Qasımbəy məscidi — XIX əsrə aid tarix-memarlıq abidəsi. Azərbaycanın Bakı şəhərində yerləşir.
Qasımbəy məscidi | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Bakı |
Yerləşir | Yasamal rayonu, Həzi Aslanov küçəsi, 23 |
Memar | Məşədi Mirzə Qafar İsmayılov |
Sifarişçi | Qasım bəy |
Tikilmə tarixi | 1892-1896 |
Üslubu | Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi |
İstinad nöm. | 3509 |
Kateqoriya | Məscid |
Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Məscid, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən sonra məscid fəaliyyətini bərpa edib.
Haqqında
Qasımbəy məscidi 1892–1896-cı illərdə Bakı şəhərində tikilib.Yasamal rayonu Həzi Aslanov küçəsi 23 ünvanında yerləşir. Memarı Məşədi Mirzə Qafar İsmayılov olan məscidin sifarişçisi Qasım bəydir.
Sovet işğalından sonra rəsmi olaraq 1928-ci ildən dinlə mübarizəyə başladılar. Həmin ilin dekabrında Azərbaycan KP MK-i bir çox məscid, kilsə və sinaqoqları maarifləndirici istiqamətlərdə istifadə üçün klubların balansına verdi. Əgər 1917-ci ildə Azərbaycanda 3.000 məscid var idisə 1927-ci ildə bu rəqəm 1.700, 1933-cü ildə isə 17 idi.
Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən sonra məscid, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb. 1992-ci ildən fəaliyyətini bərpa edib. Məsciddə dövlət qeydiyyatından keçmiş "Qasımbəy" Cümə məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.
Memarlığı
Məscidin ümumi sahəsi 330 m², iç sahəsi 250 kv. metrdir. Məscidin 31 metr hündürlüyü olan bir minarəsi var. Minarənin aşağı hissəsi düzbucaqlıdır və eni 2,5 metrdir. Minarənin bu hissəsinin hündürlüyü 6 metrdir. Minarə yonulmuş daşlarla tikilib, şərəfənin aşağı hissəsi üçqat stalaktitlərlə işlənib. Ondan aşağı hissədə isə ərəb əlifbası ilə Quran ayəsi yazılıb. Şərəfə dəmirdəndir.
Məscidin əsas giriş qapısının sol tərəfindəki divarda 5 mehrab şəkilli pəncərə var. Pəncərələr taxtadandır, hündürlükləri 3 metrdir. Məscidin əsas ibadət zalının giriş qapısının üstündəki eyvan qadınlar üçün nəzərdə tutulub. Şöbəyə giriş üçün həyətdən pilləkən qoyulub.
İbadət zalı dörd böyük sütun üzərində dayanıb. Sütunların qalınlığı 1 metrdir. Sütunlar bütöv daşlardan olub, on iki nəhəng tağla əlaqələndirilib. Məscidin günbəzinin diametri 6 metrdir. Günbəzdə səkkiz düzbucaqlı pəncərə qoyulub.
Günbəz və tağlar həndəsi və nəbati ornamentlərlə işlənib. Günbəzin tağlar qovuşan hissəsindən daş üzərində dairəvi formada ərəbcə "Kəlmeyi-şəhadət" həkk edilib. Həmin yazı yeddi dəfə təkrar olunur. Mehrab məscidin mərkəzi hissəsində yerləşib. Mehrabın üç tərəfində "Cümə" surəsi yazılıb.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikası Məscidlərinin Ensiklopediyası (PDF) (az.). Bakı: Beynəlxalq Əlhuda. 2001. səh. 52. ISBN . 2021-07-23 tarixində (PDF).
- Bulanova, Oksana. "Загадки истории: Мечеть Сыныг-гала в Ичери Шехер" (rus). 2016-09-17. 2023-07-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-26.
- Fətullayev, Şamil. Bakı memarları XIX əsrin sonu - XX əsrin əvvəlində (az.) (Şərq-Qərb nəşriyyatı). Bakı. 2013. 151.
- "114 yaşlı Cümə məscidi". medeniyyet.az (ingilis). 2009-04-12. İstifadə tarixi: 2024-01-26.
- Arif Yunusov. Ислам в Азербайджане (PDF). Bakı: Zaman. 2004. səh. 78. ISBN . 2023-07-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
- "Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust Tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir" (PDF) (az.). mct.gov.az. 2001-08-02. 2021-07-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
- "Məscidlər və dini icmalar". irs.gov.az. 2023-06-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-26.
- "В Баку из-за гаражей, построенных перед мечетью, рушатся стены — Фото". Qafqazinfo (rus). 2022-04-19. 2022-04-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-26.
- "Bakı şəhəri Qasımbəy Cümə məscidi". sirat.az. 2022-05-04. 2023-06-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-26.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qasimbey mescidi XIX esre aid tarix memarliq abidesi Azerbaycanin Baki seherinde yerlesir Qasimbey mescidi40 22 21 sm e 49 49 57 s u Olke AzerbaycanSeher BakiYerlesir Yasamal rayonu Hezi Aslanov kucesi 23Memar Mesedi Mirze Qafar IsmayilovSifarisci Qasim beyTikilme tarixi 1892 1896Uslubu Sirvan Abseron memarliq mektebiAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 3509KateqoriyaMescidEhemiyyetiYerli ehemiyyetliQasimbey mescidi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mescid Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2 avqust 2001 ci ilde verdiyi 132 nomreli qerar ile yerli ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin siyahisina salinib Azerbaycan musteqilliyini yeniden berpa etdikden sonra mescid fealiyyetini berpa edib HaqqindaQasimbey mescidi 1892 1896 ci illerde Baki seherinde tikilib Yasamal rayonu Hezi Aslanov kucesi 23 unvaninda yerlesir Memari Mesedi Mirze Qafar Ismayilov olan mescidin sifariscisi Qasim beydir Sovet isgalindan sonra resmi olaraq 1928 ci ilden dinle mubarizeye basladilar Hemin ilin dekabrinda Azerbaycan KP MK i bir cox mescid kilse ve sinaqoqlari maariflendirici istiqametlerde istifade ucun klublarin balansina verdi Eger 1917 ci ilde Azerbaycanda 3 000 mescid var idise 1927 ci ilde bu reqem 1 700 1933 cu ilde ise 17 idi Azerbaycan musteqilliyini yeniden berpa etdikden sonra mescid Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2 avqust 2001 ci ilde verdiyi 132 nomreli qerar ile yerli ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin siyahisina salinib 1992 ci ilden fealiyyetini berpa edib Mescidde dovlet qeydiyyatindan kecmis Qasimbey Cume mescidi dini icmasi fealiyyet gosterir MemarligiMescidin umumi sahesi 330 m ic sahesi 250 kv metrdir Mescidin 31 metr hundurluyu olan bir minaresi var Minarenin asagi hissesi duzbucaqlidir ve eni 2 5 metrdir Minarenin bu hissesinin hundurluyu 6 metrdir Minare yonulmus daslarla tikilib serefenin asagi hissesi ucqat stalaktitlerle islenib Ondan asagi hissede ise ereb elifbasi ile Quran ayesi yazilib Serefe demirdendir Mescidin esas giris qapisinin sol terefindeki divarda 5 mehrab sekilli pencere var Pencereler taxtadandir hundurlukleri 3 metrdir Mescidin esas ibadet zalinin giris qapisinin ustundeki eyvan qadinlar ucun nezerde tutulub Sobeye giris ucun heyetden pilleken qoyulub Ibadet zali dord boyuk sutun uzerinde dayanib Sutunlarin qalinligi 1 metrdir Sutunlar butov daslardan olub on iki neheng tagla elaqelendirilib Mescidin gunbezinin diametri 6 metrdir Gunbezde sekkiz duzbucaqli pencere qoyulub Gunbez ve taglar hendesi ve nebati ornamentlerle islenib Gunbezin taglar qovusan hissesinden das uzerinde dairevi formada erebce Kelmeyi sehadet hekk edilib Hemin yazi yeddi defe tekrar olunur Mehrab mescidin merkezi hissesinde yerlesib Mehrabin uc terefinde Cume suresi yazilib Hemcinin baxTezepir mescidi Ejderbey mescidiIstinadlarAzerbaycan Respublikasi Mescidlerinin Ensiklopediyasi PDF az Baki Beynelxalq Elhuda 2001 seh 52 ISBN 964 8121 59 1 2021 07 23 tarixinde PDF Bulanova Oksana Zagadki istorii Mechet Synyg gala v Icheri Sheher rus 2016 09 17 2023 07 08 tarixinde Istifade tarixi 2024 01 26 Fetullayev Samil Baki memarlari XIX esrin sonu XX esrin evvelinde az Serq Qerb nesriyyati Baki 2013 151 114 yasli Cume mescidi medeniyyet az ingilis 2009 04 12 Istifade tarixi 2024 01 26 Arif Yunusov Islam v Azerbajdzhane PDF Baki Zaman 2004 seh 78 ISBN 9952 8052 0 9 2023 07 05 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 12 14 Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2001 ci il 2 avqust Tarixli 132 nomreli qerari ile tesdiq edilmisdir PDF az mct gov az 2001 08 02 2021 07 07 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 12 14 Mescidler ve dini icmalar irs gov az 2023 06 09 tarixinde Istifade tarixi 2024 01 26 V Baku iz za garazhej postroennyh pered mechetyu rushatsya steny Foto Qafqazinfo rus 2022 04 19 2022 04 24 tarixinde Istifade tarixi 2024 01 26 Baki seheri Qasimbey Cume mescidi sirat az 2022 05 04 2023 06 01 tarixinde Istifade tarixi 2024 01 26