Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qara zanbaq - Aleksandr Düma tərəfindən yazılmış olan tarixi romandır.
| Qara zanbaq | |
|---|---|
| fr. La Tulipe noire | |
 | |
| Müəllif | Aleksandr Düma |
| Orijinalın dili | fransız dili |
| Ölkə | |
| Orijinalın nəşr ili | 1850 |
| Elektron versiya | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Obrazlar
- Polkovnik Van Deken: Şahzadə III Vilyam van Orancın köməkçisi
- Kornelis de Vitt: Hollandiyanın baş naziri olan Yohan de Vittin qardaşı
- Kornelis van Berle: zanbaq yetişdirən, həkim, Kornelis de Vittin xaç oğlu
- Krek: Yohan de Vittin xidmətçisi
- Qrif: Buitenhof və Loevestein həbsxanalarının nəzarətçisi
- İsaak Bokstel: Kornelis van Berlenin qısqanc qonşusu
- Yohan de Vitt: Hollandiyanın Baş naziri
- Vilyam van Oranc: 1672-ci ildə De Vitt qardaşlarını edam etdirərək ölkə başçısı olan şahzadə
- Roza: Qrifin qızı
- Van Sistens: Harlem meri və Çiçək İstehsalçıları Assosiasiyasının prezidenti
Film versiyaları
Kitab 1921, 1937, 1956, 1970 və 1988-ci illərdə filmlərə mövzu olmuşdur. 1963-cü ildə çəkilmiş olan və Alen Delonun baş rolda oynadığı film isə kitabdan müstəqildir.
Süjet xətti
Hollandiyanın Dordrext şəhərində zəngin və əsilzadə bir tacirin oğlu olan Kornelis van Berle həm də Hollandiyanın baş nazirinin qardaşı olan Kornelis de Vittin xaç oğludur. Tibb təhsilini başa vurduqdan sonra 1668-ci ildə 24 yaşı olarkən atasını itirir. Atasının ölümündən sonra özünə böyük bir miras qalan Kornelis özünü zanbaq əkinçiliyinə həsr edir və sahib olduğu var-dövləti sayəsində tez bir zamanda bu sahədə mütəxəssisə çevrilir. Uzun illər öz evində şəxsi imkanları ilə zanbaq yetişdirən və bu sahədə ciddi müvəffəqiyyət əldə edən qonşusu İsaak Bokstel Kornelisin bu cəhdindən məmnun qalmamış, əvvəlcə qonşusu ilə yarışmağa, hətta onun zanbaq soğanaqlarını belə məhv etməyə çalışsa da, sonunda bu işdən əl çəkib, bütün günü qonşusunu gizlicə pəncərəsindən izləməyə başlayır.
Harlemdəki Çiçək İstehsalçıları Assosiasiyası böyük, ləkəsiz, qara zanbaq yetişdirə biləcək hər hansısa bir kəsə yüz min Hollandiya quldeni mükafat verəcəyini bildirir. Lakin o dövrdə hətta tünd rəngli zanbaq belə yetişdirilə bilinmədiyi üçün bu müsabiqədə qalib gəlmək mümkün hesab edilmirdi. Bir çoxları kimi müsabiqədə iştirak edən Kornelis qısa bir müddət ərzində zanbaqların rəngini tündləşdirməyi bacarır və qara hədəfə çatmağa yaxınlaşır.
1672-ci ilin yanvar ayında Dordrextdə olan Kornelis de Vitt qardaşı Yohanın müsyö Luvua ilə yazışmalarının olduğu zərfi öz xaç oğluna həvalə edir. Pəncərədən qonşusunun evini müşahidə edən İshaq bu çatdırılmanın şahidi olur. İsaak Kornelis de Vittin yeddi aydan sonra həbs olunduğunu biləndən sonra qonşusunu satır. Növbəti gün Hollandiyanın Baş naziri olan Yohan de Vitt və qardaşı Kornelis de Vitt 1672-ci ilin avqust ayının 20-də Haaqada edam edilərək öldürülürlər. Bu hadisədən qısa bir müddət əvvəl Kornelis de Vitt tərəfindən yazılmış olan və Kornelis van Berle məktubları açmadan yandırmasını bildirən xəbərdarlıq məktubu de Vittin edam günü Kornelis van Berle çatır, lakin məktubu alan kimi van Berlenin evi əsgərlər tərəfindən hücuma məruz qalır, həbs edilir və mühakimə olunmaq üçün Haaqaya aparılır. Həmin gecə İshaq qonşusunun bağına girsə da, axtardığı soğanı tapa bilmir. Evin içindəki gül emalatxanasında da soğanı tapa bilməyəndən sonra öyrənir ki, Kornelis soğanı üç hissəyə kəsib və bu hissələri də həbs olunarkən özü ilə apardığını başa düşərək Haaqaya getməyə qərar verir.
Haaqada həbsdə olan Kornelis buradakı qəzəbli və kobud mühafizəçi olan Qrifin xoş xasiyyətli qızı Roza ilə tanış olur. Kornelis avqust ayının 23-də məhkəmə qarşısına çıxarılır və qısa mühakimədən sonra ona ölüm hökmü verilir. Məhkəmə tərəfindən ona verilmiş olan hökmün icrasına iki saatdan da az müddət qaldığını öyrənən Kornelis, qayğısına qalan Rozaya öz məhəbbətini bildirir və edam edildikdən sonra yetişdirib mükafatı alması üçün qara zanbaq soğanlarını xaç atasının yazısı olan kağıza bükərək Rozaya ona verir. Kornelis dar ağacına aparılarkən, həyatının əhv edildiyini və cəzasının ömürlük həbs ilə əvəz edildiyini öyrənir.
Loevestein qalasına aparılan Kornelis, Rozaya çatdırmaq üçün yazmış olduğu məktubu zamanla tutduğu və əhliləşdirdiyi göyərçinlərlə birlikdə göndərir. Bir müddətdən sonra Roza peyda olur; O, məktubu aldığını və atasının Loevestein qalasına təyin edilməsini təmin etdiyini bildirir. İki sevgili hər axşam görüşürlər və beləliklə də Roza zanbaqları yetişdirir, Kornelis isə ona oxumağı və yazmağı öyrədir. İsaak isə Yakob Gizels təxəllüsü ilə həbsxanaya gəlib-getməyə, Qriflə görüşməyə başlayır. Bir gün Kornelisin hücrəsinə basqın zamanı Qrif Kornelisin zanbaqlarından birini tapır və çiçəyi ayağı ilə əzir; lakin İshaq nə etdiyini öyrənəndə ona çox əsəbiləşdiyi üçün o bu əməlinə peşman olur.
Roza hər gün həbsxanaya gəlməyə davam edən İshaqdan gizli formada qara zanbağı yetişdirməyi bacarır, lakin o, müsabiqəni təşkil edən dərnəyə məktub göndərərkən İsaak gizlicə qızın otağına girir, qara zanbağı oğurlayır və birbaşa Haarlemə aparır. Zambağın oğurlandığını görən Roza üçüncü və sonuncu lalə soğanını da özü ilə götürərək atasına xəbər vermədən ata minərək Haarlemə gedir və Haarlem meri və Çiçək İstehsalçıları Assosiasiyasının prezidenti Van Sistensin yanına gəlir. Lakin Van Sistens Rozanı ciddi qəbul etmir. O zaman De Vitt qardaşlarını edam etdirərək 21 yaşında ölkə başçısı olan Şahzadə III Vilhelm van Oranc qara zanbaq xəbərini eşidib şəhərə gəlir. Şahzadə merin otağına daxil olanda Rozanın problemini izah etməyə çalışdığını görür; O, özünü assosiasiyanın üzvü kimi təqdim edir və Rozanın hekayəsinə qulaq asır. Roza başına gələn hər şey haqqında danışır. Özü ilə sübut kimi gətirdiyi üçüncü lalə soğanını da ona göstərir; üstəlik, bu soğanın büküldüyü kağızda Kornelis de Vittin əl yazısını görən Şahzadə Kornelis van Berlenin günahsız olduğunu da başa düşür.
Qara zanbağı yetişdirə biləcək şəxsə veriləcəyi bildirilən mükafat üçün 15 may 1673-cü ildə Haarlemdə böyük mərasim keçirilir. Mükafatı almağı gözləyən İsaak və şahzadənin istəyi ilə gözəl libas geyinən Roza ayrı-ayrılıqda mərasim keçirilən məkana gəlirlər. Şahzadənin əmri ilə Haarlemə gətirilən və edam olunmaq üçün aparıldığını zənn edən Kornelis səhnədə Şahzadənin mükafatı Rozaya verdiyini görür. Hiss etdiyi heyrət və qorxusuna görə beyninə qan sızan və elə yerindəcə ölən İsaakı görən Kornelis oğrunun keçmiş qonşusu olduğunu başa düşür və təəccüblənir.
Yüz min quldenlik mükafatı əldə edən Kornelis və Roza evlənirlər və Dordrextə qayıdırlar. Bokstelin evi auksionda satışa çıxarılır və Kornelis bu evi və onun bağını alaraq öz bağına əlavə edir. Qrif isə kürəkəninin bağçasındakı gülləri mühafizə edir. Kornelis və Rozanın 1674 və 1675-ci il təvəllüdlü iki övladı dünyaya gəlir; dünyaya gələn oğlanın adı Kornelis, qızın adını isə Roza qoyurlar.
İstinadlar
- The Fortnightly Review (ingilis). Chapman and Hall. 1878. 533.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qara zanbaq Aleksandr Duma terefinden yazilmis olan tarixi romandir Qara zanbaqfr La Tulipe noireMuellif Aleksandr DumaOrijinalin dili fransiz diliOlke FransaOrijinalin nesr ili 1850Elektron versiya Vikianbarda elaqeli mediafayllarObrazlarPolkovnik Van Deken Sahzade III Vilyam van Orancin komekcisi Kornelis de Vitt Hollandiyanin bas naziri olan Yohan de Vittin qardasi Kornelis van Berle zanbaq yetisdiren hekim Kornelis de Vittin xac oglu Krek Yohan de Vittin xidmetcisi Qrif Buitenhof ve Loevestein hebsxanalarinin nezaretcisi Isaak Bokstel Kornelis van Berlenin qisqanc qonsusu Yohan de Vitt Hollandiyanin Bas naziri Vilyam van Oranc 1672 ci ilde De Vitt qardaslarini edam etdirerek olke bascisi olan sahzade Roza Qrifin qizi Van Sistens Harlem meri ve Cicek Istehsalcilari Assosiasiyasinin prezidentiFilm versiyalariKitab 1921 1937 1956 1970 ve 1988 ci illerde filmlere movzu olmusdur 1963 cu ilde cekilmis olan ve Alen Delonun bas rolda oynadigi film ise kitabdan musteqildir Sujet xettiHollandiyanin Dordrext seherinde zengin ve esilzade bir tacirin oglu olan Kornelis van Berle hem de Hollandiyanin bas nazirinin qardasi olan Kornelis de Vittin xac ogludur Tibb tehsilini basa vurduqdan sonra 1668 ci ilde 24 yasi olarken atasini itirir Atasinin olumunden sonra ozune boyuk bir miras qalan Kornelis ozunu zanbaq ekinciliyine hesr edir ve sahib oldugu var dovleti sayesinde tez bir zamanda bu sahede mutexessise cevrilir Uzun iller oz evinde sexsi imkanlari ile zanbaq yetisdiren ve bu sahede ciddi muveffeqiyyet elde eden qonsusu Isaak Bokstel Kornelisin bu cehdinden memnun qalmamis evvelce qonsusu ile yarismaga hetta onun zanbaq soganaqlarini bele mehv etmeye calissa da sonunda bu isden el cekib butun gunu qonsusunu gizlice penceresinden izlemeye baslayir Harlemdeki Cicek Istehsalcilari Assosiasiyasi boyuk lekesiz qara zanbaq yetisdire bilecek her hansisa bir kese yuz min Hollandiya quldeni mukafat vereceyini bildirir Lakin o dovrde hetta tund rengli zanbaq bele yetisdirile bilinmediyi ucun bu musabiqede qalib gelmek mumkun hesab edilmirdi Bir coxlari kimi musabiqede istirak eden Kornelis qisa bir muddet erzinde zanbaqlarin rengini tundlesdirmeyi bacarir ve qara hedefe catmaga yaxinlasir 1672 ci ilin yanvar ayinda Dordrextde olan Kornelis de Vitt qardasi Yohanin musyo Luvua ile yazismalarinin oldugu zerfi oz xac ogluna hevale edir Pencereden qonsusunun evini musahide eden Ishaq bu catdirilmanin sahidi olur Isaak Kornelis de Vittin yeddi aydan sonra hebs olundugunu bilenden sonra qonsusunu satir Novbeti gun Hollandiyanin Bas naziri olan Yohan de Vitt ve qardasi Kornelis de Vitt 1672 ci ilin avqust ayinin 20 de Haaqada edam edilerek oldurulurler Bu hadiseden qisa bir muddet evvel Kornelis de Vitt terefinden yazilmis olan ve Kornelis van Berle mektublari acmadan yandirmasini bildiren xeberdarliq mektubu de Vittin edam gunu Kornelis van Berle catir lakin mektubu alan kimi van Berlenin evi esgerler terefinden hucuma meruz qalir hebs edilir ve muhakime olunmaq ucun Haaqaya aparilir Hemin gece Ishaq qonsusunun bagina girse da axtardigi sogani tapa bilmir Evin icindeki gul emalatxanasinda da sogani tapa bilmeyenden sonra oyrenir ki Kornelis sogani uc hisseye kesib ve bu hisseleri de hebs olunarken ozu ile apardigini basa duserek Haaqaya getmeye qerar verir Haaqada hebsde olan Kornelis buradaki qezebli ve kobud muhafizeci olan Qrifin xos xasiyyetli qizi Roza ile tanis olur Kornelis avqust ayinin 23 de mehkeme qarsisina cixarilir ve qisa muhakimeden sonra ona olum hokmu verilir Mehkeme terefinden ona verilmis olan hokmun icrasina iki saatdan da az muddet qaldigini oyrenen Kornelis qaygisina qalan Rozaya oz mehebbetini bildirir ve edam edildikden sonra yetisdirib mukafati almasi ucun qara zanbaq soganlarini xac atasinin yazisi olan kagiza bukerek Rozaya ona verir Kornelis dar agacina aparilarken heyatinin ehv edildiyini ve cezasinin omurluk hebs ile evez edildiyini oyrenir Loevestein qalasina aparilan Kornelis Rozaya catdirmaq ucun yazmis oldugu mektubu zamanla tutdugu ve ehlilesdirdiyi goyercinlerle birlikde gonderir Bir muddetden sonra Roza peyda olur O mektubu aldigini ve atasinin Loevestein qalasina teyin edilmesini temin etdiyini bildirir Iki sevgili her axsam gorusurler ve belelikle de Roza zanbaqlari yetisdirir Kornelis ise ona oxumagi ve yazmagi oyredir Isaak ise Yakob Gizels texellusu ile hebsxanaya gelib getmeye Qrifle gorusmeye baslayir Bir gun Kornelisin hucresine basqin zamani Qrif Kornelisin zanbaqlarindan birini tapir ve ciceyi ayagi ile ezir lakin Ishaq ne etdiyini oyrenende ona cox esebilesdiyi ucun o bu emeline pesman olur Roza her gun hebsxanaya gelmeye davam eden Ishaqdan gizli formada qara zanbagi yetisdirmeyi bacarir lakin o musabiqeni teskil eden derneye mektub gondererken Isaak gizlice qizin otagina girir qara zanbagi ogurlayir ve birbasa Haarleme aparir Zambagin ogurlandigini goren Roza ucuncu ve sonuncu lale soganini da ozu ile goturerek atasina xeber vermeden ata minerek Haarleme gedir ve Haarlem meri ve Cicek Istehsalcilari Assosiasiyasinin prezidenti Van Sistensin yanina gelir Lakin Van Sistens Rozani ciddi qebul etmir O zaman De Vitt qardaslarini edam etdirerek 21 yasinda olke bascisi olan Sahzade III Vilhelm van Oranc qara zanbaq xeberini esidib sehere gelir Sahzade merin otagina daxil olanda Rozanin problemini izah etmeye calisdigini gorur O ozunu assosiasiyanin uzvu kimi teqdim edir ve Rozanin hekayesine qulaq asir Roza basina gelen her sey haqqinda danisir Ozu ile subut kimi getirdiyi ucuncu lale soganini da ona gosterir ustelik bu soganin bukulduyu kagizda Kornelis de Vittin el yazisini goren Sahzade Kornelis van Berlenin gunahsiz oldugunu da basa dusur Qara zanbagi yetisdire bilecek sexse verileceyi bildirilen mukafat ucun 15 may 1673 cu ilde Haarlemde boyuk merasim kecirilir Mukafati almagi gozleyen Isaak ve sahzadenin isteyi ile gozel libas geyinen Roza ayri ayriliqda merasim kecirilen mekana gelirler Sahzadenin emri ile Haarleme getirilen ve edam olunmaq ucun aparildigini zenn eden Kornelis sehnede Sahzadenin mukafati Rozaya verdiyini gorur Hiss etdiyi heyret ve qorxusuna gore beynine qan sizan ve ele yerindece olen Isaaki goren Kornelis ogrunun kecmis qonsusu oldugunu basa dusur ve teeccublenir Yuz min quldenlik mukafati elde eden Kornelis ve Roza evlenirler ve Dordrexte qayidirlar Bokstelin evi auksionda satisa cixarilir ve Kornelis bu evi ve onun bagini alaraq oz bagina elave edir Qrif ise kurekeninin bagcasindaki gulleri muhafize edir Kornelis ve Rozanin 1674 ve 1675 ci il tevelludlu iki ovladi dunyaya gelir dunyaya gelen oglanin adi Kornelis qizin adini ise Roza qoyurlar IstinadlarThe Fortnightly Review ingilis Chapman and Hall 1878 533