Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Qırmızı kilsə (bolq. Червена църква) — Bolqarıstanın cənub-mərkəzində, yaxşı qorunub saxlanmış Son Roma (Erkən Bizans) dövrünə aid xristian bazilika kilsəsi. Kilsə V əsrin sonu–VI əsrin əvvəllərinə aiddir. Kilsə Plovdiv vilayətində, Peruşitsa şəhərindən qərbdə, Plovdiv şəhərindən təxminən 15 km cənub-qərbdə yerləşir. Qırmızı kilsə Bolqarıstanın Son Antik dövrdəki kilsələri arasında nadir kərpic konstruksiyasına malik bir nümunədir və kilsənin adını kərpiclərin qırmızı rəngi verir.
Qırmızı kilsə | |
---|---|
![]() | |
![]() | |
Ölkə | |
Üslubu | Bizans memarlığı |
![]() |
Tarixi
Kilsə imperator I Anastasinin hakimiyyəti dövründə (491–518) inşa edilmişdir. Qırmızı kilsənin ilkin ölçüləri 32.70 x 25.90 metr idi. Ən yaxşı qorunmuş şimal divarı təxminən 14 metr hündürlüyə çatır. Kilsədə dörd yarımqübbə, bir narteks və xarici nef var. Binanın simmetriyası nefin şimal divarına əlavə edilmiş hovuz və kilsənin cənub tərəfindəki yarımqübbənin altındakı ibadətgahla pozulur. Vəftiz şrifti çəhrayı mərmərlə üzlənmişdi. Kilsə əvvəlcədən günbəzli idi, lakin günbəzlərdən heç biri qorunub saxlanılmayıb.
Qırmızı kilsədə ilk dəfə 1915-ci ildə bolqarıstanlı arxeoloqları tərəfindən qazıntı işləri aparılmışdır. Birinci Dünya müharibəsinin başlanması sonrakı tədqiqatları gecikdirmişdi, lakin 1921-ci ildə qazıntılar Bolqarıstan Arxeologiya İnstitutu tərəfindən Tomas Vittemorun maliyyə dəstəyi ilə yenidən başlamışdır. Struktur zədələnmə səbəbindən kilsə 1985-ci ildə taxta baza ilə möhkəmləndirilmişdir. Kilsə 2013-cü ildə Avropa Şurasının əhəmiyyətli maliyyələşdirməsi ilə həyata keçirilən yenidənqurma layihəsindən sonra yenidən açılmışdır. Taxta dirəklər metal olanlarla əvəz edilmiş, struktur təkmilləşdirmələr aparılmış və ziyarətçi mərkəzi inşa edilmişdir.
Sofiyada yerləşən Müqəddəs Sofiya kilsəsi və Nesebır Qədim yepiskopluğu ilə yanaşı Qırmızı kilsə Bolqarıstan tarixində həmin dövrdən qalan üç kərpic kilsədən biridir.
Möhkəm kərpic adətən nadir idi və bu, V–XII əsrlərdə Bizansda və Bizans təsiri altında olan ərazilərdə inşa edilmiş binalarda müşahidə olunurdu. Memarlıq tarixçisi Marqarita Koyeva kilsəni 313-cü ildə Milan ediktindən sonra Bolqarıstan torpaqlarında baş verən dəyişikliklərin parlaq nümunəsi hesab edir.
Memarlığı
Kilsənin döşəməsi mozaikalarla örtülmüş, daxili hissəsi freskalarla bəzədilmişdi. Qırmızı kilsənin erkən freskaları xristian kilsələrinin daxili bəzəyində mürəkkəb mozaikalardan freskalara tədricən keçidi göstərir. Bəzi bəzəklər Sofiyada yerləşən Milli Tarix Muzeyində qorunub saxlanılır. Bu erkən freskalardan bəziləri Vəftizçi İohannln anası qaçışı və Zəkəriyyənin öldürülməsi kimi apokrif səhnələri təsvir edirdi.
Qırmızı kilsənin əvvəlcədən bir xalq müqəddəsinin qalıqlarının saxlandığı əzabkeş məzarı olduğu güman edilir.։ Kilsə erkən orta əsrlərdə yenidən qurulmuşdur. X və XI əsrlərdə bir neçə yan keçid kilsənin öz kərpicləri ilə bağlanmışdır. Kilsəni əhatə edən nekropol da orta əsrlərə aiddir və bu dövrdə freskaların ikinci qatı əlavə edilmişdir.
Qalereya
- Yuxarıdan görünüşü
- Plan
- Bərpadan əvvəl
- Zədələnmiş divar
- Şimal-qərb hissəsində Harunu təsvir edən erkən freska. Son bərpa işləri zamanı yeni təbəqələr çıxarıldıqda kəşf edilmişdir.
- Şimal tağının sağında, mələk başı olan medalyon. Şərq tağının 18 oxşar medalyonla bəzədildiyi güman edilir.
İstinadlar
- "Red Church". Cultural Corridors of South East Europe. İstifadə tarixi: 2010 թ․ փետրվարի 3.
- Николова, Бистра. Православните църкви през Българското средновековие IX–XIV в. (Bulgarian). София: Академично издателство "Марин Дринов". 2002. səh. 156. ISBN .
- "The Red Church". Plovdiv Guide. 2011 թ․ հուլիսի 15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010 թ․ փետրվարի 3.
- "Червената църква край Перущица е пред унищожение" (Bulgarian). Двери БГ. 2009 թ․ մայիսի 5. 2012-02-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010 թ․ փետրվարի 3.
- "Ministry of Culture Republic of Bulgaria". Bulgarian Ministry of Culture. İstifadə tarixi: 2013 թ․ օգոստոսի 29.
- Lapidge, Michael; André Vauchez; Richard Barrie Dobson. Encyclopedia of the Middle Ages. 1. Routledge. 2000. səh. 206. ISBN .
- , redaktorBrickwork techniques and patterns // , Oxford University Press, 1991, səh. 323, ISBN
- Коева, Маргарита. Ранна християнска архитектура IV-VII в. // Въведение в архитектурната теория и история. Учебник за студенти по изкуствознание (Bulgarian). LiterNet. 2003.
- Underwood, Paul Atkins. Studies in the art of the Kariye Djami and its intellectual background. Taylor & Francis. 1975. səh. 198. ISBN .
- Cartlidge, David R.; James Keith Elliott. Art and the Christian Apocrypha. Routledge. 2001. səh. 97. ISBN .
Əlavə ədəbiyyat
- Панайотова, Д. Червената църква, Наука и изкуство, С. 1956, стр. 5 – 10.
- NIKOLOVA, Rumiana; GENOV, Nikolaj. 1000 stranici Bălgarija. Sofia : Siela Norma AD, 2013. . S. 800.
Xarici keçidlər
- „Червената църква“ край Перущица е реставрирана, БНР 2013
- „Червената църква“, официален сайт на Община Перушица Arxivləşdirilib 2016-04-23 at the Wayback Machine
- Червената църква – гр. Перущица, Раннохристиянски църкви, Свети места[daimi ölü keçid]
- Величавите руини на Червената църква
- Червената църква, Bulgariatravel-tv Arxivləşdirilib 2024-04-25 at the Wayback Machine
- Откриват реновираната Червена църква край Перущица Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine
- Червената църква
- Peio Totov, Червената църква край Перущица, inews.bg 25.05.2011
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 67 saniye evvel ChanisCaucasi muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Qirmizi kilse bolq Chervena crkva Bolqaristanin cenub merkezinde yaxsi qorunub saxlanmis Son Roma Erken Bizans dovrune aid xristian bazilika kilsesi Kilse V esrin sonu VI esrin evvellerine aiddir Kilse Plovdiv vilayetinde Perusitsa seherinden qerbde Plovdiv seherinden texminen 15 km cenub qerbde yerlesir Qirmizi kilse Bolqaristanin Son Antik dovrdeki kilseleri arasinda nadir kerpic konstruksiyasina malik bir numunedir ve kilsenin adini kerpiclerin qirmizi rengi verir Qirmizi kilseOlke BolqaristanUslubu Bizans memarligi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiKilse imperator I Anastasinin hakimiyyeti dovrunde 491 518 insa edilmisdir Qirmizi kilsenin ilkin olculeri 32 70 x 25 90 metr idi En yaxsi qorunmus simal divari texminen 14 metr hundurluye catir Kilsede dord yarimqubbe bir narteks ve xarici nef var Binanin simmetriyasi nefin simal divarina elave edilmis hovuz ve kilsenin cenub terefindeki yarimqubbenin altindaki ibadetgahla pozulur Veftiz srifti cehrayi mermerle uzlenmisdi Kilse evvelceden gunbezli idi lakin gunbezlerden hec biri qorunub saxlanilmayib Qirmizi kilsede ilk defe 1915 ci ilde bolqaristanli arxeoloqlari terefinden qazinti isleri aparilmisdir Birinci Dunya muharibesinin baslanmasi sonraki tedqiqatlari gecikdirmisdi lakin 1921 ci ilde qazintilar Bolqaristan Arxeologiya Institutu terefinden Tomas Vittemorun maliyye desteyi ile yeniden baslamisdir Struktur zedelenme sebebinden kilse 1985 ci ilde taxta baza ile mohkemlendirilmisdir Kilse 2013 cu ilde Avropa Surasinin ehemiyyetli maliyyelesdirmesi ile heyata kecirilen yenidenqurma layihesinden sonra yeniden acilmisdir Taxta direkler metal olanlarla evez edilmis struktur tekmillesdirmeler aparilmis ve ziyaretci merkezi insa edilmisdir Sofiyada yerlesen Muqeddes Sofiya kilsesi ve Nesebir Qedim yepiskoplugu ile yanasi Qirmizi kilse Bolqaristan tarixinde hemin dovrden qalan uc kerpic kilseden biridir Mohkem kerpic adeten nadir idi ve bu V XII esrlerde Bizansda ve Bizans tesiri altinda olan erazilerde insa edilmis binalarda musahide olunurdu Memarliq tarixcisi Marqarita Koyeva kilseni 313 cu ilde Milan ediktinden sonra Bolqaristan torpaqlarinda bas veren deyisikliklerin parlaq numunesi hesab edir MemarligiKilsenin dosemesi mozaikalarla ortulmus daxili hissesi freskalarla bezedilmisdi Qirmizi kilsenin erken freskalari xristian kilselerinin daxili bezeyinde murekkeb mozaikalardan freskalara tedricen kecidi gosterir Bezi bezekler Sofiyada yerlesen Milli Tarix Muzeyinde qorunub saxlanilir Bu erken freskalardan bezileri Veftizci Iohannln anasi qacisi ve Zekeriyyenin oldurulmesi kimi apokrif sehneleri tesvir edirdi Qirmizi kilsenin evvelceden bir xalq muqeddesinin qaliqlarinin saxlandigi ezabkes mezari oldugu guman edilir Kilse erken orta esrlerde yeniden qurulmusdur X ve XI esrlerde bir nece yan kecid kilsenin oz kerpicleri ile baglanmisdir Kilseni ehate eden nekropol da orta esrlere aiddir ve bu dovrde freskalarin ikinci qati elave edilmisdir QalereyaYuxaridan gorunusu Plan Berpadan evvel Zedelenmis divar Simal qerb hissesinde Harunu tesvir eden erken freska Son berpa isleri zamani yeni tebeqeler cixarildiqda kesf edilmisdir Simal taginin saginda melek basi olan medalyon Serq taginin 18 oxsar medalyonla bezedildiyi guman edilir Istinadlar Red Church Cultural Corridors of South East Europe Istifade tarixi 2010 թ փետրվարի 3 Nikolova Bistra Pravoslavnite crkvi prez Blgarskoto srednovekovie IX XIV v Bulgarian Sofiya Akademichno izdatelstvo Marin Drinov 2002 seh 156 ISBN 954 430 762 1 The Red Church Plovdiv Guide 2011 թ հուլիսի 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 թ փետրվարի 3 Chervenata crkva kraj Perushica e pred unishozhenie Bulgarian Dveri BG 2009 թ մայիսի 5 2012 02 20 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 թ փետրվարի 3 Ministry of Culture Republic of Bulgaria Bulgarian Ministry of Culture Istifade tarixi 2013 թ օգոստոսի 29 Lapidge Michael Andre Vauchez Richard Barrie Dobson Encyclopedia of the Middle Ages 1 Routledge 2000 seh 206 ISBN 978 1 57958 282 1 redaktorBrickwork techniques and patterns Oxford University Press 1991 seh 323 ISBN 978 0 19 504652 6 Koeva Margarita Ranna hristiyanska arhitektura IV VII v Vvedenie v arhitekturnata teoriya i istoriya Uchebnik za studenti po izkustvoznanie Bulgarian LiterNet 2003 Underwood Paul Atkins Studies in the art of the Kariye Djami and its intellectual background Taylor amp Francis 1975 seh 198 ISBN 978 0 7100 6932 0 Cartlidge David R James Keith Elliott Art and the Christian Apocrypha Routledge 2001 seh 97 ISBN 978 0 415 23392 7 Elave edebiyyatPanajotova D Chervenata crkva Nauka i izkustvo S 1956 str 5 10 NIKOLOVA Rumiana GENOV Nikolaj 1000 stranici Bălgarija Sofia Siela Norma AD 2013 ISBN 9789542813996 S 800 Xarici kecidler Chervenata crkva kraj Perushica e restavrirana BNR 2013 Chervenata crkva oficialen sajt na Obshina Perushica Arxivlesdirilib 2016 04 23 at the Wayback Machine Chervenata crkva gr Perushica Rannohristiyanski crkvi Sveti mesta daimi olu kecid Velichavite ruini na Chervenata crkva Chervenata crkva Bulgariatravel tv Arxivlesdirilib 2024 04 25 at the Wayback Machine Otkrivat renoviranata Chervena crkva kraj Perushica Arxivlesdirilib 2016 03 05 at the Wayback Machine Chervenata crkva Peio Totov Chervenata crkva kraj Perushica inews bg 25 05 2011