Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Meqalit (yunanca μέγας - böyük, λίθος - daş) — əsasən son Neolit və Eneolit dövrünə (Avropada eramızdan əvvəl IV -III minilliyə, daha sonra Asiya və Afrikaya) xas olan nəhəng daşlardan hazırlanmış tikililər.
Meqalit termini 1849 -cu ildə ingilis tədqiqatçısı A. Herbert tərəfindən "Cyclops Christianus" kitabında təklif edilmiş və 1867 -ci ildə Parisdə keçirilən bir konqresdə rəsmi olaraq qəbul edilmişdir. Termin tam deyil, buna görə də olduqca qeyri -müəyyən bir quruluş qrupu meqalitlər və meqalitik quruluşlar anlayışına aiddir. Xüsusilə, dəfn və abidə tikintisində istifadə edilməyənlər də daxil olmaqla böyük ölçüdə yonulmuş daşlara meqalit deyilir.
Bütün meqalitləri iki kateqoriyaya bölmək olar. Birincisi, tarix öncəsi (əvvəldən) cəmiyyətlərin ən qədim memarlıq quruluşlarını (Malta adasının məbədləri, menhirlər, kromlexlər, dolmenlər) əhatə edir. Onlar üçün daşlar ya ümumiyyətlə işlənməmişdi, ya da minimal emalla. Bu abidələrə malik olmuş mədəniyyətlərə meqalitik mədəniyyətlər deyilir. Kiçik daşlardan (labirintlər) və petroqliflərlə fərdi daşlardan ibarət olan quruluşlar da tez -tez meqalitlərə aid edilir. Daha inkişaf etmiş cəmiyyətlərin bəzi strukturları (Yapon imperatorlarının məzarları və Koreya zadəganlarının dolmenləri) oxşar memarlıq estetikasına malikdir. İkinci kateqoriya, əsasən həndəsi nizamlı bir forma verilən çox böyük daşlardan ibarət daha inkişaf etmiş bir memarlıq quruluşları ilə təmsil olunur. Onlar erkən dövlətlər üçün xarakterikdir, lakin sonrakı dövrlərdə inşa edilmişdir. Məsələn, Aralıq dənizində bunlar Misir piramidaları, Mikena mədəniyyətinin quruluşları, Qüdsdəki Məbəd dağı. Cənubi Amerikada Tiuanaku, Saksayhuaman, Ollantaytamboda bəzi strukturlar var.
Meqalitlərin ümumi bir xarakterik xüsusiyyəti, bəzən yüz tondan çox ağırlığa malik olan daş bloklar, plitələr şəklində olmasıdır ki, çox vaxt onlarla kilometr aralıda yerləşən ocaqlardan gətirilir, bəzən tikinti sahəsinə nisbətən böyük bir fərqlə. Eyni zamanda, bəzi növ strukturlardakı daşlar tikişlərdə ideal şəkildə sıx bir şəkildə yerləşirdi (Qərbi Qafqaz Dolmenləri, dəfn otaqları və Misir piramidalarının üzü, İnkaların ən yaxşı binaları).
Bir qayda olaraq, meqalitik quruluşlar ev kimi xidmət etmirdi və tikinti dövründən bu günə qədər tikinti üsulları və binaların təyinatı ilə bağlı heç bir qeyd (və ya çox azdır) olmamışdır.
Ədəbiyyat
- A Fleming, «Megaliths and post-modernism. The case of Wales». Antiquity, 2005.
- A Fleming, «Phenomenology and the Megaliths of Wales: a Dreaming Too Far?». Oxford Journal of Archaeology (англ.)русск., 1999
- A Sherratt, «The Genesis of Megaliths». World Archaeology. 1990. (JSTOR) [1]
- A Thom, «Megaliths and Mathematics». Antiquity, 1966.
- D Turnbull, «Performance and Narrative, Bodies and Movement in the Construction of Places and Objects, Spaces and Knowledges: The Case of the Maltese Megaliths». Theory, Culture & Society, Vol. 19, No. 5-6, 125—143 (2002) doi:10.1177/026327602761899183
- G Kubler, «Period, Style and Meaning in Ancient American Art». New Literary History, Vol. 1, No. 2, A Symposium on Periods (Winter, 1970), pp. 127—144. doi:10.2307/468624
- HJ Fleure, HJE Peake, «Megaliths and Beakers». The Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland, Vol. 60, Jan. — Jun., 1930 (Jan. — Jun., 1930), pp. 47-71. doi:10.2307/2843859
- J McKim Malville, F Wendorf, AA Mazar, R Schild, «Megaliths and Neolithic astronomy in southern Egypt». Nature, 1998.
- KL Feder, «Irrationality and Popular Archaeology». American Antiquity, Vol. 49, No. 3 (July 1984), pp. 525—541. doi:10.2307/280358
- Hiscock, P. 1996. The New Age of alternative archaeology of Australia. Archaeology in Oceania 31(3):152-164
- Herbert, A. Cyclops Christianus; Or, An Argument to Disprove the Supposed Antiquity of the Stonehenge and Other Megalithic Erections in England and Britanny // Algernon Herbert.- London: Gilbert & Rivington, printers, St.John`s square, 1849—247 p. [2].
- MW Ovenden, DA Rodger, «Megaliths and Medicine Wheels». Bulletin of the American Astronomical Society, 1978
- Asthana, S. (1976). History and archaeology of India’s contacts with other countries, from earliest times to 300 B.C.. Delhi: B.R. Pub. Corp.
- Deo, S. B. (1973). Problem of South Indian megaliths. Dharwar: Kannada Research Institute, Karnatak University.
- Goblet d’Alviella, E., & Wicksteed, P. H. (1892). Lectures on the origin and growth of the conception of God as illustrated by anthropology and history. London: Williams and Norgate.
- Goudsward, D., & Stone, R. E. (2003). America’s Stonehenge: the . Boston: Branden Books.
- Illustrated Encyclopedia of Humankind (The): Worlds Apart (1994) Weldon Owen Pty Limited
- Keane, A. H. (1896). Ethnology. Cambridge: Cambridge University Press.
- Johnson, W. (1908). Folk-memory. Oxford: Clarendon press.
- Lancaster Brown, P. (1976). Megaliths, myths, and men: an introduction to astro-archaeology. New York: Taplinger Pub. Co.
- Moffett, M., Fazio, M. W., & Wodehouse, L. (2004). A world history of architecture. Boston: McGraw-Hill.
- Nelson, Sarah M. (1993) The Archaeology of Korea. Cambridge: Cambridge University Press
- O’Kelly, M. J., et al. (1989). Early Ireland: An Introduction to Irish Prehistory. Cambridge University Press. ISBN 0-521-33687-2
- Parker, Joanne (editor) (2009). Written On Stone: The Cultural Reception of British Prehistoric Monuments (Cambridge Scholars Publishing; 2009). ISBN 1-4438-1338-9
- Patton, Mark (1993). Statements in Stone: monuments and society in Neolithic Brittany. Routledge. 209 pages. ISBN 0-415-06729-4
- Piccolo, Salvatore (2013). Ancient Stones: The Prehistoric Dolmens of Sicily. Abingdon/UK: Brazen Head Publishing. ISBN 978-0-9565106-2-4
- Pohribný, Jan (photo) & Richards, J (introduction) (2007). Magic Stones; the secret world of ancient megaliths. London: Merrell. ISBN 978-1-85894-413-5
- Scheltema, H.G. (2008). Megalithic Jordan; an introduction and field guide. Amman, Jordan: The American Center of Oriental Research. ISBN 978-9957-8543-3-1
- Stukeley, W., Burl, A., & Mortimer, N. (2005). Stukeley’s 'Stonehenge': an unpublished manuscript, 1721—1724. New Haven [Conn.]: Yale University Press.
- Subbayya, K. K. (1978). Archaeology of Coorg with special reference to megaliths. Mysore: Geetha Book House.
- Tyler, J. M. (1921). The new stone age in northern Europe. New York: C. Scribner’s Sons.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Meqalit yunanca megas boyuk li8os das esasen son Neolit ve Eneolit dovrune Avropada eramizdan evvel IV III minilliye daha sonra Asiya ve Afrikaya xas olan neheng daslardan hazirlanmis tikililer Meqalitlerin yayilma xeritesi Meqalit termini 1849 cu ilde ingilis tedqiqatcisi A Herbert terefinden Cyclops Christianus kitabinda teklif edilmis ve 1867 ci ilde Parisde kecirilen bir konqresde resmi olaraq qebul edilmisdir Termin tam deyil buna gore de olduqca qeyri mueyyen bir qurulus qrupu meqalitler ve meqalitik quruluslar anlayisina aiddir Xususile defn ve abide tikintisinde istifade edilmeyenler de daxil olmaqla boyuk olcude yonulmus daslara meqalit deyilir Butun meqalitleri iki kateqoriyaya bolmek olar Birincisi tarix oncesi evvelden cemiyyetlerin en qedim memarliq quruluslarini Malta adasinin mebedleri menhirler kromlexler dolmenler ehate edir Onlar ucun daslar ya umumiyyetle islenmemisdi ya da minimal emalla Bu abidelere malik olmus medeniyyetlere meqalitik medeniyyetler deyilir Kicik daslardan labirintler ve petroqliflerle ferdi daslardan ibaret olan quruluslar da tez tez meqalitlere aid edilir Daha inkisaf etmis cemiyyetlerin bezi strukturlari Yapon imperatorlarinin mezarlari ve Koreya zadeganlarinin dolmenleri oxsar memarliq estetikasina malikdir Ikinci kateqoriya esasen hendesi nizamli bir forma verilen cox boyuk daslardan ibaret daha inkisaf etmis bir memarliq quruluslari ile temsil olunur Onlar erken dovletler ucun xarakterikdir lakin sonraki dovrlerde insa edilmisdir Meselen Araliq denizinde bunlar Misir piramidalari Mikena medeniyyetinin quruluslari Qudsdeki Mebed dagi Cenubi Amerikada Tiuanaku Saksayhuaman Ollantaytamboda bezi strukturlar var Meqalitlerin umumi bir xarakterik xususiyyeti bezen yuz tondan cox agirliga malik olan das bloklar pliteler seklinde olmasidir ki cox vaxt onlarla kilometr aralida yerlesen ocaqlardan getirilir bezen tikinti sahesine nisbeten boyuk bir ferqle Eyni zamanda bezi nov strukturlardaki daslar tikislerde ideal sekilde six bir sekilde yerlesirdi Qerbi Qafqaz Dolmenleri defn otaqlari ve Misir piramidalarinin uzu Inkalarin en yaxsi binalari Bir qayda olaraq meqalitik quruluslar ev kimi xidmet etmirdi ve tikinti dovrunden bu gune qeder tikinti usullari ve binalarin teyinati ile bagli hec bir qeyd ve ya cox azdir olmamisdir EdebiyyatA Fleming Megaliths and post modernism The case of Wales Antiquity 2005 A Fleming Phenomenology and the Megaliths of Wales a Dreaming Too Far Oxford Journal of Archaeology angl russk 1999 A Sherratt The Genesis of Megaliths World Archaeology 1990 JSTOR 1 A Thom Megaliths and Mathematics Antiquity 1966 D Turnbull Performance and Narrative Bodies and Movement in the Construction of Places and Objects Spaces and Knowledges The Case of the Maltese Megaliths Theory Culture amp Society Vol 19 No 5 6 125 143 2002 doi 10 1177 026327602761899183 G Kubler Period Style and Meaning in Ancient American Art New Literary History Vol 1 No 2 A Symposium on Periods Winter 1970 pp 127 144 doi 10 2307 468624 HJ Fleure HJE Peake Megaliths and Beakers The Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland Vol 60 Jan Jun 1930 Jan Jun 1930 pp 47 71 doi 10 2307 2843859 J McKim Malville F Wendorf AA Mazar R Schild Megaliths and Neolithic astronomy in southern Egypt Nature 1998 KL Feder Irrationality and Popular Archaeology American Antiquity Vol 49 No 3 July 1984 pp 525 541 doi 10 2307 280358 Hiscock P 1996 The New Age of alternative archaeology of Australia Archaeology in Oceania 31 3 152 164 Herbert A Cyclops Christianus Or An Argument to Disprove the Supposed Antiquity of the Stonehenge and Other Megalithic Erections in England and Britanny Algernon Herbert London Gilbert amp Rivington printers St John s square 1849 247 p 2 MW Ovenden DA Rodger Megaliths and Medicine Wheels Bulletin of the American Astronomical Society 1978 Asthana S 1976 History and archaeology of India s contacts with other countries from earliest times to 300 B C Delhi B R Pub Corp Deo S B 1973 Problem of South Indian megaliths Dharwar Kannada Research Institute Karnatak University Goblet d Alviella E amp Wicksteed P H 1892 Lectures on the origin and growth of the conception of God as illustrated by anthropology and history London Williams and Norgate Goudsward D amp Stone R E 2003 America s Stonehenge the Boston Branden Books Illustrated Encyclopedia of Humankind The Worlds Apart 1994 Weldon Owen Pty Limited Keane A H 1896 Ethnology Cambridge Cambridge University Press Johnson W 1908 Folk memory Oxford Clarendon press Lancaster Brown P 1976 Megaliths myths and men an introduction to astro archaeology New York Taplinger Pub Co Moffett M Fazio M W amp Wodehouse L 2004 A world history of architecture Boston McGraw Hill Nelson Sarah M 1993 The Archaeology of Korea Cambridge Cambridge University Press O Kelly M J et al 1989 Early Ireland An Introduction to Irish Prehistory Cambridge University Press ISBN 0 521 33687 2 Parker Joanne editor 2009 Written On Stone The Cultural Reception of British Prehistoric Monuments Cambridge Scholars Publishing 2009 ISBN 1 4438 1338 9 Patton Mark 1993 Statements in Stone monuments and society in Neolithic Brittany Routledge 209 pages ISBN 0 415 06729 4 Piccolo Salvatore 2013 Ancient Stones The Prehistoric Dolmens of Sicily Abingdon UK Brazen Head Publishing ISBN 978 0 9565106 2 4 Pohribny Jan photo amp Richards J introduction 2007 Magic Stones the secret world of ancient megaliths London Merrell ISBN 978 1 85894 413 5 Scheltema H G 2008 Megalithic Jordan an introduction and field guide Amman Jordan The American Center of Oriental Research ISBN 978 9957 8543 3 1 Stukeley W Burl A amp Mortimer N 2005 Stukeley s Stonehenge an unpublished manuscript 1721 1724 New Haven Conn Yale University Press Subbayya K K 1978 Archaeology of Coorg with special reference to megaliths Mysore Geetha Book House Tyler J M 1921 The new stone age in northern Europe New York C Scribner s Sons