Qazaxıstanda qeyri-dindarlıq

Qazaxıstanda qeyri-dindarlıq — Qazaxıstan vətəndaşlarının təxminən 3%-i qeyri-dindar olaraq tanınır.

Qazaxıstan əhalisinin dini mənsubiyyəti
(2009-cu ilin siyahıyaalınmasının ilkin nəticələri)

Cavab verənlərin dini mənsubiyyəti	(min nəfərə)	%
İslam	11 237.9	70.19
Xristianlıq	4 190.1	26.17
İudaizm	5.3	0.03
Buddizm	14.6	0.09
Digər dinlər	30.1	0.19
Qeyri-dindarlıq	450.5	2.81
Naməlum	81.0	0.51
Cəmi	16 009.6	100.00

Qazaxıstandakı etnik qrupların dini mənsubiyyəti
(2009-cu ilin siyahıyaalınmasının ilkin nəticələri)

Etnik qruplar	İslam	Xristianlıq	İudaizm	Buddizm	Digər dinlər	Dinsiz	Naməlum	Cəmi
Qazax	9928705	39172	1929	749	1612	98511	26085	10096763
Rus	54277	3476748	1452	730	1011	230935	28611	3793764
Özbək	452668	1794	34	28	78	1673	722	456997
Ukraynalı	3134	302199	108	49	74	24329	3138	333031
Uyğur	221007	1142	34	33	63	1377	1057	224713
Tatar	162496	20913	47	58	123	16569	4023	204229
Alman	2827	145556	89	66	192	24905	4774	178409
Koreyalı	5256	49543	211	11446	138	28615	5176	100385
Türk	96172	290	7	6	20	321	199	97015
Azərbaycanlı	80864	2139	16	16	24	1586	647	85292
Belarus	526	59936	25	9	20	5198	762	66476
Dunqan	51388	191	4	15	19	179	148	51944
Kürd	37667	203	11	6	9	285	144	38325
Tacik	35473	331	2	6	30	307	128	36277
Polyak	235	30675	14	4	45	2486	598	34057
Çeçen	29448	940	6	3	16	653	365	31431
Qırğız	22500	206	6	6	4	352	200	23274
Digər millətlər	54533	82254	1286	1433	210	13266	4233	157215
Cəmi:	11239176	4214232	5281	14663	3688	451547	81010	16009597

Haqqında

Ateistlərin bölgə və şəhərə görə payı, 2009

Daniyar Nauryzın sözlərinə görə, ateizm mövzusunda qadağa əslində informasiya baxımından tətbiq edildi. Həmçinin, Ridder-dən olan bir jurnalist və hüquq müdafiəçisi və Aleksandr Xarlamov dinlərarası nifrət oyatdığına görə həbs olundu. Xristianlıq və dindarların hisslərini təhqir edən müxtəlif dini cərəyanlar haqqında nəşrlərində ateizmi təbliğ etməkdə ittiham olunur. Milli Məclisin deputatı Jumatay Əliyev dinşünaslıqla yanaşı ateizmə də dərs deməyi təklif etdi. Qazaxıstanın siyasi partiyalarından ateizm və ateist təbliğat məclisdə təmsil olunur. Proqramın birində deyilir: “Kommunistlər vicdan azadlığının, hər hansı bir dinə etiqad etmək və ya heç bir etiqad etmə hüququnun tanınmasını, kilsə və məscidi dövlətdən, məktəbləri kilsə və məsciddən ayırmaq üçün müdafiə edirlər. Bununla yanaşı, kommunistlər dindarların hisslərini təhqir etməkdən çəkinərək, geniş ateist təbliğat aparırlar." Qazaxıstanda ateistlərə qarşı ayrı-seçkilik əlamətləri aşağıdakı faktlarla ifadə olunur:

• Təkamül nəzəriyyəsi elementlərini təhsil proqramlarından kənarlaşdırmaq cəhdləri.
• Dini fikrin yeganə mümkün mənbəyi kimi Əxlaq, ateizmin əxlaqı məhv edən dünyagörüşü kimi təbliği.
• Kütləvi informasiya vasitələrində dini mövqenin təbliği.
• Təbliğat və İslamın “dövlət yaradan” bir din, Qazaxıstanın isə müsəlman ölkəsi kimi mövqeyi.
• Bir sıra dini bayramların dövlət kimi birləşdirilməsi (Milad və Qurban bayramı).

Ateistlərin sayı

Amerika Gallup İnstitutunun tədqiqatları göstərir ki, Qazaxıstan əhalisinin dindarlıq səviyyəsi bölgədəki ən aşağı səviyyədədir. Ümumiyyətlə, dünyada Qazaxıstan bu göstəriciyə görə Sloveniya və İsveçrə arasında yer tutur. Qazaxıstan Strateji Araşdırmalar İnstitutunun (KİSİ) “Qazaxıstanların qavrayışındakı dünyəvi və dini dəyərlər” tədqiqatına görə, 2019-cu ildə ölkədə qeyri-dindarların sayı 18,7% təşkil etmişdir. görə Darkana Kaletaev və bu gün qazaxıstanlıların 14% -dən çoxu ateist və ya aqnostik olaraq mövqe tutur.

İstinadlar

1. Итоги национальной переписи населения 2009 года (публикация 12.11.2010) Arxiv surəti 12 iyun 2013 tarixindən (Wayback Machine) saytında Arxivləşdirilib 2013-06-12 at the Wayback Machine
2. "Итоги национальной переписи населения 2009 года. Национальный состав, вероисповедание и владения языками в Республике Казахстан". 2020-04-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-30.
3. "Данияр Наурыз: «В информационном отношении фактически наложен запрет на тему атеизма» / Видео / Интернет-газета. Казахстан". İstifadə tarixi: 2013-02-11.
4. "Социалистическое движение Казахстана » Александр Харламов арестован за пропаганду атеизма!". 2013-04-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-28.
5. "Правозащитник обвиняется в пропаганде атеизма, говорит адвокат". 2013-04-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-28.
6. "Казахстан: правозащитник Александр Харламов арестован за пропаганду атеизма - Портал-Credo.Ru". 2013-04-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-28.
7. Депутат наряду с религиоведением предлагает преподавать атеизм. Новости Казахстана. Arxivləşdirilib 2017-07-06 at the Wayback Machine Tengrinews.kz
8. "Коммунистическая народная партия Казахстана (КНПК). Программа". 2016-03-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-03-22.
9. "Атеисты в Казахстане становятся персонами нон-грата?". 2018-10-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-30.
10. "Запретить теорию Дарвина в школах предложили в Казахстане". 2017-02-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-30.
11. "Архивированная копия". 2017-02-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-02-18.
12. [ttp://www.gallup.com/poll/108625/More-Religious-Countries-Lower-Suicide-Rates.aspx "In More Religious Countries, Lower Suicide Rates. Gallup Polls from 2005 and 2006"]. 3 июля 2008. 2013-05-31 tarixində arxivləşdirilib.

Həmçinin bax

• Ateizm
• Qazaxıstan mədəniyyəti