Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pərviz Rüstəmbəyov (7 yanvar 1922, Bakı – 29 dekabr 1949, Bakı) — sovet repressiyasına məruz qalmış, azərbaycanlı saksafonçu, cazmen.
| Pərviz Rüstəmbəyov | |
|---|---|
| Pərviz İsmayıl bəy oğlu Rüstəmbəyov | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ləqəbi | Piro |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Bakı, Azərbaycan SSR |
| Vəfat tarixi | (27 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | cazmen, saksofonçu[d] |
| Fəaliyyət illəri | 1940-1949 |
| Janr | Caz |
| Musiqi aləti | Saksofon |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Pərviz İsmayıl bəy oğlu Rüstəmbəyov 1922-ci il yanvarın 7-də Bakıda anadan olub. Pionerlər Evində musiqi dərnəyinə gedib və burada klarnet ifa edib. 1940-cı ildə 18 yaşında ikən Tofiq Quliyev onu “Sənətkarlıq” kinoteatrında çıxış edən orkestrinə dəvət edib.
İkinci Dünya Müharibəsi başladıqdan sonra orkestrin gənc ifaçıları fəaliyyətlərini hərbi hissədə davam etdirirlər. Onları Naxçıvanda yerləşən 402-ci atıcı diviziyanın sərəncamına göndərirlər. 1942-ci ilin sonunda orkestr buraxıldıqdan sonra Pərviz Rüstəmbəyov A.V.Şestapalovun rəhbərliyi altında olan Aviasiya cazına təyinat alır. 1943-cü ilin iyulunda isə xəstələndiyinə görə buradan tərxis olunur.
1944-cü ildə Eddi Rosnerin rəhbərlik etdiyi məşhur caz orkestri Bakıya konsert verməyə gəlib. Pərviz Rüstəmbəyovun ifası Rosnerin çox xoşuna gəldiyi üçün onu, öz orkestrinə birinci saksafonçu və klarnetçi kimi dəvət edir. Pərviz bu dəvəti qəbul edir və Rosnerin orkestrində ifa etməyə başlayıb. Orkestrlə birlikdə konsertlərdə ifa edən o, bir müddət Moskvada yaşayır. Burada olduğu müddətdə Leonid Utyosov da onu öz ansamblına dəvət edir.
Moskvada dostları ilə birgə “Metropol” restoranında şam edərkən, orada çıxış edən caz orkestrinin üzvləri Pərvizi tanıyaraq onu ifa üçün səhnəyə dəvət edirlər. Amerika klassiklərinin musiqilərini ifa etməsi restorandakı amerikalıları maraqlandırır. İfadan sonra onlar Pərvizlə tanış olub onu ABŞ-a dəvət edib cazın vətənində təcrübə qazanmağı təklif edirlər. Amerikalıların dəvəti ilə ABŞ səfirliyinə gedir. Səfirlikdə mədəniyyət attaşesi ilə görüşmək istəsə də onu yerində tapmayaraq geri qayıdır. Səfirlikdən çıxdıqdan sonra sivil geyimli iki DTK üzvü ona yaxınlaşıb, Amerika səfirliyində nə etdiyini soruşurlar. Pərviz isə səfirliyə nə üçün getdiyini onlara deyir. Sonradan Pərvizdən Moskvanı tərk etməsi istənilir. Növbəti günlərdə də izlənildiyini hiss edən Pərviz məsləhət üçün o vaxt Moskvada olan Tofiq Quliyevin yanına gedir. Tofiq Quliyev isə ona pul verərək təcili bilet alıb Bakıya qayıtmağını tapşırır.
Bakıya qayıtdıqdan sonra, öz orkestrini yaratmaq qərarına gəlib. Əvvəlcə “Qırmızı Şərq”, sonra isə “Sənətkar” kinoteatrında öz orkestri ilə birlikdə çıxış etməyə başlayıb. Lakin 1949-cu ilin yanvar ayında "Qərbə pərəstişkarlıq" etməkdə təqsirləndirilərək işdən azad olunub.
İşdən qovulduqdan sonra bir müddət iş tapa bilməyib. Daha sonra vağzal yaxınlığında kiçik bir restoranda işə düzəlib. Dörd aydan sonra, 1949-cu il mayın 20-də Pərviz Rüstəmbəyov AzSSR Daxili İşlər Nazirliyinin hərbi prokuroru, ədliyyə mayoru Ayriyanın göstərişi ilə həbs olunur. 15 il həbsə məhkum edilən onun həbs qərarında bildirilirdi ki:
 | Rüstəmbəyov anti-sovet və amerikapərəst əhval-ruhiyyəli şəxsdir. O, amerikalıların həyat tərzini, məişətini və incəsənətini tərifləyir, sovet həqiqətlərini qaralayır, əcnəbilərlə əlaqə saxlayır. Qeyri-qanuni olaraq xaricə qaçmaq niyyətindədir. |  |
1949-cu ilin dekabrın 29-da, gecə saat 3:50-də 877 nömrəli məhbus Pərviz Rüstəmbəyov Azərbaycan DTN-in daxili həbsxanasında müəmmalı şəraitdə dünyasını dəyişib.
1957-ci ildə musiqiçinin anası Münəvvər xanımın bir neçə il davam edən şikayətlərindən sonra respublika prokurorluğu DTK-ya Pərviz Rüstəmbəyovun işinə aydınlıq gətirilməsi ilə bağlı müraciət etdi. 1958-ci il yanvarın 6-da Pərviz Rüstəmbəyov haqqında açılmış cinayət işi dəlillərin çatışmazlığı səbəbindən ləğv edilir və işə xitam verilir.
Ailəsi
Pərviz Rüstəmbəyovun ulu babası Əsəd bəy Salyanda yaşayıb və mirzə olub. Əsəd bəyin dörd oğlundan biri olan Məmməd 19 yaşında dünyasını dəyişib. Digər üç oğlu Fətulla, Baxış və Şahbaz isə Sankt-Peterburqda ali təhsil alıblar. Qardaşlarından biri olan Baxışın övladı olmadığı üçün o, qardaşı Məmmədin yetim qalmış oğlu İsmayılı övladlığa götürüb. İsmayıl Rüstəmbəyov Münəvvər xanım ilə ailə qurub. Bu evlilikdən Pərviz Rüstəmbəyov və Fəridə Rüstəmbəyova dünaya gəliblər. İsmayıl Rüstəmbəyov 1942-ci ci ildə vərəm xəstəliyindən dünyasını dəyişib.
Pərviz Rüstəmbəyov 1941-ci ilin aprel ayında Stepanova Taisiya Mixaylovna adlı qızla ailə qurub. Bu evlilikdən bir oğlu olub. Uşağa bəstəkar Tofiq Quliyevin qardaşı, dostu Adilin şərəfinə Adil adını qoyub. Ancaq uşaq bir yaş yarımında dünyasını dəyişib. Taisiya ilə boşandıqdan sonra 1943-cü ildə ailə qurub. 1945-ci ildə bu evlilikdən övladı dünyaya gəlib.
Xatirəsi
2002-ci ildə Lider televiziyasında musiqiçinin həyatına həsr olunmuş ssenari müəllifi Nəriman Əbdülrəhmanlı, rejissoru Akif Arifoğlu olan "Vaxtın o Üzündə" filmi çəkilib.
2016-cı ildə rəssam Vüqar Əli azərbaycanlı və xarici cazmenlərin o cümlədən də Pərviz Rüstəmbəyovun portretini çəkib. Çəkdiyi bu əsərlər Bakıda keçirilən Beynəlxalq Caz Festivalı çərçivəsində baş tutmuş fərdi sərgisində iştirakçılara nümayiş etdirilib.
2017-ci il dekabrın 22-də Qara Qarayev adına Mərkəzi İncəsənət məktəbində ARB Aran Film Yaradıcılıq Mərkəzi tərəfindən Pərviz Rüstəmbəyovun həyatı haqqında çəkilmiş “Ölümündən sonra məhkəmə” filmi təqdim edilib. Bədii-sənədli filmdə arxiv materiallarından və Pərviz Rüstəmbəyovun cinayət işindən istifadə olunub. Ssenari müəllifi və rejissoru Yeganə Əbdülməmmədovadır.
2022-ci il aprelin 10-da Azərbaycan Televiziyasıda yayımlanan "Qətl planı" layihəsində, Pərviz Rüstəmbəyovun qətli haqqında ssenari müəllifi və quruluşçu rejissoru Elnur Əliyev olan film çəkilib.
Şəkilləri
-
![image]()
Anası Münəvvər xanım və bacısı Fəridə ilə birlikdə -
![image]()
-
![image]()
Yoldaşı Taisya və oğlu Adillə birlikdə -
![image]()
-
![image]()
İstinadlar
- Şahanə Rəhimli. "Azərbaycan cazının erməni əli ilə KQB-də məhv edilən əfsanəsi" (az.). azvision.az. 2017-05-18. 2017-08-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-16.
- Olqa Bulanova. "Saksafonda caz ifa etdiyi üçün 27 yaşında güllələnən əfsanəvi cazmen – Pərviz Rüstəmbəyov" (az.). edebiyyat.az. 2019-05-07. 2021-10-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-16.
- "Həbsdə sabun yeyib intihar edən azərbaycanlı musiqiçi" (az.). milli.az. 2017-12-26. 2017-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-16.
- Olqa Bulanova. "Звезда и смерть легендарного джазмена Парвиза Рустамбекова" (rus). azerhistory.com. 2022-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-16.
- "Рустамбеков Парвиз (Пиро) – джазовый музыкант, репрессирован" (rus). ourbaku.com. 2021-09-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-16.
- Lalə Azəri. "Caz musiqisinin improvizatoru" (az.). medeniyyet.az. 2012-02-10. 2023-01-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-16.
- "Bu gün tanınmış saksafonçu, cazmen Pərviz Rüstəmbəyovun anım günüdür" (az.). baku-art.com. 2022-12-28. 2023-01-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-16.
- Nəriman Əbdülrəhmanlı. Vaxtın o Üzündə (Televiziya filmi). Bakı: Lider TV. 2002. 2023-01-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-16.
- Rüstəm Qasımov. "Вугар Али: «Живопись и джаз - два искусства импровизации»" (rus). ann.az. 2016-10-31. 2018-07-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-16.
- "Vüqar Əlinin "Rənglərin ritmi" adlı fərdi sərgisi" (az.). culture.gov.az. 2019-09-19. 2022-08-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-16.
- Xəzər Süleymanlı. "Əfsanəvi azərbaycanlı cazmenә - Ölümündən sonra məhkəmə" (az.). teleqraf.com. 2017-12-17. 2020-09-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-16.
- ""Ölümündən sonra məhkəmə" filmi təqdim olunacaq" (az.). 525-ci qəzet. 2017-12-17. 2023-01-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-16.
- Elnur Əliyev. Pərviz Rüstəmbəyovun qətli "Qətl planı"nda (Televiziya filmi). Bakı: Azərbaycan Televiziyası. 2022. 2023-01-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-16.
Xarici keçidlər
- Vaxtın o Üzündə / Lider TV
- Ölümündən sonra məhkəmə (sənədli film, 2017) / Aran Film Yaradıcılıq Mərkəzi
- Pərviz Rüstəmbəyovun qətli "Qətl planı"nda I 10.04.2022 / Azərbaycan Televiziyası
- Pərviz Rüstəmbəyov - 27 yaşında dünyasını dəyişən ilk azərbaycanlı saksafonçu / Belə belə işlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Perviz Rustembeyov 7 yanvar 1922 Baki 29 dekabr 1949 Baki sovet repressiyasina meruz qalmis azerbaycanli saksafoncu cazmen Perviz RustembeyovPerviz Ismayil bey oglu RustembeyovUmumi melumatlarLeqebi PiroDogum tarixi 7 yanvar 1922Dogum yeri Baki Azerbaycan SSRVefat tarixi 29 dekabr 1949 27 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIMusiqici melumatlariFealiyyeti cazmen saksofoncu d Fealiyyet illeri 1940 1949Janr CazMusiqi aleti Saksofon Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiPerviz Ismayil bey oglu Rustembeyov 1922 ci il yanvarin 7 de Bakida anadan olub Pionerler Evinde musiqi derneyine gedib ve burada klarnet ifa edib 1940 ci ilde 18 yasinda iken Tofiq Quliyev onu Senetkarliq kinoteatrinda cixis eden orkestrine devet edib Ikinci Dunya Muharibesi basladiqdan sonra orkestrin genc ifacilari fealiyyetlerini herbi hissede davam etdirirler Onlari Naxcivanda yerlesen 402 ci atici diviziyanin serencamina gonderirler 1942 ci ilin sonunda orkestr buraxildiqdan sonra Perviz Rustembeyov A V Sestapalovun rehberliyi altinda olan Aviasiya cazina teyinat alir 1943 cu ilin iyulunda ise xestelendiyine gore buradan terxis olunur 1944 cu ilde Eddi Rosnerin rehberlik etdiyi meshur caz orkestri Bakiya konsert vermeye gelib Perviz Rustembeyovun ifasi Rosnerin cox xosuna geldiyi ucun onu oz orkestrine birinci saksafoncu ve klarnetci kimi devet edir Perviz bu deveti qebul edir ve Rosnerin orkestrinde ifa etmeye baslayib Orkestrle birlikde konsertlerde ifa eden o bir muddet Moskvada yasayir Burada oldugu muddetde Leonid Utyosov da onu oz ansamblina devet edir Moskvada dostlari ile birge Metropol restoraninda sam ederken orada cixis eden caz orkestrinin uzvleri Pervizi taniyaraq onu ifa ucun sehneye devet edirler Amerika klassiklerinin musiqilerini ifa etmesi restorandaki amerikalilari maraqlandirir Ifadan sonra onlar Pervizle tanis olub onu ABS a devet edib cazin veteninde tecrube qazanmagi teklif edirler Amerikalilarin deveti ile ABS sefirliyine gedir Sefirlikde medeniyyet attasesi ile gorusmek istese de onu yerinde tapmayaraq geri qayidir Sefirlikden cixdiqdan sonra sivil geyimli iki DTK uzvu ona yaxinlasib Amerika sefirliyinde ne etdiyini sorusurlar Perviz ise sefirliye ne ucun getdiyini onlara deyir Sonradan Pervizden Moskvani terk etmesi istenilir Novbeti gunlerde de izlenildiyini hiss eden Perviz meslehet ucun o vaxt Moskvada olan Tofiq Quliyevin yanina gedir Tofiq Quliyev ise ona pul vererek tecili bilet alib Bakiya qayitmagini tapsirir Bakiya qayitdiqdan sonra oz orkestrini yaratmaq qerarina gelib Evvelce Qirmizi Serq sonra ise Senetkar kinoteatrinda oz orkestri ile birlikde cixis etmeye baslayib Lakin 1949 cu ilin yanvar ayinda Qerbe perestiskarliq etmekde teqsirlendirilerek isden azad olunub Isden qovulduqdan sonra bir muddet is tapa bilmeyib Daha sonra vagzal yaxinliginda kicik bir restoranda ise duzelib Dord aydan sonra 1949 cu il mayin 20 de Perviz Rustembeyov AzSSR Daxili Isler Nazirliyinin herbi prokuroru edliyye mayoru Ayriyanin gosterisi ile hebs olunur 15 il hebse mehkum edilen onun hebs qerarinda bildirilirdi ki Rustembeyov anti sovet ve amerikaperest ehval ruhiyyeli sexsdir O amerikalilarin heyat terzini meisetini ve incesenetini terifleyir sovet heqiqetlerini qaralayir ecnebilerle elaqe saxlayir Qeyri qanuni olaraq xarice qacmaq niyyetindedir 1949 cu ilin dekabrin 29 da gece saat 3 50 de 877 nomreli mehbus Perviz Rustembeyov Azerbaycan DTN in daxili hebsxanasinda muemmali seraitde dunyasini deyisib 1957 ci ilde musiqicinin anasi Munevver xanimin bir nece il davam eden sikayetlerinden sonra respublika prokurorlugu DTK ya Perviz Rustembeyovun isine aydinliq getirilmesi ile bagli muraciet etdi 1958 ci il yanvarin 6 da Perviz Rustembeyov haqqinda acilmis cinayet isi delillerin catismazligi sebebinden legv edilir ve ise xitam verilir AilesiPerviz Rustembeyovun ulu babasi Esed bey Salyanda yasayib ve mirze olub Esed beyin dord oglundan biri olan Memmed 19 yasinda dunyasini deyisib Diger uc oglu Fetulla Baxis ve Sahbaz ise Sankt Peterburqda ali tehsil aliblar Qardaslarindan biri olan Baxisin ovladi olmadigi ucun o qardasi Memmedin yetim qalmis oglu Ismayili ovladliga goturub Ismayil Rustembeyov Munevver xanim ile aile qurub Bu evlilikden Perviz Rustembeyov ve Feride Rustembeyova dunaya gelibler Ismayil Rustembeyov 1942 ci ci ilde verem xesteliyinden dunyasini deyisib Perviz Rustembeyov 1941 ci ilin aprel ayinda Stepanova Taisiya Mixaylovna adli qizla aile qurub Bu evlilikden bir oglu olub Usaga bestekar Tofiq Quliyevin qardasi dostu Adilin serefine Adil adini qoyub Ancaq usaq bir yas yariminda dunyasini deyisib Taisiya ile bosandiqdan sonra 1943 cu ilde aile qurub 1945 ci ilde bu evlilikden ovladi dunyaya gelib Xatiresi2002 ci ilde Lider televiziyasinda musiqicinin heyatina hesr olunmus ssenari muellifi Neriman Ebdulrehmanli rejissoru Akif Arifoglu olan Vaxtin o Uzunde filmi cekilib 2016 ci ilde ressam Vuqar Eli azerbaycanli ve xarici cazmenlerin o cumleden de Perviz Rustembeyovun portretini cekib Cekdiyi bu eserler Bakida kecirilen Beynelxalq Caz Festivali cercivesinde bas tutmus ferdi sergisinde istirakcilara numayis etdirilib 2017 ci il dekabrin 22 de Qara Qarayev adina Merkezi Incesenet mektebinde ARB Aran Film Yaradiciliq Merkezi terefinden Perviz Rustembeyovun heyati haqqinda cekilmis Olumunden sonra mehkeme filmi teqdim edilib Bedii senedli filmde arxiv materiallarindan ve Perviz Rustembeyovun cinayet isinden istifade olunub Ssenari muellifi ve rejissoru Yegane Ebdulmemmedovadir 2022 ci il aprelin 10 da Azerbaycan Televiziyasida yayimlanan Qetl plani layihesinde Perviz Rustembeyovun qetli haqqinda ssenari muellifi ve quruluscu rejissoru Elnur Eliyev olan film cekilib SekilleriAnasi Munevver xanim ve bacisi Feride ile birlikde Yoldasi Taisya ve oglu Adille birlikdeIstinadlarSahane Rehimli Azerbaycan cazinin ermeni eli ile KQB de mehv edilen efsanesi az azvision az 2017 05 18 2017 08 20 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 16 Olqa Bulanova Saksafonda caz ifa etdiyi ucun 27 yasinda gullelenen efsanevi cazmen Perviz Rustembeyov az edebiyyat az 2019 05 07 2021 10 17 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 16 Hebsde sabun yeyib intihar eden azerbaycanli musiqici az milli az 2017 12 26 2017 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 16 Olqa Bulanova Zvezda i smert legendarnogo dzhazmena Parviza Rustambekova rus azerhistory com 2022 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 16 Rustambekov Parviz Piro dzhazovyj muzykant repressirovan rus ourbaku com 2021 09 21 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 16 Lale Azeri Caz musiqisinin improvizatoru az medeniyyet az 2012 02 10 2023 01 16 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 01 16 Bu gun taninmis saksafoncu cazmen Perviz Rustembeyovun anim gunudur az baku art com 2022 12 28 2023 01 16 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 01 16 Neriman Ebdulrehmanli Vaxtin o Uzunde Televiziya filmi Baki Lider TV 2002 2023 01 16 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 16 Rustem Qasimov Vugar Ali Zhivopis i dzhaz dva iskusstva improvizacii rus ann az 2016 10 31 2018 07 31 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 16 Vuqar Elinin Renglerin ritmi adli ferdi sergisi az culture gov az 2019 09 19 2022 08 17 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 16 Xezer Suleymanli Efsanevi azerbaycanli cazmenә Olumunden sonra mehkeme az teleqraf com 2017 12 17 2020 09 27 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 16 Olumunden sonra mehkeme filmi teqdim olunacaq az 525 ci qezet 2017 12 17 2023 01 16 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 01 16 Elnur Eliyev Perviz Rustembeyovun qetli Qetl plani nda Televiziya filmi Baki Azerbaycan Televiziyasi 2022 2023 01 16 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 16 Xarici kecidlerVaxtin o Uzunde Lider TV Olumunden sonra mehkeme senedli film 2017 Aran Film Yaradiciliq Merkezi Perviz Rustembeyovun qetli Qetl plani nda I 10 04 2022 Azerbaycan Televiziyasi Perviz Rustembeyov 27 yasinda dunyasini deyisen ilk azerbaycanli saksafoncu Bele bele isler