Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
Qaraciyər sorucusu (lat. Fasciola hepatica)-Yastı qurdlar tipinə aid olan növ.
| Qaraciyər sorucusu | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| XƏTA: yoxdur{{Plathelminthes}}, taksonun sistematikasını təsvir etməlidir Plathelminthes. ???: Qaraciyər sorucusu | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Xarici quruluşu
Bu növ kiçik yarpaq formasında olub, enli və qısadır. Uzunluğu 20–30 mm, eni isə 8–12 mm-ə qədər olur. Bədənin ön tərəfindən xortum şəklində uzanmışdır. Onun üzərində ağız və qarın sormacı vardır. Ağız sormacının diametri 1 mm, qarın sormacınınki isə 1,5–1,6 mm-dir. Bədənin ön hissəsində yumurtalıq, ondan arxada isə yumurta vəzisi yerləşir. Fassiolanın yumurtaları uzunsov və açıq sarı rənglidir. Yumurtaların bir qütbündə qapaqlıq, içərisində isə küllü miqdarda sarılıq hüceyrələri görünür. Yumurtanın uzunluğu 0,11–0,15 mm, eni isə 0,07–0,08 mm-dir.
Yayılması
Qaraciyər sorucusu Kosmopolit növdür. Dünyada və Qafqazda geniş yayılmışdır. Dünyada-2, Qafqazda-2, Azərbaycanda-2 növ ilə təmsil olunmuşdur. Quba-Xaçmaz, Şəki-Zaqatala, Lənkəran ovalığı, Mil-Qarabağ və Kür-Araz ovalığında geniş, Abşeron-Qobustanda, Gəncə-Qazax zonasında və Naxçıvan MR ərazisində isə ocaqlar şəklində yayılmışdır.
Həyat tərzi
Parazit orqanizm olub, əhli və vəhşi gövşəyən heyvanların və digər məməlilərin qaraciyərində, öd axarlarında və kisəsində yaşayır. Təsadüfi hallarda bu növə ağciyər toxumalarında rast gəlinir. Bronxlarda, dalaqda, limfa vəzilərində və başa üzvlərdə təsadüf edilir. Sahibin qanı, şirəsi və epiteli hüceyrələri ilə qidalanır. Hermafrodit orqanzm olub, yumurta qoymaqla çoxalır, tam çevrilmə ilə inkişaf edir.
İnsan həyatına təsiri
- İnsanlarda fassiolyoz əmələ gətirir. Heyvanların fərdi inkişafını əngəlləyir, məhsuldarlığını aşağı salır, körpələr arasında ölüm halları çoxalır.
Çoxalması
Hermafroditdir. Dişi cinsi orqanlar sistemi cür yumurtalıqdan ibarətdir. Erkək cinsi orqanlar sisteminin əsasını tək toxumluq təşkil edir.
Mənbəyi
- Şirvan Dövlət Təbiət Qoruğunda ceyranda () nəhəng fassidanın () tapılması
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Sorucu qurdlar sinfi-Qaraciyər sorucusu
- QARACIYƏR SORUCUSU
Ədəbiyyat
- Skryabin K. N. Трематоды животных и человека. Основы трематодологии, т. II, , Изд-во АН СССР, Москва-Ленинград, 1948, 600 стр.
- Azərbaycanda kənd təsərrüfatı heyvanlarının helmint və helmintozlarının zonalar üzrə yayılması və helmintozlarla mübarizənin gücləndirilməsi üçün təkliflər. Redaktəsi ilə, Bakı, "Elm" nəşriyyatı, 1975, 85 səh.
- Məmmədov A. Q., Məlikov Y. F.. Mal-qarada fassiolyoz və onunla mübarizə "Elm" nəşriyyatı, Bakı, 1979, 42 səh. İ. Ə. Sadıqov. Az. EA – nı xəbərləri (biol. elm. ser.), 1991, № 1, s. 3 – 6.
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- Azərbaycanda kənd təsərrüfatı heyvanlarının helmint və helmintozlarının zonalar üzrə yayılması və helmintozlarla mübarizənin gücləndirilməsi üçün təkliflər. Redaktəsi ilə, Bakı, "Elm" nəşriyyatı, 1975, 85 səh.
- Məmmədov A. Q., Məlikov Y. F.. Mal-qarada fassiolyoz və onunla mübarizə "Elm" nəşriyyatı, Bakı, 1979, 42 səh. İ. Ə. Sadıqov. Az. EA – nı xəbərləri (biol. elm. ser.), 1991, № 1, s. 3 – 6.
- Skryabin K. N. Трематоды животных и человека. Основы трематодологии, т. II, , Изд-во АН СССР, Москва-Ленинград, 1948, 600 стр.
- Onurğasızlar Zoologiyası Bakı 2008 Bəhlul Ağayev, Zülfiyyə Zeynalova
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleye hansisa kateqoriya elave edilmemisdir Meqaleye kateqoriyalar elave ederek tohfe vere bilersiz Qaraciyer sorucusu lat Fasciola hepatica Yasti qurdlar tipine aid olan nov Qaraciyer sorucusuElmi tesnifatXETA taksonomik sablon yoxdur Plathelminthes taksonun sistematikasini tesvir etmelidir Plathelminthes Qaraciyer sorucusuBeynelxalq elmi adiFasciola hepatica L 1758Sekil axtarisiITIS 56135NCBI 6192EOL 590853Xarici qurulusu source source source source source source source Qaraciyer sorucusu Bu nov kicik yarpaq formasinda olub enli ve qisadir Uzunlugu 20 30 mm eni ise 8 12 mm e qeder olur Bedenin on terefinden xortum seklinde uzanmisdir Onun uzerinde agiz ve qarin sormaci vardir Agiz sormacinin diametri 1 mm qarin sormacininki ise 1 5 1 6 mm dir Bedenin on hissesinde yumurtaliq ondan arxada ise yumurta vezisi yerlesir Fassiolanin yumurtalari uzunsov ve aciq sari renglidir Yumurtalarin bir qutbunde qapaqliq icerisinde ise kullu miqdarda sariliq huceyreleri gorunur Yumurtanin uzunlugu 0 11 0 15 mm eni ise 0 07 0 08 mm dir YayilmasiQaraciyer sorucusu Kosmopolit novdur Dunyada ve Qafqazda genis yayilmisdir Dunyada 2 Qafqazda 2 Azerbaycanda 2 nov ile temsil olunmusdur Quba Xacmaz Seki Zaqatala Lenkeran ovaligi Mil Qarabag ve Kur Araz ovaliginda genis Abseron Qobustanda Gence Qazax zonasinda ve Naxcivan MR erazisinde ise ocaqlar seklinde yayilmisdir Heyat terziParazit orqanizm olub ehli ve vehsi govseyen heyvanlarin ve diger memelilerin qaraciyerinde od axarlarinda ve kisesinde yasayir Tesadufi hallarda bu nove agciyer toxumalarinda rast gelinir Bronxlarda dalaqda limfa vezilerinde ve basa uzvlerde tesaduf edilir Sahibin qani siresi ve epiteli huceyreleri ile qidalanir Hermafrodit orqanzm olub yumurta qoymaqla coxalir tam cevrilme ile inkisaf edir Insan heyatina tesiriInsanlarda fassiolyoz emele getirir Heyvanlarin ferdi inkisafini engelleyir mehsuldarligini asagi salir korpeler arasinda olum hallari coxalir CoxalmasiHermafroditdir Disi cinsi orqanlar sistemi cur yumurtaliqdan ibaretdir Erkek cinsi orqanlar sisteminin esasini tek toxumluq teskil edir MenbeyiSirvan Dovlet Tebiet Qorugunda ceyranda neheng fassidanin tapilmasiHemcinin baxYasti qurdlar Neheng qaraciyer sorucusuXarici kecidlerSorucu qurdlar sinfi Qaraciyer sorucusu QARACIYER SORUCUSUEdebiyyatSkryabin K N Trematody zhivotnyh i cheloveka Osnovy trematodologii t II Izd vo AN SSSR Moskva Leningrad 1948 600 str Azerbaycanda kend teserrufati heyvanlarinin helmint ve helmintozlarinin zonalar uzre yayilmasi ve helmintozlarla mubarizenin guclendirilmesi ucun teklifler Redaktesi ile Baki Elm nesriyyati 1975 85 seh Memmedov A Q Melikov Y F Mal qarada fassiolyoz ve onunla mubarize Elm nesriyyati Baki 1979 42 seh I E Sadiqov Az EA ni xeberleri biol elm ser 1991 1 s 3 6 Integrated Taxonomic Information System ing 1996 Azerbaycanda kend teserrufati heyvanlarinin helmint ve helmintozlarinin zonalar uzre yayilmasi ve helmintozlarla mubarizenin guclendirilmesi ucun teklifler Redaktesi ile Baki Elm nesriyyati 1975 85 seh Memmedov A Q Melikov Y F Mal qarada fassiolyoz ve onunla mubarize Elm nesriyyati Baki 1979 42 seh I E Sadiqov Az EA ni xeberleri biol elm ser 1991 1 s 3 6 Skryabin K N Trematody zhivotnyh i cheloveka Osnovy trematodologii t II Izd vo AN SSSR Moskva Leningrad 1948 600 str Onurgasizlar Zoologiyasi Baki 2008 Behlul Agayev Zulfiyye Zeynalova