Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qiymət diskriminasiyası (ing. price discrimination) — eyni əmtəə və ya xidmətin eyni zamanda müxtəlif alıcılara müxtəlif qiymətlərlə satıldığı və bu qiymət fərqinin bu mal və ya xidmətin müxtəlif istehsal xərcləri ilə əsaslandırılmadığı qiymət siyasəti. Konsepsiya ilk dəfə 1844-cü ildə Jül Düpüinin əsərində yazılmışdır.
Tərifi
Kempbell Makkonnell və S. L. Brüya görə, qiymət diskriminasiyası eyni məhsul və ya xidmətin eyni vaxtda müxtəlif alıcılara müxtəlif qiymətlərlə satılmasıdır, o zaman qiymətlər fərqi bu məhsul və ya xidmətin müxtəlif istehsal xərcləri ilə əsaslandırılmır; Clayton Aktına uyğun olaraq rəqabəti məhdudlaşdıran ABŞ-da cinayət kimi tanınan qiymət siyasəti.
BDT-də qiymət diskriminasiyası eyni satıcıdan fərqli alıcılara eyni məhsul üçün fərqli qiymətlər tətbiq etmək təcrübəsidir.
Tarixi
İlk dəfə konsepsiya 1844-cü ildə nəşr olunan Jül Düpüinin "Mülki strukturların faydalılığının ölçüsü haqqında" əsərində ortaya çıxdı. Qiymət diskriminasiyası Con Lardnerin 1850-ci ildə nəşr olunmuş “Dəmir yollarının iqtisadiyyatı: Yeni nəqliyyat növü, onun idarə edilməsi, kommersiya, maliyyə və sosial əlaqələrin perspektivləri və əlaqələri haqqında traktat” əsərində tədqiq edilmişdir. Artur Piqunun Rifahın İqtisadiyyatı və Coan Robinsonun Qeyri-kamil Rəqabətin İqtisadiyyatı qiymət diskriminasiyasının öyrənilməsinin inkişafına töhfə verdi.
Fərziyyələr
Aşağıdakı şərtlər yerinə yetirildikdə, satıcı uğurlu qiymət diskriminasiyasını həyata keçirə bilər:
- satıcı bazarda müəyyən sövdələşmə qabiliyyətinə malik olmalıdır;
- satıcı öz alıcılarını tələbin müxtəlif qiymət elastikliyinə malik qruplara bölmək imkanına malikdir;
- bazarda arbitraj əməliyyatlarının mümkünlüyü məhduddur (aşağı qiymətə məhsul alan alıcılar onları daha yüksək qiymətə yenidən satmaq imkanına malik olduqda).
Qiymət diskriminasiyasının növləri A. Piquya görə qiymət diskriminasiyasının üç növü var:
- Birinci dərəcəli qiymət diskriminasiyası (mükəmməl ayrı-seçkilik) — məhsul və ya xidmətin hər bir vahidinin hər bir alıcıya bu alıcının ödəməyə hazır olduğu maksimum qiymətə satılması. Məsələn, həkimlər, hüquqşünaslar, mühasiblər, memarlar satıcı kimi təmsil olunduqda, yəni müştərisinin mümkün qədər öz xidmətləri üçün nə qədər ödəməyə hazır olduğunu az-çox dəqiq qiymətləndirmək imkanı olanlar və müvafiq qərar çıxarmaq imkanı olanlar. buna əsaslanan faktura. Mükəmməl qiymət diskriminasiyası ilə istehsalçı bütün istehlakçı artıqlığını götürür.
- İkinci dərəcəli qiymət diskriminasiyası (istehlak baxımından ayrı-seçkilik) — eyni məhsul və ya xidmətin istehlak həcmindən asılı olaraq müxtəlif qiymətlərlə satılmasıdır. Hər bir mal və ya xidmət qrupunun öz qiyməti var. Məsələn, istehsalçının hər bir konkret istehlakçı haqqında məlumatı olmadıqda, lakin istehlakçı qrupları haqqında məlumat olduqda. Bu zaman satıcı bir neçə tarif təyin edir və alıcı özü özünə uyğun olan tarifi seçir. Tarifləri təyin edərkən, satıcının məqsədi istehlakçı artığının maksimum miqdarını tutmaqdır.
- Üçüncü dərəcəli qiymət diskriminasiyası (gəlir diskriminasiyası) — eyni məhsul və ya xidmətin müxtəlif kateqoriyalı istehlakçılara müxtəlif qiymətlərlə satılmasıdır. Məsələn, pensiyaçılar və tələbələr üçün endirimlər.
Qiymət ayrı-seçkiliyinin təsnifatı
Professor Frits Maxlup təsnifatına görə qiymət diskriminasiyasının növləri və satıcı davranışının növləri:
- Fərdi ayrı-seçkilik (satıcı fərdi alıcıları ayırır):
- hər bir əməliyyat üçün ayrıca qiymət təyin edilir (hər bir alıcı ilə sövdələşmə);
- başqa satıcıdan alışdan imtina üçün endirimli ayrıca qiymət təyin edilir;
- alıcının gəlir səviyyəsindən asılı olaraq ayrıca qiymət təyin edilir;
- məhsulun alıcı tərəfindən istifadə dərəcəsindən asılı olaraq ayrıca qiymət tutulur.
- Qrup ayrı-seçkiliyi (satıcı alıcı qruplarını müəyyən edir):
- alıcıya mümkün çatdırılma qiymətindən asılı olaraq qiymət;
- rəqibi qovmaq üçün qiymətlər (qarətçil qiymətlər);
- artıqlığı satmaq məqsədi ilə qiymətqoyma (dempinq);
- hər bir region/bazar üzrə qiymətqoyma (bazarda rəqabətin dərəcəsindən asılı olaraq);
- hər yeni müştəri üçün qiymət;
- hər bir daimi müştəri üçün qiymət;
- zamanın qiymətləndirilməsi dərəcəsinə görə alıcı üçün qiymətin müəyyən edilməsi;
- tələbin qiymət elastikliyi dərəcəsinə görə qiymətqoyma.
- Məhsul ayrı-seçkiliyi (satıcı fərdi məhsulları vurğulayır):
- məhsulun keyfiyyət səviyyəsinə görə qiymətqoyma;
- məhsulun brendindən qiymət;
- məhsul inventar səviyyəsinə əsaslanan qiymət;
- müəyyən vaxtda məhsula/xidmətə tələbin səviyyəsinə əsaslanan qiymət;
- paket qiymətləri (paketə müxtəlif növ məhsullar/xidmətlər daxildir);
- Birləşdirilmiş qiymətlər (hər bir müştəri qrupunun öz məhsul qrupu var).
İstinadlar
- Макконнелл К. Р.: Экономикс. . 2.
- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- Хусаинов Ф. И. Ценовая дискриминация в системе железнодорожных грузовых тарифов 2022-04-02 at the Wayback Machine//Экономика железных дорог, № 7, 2011
- Frederic M. Scherer, Росс Д. Структура отраслевых рынков. М.: Инфра-М. 1997. 483–508. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qiymet diskriminasiyasi ing price discrimination eyni emtee ve ya xidmetin eyni zamanda muxtelif alicilara muxtelif qiymetlerle satildigi ve bu qiymet ferqinin bu mal ve ya xidmetin muxtelif istehsal xercleri ile esaslandirilmadigi qiymet siyaseti Konsepsiya ilk defe 1844 cu ilde Jul Dupuinin eserinde yazilmisdir TerifiKempbell Makkonnell ve S L Bruya gore qiymet diskriminasiyasi eyni mehsul ve ya xidmetin eyni vaxtda muxtelif alicilara muxtelif qiymetlerle satilmasidir o zaman qiymetler ferqi bu mehsul ve ya xidmetin muxtelif istehsal xercleri ile esaslandirilmir Clayton Aktina uygun olaraq reqabeti mehdudlasdiran ABS da cinayet kimi taninan qiymet siyaseti BDT de qiymet diskriminasiyasi eyni saticidan ferqli alicilara eyni mehsul ucun ferqli qiymetler tetbiq etmek tecrubesidir TarixiIlk defe konsepsiya 1844 cu ilde nesr olunan Jul Dupuinin Mulki strukturlarin faydaliliginin olcusu haqqinda eserinde ortaya cixdi Qiymet diskriminasiyasi Con Lardnerin 1850 ci ilde nesr olunmus Demir yollarinin iqtisadiyyati Yeni neqliyyat novu onun idare edilmesi kommersiya maliyye ve sosial elaqelerin perspektivleri ve elaqeleri haqqinda traktat eserinde tedqiq edilmisdir Artur Piqunun Rifahin Iqtisadiyyati ve Coan Robinsonun Qeyri kamil Reqabetin Iqtisadiyyati qiymet diskriminasiyasinin oyrenilmesinin inkisafina tohfe verdi FerziyyelerAsagidaki sertler yerine yetirildikde satici ugurlu qiymet diskriminasiyasini heyata kecire biler satici bazarda mueyyen sovdelesme qabiliyyetine malik olmalidir satici oz alicilarini telebin muxtelif qiymet elastikliyine malik qruplara bolmek imkanina malikdir bazarda arbitraj emeliyyatlarinin mumkunluyu mehduddur asagi qiymete mehsul alan alicilar onlari daha yuksek qiymete yeniden satmaq imkanina malik olduqda Qiymet diskriminasiyasinin novleri A Piquya gore qiymet diskriminasiyasinin uc novu var Birinci dereceli qiymet diskriminasiyasi mukemmel ayri seckilik mehsul ve ya xidmetin her bir vahidinin her bir aliciya bu alicinin odemeye hazir oldugu maksimum qiymete satilmasi Meselen hekimler huquqsunaslar muhasibler memarlar satici kimi temsil olunduqda yeni musterisinin mumkun qeder oz xidmetleri ucun ne qeder odemeye hazir oldugunu az cox deqiq qiymetlendirmek imkani olanlar ve muvafiq qerar cixarmaq imkani olanlar buna esaslanan faktura Mukemmel qiymet diskriminasiyasi ile istehsalci butun istehlakci artiqligini goturur Ikinci dereceli qiymet diskriminasiyasi istehlak baximindan ayri seckilik eyni mehsul ve ya xidmetin istehlak hecminden asili olaraq muxtelif qiymetlerle satilmasidir Her bir mal ve ya xidmet qrupunun oz qiymeti var Meselen istehsalcinin her bir konkret istehlakci haqqinda melumati olmadiqda lakin istehlakci qruplari haqqinda melumat olduqda Bu zaman satici bir nece tarif teyin edir ve alici ozu ozune uygun olan tarifi secir Tarifleri teyin ederken saticinin meqsedi istehlakci artiginin maksimum miqdarini tutmaqdir Ucuncu dereceli qiymet diskriminasiyasi gelir diskriminasiyasi eyni mehsul ve ya xidmetin muxtelif kateqoriyali istehlakcilara muxtelif qiymetlerle satilmasidir Meselen pensiyacilar ve telebeler ucun endirimler Qiymet ayri seckiliyinin tesnifatiProfessor Frits Maxlup tesnifatina gore qiymet diskriminasiyasinin novleri ve satici davranisinin novleri Ferdi ayri seckilik satici ferdi alicilari ayirir her bir emeliyyat ucun ayrica qiymet teyin edilir her bir alici ile sovdelesme basqa saticidan alisdan imtina ucun endirimli ayrica qiymet teyin edilir alicinin gelir seviyyesinden asili olaraq ayrica qiymet teyin edilir mehsulun alici terefinden istifade derecesinden asili olaraq ayrica qiymet tutulur Qrup ayri seckiliyi satici alici qruplarini mueyyen edir aliciya mumkun catdirilma qiymetinden asili olaraq qiymet reqibi qovmaq ucun qiymetler qaretcil qiymetler artiqligi satmaq meqsedi ile qiymetqoyma dempinq her bir region bazar uzre qiymetqoyma bazarda reqabetin derecesinden asili olaraq her yeni musteri ucun qiymet her bir daimi musteri ucun qiymet zamanin qiymetlendirilmesi derecesine gore alici ucun qiymetin mueyyen edilmesi telebin qiymet elastikliyi derecesine gore qiymetqoyma Mehsul ayri seckiliyi satici ferdi mehsullari vurgulayir mehsulun keyfiyyet seviyyesine gore qiymetqoyma mehsulun brendinden qiymet mehsul inventar seviyyesine esaslanan qiymet mueyyen vaxtda mehsula xidmete telebin seviyyesine esaslanan qiymet paket qiymetleri pakete muxtelif nov mehsullar xidmetler daxildir Birlesdirilmis qiymetler her bir musteri qrupunun oz mehsul qrupu var IstinadlarMakkonnell K R Ekonomiks 2 Nesovershennoj konkurencii teoriya Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Husainov F I Cenovaya diskriminaciya v sisteme zheleznodorozhnyh gruzovyh tarifov 2022 04 02 at the Wayback Machine Ekonomika zheleznyh dorog 7 2011 Frederic M Scherer Ross D Struktura otraslevyh rynkov M Infra M 1997 483 508 ISBN 5 86225 585 0