Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qazma baltası — yeraltı yataqlara yol açmaq prosesində dağ-mədən deşilməsi üçün tətbiq olunan deşmə alətinin əsas hissəsidir. Baltalar adətən deşmə ştanqının sonunda bərkidilir və ona deşmə avadanlığından fırlanma hərəkəti verilir. Zərbə ilə işləyən qurğularda balta başlığı metal məftilldən asılır və deşmə lazımi yerə zərbə ilə düşərək həyata keçirilir.
Təsnifatı
Qazma baltalarının sinifləşdirilməsi onun təyinatı və suxura təsirindən asılı olaraq aparılır. Təyinatından asılı olaraq 3 növ baltalar mövcuddur: bütöv qazma üçün (suxuru bütün qazma boyu dağıtmaqla), içlikli qazma (suxur silindrik divar boyu kəsilir, içi isə bütöv qalır) və xüsusi hallar üçün (sementin deşilməsi, quyunun genişləndirilməsi). Suxura təsir etmək xarakterinə görə isə baltalar 4 sinifə bölünürlər: qazma hərəkətli, qazma-ovma və sürtmə-kəsmə hərəkətli. Baltaların əsas elementi olan gövdəsi və işçi hissəsinə görə 3 növ baltalar vardır: diyirlənən, almazlı və kürəkli.
Diyirlənən qazma baltası qaz və neft yataqlarının qaılmasımda tətbiq olunan baltaların 90%-ni təşkil edirlrər. Bu baltalar bir, iki, üç və çox saylı diyircəklərə malik ola bilir. Diyirlənən baltaların kəsən hissəinin parametrləri (dişin hündürlüyü və uzunluğu, ilişmə bucağı, itiləmə bucağı, yeyilməsi, dişlər arasındakı məsafə) onların tətbiq olunduğu şəraitdən asılı olaraq təyin olunur. Gövdələri bütöv və ya yığılabilən hazırlanır. Almaz balatlar polad gövdədən və almaz daşıyan başlıqdan ibarətdir. Baltanın mərkəzi hissəsi konus şəkilli, içəriyə batmış olur. Burada yuyucu mayenin axması üçün kanallar yerləşdirilir. Baltanın kəsən hissələrinə almaz dənəciklər yapışdırılır. Konstruksiyasına görə spiralşəkilli, radial və pilləli almaz başlıqları mövcuddur.
Kürəkli baltalarda verilən gücün təsiri altında kürəklər suxura bataraq onu ovur. Baltanın gövdəsində olan deşikdən yüksək sürətlə verilən maye quyunu yumağa xidmət edir. Bu növ alətlər adətən yumşaq yerlərin qazılmasında tətbiq olunur. Almaz baltaların uzunömürlülüyü diyirlənən başlıqlı baltalara nisbətən dəfələrlə yüksəkdir.
Istinad
- Rezo Əliyev. Maşınqayırma leksikonu. I hissə, Bakı: Appostrof nəşriyyatı, 2012, 430 s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qazma baltasi yeralti yataqlara yol acmaq prosesinde dag meden desilmesi ucun tetbiq olunan desme aletinin esas hissesidir Baltalar adeten desme stanqinin sonunda berkidilir ve ona desme avadanligindan firlanma hereketi verilir Zerbe ile isleyen qurgularda balta basligi metal meftillden asilir ve desme lazimi yere zerbe ile duserek heyata kecirilir Tesnifati3 disli diyircekli qazma balatsi Qazma baltalarinin siniflesdirilmesi onun teyinati ve suxura tesirinden asili olaraq aparilir Teyinatindan asili olaraq 3 nov baltalar movcuddur butov qazma ucun suxuru butun qazma boyu dagitmaqla iclikli qazma suxur silindrik divar boyu kesilir ici ise butov qalir ve xususi hallar ucun sementin desilmesi quyunun genislendirilmesi Suxura tesir etmek xarakterine gore ise baltalar 4 sinife bolunurler qazma hereketli qazma ovma ve surtme kesme hereketli Baltalarin esas elementi olan govdesi ve isci hissesine gore 3 nov baltalar vardir diyirlenen almazli ve kurekli Diyirlenen qazma baltasi qaz ve neft yataqlarinin qailmasimda tetbiq olunan baltalarin 90 ni teskil edirlrer Bu baltalar bir iki uc ve cox sayli diyirceklere malik ola bilir Diyirlenen baltalarin kesen hisseinin parametrleri disin hundurluyu ve uzunlugu ilisme bucagi itileme bucagi yeyilmesi disler arasindaki mesafe onlarin tetbiq olundugu seraitden asili olaraq teyin olunur Govdeleri butov ve ya yigilabilen hazirlanir Almaz balatlar polad govdeden ve almaz dasiyan basliqdan ibaretdir Baltanin merkezi hissesi konus sekilli iceriye batmis olur Burada yuyucu mayenin axmasi ucun kanallar yerlesdirilir Baltanin kesen hisselerine almaz denecikler yapisdirilir Konstruksiyasina gore spiralsekilli radial ve pilleli almaz basliqlari movcuddur Kurekli baltalarda verilen gucun tesiri altinda kurekler suxura bataraq onu ovur Baltanin govdesinde olan desikden yuksek suretle verilen maye quyunu yumaga xidmet edir Bu nov aletler adeten yumsaq yerlerin qazilmasinda tetbiq olunur Almaz baltalarin uzunomurluluyu diyirlenen basliqli baltalara nisbeten defelerle yuksekdir IstinadRezo Eliyev Masinqayirma leksikonu I hisse Baki Appostrof nesriyyati 2012 430 s