Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Politbüro — Siyasi Büronun qısaldılmış forması. SSRİ tarixində kommunist partiyanın, siyasətləri müəyyənləşdirən ən ali qərar orqanı. Rusiyada 1917 Oktyabr İnqilabından sonra dövlət hakimiyyəti üzərində tətbiq etdiyi senzura 1991-ci ildə SSRİ-nin dağılması ilə sona çatmış, sonra varlığı faktiki olaraq sona çatmışdır.
Rusiyada ilk Siyasi Büro, Oktyabr 1917-ci ilin sonlarında Bolşevik Partiyası Mərkəzi Komitə hazırlanan qiyam zamanı fasiləsiz və çevik bir idarəetmə mexanizmini təmin etmək məqsədilə yaradılıb. Bu siyasi büronun yeddi üzvü arasında Vladimir Lenin, Lev Trotski və İosif Stalin də var idi. Bolşevik üsyanının müvəffəqiyyət qazanması Siyasi Büronun dağılmasına gətirib çıxardı. Mart 1919-cu ildəki , Mərkəz Komitəsinə öz üzvləri arasından beş nəfərlik yeni bir Siyasi Büronun seçmə tapşırığını verdi. Bu orqanın rəsmi vəzifə, Mərkəz Komitəsinin növbəti sessiyalarını gözləyə bilməyəcək qədər təxirəsalınmaz problemlər barəsində qərara gəlmək. Çox keçmədən partiya və dövlət rəhbərliyində mühüm mövqe üzərinə götürən Siyasi Büronun, vəzifə baxımından Mərkəz Komitəsini kölgədə qoydu.
Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasında (KPSS) gündəliyi hazırlayan, müzakirə ediləcək məsələlərlə bağlı sənədləri təmin edən və Siyasi Büronun qərarlarını alt pillələrə ötürən orqan partiya katibliyi olmuşdur. Bu səbəbdən KPSS baş katibi Siyasi Büronun ən təsirli üzvlərindən birinə çevrildi. Bu məqamı əlində tutan Stalin, Leninin 1942-ci ildə ölümünü izləyən hakimiyyət mübarizəsinin ardından Siyasi Büronun üzərində nəzarətçi bir mövqe əldə etdi və bu orqanla yanaşı, bir bütün olaraq partiya də qəti suverenliyi də əlinin altına aldı.
Siyasi büro 1952-ci ildə qaldırıldı və əvəzinə, üzv sayı daha çox olan Mərkəzi Komitəsi Rəyasət Heyəti gətirildi.
Adın tarixçəsi
"Politburo" termini Azərbaycan dilinə, Rus sözü olan "Политбюро"-dan gəlir. Termin, ispanca Politburó Rus dilindən olduğu kimi köçürülüb, Alman dilində isə Politbüro olaraq yazılır. Həmçinin bu söz Viyetnamca (Bộ Chính trị), Koreyaca isə (정치국, 政治局 Jeongchiguk) kimi yazılır və tələffüz edilir.
İstinadlar
- "What is Politburo?" 2022-03-24 at the Wayback Machine. Merriam-webster.com. 31 Avqust 2012. İstifadə tarixi: 16 İyun 2014
- "USSR: Communist Party: Politburo 2020-01-05 at the Wayback Machine". Archontology.org. İstifadə tarixi: 16 İyun 2014
- "Politburo (Soviet political body) – Encyclopædia Britannica 2015-06-10 at the Wayback Machine". Britannica.com. 24 Aprel 2013. İstifadə tarixi: 16 İyun 2014
- Dmitri Volkonov, Lenin. A New Biography, tərcümə və redaktəsi Harold Şukman (New York: The Free Press, 1994), səh. 185.
- "A List of Current Communist Countries 2016-12-16 at the Wayback Machine". Geographyabout.com. 29 May 2014. İstifadə tarixi: 16 İyun 2014
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Politburo Siyasi Buronun qisaldilmis formasi SSRI tarixinde kommunist partiyanin siyasetleri mueyyenlesdiren en ali qerar orqani Rusiyada 1917 Oktyabr Inqilabindan sonra dovlet hakimiyyeti uzerinde tetbiq etdiyi senzura 1991 ci ilde SSRI nin dagilmasi ile sona catmis sonra varligi faktiki olaraq sona catmisdir SSRI politburosu terefinden qebul edilen 346 nomreli qetname Rusiyada ilk Siyasi Buro Oktyabr 1917 ci ilin sonlarinda Bolsevik Partiyasi Merkezi Komite hazirlanan qiyam zamani fasilesiz ve cevik bir idareetme mexanizmini temin etmek meqsedile yaradilib Bu siyasi buronun yeddi uzvu arasinda Vladimir Lenin Lev Trotski ve Iosif Stalin de var idi Bolsevik usyaninin muveffeqiyyet qazanmasi Siyasi Buronun dagilmasina getirib cixardi Mart 1919 cu ildeki Merkez Komitesine oz uzvleri arasindan bes neferlik yeni bir Siyasi Buronun secme tapsirigini verdi Bu orqanin resmi vezife Merkez Komitesinin novbeti sessiyalarini gozleye bilmeyecek qeder texiresalinmaz problemler baresinde qerara gelmek Cox kecmeden partiya ve dovlet rehberliyinde muhum movqe uzerine goturen Siyasi Buronun vezife baximindan Merkez Komitesini kolgede qoydu Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasinda KPSS gundeliyi hazirlayan muzakire edilecek meselelerle bagli senedleri temin eden ve Siyasi Buronun qerarlarini alt pillelere oturen orqan partiya katibliyi olmusdur Bu sebebden KPSS bas katibi Siyasi Buronun en tesirli uzvlerinden birine cevrildi Bu meqami elinde tutan Stalin Leninin 1942 ci ilde olumunu izleyen hakimiyyet mubarizesinin ardindan Siyasi Buronun uzerinde nezaretci bir movqe elde etdi ve bu orqanla yanasi bir butun olaraq partiya de qeti suverenliyi de elinin altina aldi Siyasi buro 1952 ci ilde qaldirildi ve evezine uzv sayi daha cox olan Merkezi Komitesi Reyaset Heyeti getirildi Adin tarixcesi Politburo termini Azerbaycan diline Rus sozu olan Politbyuro dan gelir Termin ispanca Politburo Rus dilinden oldugu kimi kocurulub Alman dilinde ise Politburo olaraq yazilir Hemcinin bu soz Viyetnamca Bộ Chinh trị Koreyaca ise 정치국 政治局 Jeongchiguk kimi yazilir ve teleffuz edilir Istinadlar What is Politburo 2022 03 24 at the Wayback Machine Merriam webster com 31 Avqust 2012 Istifade tarixi 16 Iyun 2014 USSR Communist Party Politburo 2020 01 05 at the Wayback Machine Archontology org Istifade tarixi 16 Iyun 2014 Politburo Soviet political body Encyclopaedia Britannica 2015 06 10 at the Wayback Machine Britannica com 24 Aprel 2013 Istifade tarixi 16 Iyun 2014 Dmitri Volkonov Lenin A New Biography tercume ve redaktesi Harold Sukman New York The Free Press 1994 seh 185 A List of Current Communist Countries 2016 12 16 at the Wayback Machine Geographyabout com 29 May 2014 Istifade tarixi 16 Iyun 2014