Agnolo (Ancelo) Ambrogini (14 iyul 1454, Montepulçano, Toskana – 29 sentyabr 1494, Florensiya) Poliziano kimi tanınan İtalyan şairi, humanist və dramaturq.
Poliziano | |
---|---|
it. Angelo Poliziano | |
Doğum adı | Angelo Ambrogini |
Doğum tarixi | 14 iyul 1454 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 29 sentyabr 1494(40 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | zəhər[d] |
Dəfn yeri | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | şair, dramaturq, universitet müəllimi[d], filoloq, yazıçı |
Əsərlərinin dili | italyan dili, latın dili |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Poliziano 1454-cü ildə Toskananın mərkəzində, Montepulçianoda anadan olub. O hələ uşaq ikən hüquqşünas olan atası Benedetto siyasi antaqonistlər tərəfindən öldürüldü.
10 yaşında atasının vaxtından əvvəl ölümündən sonra Poliziano Florensiyada əmisi oğlunun qonağı olaraq təhsil almağa başladı. Orada klassik latın və yunan dillərini öyrəndi. fəlsəfənin əsaslarını öyrəndi. O artıq 13 yaşında latın hərflərini bilirdi. 17 yaşında yunan dilində esselər yazdı və 18 yaşında Catullus adlı əsərini nəşr etdi. 1470-ci ildə İliadanın II–V kitablarını latın heksametrlərinə çevirərək Homericus adulescens titulunu qazandı. Florensiyanın avtokratı və təhsilin baş himayədarı , Polizianonu öz evinə götürdü və övladlarının tərbiyəçisi etdi. Onların arasında , Covanni və gələcək -da var idi. Dərslərinin humanist məzmunu onu anası Klaris ilə daim münaqişəyə salırdı. Lorenzo ona Florensiya Universitetində görkəmli bir vəzifə də təmin etdi. Bu müddət Poliziano, Careggi Villasında rəhbərliyi altında mühazirə oxudu.
Poliziano yalnız İtaliyadan yox həmçinin Almaniya , İngiltərə və Portuqaliyadan da tələbələr yetişdirib.
Yunan və latın müəlliflərini sinifləri ilə birlikdə oxumaq, filoloji və tənqidi qeydləri diktə etmək, daxil olan mətnlərdə təhrif olunmuş yerlərə düzəlişlər etmək, məsələyə aydınlıq gətirmək, qanunları, ədəbləri, dini və fəlsəfi fikirləri öyrətmək o dövrün professorlarının üsulu idi. Poliziano işlədiyi müddətdə klassik ədəbiyyatın demək olar ki, bütün sahəsini əhatə edirdi.
Poliziano son illərini maliyyə və ya digər qayğılar olmadan, fəlsəfə oxumaqla keçirdi.
Çox güman ki, Poliziano homoseksual idi və ya heç olmasa kişi sevgililəri var idi və heç vaxt evlənməmişdi. Sübutlara: Florensiyanın hakimiyyət orqanlarına edilən ittihamları, müasirlərinin şeirləri və məktubları, onun əsəri (ən çox da Orfeo) daxilindəki eyhamlar və onun ölüm şəraiti daxildir.
2007-ci ildə Poliziano və Piko della Mirandolanın cəsədləri ölümlərinin səbəblərini müəyyən etmək üçün Florensiyada San-Marko kilsəsindən çıxarılıb. Məhkəmə ekspertizaları göstərdi ki, həm Poliziano, həm də Piko, ehtimal ki, Lorenzonun varisi Piero de' Medicinin əmri ilə zəhərlənərək öldürülüblər.
Yaradıcılığı
Onun Latın və Yunan əsərlərinə aşağıdakılar daxildir:
Virgil bir panegirik tələffüz etdiyi Manto poeması Toskana mənzərəsinin qeyri-adi eskizini və Homerin mədhiyyəsini ehtiva edən — Ambra kənd həyatından bəhs edən — Rusticus qədim və müasir poeziyanın öyrənilməsinə ümumi giriş kimi xidmət etmək üçün nəzərdə tutulmuş — Nutricia.
Onun əsas italyan əsərləri bunlardır:
Onun italyan dilində ən yüksək qiymətləndirilən əsəri, Stanze per la giostra və ya La Giostra , Giuliano de ' Medicinin 1475-ci ildə bir turnirdə qələbəsi ilə əlaqədar yazılmışdır.
Onun fəlsəfi əsərləri bunlardır:
Praelectio de dialectica (1491), Aristotel məntiqinə giriş; Lamiyə. Priora Aristotelis Analytica'da Praelectio (1492); Dialektika (1493), Aristotel fəlsəfəsi kursuna giriş.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- BeWeB.
- http://www.palazzo-medici.it/mediateca/it/Scheda_Poliziano_(1454-1494).
- Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
- Archivio Storico Ricordi. 1808.
- Catalog of the German National Library (alm.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Agnolo Ancelo Ambrogini 14 iyul 1454 Montepulcano Toskana 29 sentyabr 1494 Florensiya Poliziano kimi taninan Italyan sairi humanist ve dramaturq Polizianoit Angelo PolizianoDogum adi Angelo AmbroginiDogum tarixi 14 iyul 1454Dogum yeri Montepulcano Siena eyaleti d Toskana ItaliyaVefat tarixi 29 sentyabr 1494 40 yasinda Vefat yeri Florensiya Florensiya RespublikasiVefat sebebi zeher d Defn yeri FlorensiyaTehsili Florensiya UniversitetiFealiyyeti sair dramaturq universitet muellimi d filoloq yaziciEserlerinin dili italyan dili latin dili Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiPoliziano 1454 cu ilde Toskananin merkezinde Montepulcianoda anadan olub O hele usaq iken huquqsunas olan atasi Benedetto siyasi antaqonistler terefinden olduruldu 10 yasinda atasinin vaxtindan evvel olumunden sonra Poliziano Florensiyada emisi oglunun qonagi olaraq tehsil almaga basladi Orada klassik latin ve yunan dillerini oyrendi felsefenin esaslarini oyrendi O artiq 13 yasinda latin herflerini bilirdi 17 yasinda yunan dilinde esseler yazdi ve 18 yasinda Catullus adli eserini nesr etdi 1470 ci ilde Iliadanin II V kitablarini latin heksametrlerine cevirerek Homericus adulescens titulunu qazandi Florensiyanin avtokrati ve tehsilin bas himayedari Polizianonu oz evine goturdu ve ovladlarinin terbiyecisi etdi Onlarin arasinda Covanni ve gelecek da var idi Derslerinin humanist mezmunu onu anasi Klaris ile daim munaqiseye salirdi Lorenzo ona Florensiya Universitetinde gorkemli bir vezife de temin etdi Bu muddet Poliziano Careggi Villasinda rehberliyi altinda muhazire oxudu Poliziano yalniz Italiyadan yox hemcinin Almaniya Ingiltere ve Portuqaliyadan da telebeler yetisdirib Yunan ve latin muelliflerini sinifleri ile birlikde oxumaq filoloji ve tenqidi qeydleri dikte etmek daxil olan metnlerde tehrif olunmus yerlere duzelisler etmek meseleye aydinliq getirmek qanunlari edebleri dini ve felsefi fikirleri oyretmek o dovrun professorlarinin usulu idi Poliziano islediyi muddetde klassik edebiyyatin demek olar ki butun sahesini ehate edirdi Poliziano son illerini maliyye ve ya diger qaygilar olmadan felsefe oxumaqla kecirdi Cox guman ki Poliziano homoseksual idi ve ya hec olmasa kisi sevgilileri var idi ve hec vaxt evlenmemisdi Subutlara Florensiyanin hakimiyyet orqanlarina edilen ittihamlari muasirlerinin seirleri ve mektublari onun eseri en cox da Orfeo daxilindeki eyhamlar ve onun olum seraiti daxildir 2007 ci ilde Poliziano ve Piko della Mirandolanin cesedleri olumlerinin sebeblerini mueyyen etmek ucun Florensiyada San Marko kilsesinden cixarilib Mehkeme ekspertizalari gosterdi ki hem Poliziano hem de Piko ehtimal ki Lorenzonun varisi Piero de Medicinin emri ile zeherlenerek oldurulubler YaradiciligiOnun Latin ve Yunan eserlerine asagidakilar daxildir Virgil bir panegirik teleffuz etdiyi Manto poemasi Toskana menzeresinin qeyri adi eskizini ve Homerin medhiyyesini ehtiva eden Ambra kend heyatindan behs eden Rusticus qedim ve muasir poeziyanin oyrenilmesine umumi giris kimi xidmet etmek ucun nezerde tutulmus Nutricia Onun esas italyan eserleri bunlardir Onun italyan dilinde en yuksek qiymetlendirilen eseri Stanze per la giostra ve ya La Giostra Giuliano de Medicinin 1475 ci ilde bir turnirde qelebesi ile elaqedar yazilmisdir Onun felsefi eserleri bunlardir Praelectio de dialectica 1491 Aristotel mentiqine giris Lamiye Priora Aristotelis Analytica da Praelectio 1492 Dialektika 1493 Aristotel felsefesi kursuna giris IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 BeWeB http www palazzo medici it mediateca it Scheda Poliziano 1454 1494 Mathematics Genealogy Project ing 1997 Archivio Storico Ricordi 1808 Catalog of the German National Library alm