Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pnevmokok peyvəndi (və ya vaksini) Streptococcus sətəlcəm bakteriyasına qarşı peyvənddir. Bu peyvəndin istifadəsi bəzi sətəlcəm, meningit və sepsis hallarının qarşısını ala bilər. İki növ pnevmakokk peyvəndi var: eyni kökdən törəmiş və polisaxarid. Əzələ daxilinə və ya dərinin altına iynə ilə vurulur.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı uşaqlara, AIDS/QİÇS xəstələrinə eyni kökdən törəmiş peyvəndin istifadəsini tövsiyə edir. Tövsiyə olunan üç və ya dörd doz ağır pnevmakokk xəstəliyinin qarşısının alınmasında 71 ilə 93% arasında təsirlidir. Polisaxarid peyvəndlərin sağlam yetkinl insanlara təsirli olsa da, iki yaşdan kiçik, xüsusən də zəif immunitetə malik uşaqlara təsiri yoxdur.
Bu peyvəndlər ümumiyyətlə təhlükəsizdir. Eyni kökdən törəmiş peyvənd körpələrin təxminən 10%-də iynədən sonra qızdırma, yuxu dəyişikliyi və ya iynənin yerində qızartı əmələ gətirir. Kəskin allergiya nadir hallarda olur.
İlk pnevmakokk peyvəndi 1980-ci illərdə hazırlanmışdır və Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Əsas Dərman Siyahısına daxil edilmişdir.
Tövsiyələr
Dünya üzrə
Pnevmakokk peyvəndi Sürətləndirilmiş İnkişaf və Təqdimat Planı (PneumoADIP) dünyada yeni pnevmakokk peyvəndlərinin qiymətləndirilməsini və əldə edilməsini sürətləndirən proqramdır. PneumoADIP Peyvəndlər və Peyvəndlənmə Qlobal Birliyi (GAVI) tərəfindən maliyyələşdirilir. 30 GAVI-yə üzv ölkə bu proqramda 2010-cu ilə qədər iştirak etmək istədiklərini bildirdi. PneumoADIP 2030-cu ilə qədər 5,4 milyon uşağı xilas etməyi hədəfləyir.
Pnevmakokk əleyhinə peyvənd hazırlamaq üçün Avans Bazar Öhdəliyi (AMC) 2009-cu ilin iyun ayında GAVI tərəfindən peyvəndin tətbiq edilməsindəki iki əsas siyasət problemini həll etmək üçün strateji pilot layihə kimi başlamışdır: bazarda əlverişli vaksinlərin olmaması, qeyri -kommersiya təşviqləri və inkişaf etməkdə olan ölkələrdə cəmlənmiş xəstəliklərə qarşı peyvəndlər hazırlamaq. AMC-nin şərtlərinə əsasən, donorlar gələcəkdə müəyyən bir xəstəliyə qarşı peyvənd hazırlayarsa razılaşdırmaya əsasən əvvəlcədən müəyyən edilmiş məbləğ alacaqlarına hüquqi cəhətdən zəmanət verirlər. Zəmanət peyvəndin uyğun gəlməli olduğu təhlükəsizlik və effektivlik standartları ilə əlaqədardır ki, bir neçə firma ən yaxşı yeni məhsulu inkişaf, istehsal etmək üçün rəqabət aparmasına imkan verəcək şəkildə qurulmuşdur. AMC-lər heç vaxt peyvənd istehsal edə bilməyəcək fərdi tədqiqat və inkişaf layihələrini maliyyələşdirmək ehtiyacını ortadan qaldıraraq donor hökumətlər üçün riski azaldır. Heç bir şirkət əvvəlcədən müəyyən edilmiş standartlara cavab verən bir peyvənd istehsal etməzsə hökumətlər (və buna görə də vergi ödəyiciləri) heç nə xərcləmirlər. Bio-əczaçılıq sənayesi üçün AMC-lər normal olaraq olmayacaq gəlir vədləri ilə zəmanətli bazar yaradırlar. İnkişaf etməkdə olan ölkələr üçün AMC-lər bu peyvəndlərin hazırlandıqdan sonra əlverişli olmasını təmin etmək üçün maliyyələşdirirlər. Pnevmakokk AMC-nin 2020-ci ilə qədər 1,5 milyondan çox uşaq ölümünün qarşısını ala biləcəyi təxmin edilir.
Sərhədsiz həkimlər GAVI-nin pnevmakokk AMC-ni yeniliyi təşviq etməməkdə, yeni bazara daxil olanların rəqabətinə imkan verməməkdə və peyvənd xərclərini artırmaqlarına görə tənqid ediblər. Pfizer və GlaxoSmithKline-ın ikili hakimiyyətini davam etdirməsinə icazə verdiyini, eyni zamanda Hindistan Serum İnstitutunun daha ucuz vaksini satmasını çətinləşdirdiyini söylədilər. Pnevmakokk proqramı əvvəlki bazarı formalaşdıran proqramlardan fərqli olaraq rəqabətin artırılması üçün heç bir mexanizm daxil etməmişdir.
Hindistan
2017-ci ilin may ayında Hindistan hökuməti Universal İmmunlaşdırma Proqramına pnevmakokk iynələnmə peyvəndini daxil etmək qərarına gəldi.
Amerika Birləşmiş Ştatları
ABŞ-da 2000-ci ildə 2–23 aylıq bütün uşaqlar və 24–59 aylıq riskli uşaqlar üçün hepta bir pnevmakokk iynə peyvəndi (məsələn, bəzi ölkələrdə Prevenar adlanır) tövsiyə edilmişdir. Normal dörd dozalı seriya 2, 4, 6 və 12–14 aylıq dövrlərdə verilir. 2010-cu ilin fevral ayında əlavə altı serotipdən qoruyan (PCV 13/marka adı: Prevnar 13) pnevmakokk iynə peyvəndi təqdim edildi və orijinal Prevnar əvəzinə verilə bilər. 10 iyun 2021-ci ildə 20 serotipdən qoruyan daha bir pnevmakokk iynə peyvəndi Prevnar 20 markası ilə təsdiq edildi.
Pnevmakokk polisaxarid peyvəndi (PPV, Pneumovax markadır) 55 yaşdan aşağı olanlarda beş il və ya daha uzun müddət ərzində ən az 85% qorunma təmin edir. 65 yaş da daxil olmaqla ən yüksək infeksiya riski olanlar üçün peyvəndlənmə təklif olunur. Ümumiyyətlə, vaksin birdəfəlik dozada olmalıdır, çünki təkrar olunarsa yan təsir riski yüksəkdir. Standart 23 valentli peyvəndlər iki yaşdan kiçik uşaqlar üçün təsirsizdir.
Amerika Həkimlər Kollecinin hazırkı təlimatlarına əsasən 2 yaşdan 65 yaşa qədər və 65 yaşından yuxarı insanların peyvənd edilməsini tələb edir. 60 yaşından əvvəl peyvənd alan qaydalara uyğun birdəfəlik təkrar peyvənd edilməsi tələb edilir. Əczaçıların əksəriyyəti 65 və daha yuxarı yaşda olan bütün yetkinlərə pnevmakokk peyvəndi almağı tövsiyə etdiklərini bildirirlər. Ümumiyyətlə ACIP/CDC tövsiyələri üzrə təhsil alırlar və yaşından asılı olmayaraq bütün insanların da onlara əməl etməli olduğuna inanırlar.
Birləşmiş krallıq
2006-cı ilin fevral ayında İngiltərə hökuməti 2, 4 və 13 aylıq uşaqlara iynə peyvəndinin tətbiq edəcəyi açıqlandı. 2009-cu ildə Avropa Dərman Agentliyi Avropada istifadə üçün 10 valentli pnevmakokk iynə peyvəndinin istifadəsini təsdiqlədi. 2010-cu il aprel ayında 13 valentli pnevmakokk peyvəndi İngiltərənin müntəzəm peyvəndlənmə cədvəlinə daxil edilmişdir.
Cənubi Afrika
7 və 13 valentli pnevmakokk iynə peyvəndləri (PCV7 və PCV13) müvafiq olaraq 2009 və 2011-ci illərdə Cənubi Afrikada Milli Genişlənmiş İmmunlaşdırma Proqramına (EPI) daxil edilmişdir. Cənubi Afrika PCV7 -ni müntəzəm peyvənd proqramına daxil edən ilk Afrika ölkəsi olmaqla yanaşı dünyada HİV-in ən geniş yayıldığı ilk ölkə olmuşdu. PCV7 tətbiqindən sonra Cənubi Afrikada antibiotiklərə davamlı bakteriyaların səbəb olduğu hallar yanaşı invaziv pnevmakokk xəstəliyi nisbətləri əhəmiyyətli dərəcədə azaldı. İki yaşın altındakı uşaqlar arasında PCV tətbiq edildikdən sonra ümumi İİH təsir dairəsi təxminən 70% azaldı və xüsusi olaraq peyvəndin hədəf aldığı bakteriyaların səbəb olduğu IPD nisbətləri isə təxminən 90% azaldı. Pnevmakokk 23 hər yaşda istifadə olunur və xəstənin məlumat vərəqəsinə əsasən, qoruyucu təsirinin 76% -dən 92% -ə qədər olduğu bildirilir (pnevmakokk tipləri 1, 2, 3, 4, 5, 6B**, 7F, 8, 9N, 9V**, 10A, 11A, 12F, 14**, 15B, 17F, 18C, 19A**, 19F**, 20, 22F, 23F ** və 33F** daxildir, burada ** dərmana davamlı pnevmakokklu olduğunu göstərir infeksiyalar; bunlar Streptococcus pnevmakokk ən çox yayılmış və ya invaziv 23 pnevmakokkal növüdür).
Kanada
Kanada səhiyyəsinin ümumi tövsiyələrinə görə 2 aydan 18 yaşa qədər olan uşaqlar üçün 13 valentli pnevmakokklu iynə peyvəndi (PCV 13) və böyüklər üçün 23 valentli pnevmakokk polisaxarid peyvəndi (PPV 23) vurulsun.
İstinadlar
- World Health Organization. "Pneumococcal vaccines WHO position paper--2012". Relevé Épidémiologique Hebdomadaire. 87 (14). April 2012: 129–44. :10665/241904. PMID 24340399. Lay summary (PDF).
- "PneumoADIP website" 2011-02-08 at the Wayback Machine
- "Pneumococcal AMC GAVI webpage" 2013-06-07 at the Wayback Machine
- "Gavi must stop giving millions in subsidies to Pfizer and GSK for pneumococcal vaccine". Doctors Without Borders - USA (ingilis). 3 December 2019. 12 April 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 1 September 2021.
- Malhame M, Baker E, Gandhi G, Jones A, Kalpaxis P, Iqbal R, və b. "Shaping markets to benefit global health - A 15-year history and lessons learned from the pentavalent vaccine market". Vaccine. 2. August 2019: 100033. doi:10.1016/j.jvacx.2019.100033. PMC 6668221. PMID 31384748.
- "Pneumococcal Vaccine is Launched in Africa, But Are Donors Getting a Fair Deal from Companies?". Doctors Without Borders - USA (ingilis). 2020-06-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-09-01.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pnevmokok peyvendi ve ya vaksini Streptococcus setelcem bakteriyasina qarsi peyvenddir Bu peyvendin istifadesi bezi setelcem meningit ve sepsis hallarinin qarsisini ala biler Iki nov pnevmakokk peyvendi var eyni kokden toremis ve polisaxarid Ezele daxiline ve ya derinin altina iyne ile vurulur Umumdunya Sehiyye Teskilati usaqlara AIDS QICS xestelerine eyni kokden toremis peyvendin istifadesini tovsiye edir Tovsiye olunan uc ve ya dord doz agir pnevmakokk xesteliyinin qarsisinin alinmasinda 71 ile 93 arasinda tesirlidir Polisaxarid peyvendlerin saglam yetkinl insanlara tesirli olsa da iki yasdan kicik xususen de zeif immunitete malik usaqlara tesiri yoxdur Bu peyvendler umumiyyetle tehlukesizdir Eyni kokden toremis peyvend korpelerin texminen 10 de iyneden sonra qizdirma yuxu deyisikliyi ve ya iynenin yerinde qizarti emele getirir Keskin allergiya nadir hallarda olur Ilk pnevmakokk peyvendi 1980 ci illerde hazirlanmisdir ve Umumdunya Sehiyye Teskilatinin Esas Derman Siyahisina daxil edilmisdir TovsiyelerDunya uzre Pnevmakokk peyvendi Suretlendirilmis Inkisaf ve Teqdimat Plani PneumoADIP dunyada yeni pnevmakokk peyvendlerinin qiymetlendirilmesini ve elde edilmesini suretlendiren proqramdir PneumoADIP Peyvendler ve Peyvendlenme Qlobal Birliyi GAVI terefinden maliyyelesdirilir 30 GAVI ye uzv olke bu proqramda 2010 cu ile qeder istirak etmek istediklerini bildirdi PneumoADIP 2030 cu ile qeder 5 4 milyon usagi xilas etmeyi hedefleyir Pnevmakokk eleyhine peyvend hazirlamaq ucun Avans Bazar Ohdeliyi AMC 2009 cu ilin iyun ayinda GAVI terefinden peyvendin tetbiq edilmesindeki iki esas siyaset problemini hell etmek ucun strateji pilot layihe kimi baslamisdir bazarda elverisli vaksinlerin olmamasi qeyri kommersiya tesviqleri ve inkisaf etmekde olan olkelerde cemlenmis xesteliklere qarsi peyvendler hazirlamaq AMC nin sertlerine esasen donorlar gelecekde mueyyen bir xesteliye qarsi peyvend hazirlayarsa razilasdirmaya esasen evvelceden mueyyen edilmis mebleg alacaqlarina huquqi cehetden zemanet verirler Zemanet peyvendin uygun gelmeli oldugu tehlukesizlik ve effektivlik standartlari ile elaqedardir ki bir nece firma en yaxsi yeni mehsulu inkisaf istehsal etmek ucun reqabet aparmasina imkan verecek sekilde qurulmusdur AMC ler hec vaxt peyvend istehsal ede bilmeyecek ferdi tedqiqat ve inkisaf layihelerini maliyyelesdirmek ehtiyacini ortadan qaldiraraq donor hokumetler ucun riski azaldir Hec bir sirket evvelceden mueyyen edilmis standartlara cavab veren bir peyvend istehsal etmezse hokumetler ve buna gore de vergi odeyicileri hec ne xerclemirler Bio eczaciliq senayesi ucun AMC ler normal olaraq olmayacaq gelir vedleri ile zemanetli bazar yaradirlar Inkisaf etmekde olan olkeler ucun AMC ler bu peyvendlerin hazirlandiqdan sonra elverisli olmasini temin etmek ucun maliyyelesdirirler Pnevmakokk AMC nin 2020 ci ile qeder 1 5 milyondan cox usaq olumunun qarsisini ala bileceyi texmin edilir Serhedsiz hekimler GAVI nin pnevmakokk AMC ni yeniliyi tesviq etmemekde yeni bazara daxil olanlarin reqabetine imkan vermemekde ve peyvend xerclerini artirmaqlarina gore tenqid edibler Pfizer ve GlaxoSmithKline in ikili hakimiyyetini davam etdirmesine icaze verdiyini eyni zamanda Hindistan Serum Institutunun daha ucuz vaksini satmasini cetinlesdirdiyini soylediler Pnevmakokk proqrami evvelki bazari formalasdiran proqramlardan ferqli olaraq reqabetin artirilmasi ucun hec bir mexanizm daxil etmemisdir Hindistan 2017 ci ilin may ayinda Hindistan hokumeti Universal Immunlasdirma Proqramina pnevmakokk iynelenme peyvendini daxil etmek qerarina geldi Amerika Birlesmis Statlari ABS da 2000 ci ilde 2 23 ayliq butun usaqlar ve 24 59 ayliq riskli usaqlar ucun hepta bir pnevmakokk iyne peyvendi meselen bezi olkelerde Prevenar adlanir tovsiye edilmisdir Normal dord dozali seriya 2 4 6 ve 12 14 ayliq dovrlerde verilir 2010 cu ilin fevral ayinda elave alti serotipden qoruyan PCV 13 marka adi Prevnar 13 pnevmakokk iyne peyvendi teqdim edildi ve orijinal Prevnar evezine verile biler 10 iyun 2021 ci ilde 20 serotipden qoruyan daha bir pnevmakokk iyne peyvendi Prevnar 20 markasi ile tesdiq edildi Pnevmakokk polisaxarid peyvendi PPV Pneumovax markadir 55 yasdan asagi olanlarda bes il ve ya daha uzun muddet erzinde en az 85 qorunma temin edir 65 yas da daxil olmaqla en yuksek infeksiya riski olanlar ucun peyvendlenme teklif olunur Umumiyyetle vaksin birdefelik dozada olmalidir cunki tekrar olunarsa yan tesir riski yuksekdir Standart 23 valentli peyvendler iki yasdan kicik usaqlar ucun tesirsizdir Amerika Hekimler Kollecinin hazirki telimatlarina esasen 2 yasdan 65 yasa qeder ve 65 yasindan yuxari insanlarin peyvend edilmesini teleb edir 60 yasindan evvel peyvend alan qaydalara uygun birdefelik tekrar peyvend edilmesi teleb edilir Eczacilarin ekseriyyeti 65 ve daha yuxari yasda olan butun yetkinlere pnevmakokk peyvendi almagi tovsiye etdiklerini bildirirler Umumiyyetle ACIP CDC tovsiyeleri uzre tehsil alirlar ve yasindan asili olmayaraq butun insanlarin da onlara emel etmeli olduguna inanirlar Birlesmis kralliq 2006 ci ilin fevral ayinda Ingiltere hokumeti 2 4 ve 13 ayliq usaqlara iyne peyvendinin tetbiq edeceyi aciqlandi 2009 cu ilde Avropa Derman Agentliyi Avropada istifade ucun 10 valentli pnevmakokk iyne peyvendinin istifadesini tesdiqledi 2010 cu il aprel ayinda 13 valentli pnevmakokk peyvendi Ingilterenin muntezem peyvendlenme cedveline daxil edilmisdir Cenubi Afrika 7 ve 13 valentli pnevmakokk iyne peyvendleri PCV7 ve PCV13 muvafiq olaraq 2009 ve 2011 ci illerde Cenubi Afrikada Milli Genislenmis Immunlasdirma Proqramina EPI daxil edilmisdir Cenubi Afrika PCV7 ni muntezem peyvend proqramina daxil eden ilk Afrika olkesi olmaqla yanasi dunyada HIV in en genis yayildigi ilk olke olmusdu PCV7 tetbiqinden sonra Cenubi Afrikada antibiotiklere davamli bakteriyalarin sebeb oldugu hallar yanasi invaziv pnevmakokk xesteliyi nisbetleri ehemiyyetli derecede azaldi Iki yasin altindaki usaqlar arasinda PCV tetbiq edildikden sonra umumi IIH tesir dairesi texminen 70 azaldi ve xususi olaraq peyvendin hedef aldigi bakteriyalarin sebeb oldugu IPD nisbetleri ise texminen 90 azaldi Pnevmakokk 23 her yasda istifade olunur ve xestenin melumat vereqesine esasen qoruyucu tesirinin 76 den 92 e qeder oldugu bildirilir pnevmakokk tipleri 1 2 3 4 5 6B 7F 8 9N 9V 10A 11A 12F 14 15B 17F 18C 19A 19F 20 22F 23F ve 33F daxildir burada dermana davamli pnevmakokklu oldugunu gosterir infeksiyalar bunlar Streptococcus pnevmakokk en cox yayilmis ve ya invaziv 23 pnevmakokkal novudur Kanada Kanada sehiyyesinin umumi tovsiyelerine gore 2 aydan 18 yasa qeder olan usaqlar ucun 13 valentli pnevmakokklu iyne peyvendi PCV 13 ve boyukler ucun 23 valentli pnevmakokk polisaxarid peyvendi PPV 23 vurulsun IstinadlarWorld Health Organization Pneumococcal vaccines WHO position paper 2012 Releve Epidemiologique Hebdomadaire 87 14 April 2012 129 44 10665 241904 PMID 24340399 Lay summary PDF PneumoADIP website 2011 02 08 at the Wayback Machine Pneumococcal AMC GAVI webpage 2013 06 07 at the Wayback Machine Gavi must stop giving millions in subsidies to Pfizer and GSK for pneumococcal vaccine Doctors Without Borders USA ingilis 3 December 2019 12 April 2020 tarixinde Istifade tarixi 1 September 2021 Malhame M Baker E Gandhi G Jones A Kalpaxis P Iqbal R ve b Shaping markets to benefit global health A 15 year history and lessons learned from the pentavalent vaccine market Vaccine 2 August 2019 100033 doi 10 1016 j jvacx 2019 100033 PMC 6668221 PMID 31384748 Pneumococcal Vaccine is Launched in Africa But Are Donors Getting a Fair Deal from Companies Doctors Without Borders USA ingilis 2020 06 16 tarixinde Istifade tarixi 2021 09 01