Pirallahı — Xəzər dənizində, Abşeron körfəzinin eyni adlı Abşeron arxipelaqına aid ada. O, Azərbaycanda yerləşən sahəcə ən böyük adadır. Sahəsi 17,56 km², uzunluğu 12 km, eni 0,2 km-dən 4 km-ə qədərdir.
Pirallahı adası | ||
---|---|---|
Ümumi məlumatlar | ||
Sahəsi | 17,56 km² | |
Hündür nöqtəsi | 8 ± 1 m | |
Əhalisi | 15.900 nəfər (2012-ci il) | |
Yerləşməsi | ||
Ölkə | Azərbaycan | |
Rayon | ||
Arxipelaq | ||
Akvatoriya | ||
| ||
|
Etimologiyası
Adanı atəşpərəstliklə əlaqələndirirlər. İslam dininin buraya gəlməsiylə əlaqədar adanın adı Pirallahı olaraq dəyişdirilmişdir. Ruslar adanı (bojya svyatinya) sonradan Svyatov adını qoymuşdur. 1936-cı ildə ada inqilabçı F.A.Sergeyevin gizli partiya ləqəbinin şərəfinə "Artyom adası" adlandırıldı. 1990-cı ildə adanın köhnə adı rəsmən bərpa edilmişdir.
Tarixi
Neftə olan ehtiyacı da nəzərə alaraq SSRİ hökuməti gözünü Pirallahıdakı neft qaynaqlarına çevirir. 1939-cu ildə Azərneftyağ Sənaye Nazirliyi tərəfindən Moskva şəhərində "Damba" tipli körpü tikilməsi üçün layihə təsdiq edilmişdir. Adanı sahilə birləşdirən körpünün tikintisi 1941-ci ildə başlanılıb. 1944-cu ildə başa catdırılır. Bununla da faktiki olaraq, Pirallahı adası yarımadaya çevrilmişdir. Abşeron körfəzi isə iki hissəyə bölünmüşdür. Bir müddət sonra isə damba üzəri ilə adaya dəmir yolu çəkilmişdir. Azərbaycan dəmiryolları Artyom adası stansiyası 13 may 1953-cü ildə istifadəyə verilmişdir. 2012-ci ildə Pirallahını Abşeron yarımadası ilə birləşdirən yeni körpünün tikintisi ilə əlaqədar, elektrik qatarlarının hərəkəti dayandırılmış və dəmir yol xətti sökülərək ləğv edilmişdir. Pirallahı körpüsünün açılışı 2017-ci ilin 11 mayında baş tutmuşdur. Körpünün inşası ilə gəmilər boğazdan sərbəst şəkildə keçmə imkanı əldə etmişlər. 2012-ilin dekabrın 21-də adada yerləşən qəsəbə eyni adlı inzibati rayonun mərkəzinə çevrilir.
Coğrafiyasi və iqlimi
Əsasən qum və gilli suxurlar üstünlük təşkil edir. Quru suptropik iqlimə malikdir. Əsas etibari ilə Xəzri küləyi hakimdir. Adanın qərb sahillərini Simali və Cənubi Abşeron körfəzləri yuyur. Adadan cənubda Qu adası, cənub-şərqdə isə Böyük Tava və Tava altı adaları yerləşir.
Ehtiyyatları
Əsas ehtiyatları neftdir.
Mənbə
- Böyük Sovet Ensiklopediyası[ölü keçid]
- Weather reports for Pirallahı Island
- Səyahət
İstinadlar
- "Youtube.com". 2022-03-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-10-31.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pirallahi Xezer denizinde Abseron korfezinin eyni adli Abseron arxipelaqina aid ada O Azerbaycanda yerlesen sahece en boyuk adadir Sahesi 17 56 km uzunlugu 12 km eni 0 2 km den 4 km e qederdir Pirallahi adasiUmumi melumatlarSahesi 17 56 km Hundur noqtesi 8 1 mEhalisi 15 900 nefer 2012 ci il Yerlesmesi40 28 23 sm e 50 19 48 s u Olke AzerbaycanRayon PirallahiArxipelaq Abseron arxipelaqiAkvatoriya Xezer deniziPirallahi adasiAbseron arxipelaqiPirallahiPirallahi adasiEtimologiyasiAdani atesperestlikle elaqelendirirler Islam dininin buraya gelmesiyle elaqedar adanin adi Pirallahi olaraq deyisdirilmisdir Ruslar adani bojya svyatinya sonradan Svyatov adini qoymusdur 1936 ci ilde ada inqilabci F A Sergeyevin gizli partiya leqebinin serefine Artyom adasi adlandirildi 1990 ci ilde adanin kohne adi resmen berpa edilmisdir TarixiNefte olan ehtiyaci da nezere alaraq SSRI hokumeti gozunu Pirallahidaki neft qaynaqlarina cevirir 1939 cu ilde Azerneftyag Senaye Nazirliyi terefinden Moskva seherinde Damba tipli korpu tikilmesi ucun layihe tesdiq edilmisdir Adani sahile birlesdiren korpunun tikintisi 1941 ci ilde baslanilib 1944 cu ilde basa catdirilir Bununla da faktiki olaraq Pirallahi adasi yarimadaya cevrilmisdir Abseron korfezi ise iki hisseye bolunmusdur Bir muddet sonra ise damba uzeri ile adaya demir yolu cekilmisdir Azerbaycan demiryollari Artyom adasi stansiyasi 13 may 1953 cu ilde istifadeye verilmisdir 2012 ci ilde Pirallahini Abseron yarimadasi ile birlesdiren yeni korpunun tikintisi ile elaqedar elektrik qatarlarinin hereketi dayandirilmis ve demir yol xetti sokulerek legv edilmisdir Pirallahi korpusunun acilisi 2017 ci ilin 11 mayinda bas tutmusdur Korpunun insasi ile gemiler bogazdan serbest sekilde kecme imkani elde etmisler 2012 ilin dekabrin 21 de adada yerlesen qesebe eyni adli inzibati rayonun merkezine cevrilir Cografiyasi ve iqlimiEsasen qum ve gilli suxurlar ustunluk teskil edir Quru suptropik iqlime malikdir Esas etibari ile Xezri kuleyi hakimdir Adanin qerb sahillerini Simali ve Cenubi Abseron korfezleri yuyur Adadan cenubda Qu adasi cenub serqde ise Boyuk Tava ve Tava alti adalari yerlesir EhtiyyatlariEsas ehtiyatlari neftdir MenbeBoyuk Sovet Ensiklopediyasi olu kecid Weather reports for Pirallahi Island SeyahetIstinadlar Youtube com 2022 03 25 tarixinde Istifade tarixi 2018 10 31