Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qazaxıstan İqtisadiyyatı — həm Asiya, həm də adambaşına nisbətdə Orta Asiyada ən böyükdür, lakin valyuta 2013 ilə 2016 arasında kəskin bir dəyər itkisini yaşadı. Neft ehtiyatlarına, minerallara və metallara da sahibdir. Həm heyvandarlıq, həm də taxıl istehsalını təmin edən geniş çöl torpaqları ilə kənd təsərrüfatının potensialına malikdir. Cənubdakı dağlar alma və qoz üçün vacibdir; hər iki növ orada vəhşi olur. Qazaxıstanın sənaye sektoru bu təbii ehtiyatların hasilatı və emalı üzərində dayanır.
 Qazaxıstan iqtisadiyyatı | |
|---|---|
 Astana | |
| Valyuta | Tengə |
| Büdcə ili | Təqvim ili |
| Ticarət təşkilatları | Ümumdünya Ticarət Təşkilatı, Müstəqil Dövlətlər Birliyi, Avrasiya İqtisadi Birliyi, İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı, Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı |
| Ölkə qrupu | İnkişaf etməkdə olan ölkələr Yuxarı orta gəlir iqtisadiyyatı |
| Statistika | |
| ÜDM | • ▼ $170.326 mlrd (2019) • ▲ $537.664 mlrd (2019) |
| ÜDM sıralaması | 55-ci 41-ci |
| Adambaşına düşən ÜDM | • ▼ $9,139 • ▲ $28,829 |
| Adambaşına düşən ÜDM sıralaması | 69-cu 52-ci |
| Sektorlarına görə ÜDM | • İqtisadiyyatın ilkin sahəsi 4.7% • ikinci 34.1% • üçüncü 61.2% |
| İnflyasiya (İQİ) | 5.2% (2020) % |
| Yoxsulluq həddindən aşağı olan əhali | ▬ 2.5% (2017) •  8.6% (2017) 27.5 |
| Cini indeksi | 27.5 |
| İnsan İnkişafı İndeksi | • ▲ 0.817% (2018) |
| Məşğulluğa görə işçi qüvvəsi | • ▲ 9,262,539 (2018) • ▼ 67.3% |
| İşsizlik səviyyəsi | 4,9 % |
| Xarici ticarət | |
| İxrac tərəfdaşları | •  İtaliya 17.9% •  ÇXR 11.9% •  Niderland 9.8% •  Rusiya 9.3%•  İsveçrə 6.4%•  Fransa 5.9% |
| Əksi qeyd olunmayıbsa, bütün məlumatlar ABŞ dolları ilədir. | |
SSRİ-nin dağılması və Qazaxıstanın ənənəvi ağır sənaye məhsullarına tələbatın azalması, 1991-ci ildən bəri 1994-cü ildə ən yüksək illik enmə ilə iqtisadiyyatın kəskin tənəzzülü ilə nəticələndi. və özəlləşdirmə sürətləndi, nəticədə aktivlərin özəl sektora əhəmiyyətli dərəcədə daxil olması. Qazaxıstanın Tengiz yatağından Qara dənizə qədər yeni bir boru kəməri çəkmək üçün 1996-cı ilin dekabrında Xəzər Boru Kəməri Konsorsiumu müqaviləsinin imzalanması bir neçə il ərzində əhəmiyyətli dərəcədə daha böyük neft ixracı perspektivlərini artırır. Qazaxıstan iqtisadiyyatı 1998-ci ildə neft qiymətlərinin aşağı düşməsi və Rusiyadakı avqust maliyyə böhranı səbəbiylə ÜDM-in artımının 2,5% azalması ilə aşağıya doğru döndü. 1999-cu ildəki parlaq bir məqam, beynəlxalq neft qiymətlərinin bərpası idi, bu zamanlı bir devalvasiya və bamper taxıl məhsulu ilə birlikdə iqtisadiyyatı tənəzzüldən çıxartdı.
90-cı illərdə adambaşına düşən indiki ÜDM 26% azalıb. 2000-ci illərdə Qazaxıstan iqtisadiyyatı kəskin böyüdü. Bu, dünya bazarlarında Qazaxıstanın aparıcı ixracı olan neft, metal və taxılın qiymətinin artması ilə nəticələndi. 2000-ci ildə ÜDM 1999-cu ildəki 1,7% -dən 9,6% artdı. 2006-cı ildə ÜDM-in son dərəcə yüksək artımı təmin edildi və 10,6% artdı. Rusiya və Çin, habelə qonşu Müstəqil Dövlətlər Birliyi (MDB) ölkələri ilə iş bu böyüməni təşviq etdi. İqtisadi artımın artması hökumətin maliyyəsində də dönüş yaratdı, büdcə 1999-cu ildə ÜDM-in 3.7% -i olan pul kəsirindən 2000-ci ildə 0,1% profisitə keçdi. Ölkənin valyutası 2014-cü ildə 19%, 2015-ci ildə isə 22% devalvasiya edildi.2017-ci ildə Dünya İqtisadi Forumu Qlobal Rəqabət Qabiliyyətliliyi Reytinqini Qazaxıstan 144 ölkə arasında 57-ci sırada tərtib etdi. Reytinq bazar ölçüsü, ÜDM, vergi dərəcələri, infrastrukturun inkişafı və s. Kimi bir çox makroiqtisadi və maliyyə amillərini nəzərə alır.
İstinadlar
- "World Economic Outlook Database, April 2019". IMF.org. . 22 December 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 29 September 2019.
- "World Bank Country and Lending Groups". datahelpdesk.worldbank.org. . 28 October 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 29 September 2019.
- "World Economic Outlook Database, October 2019". IMF.org. . 7 June 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 3 November 2019.
- . CIA.gov. . 26 December 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 March 2019.
- "Poverty headcount ratio at national poverty lines (% of population)". data.worldbank.org. World Bank. 18 February 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 7 May 2019.
- "Poverty headcount ratio at $5.50 a day (2011 PPP) (% of population) - Kazakhstan". data.worldbank.org. World Bank. 19 January 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 12 October 2019.
- "GINI index (World Bank estimate)". data.worldbank.org. World Bank. 18 May 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 7 May 2019.
- "GINI index (World Bank estimate)". data.worldbank.org. World Bank. 18 May 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 7 May 2019.
- "Human Development Index (HDI)". hdr.undp.org. Human Development Report. 15 December 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 11 December 2019.
- "Labor force, total - Kazakhstan". data.worldbank.org. . 4 December 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 3 November 2019.
- "Employment to population ratio, 15+, total (%) (modeled ILO estimate) - Kazakhstan". data.worldbank.org. . 19 January 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 12 October 2019.
- https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2129rank.html#up.
- . wri.org. 20 February 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- "RosBusinessConsulting - News Online". rbcnews.com. 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-04.
- [https://web.archive.org/web/20200519084837/http://www.ft.com/intl/cms/s/0/c4a55aa6-dd04-11e3-b73c-00144feabdc0.html#axzz3mCiNSOzr Arxivləşdirilib 2020-05-19 at the Wayback Machine Kazakhs battle to stave off chill blowing in from Russian steppe, Financial Times, 21 May 2014
- "Global Competitiveness Index". reports.weforum.org. 2018-06-05 tarixində .
- "Competitiveness Rankings". reports.weforum.org. 2016-04-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-04.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qazaxistan Iqtisadiyyati hem Asiya hem de adambasina nisbetde Orta Asiyada en boyukdur lakin valyuta 2013 ile 2016 arasinda keskin bir deyer itkisini yasadi Neft ehtiyatlarina minerallara ve metallara da sahibdir Hem heyvandarliq hem de taxil istehsalini temin eden genis col torpaqlari ile kend teserrufatinin potensialina malikdir Cenubdaki daglar alma ve qoz ucun vacibdir her iki nov orada vehsi olur Qazaxistanin senaye sektoru bu tebii ehtiyatlarin hasilati ve emali uzerinde dayanir Qazaxistan iqtisadiyyatiAstanaValyuta TengeBudce ili Teqvim iliTicaret teskilatlari Umumdunya Ticaret Teskilati Musteqil Dovletler Birliyi Avrasiya Iqtisadi Birliyi Iqtisadi Emekdasliq Teskilati Sanxay Emekdasliq TeskilatiOlke qrupu Inkisaf etmekde olan olkeler Yuxari orta gelir iqtisadiyyatiStatistikaUDM 170 326 mlrd 2019 537 664 mlrd 2019 UDM siralamasi 55 ci 41 ciAdambasina dusen UDM 9 139 28 829Adambasina dusen UDM siralamasi 69 cu 52 ciSektorlarina gore UDM Iqtisadiyyatin ilkin sahesi 4 7 ikinci 34 1 ucuncu 61 2 Inflyasiya IQI 5 2 2020 Yoxsulluq heddinden asagi olan ehali 2 5 2017 8 6 2017 27 5Cini indeksi 27 5Insan Inkisafi Indeksi 0 817 2018 Mesgulluga gore isci quvvesi 9 262 539 2018 67 3 Issizlik seviyyesi 4 9 Xarici ticaretIxrac terefdaslari Italiya 17 9 CXR 11 9 Niderland 9 8 Rusiya 9 3 Isvecre 6 4 Fransa 5 9 Eksi qeyd olunmayibsa butun melumatlar ABS dollari iledir SSRI nin dagilmasi ve Qazaxistanin enenevi agir senaye mehsullarina telebatin azalmasi 1991 ci ilden beri 1994 cu ilde en yuksek illik enme ile iqtisadiyyatin keskin tenezzulu ile neticelendi ve ozellesdirme suretlendi neticede aktivlerin ozel sektora ehemiyyetli derecede daxil olmasi Qazaxistanin Tengiz yatagindan Qara denize qeder yeni bir boru kemeri cekmek ucun 1996 ci ilin dekabrinda Xezer Boru Kemeri Konsorsiumu muqavilesinin imzalanmasi bir nece il erzinde ehemiyyetli derecede daha boyuk neft ixraci perspektivlerini artirir Qazaxistan iqtisadiyyati 1998 ci ilde neft qiymetlerinin asagi dusmesi ve Rusiyadaki avqust maliyye bohrani sebebiyle UDM in artiminin 2 5 azalmasi ile asagiya dogru dondu 1999 cu ildeki parlaq bir meqam beynelxalq neft qiymetlerinin berpasi idi bu zamanli bir devalvasiya ve bamper taxil mehsulu ile birlikde iqtisadiyyati tenezzulden cixartdi 90 ci illerde adambasina dusen indiki UDM 26 azalib 2000 ci illerde Qazaxistan iqtisadiyyati keskin boyudu Bu dunya bazarlarinda Qazaxistanin aparici ixraci olan neft metal ve taxilin qiymetinin artmasi ile neticelendi 2000 ci ilde UDM 1999 cu ildeki 1 7 den 9 6 artdi 2006 ci ilde UDM in son derece yuksek artimi temin edildi ve 10 6 artdi Rusiya ve Cin habele qonsu Musteqil Dovletler Birliyi MDB olkeleri ile is bu boyumeni tesviq etdi Iqtisadi artimin artmasi hokumetin maliyyesinde de donus yaratdi budce 1999 cu ilde UDM in 3 7 i olan pul kesirinden 2000 ci ilde 0 1 profisite kecdi Olkenin valyutasi 2014 cu ilde 19 2015 ci ilde ise 22 devalvasiya edildi 2017 ci ilde Dunya Iqtisadi Forumu Qlobal Reqabet Qabiliyyetliliyi Reytinqini Qazaxistan 144 olke arasinda 57 ci sirada tertib etdi Reytinq bazar olcusu UDM vergi dereceleri infrastrukturun inkisafi ve s Kimi bir cox makroiqtisadi ve maliyye amillerini nezere alir Istinadlar World Economic Outlook Database April 2019 IMF org 22 December 2019 tarixinde Istifade tarixi 29 September 2019 World Bank Country and Lending Groups datahelpdesk worldbank org 28 October 2019 tarixinde Istifade tarixi 29 September 2019 World Economic Outlook Database October 2019 IMF org 7 June 2020 tarixinde Istifade tarixi 3 November 2019 CIA gov 26 December 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 March 2019 Poverty headcount ratio at national poverty lines of population data worldbank org World Bank 18 February 2022 tarixinde Istifade tarixi 7 May 2019 Poverty headcount ratio at 5 50 a day 2011 PPP of population Kazakhstan data worldbank org World Bank 19 January 2022 tarixinde Istifade tarixi 12 October 2019 GINI index World Bank estimate data worldbank org World Bank 18 May 2020 tarixinde Istifade tarixi 7 May 2019 GINI index World Bank estimate data worldbank org World Bank 18 May 2020 tarixinde Istifade tarixi 7 May 2019 Human Development Index HDI hdr undp org Human Development Report 15 December 2019 tarixinde Istifade tarixi 11 December 2019 Labor force total Kazakhstan data worldbank org 4 December 2022 tarixinde Istifade tarixi 3 November 2019 Employment to population ratio 15 total modeled ILO estimate Kazakhstan data worldbank org 19 January 2022 tarixinde Istifade tarixi 12 October 2019 https www cia gov library publications the world factbook rankorder 2129rank html up wri org 20 February 2009 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib RosBusinessConsulting News Online rbcnews com 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 04 https web archive org web 20200519084837 http www ft com intl cms s 0 c4a55aa6 dd04 11e3 b73c 00144feabdc0 html axzz3mCiNSOzr Arxivlesdirilib 2020 05 19 at the Wayback Machine Kazakhs battle to stave off chill blowing in from Russian steppe Financial Times 21 May 2014 Global Competitiveness Index reports weforum org 2018 06 05 tarixinde Competitiveness Rankings reports weforum org 2016 04 16 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 04