Qeysər Seyfulla qızı Kaşıyeva (7 iyun 1893, Tiflis – 17 aprel 1972, Bakı, Azərbaycan SSR) — Azərbaycan rəssamı. O, rəssamlıq təhsili almış ilk azərbaycanlı rəssam qadın hesab edilir.
Qeysər Kaşıyeva | |
---|---|
Qeysər Seyfulla qızı Kaşıyeva | |
Doğum tarixi | 7 iyun 1893 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 17 aprel 1972 (78 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | malyariya |
Fəaliyyəti | rəssam |
Üzvlüyü | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Qeysər Seyfulla qızı Kaşıyeva 7 iyun 1893-cü ildə Tiflisdə anadan olmuşdur. Yeddi yaşında ikən Tiflisdəki qız pansionunda oxumuş, orada rus dilini öyrənmiş, sonra isə Qızlar Gimnaziyasında təhsil almışdır. Gimnaziyada oxuduğu illərdən onun rəssamlığa həvəsi yaranmış, eyni zamanda bədii qurama və bədii toxuma işlərinə də maraq göstərmişdir. 1907–1908-ci illərdə Tiflisdə incəsənəti təbliğ edən cəmiyyətin nəzdində rəssamlıq məktəbi oxumuşdur. Daha sonra məşhur rus rəssamı Qeysərin istedadını yüksək dəyərləndirərək ondan Moskvada təhsilini davam etdirməsini istəmişdir, lakin dövrün sərt tələbləri buna imkan vermədiyinə görə Qeysər Tiflis mühiti ilə kifayətlənməli olmuşdur. O, Tiflisdə yaradılmış Qadın Xeyriyyə Cəmiyyətinin bütün tədbirlərində iştirak edirdi. Belə tədbirlərin birində Qeysər Kaşıyeva Şirin bəy Kəsəmənli ilə tanış olmuşdu. Şirin bəy Qazax bəylərindən Çingiz bəyin oğlu idi. Tiflisdə hərbi gimnaziyada təhsil almış, bir müddət yüngül süvari alayında qulluq etmişdi. Daha sonra cütlük ailə həyatı qurmuş və bu evlilikdən onların qız övladı dünyaya gəlmişdir.
Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin qurulmasından sonra Qeysər xanım 1918-ci ildən Tiflisdən Bakıya köçmüşdür. Sovet hakimiyyəti illərində o, Bakıda rəsm dərsləri verir, Şərq Qadəmə jurnalı üçün illüstrasiyalar çəkirdi. 1930-cu ildə Qeysər xanım ikinci dəfə, ilə ailə həyatı qurmuşdur, lakin onun bu evliliyi də uzun sürməmiş, Zülfüqar bəy siyasi səbəblərə görə 1938-ci ildə həbs edilmişdir. Çox keçmədən onlar sürgün edildilər.
Qeysər xanım 1950-ci ildə yenidən Azərbaycana qayıtmış və 1972-ci ildə aprelin 17-də Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
Yaradıcılığı
Yaradıcılığının ilk dövründə Tiflisdə qadın xeyriyyə cəmiyyətlərinin keçirdiyi mədəni tədbirlər üçün afişa və məramnamələr tərtib etmişdir. 1907–1915 illərdə akvarel, qara tuş, karandaş və kömürlə çoxlu rəsm, portret və mənzərə çəkmişdir ("İ. Qonçarovun portreti", 1909, "Azərbaycan ziyalısı", 1912, "Göl sahili", 1914, "Küpəgirən qarı", 1915). Sovet hakimiyyəti illərində Əli Bayramov adına qadınlar klubunda çalışmış, "Şərq qadını" jurnalına illüstrasiyalar çəkmişdir. Rəsm albomları Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyində saxlanılır.
Təsviri sənətin rəngkarlıq və qrafika sahəsində fəaliyyət göstərmişdir. O, professioanal rəssamlıq təhsili alan ilk azərbaycanlı qadındır. Q. Kaşıyeva sənətin sirlərinə dünyaya göz açdığı Tiflisdə, Qafqaz İncəsənəti Təşviq Cəmiyyətinin nəzdindəki rəssamlıq studiyasında (1907–1908) yiyələnmişdir. O dövrün tanınmış rəssamları sayılan R. Zommer və O. Şmerlinqdən dərs alan Qeysər xanımın yaradıcılığı müxtəlif janrlarda çəkilmiş əsərlərlə zəngindir. Onun kömür, tuş, sulu və yağlı boya ilə çəkdiyi əsərlərin arasında "Ziyalı qadın", "Qoca keşıkçi", "Gürcü qızı", "Ovçu", "Yanğınsöndürən", "Qoqolun portreti", "Azərbaycan ziyalısı", "Küpagirən qarı", "İ. Qonçarovun portreti", "Azərbaycan ziyalısı", "Göl sahili" və s. realizm ənənələrinə tapınan əsərləri özünəməxsus icra sənətkarlığı ilə seçilir. O, "Şərq qadını" jurnalına (1923–1938-ci illərdə Bakıdaçap olunmuşdur) illyustrasiyalar da çəkmişdir.
Otuzuncu illərdə ərinin "xalq düşməni" güllələnməsindən sonra, özünün də həbs olunaraq sürgünə göndərilməsi onun zəngin bədii irsinin itib-batmasına səbəb olmuşdur. Qeysər xanımın bizim dövrə gəlib çatan azsaylı əsərləri Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində saxlanılır.
İstinadlar
- Azərbaycan Qadın Ensiklopediyası. Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası nəşriyyatı. 2002.
- Qeysər Kaşıyeva — 120 2016-08-19 at the Wayback Machine // Официальный сайт Музея истории Азербайджана.
- Fərəcov S. Zərif əllərin rənglər kəhkəşanı // Mədəniyyət. — 2015. — 1 aprel. — 15. 2018-03-15 tarixində .
- "Azərbaycanın ilk qadın rəssamı – Qeysər xanım Kaşıyeva". 2024-02-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-19.
- "Repressiyaya məruz qalan qadın rəssamımız Qeysər Kaşıyevanın həyat hekayəti". 2024-02-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-19.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Yaxın Şərqin ilk peşəkar rəssam qadını Qeysər Kaşıyeva
- HER STORY: QEYSƏR KAŞIYEVA – AZƏRBAYCANIN İLK PEŞƏKAR QADIN RƏSSAMI
- Qeysər Kaşıyevanın 125 illiyi
- Сведения военного историка, полковника-лейтенанта Шамистана Назирли и ученого-искусствоведа, академика Расима Эфенди о Ширин беке и Кейсар ханум
- Азербайджанский Гендерный Информационный центр Arxiv surəti 1 dekabr 2017 tarixindən (Wayback Machine) saytında
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qeyser Seyfulla qizi Kasiyeva 7 iyun 1893 Tiflis 17 aprel 1972 Baki Azerbaycan SSR Azerbaycan ressami O ressamliq tehsili almis ilk azerbaycanli ressam qadin hesab edilir Qeyser KasiyevaQeyser Seyfulla qizi KasiyevaDogum tarixi 7 iyun 1893 1893 06 07 Dogum yeri Tiflis Tiflis quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 17 aprel 1972 1972 04 17 78 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSRVefat sebebi malyariyaFealiyyeti ressamUzvluyu Eli Bayramov adina Qadin klubu Vikianbarda elaqeli mediafayllarQeyser Kasiyeva ve heyat yoldasi Sirin bey KesemenliHeyatiQeyser Seyfulla qizi Kasiyeva 7 iyun 1893 cu ilde Tiflisde anadan olmusdur Yeddi yasinda iken Tiflisdeki qiz pansionunda oxumus orada rus dilini oyrenmis sonra ise Qizlar Gimnaziyasinda tehsil almisdir Gimnaziyada oxudugu illerden onun ressamliga hevesi yaranmis eyni zamanda bedii qurama ve bedii toxuma islerine de maraq gostermisdir 1907 1908 ci illerde Tiflisde inceseneti teblig eden cemiyyetin nezdinde ressamliq mektebi oxumusdur Daha sonra meshur rus ressami Qeyserin istedadini yuksek deyerlendirerek ondan Moskvada tehsilini davam etdirmesini istemisdir lakin dovrun sert telebleri buna imkan vermediyine gore Qeyser Tiflis muhiti ile kifayetlenmeli olmusdur O Tiflisde yaradilmis Qadin Xeyriyye Cemiyyetinin butun tedbirlerinde istirak edirdi Bele tedbirlerin birinde Qeyser Kasiyeva Sirin bey Kesemenli ile tanis olmusdu Sirin bey Qazax beylerinden Cingiz beyin oglu idi Tiflisde herbi gimnaziyada tehsil almis bir muddet yungul suvari alayinda qulluq etmisdi Daha sonra cutluk aile heyati qurmus ve bu evlilikden onlarin qiz ovladi dunyaya gelmisdir Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin qurulmasindan sonra Qeyser xanim 1918 ci ilden Tiflisden Bakiya kocmusdur Sovet hakimiyyeti illerinde o Bakida resm dersleri verir Serq Qademe jurnali ucun illustrasiyalar cekirdi 1930 cu ilde Qeyser xanim ikinci defe ile aile heyati qurmusdur lakin onun bu evliliyi de uzun surmemis Zulfuqar bey siyasi sebeblere gore 1938 ci ilde hebs edilmisdir Cox kecmeden onlar surgun edildiler Qeyser xanim 1950 ci ilde yeniden Azerbaycana qayitmis ve 1972 ci ilde aprelin 17 de Baki seherinde vefat etmisdir YaradiciligiYaradiciliginin ilk dovrunde Tiflisde qadin xeyriyye cemiyyetlerinin kecirdiyi medeni tedbirler ucun afisa ve meramnameler tertib etmisdir 1907 1915 illerde akvarel qara tus karandas ve komurle coxlu resm portret ve menzere cekmisdir I Qoncarovun portreti 1909 Azerbaycan ziyalisi 1912 Gol sahili 1914 Kupegiren qari 1915 Sovet hakimiyyeti illerinde Eli Bayramov adina qadinlar klubunda calismis Serq qadini jurnalina illustrasiyalar cekmisdir Resm albomlari Azerbaycan Dovlet Incesenet Muzeyinde saxlanilir Tesviri senetin rengkarliq ve qrafika sahesinde fealiyyet gostermisdir O professioanal ressamliq tehsili alan ilk azerbaycanli qadindir Q Kasiyeva senetin sirlerine dunyaya goz acdigi Tiflisde Qafqaz Inceseneti Tesviq Cemiyyetinin nezdindeki ressamliq studiyasinda 1907 1908 yiyelenmisdir O dovrun taninmis ressamlari sayilan R Zommer ve O Smerlinqden ders alan Qeyser xanimin yaradiciligi muxtelif janrlarda cekilmis eserlerle zengindir Onun komur tus sulu ve yagli boya ile cekdiyi eserlerin arasinda Ziyali qadin Qoca kesikci Gurcu qizi Ovcu Yanginsonduren Qoqolun portreti Azerbaycan ziyalisi Kupagiren qari I Qoncarovun portreti Azerbaycan ziyalisi Gol sahili ve s realizm enenelerine tapinan eserleri ozunemexsus icra senetkarligi ile secilir O Serq qadini jurnalina 1923 1938 ci illerde Bakidacap olunmusdur illyustrasiyalar da cekmisdir Otuzuncu illerde erinin xalq dusmeni gullelenmesinden sonra ozunun de hebs olunaraq surgune gonderilmesi onun zengin bedii irsinin itib batmasina sebeb olmusdur Qeyser xanimin bizim dovre gelib catan azsayli eserleri Azerbaycan Milli Incesenet Muzeyinde saxlanilir IstinadlarAzerbaycan Qadin Ensiklopediyasi Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi nesriyyati 2002 Qeyser Kasiyeva 120 2016 08 19 at the Wayback Machine Oficialnyj sajt Muzeya istorii Azerbajdzhana Ferecov S Zerif ellerin rengler kehkesani Medeniyyet 2015 1 aprel 15 2018 03 15 tarixinde Azerbaycanin ilk qadin ressami Qeyser xanim Kasiyeva 2024 02 19 tarixinde Istifade tarixi 2024 02 19 Repressiyaya meruz qalan qadin ressamimiz Qeyser Kasiyevanin heyat hekayeti 2024 02 19 tarixinde Istifade tarixi 2024 02 19 Hemcinin baxSirin bey KesemenliXarici kecidlerYaxin Serqin ilk pesekar ressam qadini Qeyser Kasiyeva HER STORY QEYSER KASIYEVA AZERBAYCANIN ILK PESEKAR QADIN RESSAMI Qeyser Kasiyevanin 125 illiyi Svedeniya voennogo istorika polkovnika lejtenanta Shamistana Nazirli i uchenogo iskusstvoveda akademika Rasima Efendi o Shirin beke i Kejsar hanum Azerbajdzhanskij Gendernyj Informacionnyj centr Arxiv sureti 1 dekabr 2017 tarixinden Wayback Machine saytinda