramı Azərbaycanda
İslam dünyasının ən müqəddəs bayramlarından sayılan Qurban bayramı bütün müsəlman ölkələrində təmtəraqla qeyd olunur. Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra Milli Məclisin qəbul etdiyi 1992-ci il 27 oktyabr tarixli "Azərbaycan Respublikasının bayramları haqqında" Qanununa əsasən Qurban bayramı Azərbaycanda da dövlət səviyyəsində bayram edilir.
Qurban bayramı İslamda
Üç səmavi dinin – Yəhudilik, Xristianlıq və İslamın hər üçündə də müxtəlif formada qurbanlıq mövcuddur. Lakin İslamda bu ayin xüsusı mahiyyət və əhəmiyyət kəsb edir. Onun əsasında Allaha sonsuz sevgi, Onun qüdrətinə dərin inam və iman işığı durur.
İnsanları halallığa, paklığa səsləyən Qurban bayramının çox maraqlı tarixi və şərtləri var. Bütün dinlərdə icra edilən qurban İslamda hicrətin ikinci ilində əmr edilmişdir. İslama görə, qurban "Allaha yaxınlaşdıran şey" mənasına gəlir. Bir başqa sözlə ifadə etsək, qurban Allaha yaxınlaşaraq, onun rizasını qazanmaq üçün Qurban bayramı günündə ibadət niyyətiylə və Allahın adıyla kəsilən heyvana deyilir.
Qurban bayramı İslam aləminin ən möhtəşəm və müqəddəs bayramıdır, dərin tarixə malikdir və hər il dünya müsəlmanları tərəfindən qeyd edilir. Bu bayram özü ilə hamıya saflıq, təmizlik gətirir.
Qurbanı və ya qurban ibadətini ifadə etmək üçün bir sıra İslami terminlərdən istifadə edilir. Onların arasındakı müəyyən məna fərqləri vardır:
- Zəbh: İbrani dilində "Zəbah" kəlməsi ilə oxşar olan "zəbh", "heyvanları qurban bayramı günündə qurban niyyətiylə və ya adi günlərdə yemək üçün kəsmək" mənasındadır.
- Nəhr: Bu sözün hərfi mənası "boynun şahdamarını kəsmək" deməkdir ki, bu da dəvə qurban edilərkən sinəsinə bıçaq və s. sancmaq mənasında işlədilmişdir. Çünki bu cür kəsmək şəkli digər kiçik heyvanları kəsməkdən fərqlidir.
- Qurban: İbrani dilində "gorban" kimi, "Allah üçün verilən hər hansı bir qurban" mənasına gəlir.
- Udhiyyə: "Udhiyyə" kəlməsi Quranda keçməsə də, hədis kitablarında keçir və "kitab başlığı" kimi də işlədilir.
- Hədy: "Allaha mənəvi cəhətdən yaxınlaşmaq məqsədilə və ya həcc vaxtı ehram qadağası pozulduğu üçün Kəbəyə aparılan və ya özü yaxud pulu göndərilən qurban" deməkdir.
- Mənsək: '"Qurban ibadəti"ni ifadə etmək üçün işlədilir.
Müqəddəs Quranda Qurban bayramı barədə
"Rəbbin üçün namaz qıl və qurban kəs!", "De ki: "Mənim namazım da, kəsdiyim qurban da, həyatım və ölümüm də aləmlərin Rəbbi – Allah üçündür", "Biz hər bir ümmət üçün bir qurbangah müəyyən etdik ki, Allahın onlara ruzi verdiyi dördayaqlı heyvanların üstündə (onları kəsdikləri zaman) Allahın adını çəksinlər" kimi münasibətlər göstərilir. Ənəs ibn Malikdən rəvayət olunan hədisdə isə Peyğəmbər demişdir: "Bayram namazından sonra qurban kəsən ibadətini tamamlamış və müsəlmanların sünnəsinə (yoluna) əməl etmişdir".
Qurban bayramında hər bir imkanlı müsəlman qurban kəsib, onun ətini imkansızlara, kasıblara paylamalıdır. Burda əsas məqsəd dindarlığa nail olmaqdır. Quranda yazılıb: "Allaha nə ət, nə onun qanı çatmır, ancaq sizin dindarlığınız çatır".
İnsan Allahın yaratdığı ən şərəfli və ən üstün məxluqdur. Allah özünün yaratdığını özü yolunda qurban kəsilməsini qəbul etmir.
Şərtləri
İsmayıl Qurbanında kəsilən heyvanlarda bir sıra şərtlər vacib sayılır. Qurbanlıq kimi seçilən heyvan qoç, iribuynuzlu dana, yaxud da dəvə olmalıdır. Nəsil artımında dişi heyvanların müstəsna rolu olduğuna görə qurbanlıq heyvanın erkək olması daha üstün tutulur. Qurbanlıq qoçun yaşına gəlincə, bu, ən azı altı aylıq heyvan olmalıdır. Lakin dana, yaxud dəvənin bir yaşı tamam olsa, daha yaxşıdır. Qurbanlıq dəvənin beş yaşı tamam olmalıdır. Qurban bayramında kəsilən heyvanın sağlam olması da vacib şərtdir. Əzalarında hər hansı nöqsanı olan, buynuzunun, yaxud qulağının biri olmayan, axtalanmış heyvanın qurban kəsilməsi İslamda məsləhət görülmür. Kəsiləcək qurbanlıq gözəgəlimli olmalıdır.
Bu bayramın əsas mahiyyəti Allah yolunda kəsilmiş qurbanlıq heyvanın ətini Allahın imkansız bəndələri ilə bölüşmək, onları sevindirmək və ayinin də əsasında, orucluqda olduğu kimi, xeyirxahlıq, paklıq və Allaha inam və sevgi durur.
Bəzən bir neçə adam bir heyvan alıb onu öz aralarında bölüşməklə, yaxud gedib bazardan ət alıb gətirməklə öz qurbanını kəsmiş hesab edirlər. Lakin İslam dininə görə bunlar qurbanlıq hesab olunmur. Əlbəttə, bir neçə nəfər yığışıb bir dananı qurban kəsə bilərlər, bu şərtlə ki, hər bir şəxsə düşmüş ət payını ən azı üç hissəyə bölmək mümkün olsun. Bu hissələrdən biri onların öz ailəsinə sərf olunmalı, qalan hissələr isə fəqir-füqəraya paylanmalıdır.
Qurbanlığın ən gözəl xüsusiyyətlərindən biri odur ki, burada din, məzhəb ayrı-seçkiliyinə yol verilmir. Bu bayramda istənilən dindən olan yetimin, kimsəsizin və yoxsulun haqqı var ki, varlının imkanlarından bəhrələnsin, adi günlərdə yeyə bilmədiyi qurbanlıq ətindən dadsın. Qurbanlıq o deməkdir ki, insanlar Allahın xoşuna gələcək bir əməli icra edirlər.
Qurbanlığın şərtlərindən biri də budur ki, qurban kəsmək yalnız buna imkanı olan varlı adamların boynunda haqdır. İmkanı olmayan adama isə qurban kəsmək vacib deyil. Qurban kəsmək üçün borc pula heyvan almaq İslamda təqdir olunmur, çünki bu bayramın əsas mahiyyəti zənginlərlə imkansızların birliyi, qardaşlığıdır. Bu bayramda hamı sevinməlidir: varlılar-Allaha xoş gedən əməli icra etdikləri və kasıbları sevindirdiklərinə görə, kasıblar isə-dünya nemətindən əldə etdiklərinə və başqalarından gördükləri mərhəmətə və qayğıya görə.
İstinadlar
- . 2016-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-21.
- Qurban bayramınız mübarək![ölü keçid]
Xarici keçidlər
- Qurban bayramı, Qurbanlıq heyvanların kəsilməsi qaydası, vaxtı; Əqiqə, Kəffarə, Nəzir, Udhiyyə — YouTube (az.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Qurban deqiqlesdirme Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Qurban bayrami Islam aleminde en muqeddes bayramlardan biridir Butun muselman aleminde her il hicri teqvimi ile zilhicce ayinin 10 cu gununden baslayir ve adeten uc gun davam edir Merasimlerde qoyun qoc inek dana keci ve ya deve kesilir Qurbandan niyyetden asili olaraq bir hisse pay gonderilir diger hisseler ise ehtiyac sahiblerine paylanir Hamiya beraber pay verilir qurban kesen ozu de beraber pay goture biler Eneneye gore dilenci ve kasiblar bayram gunu ac qalmasinlar deye bu gun merasimlere devet olunurlar Qurban bayramiNov Resmi dovlet bayrami Vikianbarda elaqeli mediafayllar Hicri teqvimde Qurban bayrami Zilhicce ayinin onuncu gunune tesaduf edir ve dord gun davam edir Beynelxalq Qriqori teqviminde tarixler ilden ile deyisir ve her il texminen 11 gun evvel deyisir TarixiQurban bayrami en qedim bayramlardandir Dini qurban kesme merasimi Islamdan da evvel movcud olub lakin o vaxtlar gunahdan temizlenmek qezeblenmis Allahin konlunu almaq ve s nezerde tutulurdu Hicrinin Mehemmed Peygemberin Mekkeden Medineye kocmesinin ikinci ilinden sonra dini qurban kesmenin Islam aleminde basqa meqsedleri ve sebebleri yarandi Bele ki dini qurban kesme islam aleminde boyuk ruh yuksekliyi dindarliq xeyriyyecilik basqalarina komek etmek kimi elametlere yiyelendi Dini qurban kesme Ibrahim Peygemberin heyatinda bas veren ehvalatdan sonra yaranmisdir Bele ki Allah Ibrahim peygembere oglu Ismayili qurban vermeyi onlarin Allaha imanini yoxlamaq ucun emr edir Ibrahim esl dindar kimi Allahin emrini yerine yetirmeye hazir idi Ismayil ozu de qurban olmaga razilasir Bu haqda Quranda yazilmisdir Ibrahim Peygemberin oglunu Allaha qurban etmek istemesi Allaha qelben yaxin ve sadiq oldugunu subut etmek isteyen Ibrahim Peygember oglu Ismayili qurban kesmeye hazir idi Lakin uca Allah bunu oz elcisine reva bilmedi ve qurbanliq ucun ona bir qoc gonderdi Buna gore de Qurbanliq bayraminda kesilen qurbana Ismayil qurbani da deyirler Cox sevdiyi balasini Allah yolunda qurban vermeye hazir olmasi peygemberin Allah qarsisinda imaninin semimiliyinin ve mutiliyinin bariz subutudur Odur ki din tarixinde derin iz salmis bu hadise Allaha inamin derin etiqadin numunesidir Bu hadise onu gosterir ki insanlar Allahi sonsuz imanla sevmeli ve oz sevgilerinde bu cur semimi olmalidirlar Cetin anlarda Allahi da yada salib yaxsi zamanlarda Onu unutmaq momine yarasan hereket deyil Bu revayetin basqa bir felsefi exlaqi menasi ondan ibaretdir ki Islamda insanin Allah yolunda qurban kesilmesi qebul olunmur Islama qeder bir cox dinlerde insanlari qurban verme ayinlerine rast gelmek mumkundur Meselen atesperestler insani odda yandirirdilar Onlar bu yolla Allaha yaxin olduqlarini gosterirdiler Qedim Cinde de insanlari tanrilara qurban vermek adeti var idi Bu olkede tebii felaketlerden dasqinlardan hifz olunmaq ucun usaqlari suya atirdilar Qurban bayrami AzerbaycandaQurbanliq heyvanin qani usagin alnindaQurbanliqdan pay cixarilmasi Islam dunyasinin en muqeddes bayramlarindan sayilan Qurban bayrami butun muselman olkelerinde temteraqla qeyd olunur Azerbaycan musteqillik elde etdikden sonra Milli Meclisin qebul etdiyi 1992 ci il 27 oktyabr tarixli Azerbaycan Respublikasinin bayramlari haqqinda Qanununa esasen Qurban bayrami Azerbaycanda da dovlet seviyyesinde bayram edilir Qurban bayrami IslamdaUc semavi dinin Yehudilik Xristianliq ve Islamin her ucunde de muxtelif formada qurbanliq movcuddur Lakin Islamda bu ayin xususi mahiyyet ve ehemiyyet kesb edir Onun esasinda Allaha sonsuz sevgi Onun qudretine derin inam ve iman isigi durur Insanlari halalliga pakliga sesleyen Qurban bayraminin cox maraqli tarixi ve sertleri var Butun dinlerde icra edilen qurban Islamda hicretin ikinci ilinde emr edilmisdir Islama gore qurban Allaha yaxinlasdiran sey menasina gelir Bir basqa sozle ifade etsek qurban Allaha yaxinlasaraq onun rizasini qazanmaq ucun Qurban bayrami gununde ibadet niyyetiyle ve Allahin adiyla kesilen heyvana deyilir Qurban bayrami Islam aleminin en mohtesem ve muqeddes bayramidir derin tarixe malikdir ve her il dunya muselmanlari terefinden qeyd edilir Bu bayram ozu ile hamiya safliq temizlik getirir Qurbani ve ya qurban ibadetini ifade etmek ucun bir sira Islami terminlerden istifade edilir Onlarin arasindaki mueyyen mena ferqleri vardir Zebh Ibrani dilinde Zebah kelmesi ile oxsar olan zebh heyvanlari qurban bayrami gununde qurban niyyetiyle ve ya adi gunlerde yemek ucun kesmek menasindadir Nehr Bu sozun herfi menasi boynun sahdamarini kesmek demekdir ki bu da deve qurban edilerken sinesine bicaq ve s sancmaq menasinda isledilmisdir Cunki bu cur kesmek sekli diger kicik heyvanlari kesmekden ferqlidir Qurban Ibrani dilinde gorban kimi Allah ucun verilen her hansi bir qurban menasina gelir Udhiyye Udhiyye kelmesi Quranda kecmese de hedis kitablarinda kecir ve kitab basligi kimi de isledilir Hedy Allaha menevi cehetden yaxinlasmaq meqsedile ve ya hecc vaxti ehram qadagasi pozuldugu ucun Kebeye aparilan ve ya ozu yaxud pulu gonderilen qurban demekdir Mensek Qurban ibadeti ni ifade etmek ucun isledilir Muqeddes Quranda Qurban bayrami baredeQurbanliq qoclarQurbanlarin kesilmesi Rebbin ucun namaz qil ve qurban kes De ki Menim namazim da kesdiyim qurban da heyatim ve olumum de alemlerin Rebbi Allah ucundur Biz her bir ummet ucun bir qurbangah mueyyen etdik ki Allahin onlara ruzi verdiyi dordayaqli heyvanlarin ustunde onlari kesdikleri zaman Allahin adini ceksinler kimi munasibetler gosterilir Enes ibn Malikden revayet olunan hedisde ise Peygember demisdir Bayram namazindan sonra qurban kesen ibadetini tamamlamis ve muselmanlarin sunnesine yoluna emel etmisdir Qurban bayraminda her bir imkanli muselman qurban kesib onun etini imkansizlara kasiblara paylamalidir Burda esas meqsed dindarliga nail olmaqdir Quranda yazilib Allaha ne et ne onun qani catmir ancaq sizin dindarliginiz catir Insan Allahin yaratdigi en serefli ve en ustun mexluqdur Allah ozunun yaratdigini ozu yolunda qurban kesilmesini qebul etmir SertleriQurban eti Ismayil Qurbaninda kesilen heyvanlarda bir sira sertler vacib sayilir Qurbanliq kimi secilen heyvan qoc iribuynuzlu dana yaxud da deve olmalidir Nesil artiminda disi heyvanlarin mustesna rolu olduguna gore qurbanliq heyvanin erkek olmasi daha ustun tutulur Qurbanliq qocun yasina gelince bu en azi alti ayliq heyvan olmalidir Lakin dana yaxud devenin bir yasi tamam olsa daha yaxsidir Qurbanliq devenin bes yasi tamam olmalidir Qurban bayraminda kesilen heyvanin saglam olmasi da vacib sertdir Ezalarinda her hansi noqsani olan buynuzunun yaxud qulaginin biri olmayan axtalanmis heyvanin qurban kesilmesi Islamda meslehet gorulmur Kesilecek qurbanliq gozegelimli olmalidir Bu bayramin esas mahiyyeti Allah yolunda kesilmis qurbanliq heyvanin etini Allahin imkansiz bendeleri ile bolusmek onlari sevindirmek ve ayinin de esasinda orucluqda oldugu kimi xeyirxahliq pakliq ve Allaha inam ve sevgi durur Bezen bir nece adam bir heyvan alib onu oz aralarinda bolusmekle yaxud gedib bazardan et alib getirmekle oz qurbanini kesmis hesab edirler Lakin Islam dinine gore bunlar qurbanliq hesab olunmur Elbette bir nece nefer yigisib bir danani qurban kese bilerler bu sertle ki her bir sexse dusmus et payini en azi uc hisseye bolmek mumkun olsun Bu hisselerden biri onlarin oz ailesine serf olunmali qalan hisseler ise feqir fuqeraya paylanmalidir Qurbanligin en gozel xususiyyetlerinden biri odur ki burada din mezheb ayri seckiliyine yol verilmir Bu bayramda istenilen dinden olan yetimin kimsesizin ve yoxsulun haqqi var ki varlinin imkanlarindan behrelensin adi gunlerde yeye bilmediyi qurbanliq etinden dadsin Qurbanliq o demekdir ki insanlar Allahin xosuna gelecek bir emeli icra edirler Qurbanligin sertlerinden biri de budur ki qurban kesmek yalniz buna imkani olan varli adamlarin boynunda haqdir Imkani olmayan adama ise qurban kesmek vacib deyil Qurban kesmek ucun borc pula heyvan almaq Islamda teqdir olunmur cunki bu bayramin esas mahiyyeti zenginlerle imkansizlarin birliyi qardasligidir Bu bayramda hami sevinmelidir varlilar Allaha xos geden emeli icra etdikleri ve kasiblari sevindirdiklerine gore kasiblar ise dunya nemetinden elde etdiklerine ve basqalarindan gordukleri merhemete ve qaygiya gore Istinadlar 2016 03 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 01 21 Qurban bayraminiz mubarek olu kecid Xarici kecidlerVikianbarda Qurban bayrami ile elaqeli mediafayllar var Qurban bayrami Qurbanliq heyvanlarin kesilmesi qaydasi vaxti Eqiqe Keffare Nezir Udhiyye YouTube az