Hərbi Qalereya (rus. Военная галерея) - Sankt-Peterburqdakı Qış sarayındakı qalereyalardan biridir. Qalereya 1812-ci il Vətən müharibəsində iştirak etmiş 332 rus generalının portretindən təşkil olunmuşdur. Portretlərin müəllifləri ingilis rəssamı , onun assisentləri Aleksandr Polyakov və Vilhelm Avqust Qolikedir.
1830-cu illərdə Dou, Polyakov və Qolike tərəfindən işlənmiş portretlərdən başqa qalereyada imperator I Aleksandr, onun müttəfiqləri Prussiya kralı , Avstriya imperatoru II Fransın da at üzərində iri portretləri asılmışdır. Həmin üç portretdən ilk ikisi Berlin saray rəssamı , üçüncüsü isə tərəfindən çəkilmişdir.
Sovet dövründə qalereya, 1827-ci ildə veteranlar evinin mühafizəsi üçün yaradılmış xüsusi hərbiçilər birləşməsi dördünün portreti ilə tamamlanmışdır. Bu portretlərin də müəllifi Corc Doudur. Sonradan qalereyada iki əsəri də asılmışdır:"Borodino döyüşü" və "Fransızların Berezina çayı ilə geri çəkilməsi".
Qalereyanın yerləşdiyi zal 1826-cı ilin iyun-noyabr aylarında memar layihəsi əsasında inşa edilmişdir. Sarayın əsas blokunda – Ağ zal və arasında, saray kilsəsinin yaxınlığında yerləşən zal bir neçə kiçik otağa bölünmüşdü. Zalın üç pəncərəli tavanı eskizləri əsasında rəsmlərlə bəzədilmişdir. Zalın təntənəli açılış mərasimi 25 dekabr 1826-cı ildə baş tutmuşdur. Zalın açılışı zamanı portretlərin bir çoxu hələ hazır deyildi və hazır olmayan portretlərin yerinə yaşıl parça çəkilmiş çərçivələr asılmışdı ki, bu çərçivələrdə də portreti olacaq hərbçilərin adları yazılmışdı. Sonradan portretlər tamamlandıqca yerlərinə asılmışdır. Portretlərin əksəri naturadan çəkilmiş dünyasını dəyişmiş hərbçilərin portretləri isə onların əvvəlki portretləri əsasında işlənmişdir. Lakin 1812–ci il qəhrəmanlarından on üçünün portreti tapılmadığından, onların portretləri yerinə yaşıl atlaslı çərçivələr asılmışdır.
17 dekabr 1837-ci ildə Qış sarayında baş vermiş yanğın nəticəsində sarayın bütün otaqlarının, o cümlədən, Hərbi Qalereyasının urbanlaşması pozulmuşdur. Lakin portretlərdən heç biri zədələnməmişdir. Qalereyanın yeni görünüşü Vasili Stasovun cizgiləri əsasında işlənmişdir. Memarın keçmiş dizayna etdiyi bəzi dəyişikliklər qalereyaya daha təntənəli-ciddi və təsiredici görünüş vermişdir: Qalereyanın uzunluğu təxminən 6 metr arıtılmışdır, karnizlərin altında isə şinlər yerlərşdirilmişdir.
Hərbi Qalereyadakı portretlərin siyahısının formalaşdırılması
Qalereyada 1812-1814-cü illərdə Napoleon ordusuna qarşı müharibədə general rütbəsində mübarizə aparmış və ya müharibədən sonra göstərdiyi qəhrəmanlıqlara görə rütbə almış hərbçilərin portretləri asılmışdır. Baş Qərargahın İnspeksiya Departamenti Hərbi Qalereyaya dı düşməyə layiq olan hərbiçilərin ilkin siyahısını hazırlamışdı.1819-cu ildə həmin siyahı Baş Qərargahda 18 (30) avqust 1814-cü ildə Hərbi Qalereyaya adı düşəcək generalların siyahısının attestasiya edilməsi üçün xüsusi olaraq yaradılmış komitəyə təqdim edilmişdi. 1820-ci ilin avqustunda attestasiya komitəsi öz işini tamamlamışdı. Lakin heç də Hərbi Qalereyaya adının düşməsi üçün bütün kriteriyalara cavab verən generallar bu şərəfə nail olmamışdır. Məsələn, general-mayor qraf namizəliyinə heç baxılmamışdır, çünki, attestasiya komitəsi onu formulyar siyahıya salmamışdı, görə 1814-cü ildə general-mayor rütbəsi almış namizədliyi isə naməlum səbəbdən attestasiya komitəsi tərəfindən rədd edilmişdi, isə şəxsən imperator I Aleksandr tərəfindən səbəbi izah edilmədən siyahıdan çıxarılmışdır. Buna baxmayaraq, müharibə zamanı təchizat və tətbiqi məsələlər üzə cavabdeh olan, lakin aktiv hərbi əməliyyatlarda iştirak etməyən A. A. Arakçeyev siyahıya salınmışdı.
General-leytenant Hərbi Qalereyaya daxil edilməsi 1822-ci ildə təsdiqlənmişdir. 1826-cı ildə qalereyanın açılışı zamanı onun portreti hələ hazır deyildi və yerində yaşıl parçalı çərçivə asılmışdı. 22 noyabr 1833-cü ildə İmperator sarayı naziri imperator I Nikolayın əmrinə əsasən Sibirskinin portreti üzərində işin başlamamasını buyurmuşdu. Buna görə də boş çərçivə qalereyada saxlanılmışdı. 1836-cı ildə “Ən yüksək əmrə əsasən” hələ də çəkilməmiş A. V. Sibirskinin portretinin yerində A. B. Fokun portreti asılmışdır. Bir sıra tarixçilərin, məsələn, fikrincə Sibirskinin adı, P. İ. Pestel, və P. V. Avramov kimi dekabristlərlə işlədiyinə görə çıxarılmışdı. Tarixçi A. A. Podmazo isə qeyd edir ki, əgər imperator dekabristlərə “simpatiya”sına görə Krımskini cəzalandırmaq istəsəydi, bunun üçün on il gözləməzdi. Podmazonun fikrincə general-leytenantın adının Hərbi Qalereyadan çıxarılmasının səbəbi onun xəzinə pulunun həddən artıq xərclənməsinə görə məhkəməyə verilməsi olmuşdur.
Dekabristlər hərəkatının aktiv üzvlərindən biri, general-mayor adı Hərbi Qalereyada portreti asılacaq hərbiçilərin siyahısına salınmışdı. 1823-cü ildə çəkilmiş portret 7 sentyabr 1825-ci ildə emalatxanasından imperator sarayının qofmarşalına verilmişdir. İddiaya görə, həmçinin tarixçilərin ümumi rəyinə əsasən, dekabristlərin üsyanının başlamasından sonra portret qalereyadan çıxarılmış, boş çərçivə isə parça ilə tamamlanmışdır. Lakin Hərbi Qalereyanın layihələşdirilməsinə 1826-cı ildə, Senat meydanındakı hadisələrdən bir neçə ay sonra başlanılmışdır. Hərbi Qalereyanın inşasına 1826-cı ildə başlanmışdır ki, həmin vaxt da Bolkonski artıq ölüm cəzasına məhkum edilmişdi (bu cəza iyirmi illik latorqa cəzası ilə əvəzlənmişdi). Əlbəttə ki, dövlət cinayətinin törədilməsində günahkar olan bir şəxsin portretini Vətən müharibəsi qəhrəmanları ilə bir sırada asmağı planlaşdırmazdılar. Çəkilmiş portret Qış sarayının zirzəmisində saxlanılmış və yalnız XX əsrdə aşkarlanmışdır ki, bu zaman da həm cəmiyyətdə, həm də hakimiyyətdə dekabristlərə münasibət dəyişmişdi. 1903-cü ildə Volkonskinin portreti qalereyada səhvən «Г. В. Грековъ 8й, Г. М.» yazılmış boş çərçivə yerinə asılmışdı.
Portretlərin asılma cədvəli
Cədvəl 1
Sol divar | Sağ divar | ||||||||
5-ci cərgə | 4-cü cərgə | 3-cü cərgə | 2-ci cərgə | 1-ci cərgə | 1-ci cərgə | 2-ci cərgə | 3-cü cərgə | 4-йcü cərgə | 5-ci cərgə |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
K.B.Knorrinq | A.A.Arekçeyev | A.B.Fok | |||||||
İ.F.Paskeviç | |||||||||
II Fransın portreti Kraftın əsəri | portreti Krüqerin əsəri | ||||||||
Y.A.Qolovin | |||||||||
Böyük knyaz Konstantin Pavloviçin portreti | Smolensk knyazı General-feldmarşal M.İ.Kutuzovun portreti | ||||||||
A.P. Yermolov | |||||||||
Müqəddəs Georgi zalına giriş | Gerb zalına giriş |
Cədvəl 2
Sol divar | Sağ divar | ||||||||
5-ci cərgə | 4-cü cərgə | 3-cü cərgə | 2-ci cərgə | 1-ci cərgə | 1-ci cərgə | 2-ci cərgə | 3-cü cərgə | 4-cü cərgə | 5-ci cərgə |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
gertsoq portreti | General-feldmarşal knyaz Barklay-de-Tollinin portreti | ||||||||
P.A. Şuvalov | A.P. Tormasov | ||||||||
R.İ. Baqration | |||||||||
M.S. Vorontsov | |||||||||
Q.V. Rozen | |||||||||
M.F. Naumov | |||||||||
Hərbi Qalereya mədəniyyətdə
- Aleksandr Puşkinin Mixail Barklay-de-Tolliyə həsr olunmuş "Sərkərdə" şerinin ilk misralarında Hərbi Qalereya təsvir edilir.
- adlı Sovet filmində, dekabristlərin üsyanından sonra Hərbi Qalereyadan sonra S.Q.Volkonskinin portretinin çıxarılması təsvir edilir.
- Sovet yazıçısı Sergey Alekseyev, Çar I Nikolayın dekabrist Volkonskinin çıxarılmış portretinin gözünün qabağına gəlməsi səbəbiylə qorxması haqqında uşaq hekayəsi yazmışdır.
İstinadlar
- . "Пушкин и Военная галерея Зимнего дворца". 2012-03-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-04-16.
- А. А. Подмазо. "Декабристы и военная галерея". museum.ru. 2008. 2012-05-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-18.
- Глинка В.М., Помарнацкий А.В. Военная галерея // Военная галерея Зимнего дворца. — 3-е изд. — Л.: Искусство, 1981.
- А. В. Кибовский. "Загадки Военной галереи Зимнего дворца. II часть". Прогулки по Эрмитажу. museum.ru. 2003. 2012-02-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-04-16.
- . "Портрет". 1983. 2012-08-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-02.
- А. А. Подмазо. "Декабристы и военная галерея" (rus). museum.ru. 2008. 2012-05-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-04-16.
Ошибка, допущенная чиновниками Главного штаба, состояла в том, что Высочайшее разрешение на написание в галерею было получено в отношении генерал-майора Войска Донского Грекова 8-го. Во время Отечественной войны 1812 г. и Заграничных походов 1813-1814 гг. этот номер носил генерал-майор , но при перенумерации после войны Донских офицеров и генералов этот номер получил полковник Г.В.Греков (П.М.Греков к этому времени уже умер).
Ədəbiyyat
- Глинка В.М., Помарнацкий А.В. Военная галерея // Военная галерея Зимнего дворца. — 3-е изд. — Л.: Искусство, 1981.
- Военная галерея 1812 года на сайте Эрмитажа 2010-12-05 at the Wayback Machine
- Военная галерея Зимнего дворца в проекте «1812 год» (сайт «Музеи России», www.museum.ru
- А. А. Подмазо. "Декабристы и военная галерея". museum.ru. 2008. 2012-05-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-04-16.
- Гусаров А. Ю. Памятники в честь победы в Отечественной войне 1812 года. Во славу ратных дел. — М, 2012. —
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Herbi Qalereya rus Voennaya galereya Sankt Peterburqdaki Qis sarayindaki qalereyalardan biridir Qalereya 1812 ci il Veten muharibesinde istirak etmis 332 rus generalinin portretinden teskil olunmusdur Portretlerin muellifleri ingilis ressami onun assisentleri Aleksandr Polyakov ve Vilhelm Avqust Qolikedir Herbi qalereyaE P Hau 1862Qalereyanin sarayin planinda yeri 1830 cu illerde Dou Polyakov ve Qolike terefinden islenmis portretlerden basqa qalereyada imperator I Aleksandr onun muttefiqleri Prussiya krali Avstriya imperatoru II Fransin da at uzerinde iri portretleri asilmisdir Hemin uc portretden ilk ikisi Berlin saray ressami ucuncusu ise terefinden cekilmisdir Sovet dovrunde qalereya 1827 ci ilde veteranlar evinin muhafizesi ucun yaradilmis xususi herbiciler birlesmesi dordunun portreti ile tamamlanmisdir Bu portretlerin de muellifi Corc Doudur Sonradan qalereyada iki eseri de asilmisdir Borodino doyusu ve Fransizlarin Berezina cayi ile geri cekilmesi Qalereyanin yerlesdiyi zal 1826 ci ilin iyun noyabr aylarinda memar layihesi esasinda insa edilmisdir Sarayin esas blokunda Ag zal ve arasinda saray kilsesinin yaxinliginda yerlesen zal bir nece kicik otaga bolunmusdu Zalin uc pencereli tavani eskizleri esasinda resmlerle bezedilmisdir Zalin tenteneli acilis merasimi 25 dekabr 1826 ci ilde bas tutmusdur Zalin acilisi zamani portretlerin bir coxu hele hazir deyildi ve hazir olmayan portretlerin yerine yasil parca cekilmis cerciveler asilmisdi ki bu cercivelerde de portreti olacaq herbcilerin adlari yazilmisdi Sonradan portretler tamamlandiqca yerlerine asilmisdir Portretlerin ekseri naturadan cekilmis dunyasini deyismis herbcilerin portretleri ise onlarin evvelki portretleri esasinda islenmisdir Lakin 1812 ci il qehremanlarindan on ucunun portreti tapilmadigindan onlarin portretleri yerine yasil atlasli cerciveler asilmisdir 17 dekabr 1837 ci ilde Qis sarayinda bas vermis yangin neticesinde sarayin butun otaqlarinin o cumleden Herbi Qalereyasinin urbanlasmasi pozulmusdur Lakin portretlerden hec biri zedelenmemisdir Qalereyanin yeni gorunusu Vasili Stasovun cizgileri esasinda islenmisdir Memarin kecmis dizayna etdiyi bezi deyisiklikler qalereyaya daha tenteneli ciddi ve tesiredici gorunus vermisdir Qalereyanin uzunlugu texminen 6 metr aritilmisdir karnizlerin altinda ise sinler yerlersdirilmisdir Herbi Qalereyadaki portretlerin siyahisinin formalasdirilmasiQalereyada 1812 1814 cu illerde Napoleon ordusuna qarsi muharibede general rutbesinde mubarize aparmis ve ya muharibeden sonra gosterdiyi qehremanliqlara gore rutbe almis herbcilerin portretleri asilmisdir Bas Qerargahin Inspeksiya Departamenti Herbi Qalereyaya di dusmeye layiq olan herbicilerin ilkin siyahisini hazirlamisdi 1819 cu ilde hemin siyahi Bas Qerargahda 18 30 avqust 1814 cu ilde Herbi Qalereyaya adi dusecek generallarin siyahisinin attestasiya edilmesi ucun xususi olaraq yaradilmis komiteye teqdim edilmisdi 1820 ci ilin avqustunda attestasiya komitesi oz isini tamamlamisdi Lakin hec de Herbi Qalereyaya adinin dusmesi ucun butun kriteriyalara cavab veren generallar bu serefe nail olmamisdir Meselen general mayor qraf namizeliyine hec baxilmamisdir cunki attestasiya komitesi onu formulyar siyahiya salmamisdi gore 1814 cu ilde general mayor rutbesi almis namizedliyi ise namelum sebebden attestasiya komitesi terefinden redd edilmisdi ise sexsen imperator I Aleksandr terefinden sebebi izah edilmeden siyahidan cixarilmisdir Buna baxmayaraq muharibe zamani techizat ve tetbiqi meseleler uze cavabdeh olan lakin aktiv herbi emeliyyatlarda istirak etmeyen A A Arakceyev siyahiya salinmisdi General leytenant Herbi Qalereyaya daxil edilmesi 1822 ci ilde tesdiqlenmisdir 1826 ci ilde qalereyanin acilisi zamani onun portreti hele hazir deyildi ve yerinde yasil parcali cercive asilmisdi 22 noyabr 1833 cu ilde Imperator sarayi naziri imperator I Nikolayin emrine esasen Sibirskinin portreti uzerinde isin baslamamasini buyurmusdu Buna gore de bos cercive qalereyada saxlanilmisdi 1836 ci ilde En yuksek emre esasen hele de cekilmemis A V Sibirskinin portretinin yerinde A B Fokun portreti asilmisdir Bir sira tarixcilerin meselen fikrince Sibirskinin adi P I Pestel ve P V Avramov kimi dekabristlerle islediyine gore cixarilmisdi Tarixci A A Podmazo ise qeyd edir ki eger imperator dekabristlere simpatiya sina gore Krimskini cezalandirmaq isteseydi bunun ucun on il gozlemezdi Podmazonun fikrince general leytenantin adinin Herbi Qalereyadan cixarilmasinin sebebi onun xezine pulunun hedden artiq xerclenmesine gore mehkemeye verilmesi olmusdur Dekabristler herekatinin aktiv uzvlerinden biri general mayor adi Herbi Qalereyada portreti asilacaq herbicilerin siyahisina salinmisdi 1823 cu ilde cekilmis portret 7 sentyabr 1825 ci ilde emalatxanasindan imperator sarayinin qofmarsalina verilmisdir Iddiaya gore hemcinin tarixcilerin umumi reyine esasen dekabristlerin usyaninin baslamasindan sonra portret qalereyadan cixarilmis bos cercive ise parca ile tamamlanmisdir Lakin Herbi Qalereyanin layihelesdirilmesine 1826 ci ilde Senat meydanindaki hadiselerden bir nece ay sonra baslanilmisdir Herbi Qalereyanin insasina 1826 ci ilde baslanmisdir ki hemin vaxt da Bolkonski artiq olum cezasina mehkum edilmisdi bu ceza iyirmi illik latorqa cezasi ile evezlenmisdi Elbette ki dovlet cinayetinin toredilmesinde gunahkar olan bir sexsin portretini Veten muharibesi qehremanlari ile bir sirada asmagi planlasdirmazdilar Cekilmis portret Qis sarayinin zirzemisinde saxlanilmis ve yalniz XX esrde askarlanmisdir ki bu zaman da hem cemiyyetde hem de hakimiyyetde dekabristlere munasibet deyismisdi 1903 cu ilde Volkonskinin portreti qalereyada sehven G V Grekov 8j G M yazilmis bos cercive yerine asilmisdi Portretlerin asilma cedveliCedvel 1 I Aleksandrin portreti Kruqerin isi olan bu eser Qalereyanin bas divarinda asilib Sol divar Sag divar5 ci cerge 4 cu cerge 3 cu cerge 2 ci cerge 1 ci cerge 1 ci cerge 2 ci cerge 3 cu cerge 4 jcu cerge 5 ci cergeK B Knorrinq A A Arekceyev A B FokI F PaskevicII Fransin portreti Kraftin eseri portreti Kruqerin eseriY A QolovinBoyuk knyaz Konstantin Pavlovicin portreti Smolensk knyazi General feldmarsal M I Kutuzovun portretiA P YermolovMuqeddes Georgi zalina giris Gerb zalina girisCedvel 2 Sol divar Sag divar5 ci cerge 4 cu cerge 3 cu cerge 2 ci cerge 1 ci cerge 1 ci cerge 2 ci cerge 3 cu cerge 4 cu cerge 5 ci cergegertsoq portreti General feldmarsal knyaz Barklay de Tollinin portretiP A Suvalov A P TormasovR I BaqrationM S VorontsovQ V RozenM F NaumovHerbi Qalereya medeniyyetdeAleksandr Puskinin Mixail Barklay de Tolliye hesr olunmus Serkerde serinin ilk misralarinda Herbi Qalereya tesvir edilir adli Sovet filminde dekabristlerin usyanindan sonra Herbi Qalereyadan sonra S Q Volkonskinin portretinin cixarilmasi tesvir edilir Sovet yazicisi Sergey Alekseyev Car I Nikolayin dekabrist Volkonskinin cixarilmis portretinin gozunun qabagina gelmesi sebebiyle qorxmasi haqqinda usaq hekayesi yazmisdir Istinadlar Pushkin i Voennaya galereya Zimnego dvorca 2012 03 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 04 16 A A Podmazo Dekabristy i voennaya galereya museum ru 2008 2012 05 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 04 18 Glinka V M Pomarnackij A V Voennaya galereya Voennaya galereya Zimnego dvorca 3 e izd L Iskusstvo 1981 A V Kibovskij Zagadki Voennoj galerei Zimnego dvorca II chast Progulki po Ermitazhu museum ru 2003 2012 02 21 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 04 16 Portret 1983 2012 08 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 08 02 A A Podmazo Dekabristy i voennaya galereya rus museum ru 2008 2012 05 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 04 16 Oshibka dopushennaya chinovnikami Glavnogo shtaba sostoyala v tom chto Vysochajshee razreshenie na napisanie v galereyu bylo polucheno v otnoshenii general majora Vojska Donskogo Grekova 8 go Vo vremya Otechestvennoj vojny 1812 g i Zagranichnyh pohodov 1813 1814 gg etot nomer nosil general major no pri perenumeracii posle vojny Donskih oficerov i generalov etot nomer poluchil polkovnik G V Grekov P M Grekov k etomu vremeni uzhe umer EdebiyyatGlinka V M Pomarnackij A V Voennaya galereya Voennaya galereya Zimnego dvorca 3 e izd L Iskusstvo 1981 Voennaya galereya 1812 goda na sajte Ermitazha 2010 12 05 at the Wayback Machine Voennaya galereya Zimnego dvorca v proekte 1812 god sajt Muzei Rossii www museum ru A A Podmazo Dekabristy i voennaya galereya museum ru 2008 2012 05 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 04 16 Gusarov A Yu Pamyatniki v chest pobedy v Otechestvennoj vojne 1812 goda Vo slavu ratnyh del M 2012 ISBN 978 5 227 03261 4