Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qasım Kazım oğlu Gül (31 dekabr 1909, Şamaxı – 30 may 1972, Bakı) — görkəmli coğrafiyaşünas, Azərbaycanda okeanologiya məktəbinin banisi, coğrafiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, həm də şturman, kapitan, pedaqoq, elm və təhsil təşkilatçısı, ictimai xadim. 50-dən artıq kitab, monoqrafiyanın müəllifi və həmmüəllifi və yüzlərlə jurnal, qəzet məqaləsinin müəllifi olan Qasım Gül Xəzər dənizinin ekologiyası və balıq ehtiyatlarının ehtiraslı müdafiəçisi kimi də xüsusi nüfuz qazanıb.
| Qasım Gül | |
|---|---|
| Qasım Kazım oğlu Gül | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Şamaxı, Azərbaycan |
| Vəfat tarixi | (62 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR |
| Elm sahələri | coğrafiya, okeanologiya |
| Elmi dərəcələri | coğrafiya elmləri doktoru, Azərbaycan EA-nın müxbir üzvü |
| Elmi adı |
|
| Üzvlüyü | |
Həyat və yaradıcılığı
Qasım Gül 31 dekabr 1909-cu ildə Şamaxı şəhərində anadan olmuşdur. Tam adı Ağaqasım Kazım oğlu Güləhmədovdur və ata tərəfindən şəcərəsi Şirvan hakimi olmuş (1792- -) Mustafa xana gedib çıxır. 1918-ci ildə ermənilər tərəfindən xarabaya çevirmiş Şamaxıdan qaçqın düşən Güləhmədovlar ailəsi 1919-cu ildə Bakıya gəlir və balaca Ağaqasım Xəzər dənizçiliyinin yunqa məktəbində (1920–1923) təhsil alır.
1924-cü ildə Ağaqasım Güləhmədov Bakı dəniz texnikumuna daxil olur. Bakı dəniz texnikumunu bitirdikdən sonra o, bir müddət öz doğma dənizçilər məktəbində rəis müavini vəzifəsində işləmiş (artıq Gül soyadı ilə) və Xəzər dənizçiliyinin "Yakov Zevin", "Çiçerin" gəmilərində, "Port Pəhləvi" (İran balığı) paroxodunda, Sovet ticarət donanmasının Qara dənizdəki "Lus" paroxodunda kapitan köməkçisi vəzifəsində üzüb.
1930-cu ildə Gül Leninqrad Dəniz Nəqliyyatı Mühəndisləri İnstitutuna göndərilir və o, bu sahədə respublikamızın yeganə nümayəndəsi olur. Gəmi sürücülüyü üzrə mühəndis-pedaqoq əla diplomu ilə geri dönür və 24 yaşında Bakı dəniz texnikumuna (indiki Azərbaycan Dövlət Dəniz Akademiyası) ilk azərbaycanlı (o zamanlar türk) rəis təyin edilir. Özünün gənc olmasına baxmayaraq qısa müddət ərzində Q.Gül çox böyük uğurlar qazanır, milli dəniz kadrlarının hazırlanması üçün müəssisəsinin tarixində ilk dəfə türk (Azərbaycan) dilində tədris qrupunu yaradır. Doğma dildə dərs vəsaitlərinin olmadığı üçün o, rus dilindən "Naviqasiya", "Dəniz praktikası", "Dəniz astronomiyası" və s. kitabları tərcümə edərək əlyazması şəklində tələbələrə çatdırır. 1936-cı ildə aspiranturaya daxil olan Q.K. Gül Azərbaycan Dövlət Universitetinin coğrafiya kafedrasında dərs deyir, həm də tədris və elmi hissə üzrə prorektor köməkçisi (1938–1941) vəzifələrində çalışıb. Müharibə illərində o, SSRİ Xalq Müdafiə Komitəsinin rabitə kurslarının siyasi rəhbəri olur (1941–1942), yerli sənayeyə rəhbərlik edir, Azərbaycan SSR Balıq sənayesi xalq komitəsinin flaq-şturmanı təyin edilir (1942–1946). O, 1947-ci ildə namizədlik, 1951-ci ildə isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə edir, professor adına layiq görülür, fiziki coğrafiya kafedrasının müdiri (1952–1958) vəzifəsinə seçilir, elmi işlər üzrə prorektor (1954–1957) vəzifəsində işləyir. 1957-ci ildən elmi-tədqiqat işlərinə üstünlük verən Q. Gül Azərbaycan EA-nın Coğrafiya İnstitutunun direktoru (1957–1962), Xəzər dənizi Problemləri Sektorunun rəhbəri (1957–1972) kimi fəaliyyət göstərib.
1969-cu ildə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmişdir.
SSRİ EA-nın Okeanaqrafiya şöbəsinin Aral-Xəzər bölməsinin və Azərb.EA-nın Xəzər komissiyasının (1953-cü ildən ömrünün sonunadək), eləcə də, Azərb. SSR Coğrafiya Cəmiyyətinin (1958–1970) sədri olmuşdur.
1959-cu ildə Nyu-Yorkda okeanoloqların 1-ci ümumdünya qurultayında və 1960-cı ildə İsveçin Stokholm şəhərlərində keçirilən beynəlxalq konfransda məruzə ilə çıxış etmişdir.
"Şərəf nişanı" ordeni ilə təltif olunmuş və çoxlu sayda diplom, fəxri adlara layiq görülmüşdür. Onun şərəfinə adlandırılmış "Professor Gül" bərəsi 1986-cı ildən Xəzər dənizində işləyir.
Əsas əsərləri
- Dənizçinin terminlər lüğəti (Azərbaycanca-rusca). Bakı, 1942;
- Пути использования водных ресурсов Азербайджанской ССР в сельском хозяйстве" на азербайджанском языке. Баку, 1954;
- Гидрология районов морских нефтяных месторождений Западного побережья Каспийского моря. Баку, 1955;
- Каспийское море. Баку, 1956;
- Режим волнения, динамика берегов и дна моря у Западного побережья Каспия. Баку, 1956;
- Справочник для судоводителя Каспийского моря, 1957;
- Антарктика. Баку, 1958;
- Путеводитель по Каспию. Баку, 1959;
- Природа Дагестана. Баку, 1959;
- Dağıstan MSSR-in coğrafiyası, Bakı, 1959;
- Meteorologiya və iqlimşünaslıq. Bakı, 1960;
- Meteoroloji cihazlar və onlarla müşahidə üsulları;
- Толковый словарь географических названий Азербайджанской ССР. Баку, 1960 (в соавторстве);
- Каспийское море. София, 1961 (совм. с К.П.Тилевым);
- Южное (Иранское) побережье Каспия. Баку, 1962;
- Xəzər dənizi Kirov körfəzinin coğrafiyası. Bakı, 1967;
- Проблема Каспия.;
- Каспийское море. Реферативный сборник. Баку, 1970 (в соавторстве);
- Библиографический аннотированный справочник по Каспийскому морю. Баку, 1970 (в соавторстве).
- Физическая география (для 7–8 классов средней школы);
- Fiziki coğrafiya (orta məktəbin 7–8-ci sinifləri üçün);
- Физические процессы в Каспийском море в связи с колебаниями его уровня. Баку, 1971 (в соавторстве).
İstinadlar
- A.Q.Gül, E.Q.Gül-Nəcəfova. Dənizə həsr olunmuş həyat. Bakı: AFPoliqrAF, 2011
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası. VI cild, Bakı, 1982
- А.К.Гюль, Э.К.Гюль-Наджафова. Жизнь посвященная морю, Баку: AFPoliqrAF, 2011
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qasim Kazim oglu Gul 31 dekabr 1909 Samaxi 30 may 1972 Baki gorkemli cografiyasunas Azerbaycanda okeanologiya mektebinin banisi cografiya elmleri doktoru professor Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu hem de sturman kapitan pedaqoq elm ve tehsil teskilatcisi ictimai xadim 50 den artiq kitab monoqrafiyanin muellifi ve hemmuellifi ve yuzlerle jurnal qezet meqalesinin muellifi olan Qasim Gul Xezer denizinin ekologiyasi ve baliq ehtiyatlarinin ehtirasli mudafiecisi kimi de xususi nufuz qazanib Qasim GulQasim Kazim oglu GulDogum tarixi 31 dekabr 1909Dogum yeri Samaxi AzerbaycanVefat tarixi 30 may 1972 62 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSRElm saheleri cografiya okeanologiyaElmi dereceleri cografiya elmleri doktoru Azerbaycan EA nin muxbir uzvuElmi adi professor d Uzvluyu Azerbaycan Milli Elmler AkademiyasiHeyat ve yaradiciligiQasim Gul 31 dekabr 1909 cu ilde Samaxi seherinde anadan olmusdur Tam adi Agaqasim Kazim oglu Gulehmedovdur ve ata terefinden seceresi Sirvan hakimi olmus 1792 Mustafa xana gedib cixir 1918 ci ilde ermeniler terefinden xarabaya cevirmis Samaxidan qacqin dusen Gulehmedovlar ailesi 1919 cu ilde Bakiya gelir ve balaca Agaqasim Xezer denizciliyinin yunqa mektebinde 1920 1923 tehsil alir 1924 cu ilde Agaqasim Gulehmedov Baki deniz texnikumuna daxil olur Baki deniz texnikumunu bitirdikden sonra o bir muddet oz dogma denizciler mektebinde reis muavini vezifesinde islemis artiq Gul soyadi ile ve Xezer denizciliyinin Yakov Zevin Cicerin gemilerinde Port Pehlevi Iran baligi paroxodunda Sovet ticaret donanmasinin Qara denizdeki Lus paroxodunda kapitan komekcisi vezifesinde uzub 1930 cu ilde Gul Leninqrad Deniz Neqliyyati Muhendisleri Institutuna gonderilir ve o bu sahede respublikamizin yegane numayendesi olur Gemi suruculuyu uzre muhendis pedaqoq ela diplomu ile geri donur ve 24 yasinda Baki deniz texnikumuna indiki Azerbaycan Dovlet Deniz Akademiyasi ilk azerbaycanli o zamanlar turk reis teyin edilir Ozunun genc olmasina baxmayaraq qisa muddet erzinde Q Gul cox boyuk ugurlar qazanir milli deniz kadrlarinin hazirlanmasi ucun muessisesinin tarixinde ilk defe turk Azerbaycan dilinde tedris qrupunu yaradir Dogma dilde ders vesaitlerinin olmadigi ucun o rus dilinden Naviqasiya Deniz praktikasi Deniz astronomiyasi ve s kitablari tercume ederek elyazmasi seklinde telebelere catdirir 1936 ci ilde aspiranturaya daxil olan Q K Gul Azerbaycan Dovlet Universitetinin cografiya kafedrasinda ders deyir hem de tedris ve elmi hisse uzre prorektor komekcisi 1938 1941 vezifelerinde calisib Muharibe illerinde o SSRI Xalq Mudafie Komitesinin rabite kurslarinin siyasi rehberi olur 1941 1942 yerli senayeye rehberlik edir Azerbaycan SSR Baliq senayesi xalq komitesinin flaq sturmani teyin edilir 1942 1946 O 1947 ci ilde namizedlik 1951 ci ilde ise doktorluq dissertasiyasini mudafie edir professor adina layiq gorulur fiziki cografiya kafedrasinin mudiri 1952 1958 vezifesine secilir elmi isler uzre prorektor 1954 1957 vezifesinde isleyir 1957 ci ilden elmi tedqiqat islerine ustunluk veren Q Gul Azerbaycan EA nin Cografiya Institutunun direktoru 1957 1962 Xezer denizi Problemleri Sektorunun rehberi 1957 1972 kimi fealiyyet gosterib 1969 cu ilde Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu secilmisdir Professor Gul beresi SSRI EA nin Okeanaqrafiya sobesinin Aral Xezer bolmesinin ve Azerb EA nin Xezer komissiyasinin 1953 cu ilden omrunun sonunadek elece de Azerb SSR Cografiya Cemiyyetinin 1958 1970 sedri olmusdur 1959 cu ilde Nyu Yorkda okeanoloqlarin 1 ci umumdunya qurultayinda ve 1960 ci ilde Isvecin Stokholm seherlerinde kecirilen beynelxalq konfransda meruze ile cixis etmisdir Seref nisani ordeni ile teltif olunmus ve coxlu sayda diplom fexri adlara layiq gorulmusdur Onun serefine adlandirilmis Professor Gul beresi 1986 ci ilden Xezer denizinde isleyir Esas eserleriDenizcinin terminler lugeti Azerbaycanca rusca Baki 1942 Puti ispolzovaniya vodnyh resursov Azerbajdzhanskoj SSR v selskom hozyajstve na azerbajdzhanskom yazyke Baku 1954 Gidrologiya rajonov morskih neftyanyh mestorozhdenij Zapadnogo poberezhya Kaspijskogo morya Baku 1955 Kaspijskoe more Baku 1956 Rezhim volneniya dinamika beregov i dna morya u Zapadnogo poberezhya Kaspiya Baku 1956 Spravochnik dlya sudovoditelya Kaspijskogo morya 1957 Antarktika Baku 1958 Putevoditel po Kaspiyu Baku 1959 Priroda Dagestana Baku 1959 Dagistan MSSR in cografiyasi Baki 1959 Meteorologiya ve iqlimsunasliq Baki 1960 Meteoroloji cihazlar ve onlarla musahide usullari Tolkovyj slovar geograficheskih nazvanij Azerbajdzhanskoj SSR Baku 1960 v soavtorstve Kaspijskoe more Sofiya 1961 sovm s K P Tilevym Yuzhnoe Iranskoe poberezhe Kaspiya Baku 1962 Xezer denizi Kirov korfezinin cografiyasi Baki 1967 Problema Kaspiya Kaspijskoe more Referativnyj sbornik Baku 1970 v soavtorstve Bibliograficheskij annotirovannyj spravochnik po Kaspijskomu moryu Baku 1970 v soavtorstve Fizicheskaya geografiya dlya 7 8 klassov srednej shkoly Fiziki cografiya orta mektebin 7 8 ci sinifleri ucun Fizicheskie processy v Kaspijskom more v svyazi s kolebaniyami ego urovnya Baku 1971 v soavtorstve IstinadlarA Q Gul E Q Gul Necefova Denize hesr olunmus heyat Baki AFPoliqrAF 2011 Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi VI cild Baki 1982 A K Gyul E K Gyul Nadzhafova Zhizn posvyashennaya moryu Baku AFPoliqrAF 2011