Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qonur dağ-meşə torpaqları — rütubətli, mülayim-isti iqlim şəraitində, enliyarpaqlı meşələr altında formalaşmış torpaq tipidir. Boz-meşə torpaqları ilə müqayisədə qonur-meşə torpaqlar daha tünd rəngə malikdirlər. Bunun başlıca səbəbi bütün torpaq horizontlarında gilli mineraların və dəmir oksidin toplanması ilə bağlıdır.
Yayıldığı ərazilər
Azərbaycanda qonur dağ-meşə torpaqlar dağlıq zonal, rütubətli, dəniz səviyyəsindən 900-2000 m arasında Kiçik Qafqazın şimal və şimal-şərq, Böyük Qafqazın cənub və şərq yamaclarında, Lənkəranın orta dağ zonasında geniş massivlər şəklində yayılmışdır.
İqlimi
Ərazidə mülayim isti rütubətli iqlim tipi hakimdir. Burada havanın orta illik temperaturu 8-120C, orta illik yağıntılar isə 800-1400 mm arasında tərəddüd edir. Rütubətli subtropik iqlim tipindən fərqli olaraq bu qurşaqda yağıntılar il ərzində bərabər paylanmışdır.
Morfoloji tərkibi
Bu torpaqların yaxşı strukturası vardır. Humus qatında 3-7% humus olur. Yuxarı horizontlarda humusun miqdarı 5-8% təşkil edir. Qonur dağ-meşə torpaqlarının respublikada ümumi sahəsi 416,5 min hektardır.
Lənkəran rayonunda qonur dağ-meşə torpaları 600-1800 m hündürlüklərdə şabalıdyarpaq palıd (cənub yamacda), fıstıq və palıd-vələs meşələri altında yayılmışdır. Alçaq və orta dağ qurşaqlarında erozion tektonik və parçalanmış relyef şəraiti səciyyəvidir. Bir çox ərazilərdə xüsusən cənub yamaclarda və 1000-1200 m yüksəkliklərdə meşələr qırılmış və kənd təsərrüfatı bitkiləri altında istifadə olunur. Antropogen təsir azalarsa, meşə örtüyü tam bərpa oluna bilər. Bəzi yerlərdə antropogen təsir nəticəsində meşə örtüyünü çəmən-kol formasiyaları əvəz etmişdir. Torpaqəmləgətirən süxurlar əsasən çökmə və tufogen çökmə süxurlarının aşınma məhsullarında ibarətdir. Relyefin meyilliyindən asılı olaraq bu çöküntülərin qalınlığı 0,50-3 m arasında dəyişir.
Yarımtipləri
R.V.Kovolyov və B.İ.Həsənov Lənkəran rayonunun qonur dağ meşə torpaqlarını iki yarımtipə ayırmışlar.
- Podzollaşmış qonur dağ-meşə
- Tipik qonur dağ-meşə
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qonur dag mese torpaqlari rutubetli mulayim isti iqlim seraitinde enliyarpaqli meseler altinda formalasmis torpaq tipidir Boz mese torpaqlari ile muqayisede qonur mese torpaqlar daha tund renge malikdirler Bunun baslica sebebi butun torpaq horizontlarinda gilli mineralarin ve demir oksidin toplanmasi ile baglidir Yayildigi erazilerAzerbaycanda qonur dag mese torpaqlar dagliq zonal rutubetli deniz seviyyesinden 900 2000 m arasinda Kicik Qafqazin simal ve simal serq Boyuk Qafqazin cenub ve serq yamaclarinda Lenkeranin orta dag zonasinda genis massivler seklinde yayilmisdir IqlimiErazide mulayim isti rutubetli iqlim tipi hakimdir Burada havanin orta illik temperaturu 8 120C orta illik yagintilar ise 800 1400 mm arasinda tereddud edir Rutubetli subtropik iqlim tipinden ferqli olaraq bu qursaqda yagintilar il erzinde beraber paylanmisdir Morfoloji terkibiBu torpaqlarin yaxsi strukturasi vardir Humus qatinda 3 7 humus olur Yuxari horizontlarda humusun miqdari 5 8 teskil edir Qonur dag mese torpaqlarinin respublikada umumi sahesi 416 5 min hektardir Lenkeran rayonunda qonur dag mese torpalari 600 1800 m hundurluklerde sabalidyarpaq palid cenub yamacda fistiq ve palid veles meseleri altinda yayilmisdir Alcaq ve orta dag qursaqlarinda erozion tektonik ve parcalanmis relyef seraiti seciyyevidir Bir cox erazilerde xususen cenub yamaclarda ve 1000 1200 m yuksekliklerde meseler qirilmis ve kend teserrufati bitkileri altinda istifade olunur Antropogen tesir azalarsa mese ortuyu tam berpa oluna biler Bezi yerlerde antropogen tesir neticesinde mese ortuyunu cemen kol formasiyalari evez etmisdir Torpaqemlegetiren suxurlar esasen cokme ve tufogen cokme suxurlarinin asinma mehsullarinda ibaretdir Relyefin meyilliyinden asili olaraq bu cokuntulerin qalinligi 0 50 3 m arasinda deyisir YarimtipleriR V Kovolyov ve B I Hesenov Lenkeran rayonunun qonur dag mese torpaqlarini iki yarimtipe ayirmislar Podzollasmis qonur dag mese Tipik qonur dag meseIstinadlar