Peşmanlıq — keçmişdə etdiyi əməllərindən təəssüflənən bir insanın özü üçün utancverici, təhqiredici və ya yanlış hesab etdiyi emosiya. Peşmanlıq günah hissi ilə sıx bağlıdır . İnsanlar üzr istəmək, vurduqları zərəri aradan qaldırmaq və ya özlərinə cəza verməklə peşmançılıqlarını ifadə edə bilərlər.
Peşmanlıq hissi keçirə bilməyən şəxsə tez-tez DSM IV-TR- də təsvir edilən antisosial şəxsiyyət pozğunluğu diaqnozu qoyulur.
Psixopatiya
Psixopatlar daha çox sosial və əxlaqi normalara açıq-aşkar etinasızlıqları ilə tanınırlar. Psixopatlara xas olan şəxsi münasibətlər zorakılıq, istismar və pozğunluq ilə xarakterizə olunur. Psixopatlar günahkarlıq və ya empatiya hiss edə bilmirlər, qorxu və ağrıya anormal reaksiya verirlər; digər duyğuları da standart normaları ilə müqayisədə səthidir . Psixopatlar ümumi sosial və əxlaqi normaları qəbul etmirlər, çünki digər insanları geridə saxlayan təqsir, peşmançılıq və ya qisas qorxusu kimi emosiyaların onlara təsiri yoxdur.
İnsan cəmiyyətləri peşmanlıq hissinə dəyər verirlər; əksinə, peşmançılıq hiss etmədiyini göstərən bir insan çox vaxt mənfi aspektdə qəbul edilir. Peşmanlığın pis işlərə uyğun cavab olması fikri geniş yayılmışdır. Peşmanlıq insanın tutulması və ya zərər çəkməsi ilə nəticələnən cinayətə görə real və ya xəyali peşmançılıqdan yarana bilər .
Bağışlanma
Üzr istəmək üçün peşmanlıq hissi lazımdır və peşmançılıq hissi nə qədər güclü olarsa, üzrxahlıq da bir o qədər təsirli olur. Effektiv üzrxahlıq mənfi nəticələri azaldır və bağışlama ilə bağlı idrak və davranış dəyişikliklərini təşviq edir. Peşmanlıq, insanın öz mənfi davranışlarına görə psixoloji əzab çəkdiyini göstərə bilər, bu da qurbanın empatiyasına səbəb ola bilər və sonra o, bağışlanma ifadə edə bilər. Ceyms Devis və Qreq Qold tərəfindən aparılan araşdırmada 170 nəfər universitet tələbəsi şəxsiyyətlərarası münasibətlərdə bağışlanma ilə bağlı anketləri doldururlar. Devis və Qoldun əldə etdiyi nəticələr göstərir ki, qurban üzr istəməyi peşmançılıq kimi qəbul etdikdə, onlar mənfi davranışın bir daha baş verməyəcəyinə inanırlar və günahkarı daha çox bağışlamağa hazır olurlar .
Hüquqi aspekt
Hüquqi kontekstdə cinayətkarın peşmançılığı Qərb ədliyyə sistemləri tərəfindən hökm, şərti azadetmə dinləmələri və s. zamanı qiymətləndirilir. Əvvəllər qüvvədə olan 1960-cı il RSFSR Cinayət Məcəlləsinə görə "Səmimi peşmanlıq", cəzanı yüngülləşdirən hallardan biri, habelə cinayətkarın girov müqabilində azad edilməsi ilə cinayət məsuliyyətindən azad edilməsi üçün əsaslardan biri idi. 1996-cı ildən Rusiya Federasiyasının mövcud Cinayət Məcəlləsində "fəal peşmanlıq" anlayışından istifadə olunur.
- Хоуэллс, 2023
- Sitat səhvi: Yanlış
<ref>
teqi;Maibom
adlı istinad üçün mətn göstərilməyib -
- Mənbə:
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pesmanliq kecmisde etdiyi emellerinden teessuflenen bir insanin ozu ucun utancverici tehqiredici ve ya yanlis hesab etdiyi emosiya Pesmanliq gunah hissi ile six baglidir Insanlar uzr istemek vurduqlari zereri aradan qaldirmaq ve ya ozlerine ceza vermekle pesmanciliqlarini ifade ede bilerler Pesmanliq alleqoriyasi 1616 Kornelis Kornelits van Haarlem Strasburq muzeyiOrestin pesmanligi 1862 Uilyam Adolf Buqro Pesmanliq hissi kecire bilmeyen sexse tez tez DSM IV TR de tesvir edilen antisosial sexsiyyet pozgunlugu diaqnozu qoyulur PsixopatiyaPsixopatlar daha cox sosial ve exlaqi normalara aciq askar etinasizliqlari ile taninirlar Psixopatlara xas olan sexsi munasibetler zorakiliq istismar ve pozgunluq ile xarakterize olunur Psixopatlar gunahkarliq ve ya empatiya hiss ede bilmirler qorxu ve agriya anormal reaksiya verirler diger duygulari da standart normalari ile muqayisede sethidir Psixopatlar umumi sosial ve exlaqi normalari qebul etmirler cunki diger insanlari geride saxlayan teqsir pesmanciliq ve ya qisas qorxusu kimi emosiyalarin onlara tesiri yoxdur Insan cemiyyetleri pesmanliq hissine deyer verirler eksine pesmanciliq hiss etmediyini gosteren bir insan cox vaxt menfi aspektde qebul edilir Pesmanligin pis islere uygun cavab olmasi fikri genis yayilmisdir Pesmanliq insanin tutulmasi ve ya zerer cekmesi ile neticelenen cinayete gore real ve ya xeyali pesmanciliqdan yarana biler BagislanmaUzr istemek ucun pesmanliq hissi lazimdir ve pesmanciliq hissi ne qeder guclu olarsa uzrxahliq da bir o qeder tesirli olur Effektiv uzrxahliq menfi neticeleri azaldir ve bagislama ile bagli idrak ve davranis deyisikliklerini tesviq edir Pesmanliq insanin oz menfi davranislarina gore psixoloji ezab cekdiyini gostere biler bu da qurbanin empatiyasina sebeb ola biler ve sonra o bagislanma ifade ede biler Ceyms Devis ve Qreq Qold terefinden aparilan arasdirmada 170 nefer universitet telebesi sexsiyyetlerarasi munasibetlerde bagislanma ile bagli anketleri doldururlar Devis ve Qoldun elde etdiyi neticeler gosterir ki qurban uzr istemeyi pesmanciliq kimi qebul etdikde onlar menfi davranisin bir daha bas vermeyeceyine inanirlar ve gunahkari daha cox bagislamaga hazir olurlar Huquqi aspektHuquqi kontekstde cinayetkarin pesmanciligi Qerb edliyye sistemleri terefinden hokm serti azadetme dinlemeleri ve s zamani qiymetlendirilir Evveller quvvede olan 1960 ci il RSFSR Cinayet Mecellesine gore Semimi pesmanliq cezani yungullesdiren hallardan biri habele cinayetkarin girov muqabilinde azad edilmesi ile cinayet mesuliyyetinden azad edilmesi ucun esaslardan biri idi 1996 ci ilden Rusiya Federasiyasinin movcud Cinayet Mecellesinde feal pesmanliq anlayisindan istifade olunur Houells 2023 Sitat sehvi Yanlis lt ref gt teqi Maibom adli istinad ucun metn gosterilmeyib Menbe ol section