Prunus serrulata (lat. Prunus serrulata) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü.
Prunus serrulata | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Prunus serrulata | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təbii yayılması
Təbii halda Şimali Qafqazda çöl, meşə-çöl zonalarında yayılıb.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 2 m olan, dağınıq çətirə malik koldur. Yaşlı budaqları tünd boz, düz dayanan və ya aşağıya sallanandır. Cavan zoğları tünd qonur, bəzən yaşımtıl, çılpaq və ya bir az tüklüdür. Yarpaqlarının uzunluğu 5 sm, eni 2,5 sm olmaqla uzunsov-ellipsvari və ya yumurtaşəkillidir. Ucu biz və ya küt, kənarları dişli, hər iki tərəfdən çılpaq, üstü tünd yaşıl, alt hissəsi isə açıq yaşıldır. Saplaqları qısa — 3–15 mm, vəziciksizdir. Aprel-may aylarında çiçəkləyir. Çiçəkləri ağ rəngli, diametri 12–18 mm-dir. 3–4 ədəd çiçəyi çətirvari çiçək qrupunda, bəzən isə tək-tək yerləşir. Çiçək saplağının uzunluğu 15–30 mm-dir, uzanaraq 40 mm-ə çatır. Həşəratlarla tozlanır. Meyvəsi iyul-avqustda yetişir. Meyvələri kürə formalı və ya yumurtaşəkilli, diametri 8–10 mm, ucu biz, tünd qırmızı rəngli, sulu, dadı turş və ya şirin olmaqla lətlidir. Çəyirdəyi hamar, şarşəkillidir. Toxum, kök pöhrələri və yay qələmlərlə çoxaldılır. Toxumlar səpinqabağı 4–5 ay 3–50C temperaturda stratifikasiya edilməlidir.
Ekologiyası
Quraqlığa, qaza davamlı, torpağa və rütubətə az tələbkardır. Mezokserofit, işıqsevən bitkidir, şam və tozağacı meşələrində, çəmənlərdə bitir.
Azərbaycanda yayılması
Böyük Qafqazda, Quba rayonu sahəsində təsadüf edilir.
İstifadəsi
Yeməli, dekorativ və bal verən bitkidir. Meyvələri təzə halda qənnadı məmulatlarının hazırlanmasında istifadə edilir. Bu növdən qiymətli, soyuğa və quraqlığa davamlı albalı sortlarının alınması üçün seleksiya materialı kimi geniş istifadə edilir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Prunus serrulata lat Prunus serrulata bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin gulciceyikimiler fesilesinin gavali cinsine aid bitki novu Prunus serrulataElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste GulciceklilerFesile GulciceyikimilerYarimfesile GavalikimilerTriba Cins GavaliNov Prunus serrulataBeynelxalq elmi adiPrunus serrulata Lindl 1830Sekil axtarisiITIS 506233NCBI 97321EOL 632451Tebii yayilmasiTebii halda Simali Qafqazda col mese col zonalarinda yayilib Botaniki tesviriHundurluyu 2 m olan daginiq cetire malik koldur Yasli budaqlari tund boz duz dayanan ve ya asagiya sallanandir Cavan zoglari tund qonur bezen yasimtil cilpaq ve ya bir az tukludur Yarpaqlarinin uzunlugu 5 sm eni 2 5 sm olmaqla uzunsov ellipsvari ve ya yumurtasekillidir Ucu biz ve ya kut kenarlari disli her iki terefden cilpaq ustu tund yasil alt hissesi ise aciq yasildir Saplaqlari qisa 3 15 mm veziciksizdir Aprel may aylarinda cicekleyir Cicekleri ag rengli diametri 12 18 mm dir 3 4 eded ciceyi cetirvari cicek qrupunda bezen ise tek tek yerlesir Cicek saplaginin uzunlugu 15 30 mm dir uzanaraq 40 mm e catir Heseratlarla tozlanir Meyvesi iyul avqustda yetisir Meyveleri kure formali ve ya yumurtasekilli diametri 8 10 mm ucu biz tund qirmizi rengli sulu dadi turs ve ya sirin olmaqla letlidir Ceyirdeyi hamar sarsekillidir Toxum kok pohreleri ve yay qelemlerle coxaldilir Toxumlar sepinqabagi 4 5 ay 3 50C temperaturda stratifikasiya edilmelidir EkologiyasiQuraqliga qaza davamli torpaga ve rutubete az telebkardir Mezokserofit isiqseven bitkidir sam ve tozagaci meselerinde cemenlerde bitir Azerbaycanda yayilmasiBoyuk Qafqazda Quba rayonu sahesinde tesaduf edilir IstifadesiYemeli dekorativ ve bal veren bitkidir Meyveleri teze halda qennadi memulatlarinin hazirlanmasinda istifade edilir Bu novden qiymetli soyuga ve quraqliga davamli albali sortlarinin alinmasi ucun seleksiya materiali kimi genis istifade edilir IstinadlarHemcinin bax