Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qazaxıstan alçaq təpəliyi (Сары́-Арка́, Центрально-Казахстанский мелкосопочник, qaz. Сары Арқа — «sarı silsilə») — Qazaxıstannın mərkəzi hissəsində alçaq dağlıq ərazidən ibarət olan çöl. Alçaq təpəliyinin qərbində Turqay vadisi, şimal-şərqində İrtış çayının vadisi, şimalda Qərbi-Sibir düzənliyi, cənub-qərbdə Turan ovalığı yerləşir. Şərqdən-qərbə 1200 km təşkil edir. Eni qərbdə 900 metr, şərqdə isə 400 metr təşkil edir. Mərkəzi hissəsində Karkalin Milli parkı yerləşir. Maksimal hündürlüyü 1565 metr olan Aksoran dağıdır. Cənub-qərbdə Ulıtay (1133 m), şimalında Kokçevat yüksəkliyi (947 m), şərqində Çingiztau (1077 m), Aktaşau (1305 m) yüksəklikləri yerləşir. Ərazisində yerləşən Naurzum və Korqaljın qoruqları YUNESCO ümumdünya irsi siyahısını daxil edilmişdir.
| Qazaxıstan alçaq təpəliyi | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 1565 |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hidrologiya
Qazaxıstan alçaq təpəliyi çoxlu çaylara sahib olmasına baxmayaraq heç biri gəmiçiliyə yararlı deyildir.
İri çayları - İşim, Nura, Sarısu, Siletı, Şidertı, Tokırau. Çayları əsasən qar suları və yeraltı suları ilə qidalanır. Yay ayları bir qayda olaraq suyu azalır. Çoxu isə tamamən quruyur. Daimi axar ancaq İşim çayında müşahidə edilir. Regionun şirin suya olan ehtiyacını ödəmək məqsədi İrtış-Karaqanda kanalı inşa edilmişdir. Ərazisində çoxlu dayda duzlu göllər vardır.
İqlimi
Qazaxıstan alçaq təpəliyi okean və dənizlərdən uzaq olması səbəbi ilə iqlimi kontinentaldır. Əsasən Sibir antisiklonu və arktik hava kütlələrinin təsirinə məruz qalmışdır. Yanvar ayının orta temperaturu −14°С −18°С, maksimal temperaturu −46°-48°С təşkil edir. Yayı quraq, isti keçir. İyul ayının orta temperaturu +20°С +24°С, maksimal temperatur isə +42 °C təşkil edir. Orta illik temperatur şimalda 200–300 mm, cənubda 300–400 mm təşkil edir. Maksimal yağıntı isı 480 mm təşkil edir.
Relyefi
Qazaxıstan alçaq təpəliyi olduqca güçlü şəkildə dağıntıya məruz qalmışdır.
Qalereya
-
![image]()
-
![image]()
Karkaralin dağları -
![image]()
Bektay-Ata -
![image]()
Bayanaul
İstinadlar
- "Сарыарка (Казахский мелкосопочник)". 2015-06-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-04-02.
Həmçinin bax
- Горы Сары-Арка
- Казахский мелкосопочник
- Казахский мелкосопочник. Научные исследования 2014-08-04 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qazaxistan alcaq tepeliyi Sary Arka Centralno Kazahstanskij melkosopochnik qaz Sary Arka sari silsile Qazaxistannin merkezi hissesinde alcaq dagliq eraziden ibaret olan col Alcaq tepeliyinin qerbinde Turqay vadisi simal serqinde Irtis cayinin vadisi simalda Qerbi Sibir duzenliyi cenub qerbde Turan ovaligi yerlesir Serqden qerbe 1200 km teskil edir Eni qerbde 900 metr serqde ise 400 metr teskil edir Merkezi hissesinde Karkalin Milli parki yerlesir Maksimal hundurluyu 1565 metr olan Aksoran dagidir Cenub qerbde Ulitay 1133 m simalinda Kokcevat yuksekliyi 947 m serqinde Cingiztau 1077 m Aktasau 1305 m yukseklikleri yerlesir Erazisinde yerlesen Naurzum ve Korqaljin qoruqlari YUNESCO umumdunya irsi siyahisini daxil edilmisdir Qazaxistan alcaq tepeliyiUmumi melumatlarMutleq hundurluyu 1565Yerlesmesi48 sm e 73 s u Olke QazaxistanQazaxistan alcaq tepeliyi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHidrologiyaQazaxistan alcaq tepeliyi coxlu caylara sahib olmasina baxmayaraq hec biri gemiciliye yararli deyildir Iri caylari Isim Nura Sarisu Sileti Siderti Tokirau Caylari esasen qar sulari ve yeralti sulari ile qidalanir Yay aylari bir qayda olaraq suyu azalir Coxu ise tamamen quruyur Daimi axar ancaq Isim cayinda musahide edilir Regionun sirin suya olan ehtiyacini odemek meqsedi Irtis Karaqanda kanali insa edilmisdir Erazisinde coxlu dayda duzlu goller vardir IqlimiQazaxistan alcaq tepeliyi okean ve denizlerden uzaq olmasi sebebi ile iqlimi kontinentaldir Esasen Sibir antisiklonu ve arktik hava kutlelerinin tesirine meruz qalmisdir Yanvar ayinin orta temperaturu 14 S 18 S maksimal temperaturu 46 48 S teskil edir Yayi quraq isti kecir Iyul ayinin orta temperaturu 20 S 24 S maksimal temperatur ise 42 C teskil edir Orta illik temperatur simalda 200 300 mm cenubda 300 400 mm teskil edir Maksimal yaginti isi 480 mm teskil edir RelyefiQazaxistan alcaq tepeliyi olduqca guclu sekilde dagintiya meruz qalmisdir QalereyaKarkaralin daglari Bektay Ata BayanaulIstinadlar Saryarka Kazahskij melkosopochnik 2015 06 19 tarixinde Istifade tarixi 2017 04 02 Hemcinin baxGory Sary Arka Kazahskij melkosopochnik Kazahskij melkosopochnik Nauchnye issledovaniya 2014 08 04 at the Wayback Machine