Qırmızı qabarma — Okeanların dərin sulu rayonlarından qidalı maddələrlə zəngin olan sular sahil boyu zonalarda səthə qalxır, burada bioloji məhsuldarlığı xeyli yüksəkdir.Lakin bəzən əlverişli yaşayış sahələrində problemlər yaranır. Qidalanma həlqəsində nizamlanan iş prosesində adətən gözlə görülməyən qırılmalar, yaşayış mühiti üçün fəlakətli nəticələr baş verir. Qırmızı yosunların sayının kəskin artması ətrafda olan bütün canlıların zəhərlənməsinə, dəniz suyunun qan rənginə boyanmasına gətirib çıxarır. Okeanologiyada belə hadisəyə xüsusi ad verilmişdir və "qırmızı qabarma " adlanır. Bu hadisənin baş verməsi aşağıdakı formada olur. Sahil zonalarında kifayət qədər qida olduğuna görə xüsusi yosun növü olan dinoflagellyatlar sürətlə çoxalmağa başlayır.Onların sayı o qədər sürətlə artır ki, qidalanma zəncirinin digər həlqələri onları yeyib qurtara bilmir. Dinoflagellyatların sayı artdıqca bir-birinə söykənərək hər biri daha çox yuxarı qalxıb günəş işığına tərəf inkişaf edir. Nəticədə sularda onların toplanması kifayət qədər yüksək olur. Bütün sahil zonalarında olan sular qırmızı və ya qəhvəyi rəng alır. Bəzən dinoflagellyatlar suya zərərli maddələr buraxır, orada balıqlar və digər heyvanların ölümünə səbəb olur.Bu isə öz növbəsində hidrogen-sulfidin H2S (xarab olmuş yumurta iyində) həddən çox artmasına gətirib çıxarır. Bu maddə sahilboyu şəhərlərdə binaların qaralmasına da səbəb olur.
İstinadlar
- Eminov Z.N.Səmədov Q.M. Coörafiya Ensiklopediyası. Bakı. 2012.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qirmizi qabarma Okeanlarin derin sulu rayonlarindan qidali maddelerle zengin olan sular sahil boyu zonalarda sethe qalxir burada bioloji mehsuldarligi xeyli yuksekdir Lakin bezen elverisli yasayis sahelerinde problemler yaranir Qidalanma helqesinde nizamlanan is prosesinde adeten gozle gorulmeyen qirilmalar yasayis muhiti ucun felaketli neticeler bas verir Qirmizi yosunlarin sayinin keskin artmasi etrafda olan butun canlilarin zeherlenmesine deniz suyunun qan rengine boyanmasina getirib cixarir Okeanologiyada bele hadiseye xususi ad verilmisdir ve qirmizi qabarma adlanir Bu hadisenin bas vermesi asagidaki formada olur Sahil zonalarinda kifayet qeder qida olduguna gore xususi yosun novu olan dinoflagellyatlar suretle coxalmaga baslayir Onlarin sayi o qeder suretle artir ki qidalanma zencirinin diger helqeleri onlari yeyib qurtara bilmir Dinoflagellyatlarin sayi artdiqca bir birine soykenerek her biri daha cox yuxari qalxib gunes isigina teref inkisaf edir Neticede sularda onlarin toplanmasi kifayet qeder yuksek olur Butun sahil zonalarinda olan sular qirmizi ve ya qehveyi reng alir Bezen dinoflagellyatlar suya zererli maddeler buraxir orada baliqlar ve diger heyvanlarin olumune sebeb olur Bu ise oz novbesinde hidrogen sulfidin H2S xarab olmus yumurta iyinde hedden cox artmasina getirib cixarir Bu madde sahilboyu seherlerde binalarin qaralmasina da sebeb olur IstinadlarEminov Z N Semedov Q M Coorafiya Ensiklopediyasi Baki 2012