Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qaraboyun durna (lat. Grus nigricollis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin durnakimilər dəstəsinin durnalar fəsiləsinin durna cinsinə aid heyvan növü. Çin və Hindistanın Tibet yaylası ərazisində yayılmışdır. Alp qurşağında müşahidə edilən yegahə durna növüdür. Bu nadir quş Beynəlxalq Qırmızı kitaba daxil edilmişdir. Onların ümümi sayı 5000–6000 arasında dəyişir. Bu quşlar ilk dəfə 1872-ci ildə Nikolay Prjevalski tərəfindən təsvir edilmişdir. O, onları Kukunor göü ətrafında müşahidə etmişdir. Təbiətdə bu növ durnalar 20–30 il yaşaya bilirlər.
| Qaraboyun durna | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Cins: Növ: Qaraboyun durna | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təsviri
Nəhəng quş 115 sm hündürlüyə və 5,35 kq çəkiyə sahibdirlər. Xarici görünüş baxımından Yapon durnalarına bənzəsələrdə onlardan böy baxımından kiçikdirlər. Üst bədən tüyü ağ rəngli, altlığı isə çirkli-ağdır. Başı və boyunun yuxarı hissəsi qaradır. Gözünün altındakı kiçik bir ağ ya da açıq boz nöqtə var. Quyruğu demək olar ki tamamən qaradır. Ayaqları da qara rəngdə olur. Balaların bütün bədənləri lələklərlə örtülü olur. Erkək və dişi fərdlər arasında kəskin fərqlər olmasada erkəklər nisbətən iri olur. Balaların qarınları boz, bədənin yuxarı hissəsi boz-sarı, birinci və ikinci dərəcəli lələkləri qara olur. Balalar artıq bir yaşında nöyüklərdən heç fərqlənmirlər..
Yayılması
Qaraboyun durnaların əsas yuva qurma bölgələri Çinin Şinxay bölgəsidir. Tibetin bu hissəsində hündürlük 3800–4500 metr arasında dəyişir. Bundan əlavə kiçik saylı populyasiya Hindistanın Ldak bölgəsində yayılmışdır. Qışlama isə Tibet vadisi və Quyçjou, Butan ərazisinmdə və Hindistanın Arunaçal-Pradeş ştatı ərazisində yayılmışdır.
Bu növ durnalar əsasən alp zomansının çay kənarları, göllər, hündür otların bitdiyi ərazilərdə yuva qururlar. Qışda isə nisbəıtən aşağılara enirlər. Onlar bu bölgələrdə əsasən dənli bitkilərlə qidalanırlar. İnsanın yaşayış məntəqələrinə yaşamaqdan çəkinmirlər. B u bölgələrdə milli adətlərdən irəli gələrək onlara toxunulmur.
Çoxalması
Bu növ durnalar yetkinlik yaşına 2–3 ilində çatırlar. Ərazidən asılı olaraq yumurtlama bölgəlırinə martın sonlarından maya qədər gəlirlər. Mərkəzi Tibetdə ortalama hər 2,2 çütə km² ərazi düşür.
Qidalanması
Qaraboyun durnalar əsasən bitkilərlə və hüyvanlarla qidalanırlar. Qidasına kiçik ilanlar, qurdlar, balıqlar, qurbağalar, kərtənkələlər, kiçik gəmiricilər, cücülər daxildir. Qış mövsümündə isə dənli bitkilərlə qidalanırlar.
Qorunması
Təhlükədə olan növ olaraq hesab edilir. Təbiətdə sayları 8800–11000 baş arasında dəyişir.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qaraboyun durna lat Grus nigricollis heyvanlar aleminin xordalilar tipinin quslar sinfinin durnakimiler destesinin durnalar fesilesinin durna cinsine aid heyvan novu Cin ve Hindistanin Tibet yaylasi erazisinde yayilmisdir Alp qursaginda musahide edilen yegahe durna novudur Bu nadir qus Beynelxalq Qirmizi kitaba daxil edilmisdir Onlarin umumi sayi 5000 6000 arasinda deyisir Bu quslar ilk defe 1872 ci ilde Nikolay Prjevalski terefinden tesvir edilmisdir O onlari Kukunor gou etrafinda musahide etmisdir Tebietde bu nov durnalar 20 30 il yasaya bilirler Qaraboyun durnaElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Klad Deste DurnakimilerYarimdeste Fesileustu Fesile DurnalarCins DurnaNov Qaraboyun durnaBeynelxalq elmi adiGrus nigricollis Przew 1876 Sekil axtarisiITIS 176187NCBI 40817EOL 45518780TesviriNeheng qus 115 sm hundurluye ve 5 35 kq cekiye sahibdirler Xarici gorunus baximindan Yapon durnalarina benzeselerde onlardan boy baximindan kicikdirler Ust beden tuyu ag rengli altligi ise cirkli agdir Basi ve boyunun yuxari hissesi qaradir Gozunun altindaki kicik bir ag ya da aciq boz noqte var Quyrugu demek olar ki tamamen qaradir Ayaqlari da qara rengde olur Balalarin butun bedenleri leleklerle ortulu olur Erkek ve disi ferdler arasinda keskin ferqler olmasada erkekler nisbeten iri olur Balalarin qarinlari boz bedenin yuxari hissesi boz sari birinci ve ikinci dereceli lelekleri qara olur Balalar artiq bir yasinda noyuklerden hec ferqlenmirler YayilmasiQaraboyun durnalarin esas yuva qurma bolgeleri Cinin Sinxay bolgesidir Tibetin bu hissesinde hundurluk 3800 4500 metr arasinda deyisir Bundan elave kicik sayli populyasiya Hindistanin Ldak bolgesinde yayilmisdir Qislama ise Tibet vadisi ve Quycjou Butan erazisinmde ve Hindistanin Arunacal Prades stati erazisinde yayilmisdir Bu nov durnalar esasen alp zomansinin cay kenarlari goller hundur otlarin bitdiyi erazilerde yuva qururlar Qisda ise nisbeiten asagilara enirler Onlar bu bolgelerde esasen denli bitkilerle qidalanirlar Insanin yasayis menteqelerine yasamaqdan cekinmirler B u bolgelerde milli adetlerden ireli gelerek onlara toxunulmur CoxalmasiBu nov durnalar yetkinlik yasina 2 3 ilinde catirlar Eraziden asili olaraq yumurtlama bolgelirine martin sonlarindan maya qeder gelirler Merkezi Tibetde ortalama her 2 2 cute km erazi dusur QidalanmasiQaraboyun durnalar esasen bitkilerle ve huyvanlarla qidalanirlar Qidasina kicik ilanlar qurdlar baliqlar qurbagalar kertenkeleler kicik gemiriciler cuculer daxildir Qis movsumunde ise denli bitkilerle qidalanirlar QorunmasiTehlukede olan nov olaraq hesab edilir Tebietde saylari 8800 11000 bas arasinda deyisir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 IOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3Hemcinin bax