Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qoşundaş abidəsi — Zəngəzur mahalının Qarakilsə (02.03.1940-dan Sisian) rayonu ərazisində, rayon mərkəzi olan Qarakilsə qəsəbəsindən 3 km. aralıda e.ə. 2-ci minilliyə aid meqalit (iri daşlardan ibarət) tikili qalıqları.
| Qoşundaş | |
|---|---|
| erm. Զորաց Քարեր - Zorats Karer | |
 | |
 | |
| Ölkə |  Ermənistan |
| Şəhər | , Sünik |
| Yerləşir | Sisian |
| Aidiyyatı | Orta Tunc dövrü - Dəmir dövrü |
| Üslubu | Meqalit |
| Sahəsi | 50 ha |
| Vəziyyəti | muzey |
| Rəsmi sayt | carahunge.com |
| İstinad nöm. | 9.6/6.1 |
| Kateqoriya | Kompleks |
| Əhəmiyyəti | Dünya əhəmiyyətli |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Qoşundaş abidəsi şaquli vəziyyətdə cərgə ilə düzülmüş, elə buradan da Qoşundaş adını almış bu daşlar Neolit dövrü yadigarıdır. Daş düzümünün mərkəzində çox güman ki, sərdabə, ətrafında isə açıq havada məbədin divarları yerləşmişdir. Abidənin Qoşundaş adını isə ermənilər sətri tərcümə edərək Zorakarer adlandırmışlar.
Tarixi
Bu daş abidə eramızdan öncə ikinci minilliyə aid olub. Sisian rayonunda, köhnə Qarakilsə kəndi (indiki Sisian) ilə Qızılcıq kəndinin arasındakı yastı təpəlikdə yerləşir.
Sisian azərbaycanlıları arasında yayılmış bir rəvayətə görə bu yerlərdə vaxtilə çox nəhəng və güclü insanlar yaşamışlar. Bu insanlar oğuzların ulu babaları imişlər. Qoşundaş isə bir döyüşdə həlak olmuş əsgərlərin qəbirləridir. Daş dairənin içərisindəki kurqanlar isə qoşun başçılarına məxsusdur.
Qoşundaş abidəsinin ətrafında aparılan qazıntı zamanı burada müxtəlif insan sümükləri, məişət və döyüş alətləri tapılmışdır.
Bir para erməni alimləri isə Qoşundaşı qədim rəsədxana hesab edirlər. Guya ki, 2000 il öncə burada qeyd olunan daşların köməkliyi ilə ayı və günəşi müşahidə edirlərmiş. Ancaq Qoşundaşın hansısa astronomik məqsədlərlə yaradılması fikri ağlabatan deyildir. Ən azı ona görə ki, bu yer çox vaxt dumanla örtülü olur, həm də o qədər də hündürlükdə deyildir və ayın, yaxud günəşin daşlar vasitəsilə müşahidəsi barədə hələlik elmə məlum olan təcrübə yoxdur. Digər tərəfdən əgər bu daşlar astronomik rəsədxana məqsədi daşıyırdısa, onda kurqanlar qəbirlər və yaşayış məntəqələrinin qalıqları və s. elmi faktlar bu fikri nəinki təsdiq etmir, əksinə belə gümanları daha da zəiflədir.
Memarlıq quruluşu
Şaquli vəziyyətdə cərgə ilə düzülmüş, elə buradan da Qoşundaş adını almış bu daşlar neolit dövrünün yadigarıdır. Daş düzümünün mərkəzində, çox güman ki, sərdabə, ətrafında isə açıq havada məbədin divarları yerləşmişdir. Daşların hündürlüyü təxminən 1,5–2,2 m, eni 60–80 sm-dir. Bəzi daşların üzərində bir, ya bir neçə dəlik açılmışdır. Çox güman ki, bu dəliklər həddindən artıq ağır olan daşların qoşqu qüvvəsi ilə dartılması üçün nəzərdə tutulmuşdur.
Görünüşü
Qoşundaş abidəsi çoxlu sayda yerə bitili və dik dayanmış nəhəng daşlardan ibarətdir. Daşlar dairəvi formada sanki iki min il öncə nəhəng insanların fövqəlinsan qüvvəsi ilə yerə "sancılmışdır". Daş dairənin içərisində alçaq kurqan vardır. Bu ərazidə bir neçə yerdə qazma damların qalıqları indi də qalmaqdadır. Damların divarları iri ağır qayalarla kifayət qədər səliqəli hörülmüş, üstü nəhəng sal daşlarla örtülmüşdür.
İstinadlar
- "Əziz Ələkbərli. Qərbi Azərbaycan abidələri, 2-ci nəşri (Azərbaycan dilində), Bakı, Nurlan. 2007". 2015-07-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-06-05.
- "Qərbi Azərbaycan SALNAMƏLƏRİ". modern.az. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2023.
- "Zəngəzurun qədim dövr abidələri". portal.azertag.az. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2023.
- (PDF). 2012-07-25 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-01-12.
- "QƏRBİ AZƏRBAYCAN TORPAQLARINDA 5000 İLLİK TARİXİ ABİDƏ – QOŞUNDAŞ". millikimlik.az. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2023.
- "Qarakilsədəki Qoşundaş abidəsi". www.azadliq.info. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2023.
Mənbə
- Əziz Ələkbərli, Qərbi Azərbaycan Abidələri
- Ə. Ələkbərli. Qədim Türk-Oğuz yurdu — "Ermənistan", В., 1994,
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qosundas abidesi Zengezur mahalinin Qarakilse 02 03 1940 dan Sisian rayonu erazisinde rayon merkezi olan Qarakilse qesebesinden 3 km aralida e e 2 ci minilliye aid meqalit iri daslardan ibaret tikili qaliqlari Qosundaserm Զորաց Քարեր Zorats Karer39 33 02 sm e 46 01 43 s u Olke ErmenistanSeher SunikYerlesir SisianAidiyyati Orta Tunc dovru Demir dovruUslubu MeqalitSahesi 50 haVeziyyeti muzeyResmi sayt carahunge comIstinad nom 9 6 6 1KateqoriyaKompleksEhemiyyetiDunya ehemiyyetliQosundas Vikianbarda elaqeli mediafayllar Qosundas abidesi saquli veziyyetde cerge ile duzulmus ele buradan da Qosundas adini almis bu daslar Neolit dovru yadigaridir Das duzumunun merkezinde cox guman ki serdabe etrafinda ise aciq havada mebedin divarlari yerlesmisdir Abidenin Qosundas adini ise ermeniler setri tercume ederek Zorakarer adlandirmislar TarixiBu das abide eramizdan once ikinci minilliye aid olub Sisian rayonunda kohne Qarakilse kendi indiki Sisian ile Qizilciq kendinin arasindaki yasti tepelikde yerlesir Sisian azerbaycanlilari arasinda yayilmis bir revayete gore bu yerlerde vaxtile cox neheng ve guclu insanlar yasamislar Bu insanlar oguzlarin ulu babalari imisler Qosundas ise bir doyusde helak olmus esgerlerin qebirleridir Das dairenin icerisindeki kurqanlar ise qosun bascilarina mexsusdur Qosundas abidesinin etrafinda aparilan qazinti zamani burada muxtelif insan sumukleri meiset ve doyus aletleri tapilmisdir Bir para ermeni alimleri ise Qosundasi qedim resedxana hesab edirler Guya ki 2000 il once burada qeyd olunan daslarin komekliyi ile ayi ve gunesi musahide edirlermis Ancaq Qosundasin hansisa astronomik meqsedlerle yaradilmasi fikri aglabatan deyildir En azi ona gore ki bu yer cox vaxt dumanla ortulu olur hem de o qeder de hundurlukde deyildir ve ayin yaxud gunesin daslar vasitesile musahidesi barede helelik elme melum olan tecrube yoxdur Diger terefden eger bu daslar astronomik resedxana meqsedi dasiyirdisa onda kurqanlar qebirler ve yasayis menteqelerinin qaliqlari ve s elmi faktlar bu fikri neinki tesdiq etmir eksine bele gumanlari daha da zeifledir Memarliq qurulusuSaquli veziyyetde cerge ile duzulmus ele buradan da Qosundas adini almis bu daslar neolit dovrunun yadigaridir Das duzumunun merkezinde cox guman ki serdabe etrafinda ise aciq havada mebedin divarlari yerlesmisdir Daslarin hundurluyu texminen 1 5 2 2 m eni 60 80 sm dir Bezi daslarin uzerinde bir ya bir nece delik acilmisdir Cox guman ki bu delikler heddinden artiq agir olan daslarin qosqu quvvesi ile dartilmasi ucun nezerde tutulmusdur GorunusuQosundas abidesi coxlu sayda yere bitili ve dik dayanmis neheng daslardan ibaretdir Daslar dairevi formada sanki iki min il once neheng insanlarin fovqelinsan quvvesi ile yere sancilmisdir Das dairenin icerisinde alcaq kurqan vardir Bu erazide bir nece yerde qazma damlarin qaliqlari indi de qalmaqdadir Damlarin divarlari iri agir qayalarla kifayet qeder seliqeli horulmus ustu neheng sal daslarla ortulmusdur Istinadlar Eziz Elekberli Qerbi Azerbaycan abideleri 2 ci nesri Azerbaycan dilinde Baki Nurlan 2007 2015 07 24 tarixinde Istifade tarixi 2019 06 05 Qerbi Azerbaycan SALNAMELERI modern az Istifade tarixi 20 sentyabr 2023 Zengezurun qedim dovr abideleri portal azertag az Istifade tarixi 20 sentyabr 2023 PDF 2012 07 25 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 01 12 QERBI AZERBAYCAN TORPAQLARINDA 5000 ILLIK TARIXI ABIDE QOSUNDAS millikimlik az Istifade tarixi 20 sentyabr 2023 Qarakilsedeki Qosundas abidesi www azadliq info Istifade tarixi 20 sentyabr 2023 MenbeEziz Elekberli Qerbi Azerbaycan Abideleri E Elekberli Qedim Turk Oguz yurdu Ermenistan V 1994